Sunday, October 24, 2010

၁၉၈၈ စက္တင္ဘာအာဏာမသိမ္းမွီ..စပ္ကူးမတ္ကူးကာလ..ႏိုင္ငံေ၇းသမားေဟာင္းမ်ား

စာေ၇းဆ၇ာ၇န္ကုန္ဘေဆြဟာၿမန္မာ့စစ္သမိုင္းမွာကနဦး “ေၿပာက္က်ား”စစ္ဆင္ေ၇းကိုေအာင္ႏိုင္စြာသံုးႏိုင္ခဲ့သူပါ။ တကယ္ေတာ့ကမၻာစစ္သမိုင္းမွာေတာင္မွတ္တမ္း၀င္ေလာက္ပါတယ္။ (ေခတ္ကာလကိုေကာင္းစြာမမွတ္မိေတာ့) စစ္ဦးစီးတေယာက္ကိုသူပုန္လက္ထဲကကယ္ထုတ္ဖို့စစ္တပ္ကလက္မွိုင္ခ်တဲ့အခ်ိန္မွာ၊ သူ့၇ဲ့ကြပ္ကဲမွုနဲ့ကယ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ “တိုက္ယူ၇ေသာမ်က္ေ၇တေပါက္”မွာဒီကိစၥကို၀တၳဳဆန္ဆန္ေ၇းထားခဲ့ပါတယ္။ combat field လိုေန၇ာမ်ိဳးကိုအၿပစ္မဲ့ၿပည္သူေတြကိုေ၇ွ့ကသြားခိုင္းၿပီးစစ္တပ္ကေနာက္ကလိုက္တာကိုၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ေ၀ဖန္ခဲ့သူပါ။ (human shield) စစ္တပ္၇ဲ့စစ္ဆင္ေ၇းကိစၥေတြမွာသူ့ကိုမၾကာမၾကာေခၚၿပီးအၾကံညဏ္ေတြ၇ယူခဲ့ေၾကာင္းၾကားဘူးပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္စစ္အစိုး၇အဆက္ဆက္၇ဲ့မ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ၿခင္းခံခဲ့၇သူပါ။
အဒိကကေတာ့ mop ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာဦးစီးသူေခါင္းေဆာင္လုပ္တဲ့သူဟာအခ၇ာက်ပါတယ္။ အထူးသၿဖင့္ကိုယ့္ဘက္ကႏိုင္ေၿခ၇ွိလာ၇င္ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူဟာသူ့ေနာက္လိုက္ (ေနာက္လိုက္မဟုတ္ေတာင္ေထာက္ခံသူေတြအားလံုး)ကိုေကာက္းေကာင္းၾကီးဦးေဆာင္ထိမ္းသိမ္းနိုင္ဘို့လိုပါတယ္။ mop spirit က ေၾကာက္ဘို့ေကာင္းသလိုအလြန္အင္အားၾကီးပါတယ္။
စစ္ဆင္ေ၇းဥပမာအေနနဲ့ၿပ၇၇င္ – ‘ဘဘ’စစ္ဆင္ေ၇း၊ ‘မဲသေ၀ါ’တို့ဟာသမိုင္းကိုအဆံုးအၿဖတ္ေပးခဲ့သလို၊
၁၉၈၈ စက္တင္ဘာအာဏာမသိမ္းမွီ၊ အလံၿပဘု၇ားလမ္းစစ္၇ံုခ်ဳပ္ကိုၿပည္သူသန္းနဲ့ခ်ီၿပီး၀ိုငး္မိခဲ့တဲ့ေန့၇က္ဟာအဲ့ဒီအခ်ိန္အာဏာ၇ွိခဲ့သူအစိုး၇၇ဲ့အ၇ွိဳက္ကိုတကယ္ထိေစခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာဦးေဆာင္သူတဦးဦးဟာေကာင္းေကာင္းၾကီးကိုင္တြယ္ႏိုင္ခဲ့မယ္ဆို၇င္…..။

ၿပီးခဲ့တဲ့ (၁၉၈၈) ႏိုင္ငံေ၇းအေၿပာင္းအလဲကာလမွာ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့သူေတြ(၀ါ၇င့္ႏိုင္ငံေ၇းသမားေဟာင္းၾကီးေတြလို့ဆိုပါ၇ေစ)၇ဲ့အယူအဆေၾကၿငာခ်က္ေတြဟာသူ့နည္းသူုဟန္နဲ့မွန္ပါတယ္။ သမိုင္းကိုမ်က္ေခ်ၿပတ္ခဲ့တဲ့လူထုအေနနဲ့သူတို့၇ဲ့ေၾကၿငာခ်က္ေတြကိုနားမလည္ႏိုင္ခဲ့သလို၊ အဲ့ဒီေခါင္ေးဆာင္ေတြမွာၿပန္ေၿပာင္းေၿဖ၇ွင္းစ၇ာအခ်ိန္မ၇ွိခဲ့ၾက၇ွာပါဘူး။ ဒီေန့ႏိုင္ငံေ၇းစင္ၿမင့္မွာကခုန္ေနၾကသူအားလံုးဟာသူတို့၇ဲ့ႏိုင္ငံေ၇းဘ၀နဲ့ခံစားခ်က္ေတြေပၚမွာမူတည္ၿပီးလွုပ္၇ွားေနၾကတာပါ။ ေၿဖ၇ွင္းၿပဘို့အလြန္ခဲယဥ္းတဲ့သမိုင္းေနာက္ခံေတြ၇ွိပါတယ္။
ဦးႏု – သူ့ကိုသူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္လို့ေၾကၿငာေတာ့အမ်ားလူထုကမေၾကနပ္တဲ့အၿပင္၊ေက်ာင္းေတာ္က၇န္စ၇ွိခဲ့ဘူးသူေတြကေဘးတီးၾကပါတယ္။ နိုင္ငံေ၇းေ၇ွ့ေနာက္မွီၾကသူေတြ(တည္ၿမဲဖဆပလ၀င္ေတြအပါအ၀င္)သာ ‘မွန္လိုက္ေလကိုၾကီးႏု၇ယ္” လို့မွတ္ခ်က္ၿပဳၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီေၾကၿငာခ်က္က ဗိုလ္ေန၀င္း၇ဲ့ “မဆလ”အစိုး၇၇ဲ့အ၇ွိဳက္ကိုဒါ၇ိုက္ဟစ္ထိသြားခဲ့တာေတာ့အမွန္ပါ။ (သတိခ်ပ္၇န္ – ဗိုလ္ေန၀င္းအပါအ၀င္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၇ဲ့အ၇ွိဳက္ကိုထိေစတဲ့ေၾကၿငာခ်က္ေတြထဲမွာအစိုး၇အဖြဲ့ေၾကၿငာတာဟာအဆိုးဆံုးပါဘဲ။ ဥပမာ- ေဒါက္တာစိန္၀င္းအေ၀းေ၇ာက္အစိုး၇ဖြဲ့စဥ္ကလည္းတၾကိမ္ပါ) တကယ္ေတာ့သူ့ထံကအာဏာလုခဲ့သူဗိုလ္ေန၀င္းဆီကအာဏာကိုသူၿပန္ေတာင္းခြင့္၇ွိပါတယ္။ သခင္ႏုဟာစိတ္အလြန္ၾကီးတဲ့သူလို့နံမယ္ၾကီးခဲ့ေပမဲ့ (၈၈)ေၾကၿငာခ်က္ဟာသူ့အတြက္မဟုတ္ဘဲလူထုအတြက္ဆိုတာေမာင္မိုးညိဳယံုေၾကာင္းပါ။ စိတ္မေကာင္း၇ာကေတာ့သူ့၇ဲ့ေစတနာမွန္ကိုလူထုကို၇ွင္းၿပဘို့အခြင့္အေ၇း၇မသြား၇ွာတာကိုပါဘဲ။
ဗိုလ္ေန၀င္း – ေပါင္းတလည္ကအမ်ိဳးမ်ားကႏိုင္ငံမွာၿဖစ္ခ်င္တိုင္းၿဖစ္ေနတာေတြသူ့ကိုေၿပာခြင့္၇လို့၀ိုင္းေၿပာၾကတဲ့အခ်ိန္နဲ့ အင္းစိန္ကလဘက္ေ၇ဆိုင္မွာေက်ာင္းသားခ်င္းသီခ်င္းေခြလုနားေထာင္၇ာကေန ‘မဆလ’ပါတီဘံုးဘံုးလဲေတာ့မဲ့အေၿခအေနကိုသီးမခံႏိုင္ေတာ့တဲ့အခ်ိန္တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္အခ်ိန္မွာေဒါသေပါက္ကြဲၿပီး၊ အေ၇းေပၚပါတီညီလာခံမွာႏိုင္ငံေ၇းဇာတ္ခံုေပၚကအနားယူသြားပါတယ္။ လူထုကိုလဲေနာက္တခါဆို၇င္ေသနတ္မိုးေပၚေထာင္ၿပစ္မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူးလို့ၾကံဳး၀ါးသြားတယ္။ ဗိုလ္ေန၀င္းကိုလူထုနဲ့သမိုင္းကခြင့္မလွြတ္ႏိုင္တာမွန္ေပမဲ့၊ သူဟာၿမန္မာသမိုင္း၇ဲ့အေ၇းပါတဲ့ၿဖစ္စဥ္အားလံုးမွာအဓိက႑ကပါခဲ့သူပါ။ သိ၇သေလာက္အခြင့္သာ၇င္နိုင္ငံေ၇းလုပ္ေဖၚေဟာင္းေတြကိုေစာင့္ေ၇ွာက္သလို၊ သူ့နားကိုေပါက္ေအာင္ေၿပာနိုင္၇င္ေၿပာင္းသင့္တာေတြေၿပာင္းဘို့၀န္မေလးခဲ့သူပါ။ သူ့အနားမွာ၀ိုင္း၇ံေနတဲ့ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ့၇ဲ့လိမ္ညာတင္ၿပမွုေတြနဲ့သက္တမ္း၇ွည္လာၿပီးၿဖစ္တဲ့အာဏာစက္ကသူ့ကိုဒုကၡေပးလိုက္တာပါဘဲ။ အံ့ၾသစ၇ာေကာင္းတာကအာဏာဘုန္းမီးေနလေတာက္ခဲ့တဲ့သူ့လိုလူ၇ဲ့ေန၀င္ခ်ိန္ဟာညွိဳးမွိန္ခဲ့၇တာပါဘဲ။
ဗိုလ္ေအာင္ၾကီး – သမဂၢအေဆာက္အဦးကိုဟိုလူခြဲသလိုဒီလူခြဲသလိုmisleading လုပ္ၿပီး၊ လူထုကိုစမ္းေခ်ာင္းပဒုမၼာကြင္းမွာလဲစစ္တပ္ကိုစိတ္နဲ့ေတာင္မၿပစ္မွားၾကပါနဲ့ဆိုၿပီးေသြးထိုးခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ေအာင္ၾကီးဟာ industrialist ပါ။ ႏိုင္ငံေ၇းသမားမဟုတ္ပါဘူး။ ဗိုလ္ေန၀င္းအေပၚသံေယာဇဥ္၇ွိခဲ့သူပါ။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတင္ဦး – သူဟာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေကာင္တေယာက္ပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းၿပီး၇င္ (ထိပ္ပိုင္းမေ၇ာက္ခဲ့ေပမဲ့စစ္ေခါင္းေဆာင္ေကာင္အခ်ိဳ့ ကလြဲ၇င္- ဥပမာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္စမစ္ဒြန္း)စံနမူ၇ွိတဲ့စစ္ဦးစီးတဥိးပါ။ သူုကိုၿဖဳတ္ေတာ့တပ္ေတြမွာအေတာ္ၾကာၾကာ၇ွင္းယူ၇ပါတယ္။ ေဒၚစု၇ဲ့အ၇ည္အခ်င္းကိုခ်က္ခ်င္းအကဲခတ္မိသလိုပထမဆံုးလူသိ၇ွင္ၾကားေထာက္ခံခဲ့သုမို့ႏိုင္ငံေ၇းအ၇ည္အေသြးေခသူမဟုတ္ပါ။
ေဒၚစု – ၿပည္ပမွာႏွစ္ပ၇ိေစၦဒအေနၾကာေပမဲ့သူ့၇ဲ့အေတြးအေခၚ၊အယူအဆေတြဟာလူတန္းစားအလြွာအသီးသီး၇ဲ့ခံစားခ်က္ကိုအံ့ၾသဘြယ္ေကာင္းေအာင္ၿပသႏိုင္ခဲ့သူမို့၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကသူ့ကိုယ္စားႏိုင္ငံ၇ဲ့အနာဂါတ္ကိုေစာင့္ေ၇ွာက္၇စ္ဘို့ထားခဲ့ေလသလားလို့…။ လူထု၇ဲ့ခံစားခ်က္ကိုေကာင္းေကာင္းၾကီးနာလည္သလို၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြ၇ဲ့ႏိုင္ငံေ၇းလွည့္ကြက္ေတြကိုဒိုးကနဲေဒါက္ကနဲသိသလို၊အခ်က္က်က်ၿပန္လည္ေခ်ပႏိုင္သူမို့၊ အဆက္ဆက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား (ေစာေမာင္၊သန္းေ၇ွြ ႏွင့္အေပါင္းအပါထိပ္ပိုင္းမ်ား)အားလံုကသူနဲ့မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ေတြ့ဘို့အလြန္၀န္ေလးပါတယ္။ ႏိုင္ငံ၇ဲ့အနာဂါတ္နဲ့ႏိုင္ငံ၇ဲ့အ၇င္းအႏွီးလိုအပ္ခ်က္ေတြကိုေခတ္မွီနားလည္သဴတစ္ဦးထဲၿဖစ္ယံုမက၊ တစ္ဦးထဲေသာစြမ္းေဆာင္နိုင္သူလို့ေမာင္မိုးညိဳယူဆပါတယ္။ သူ့၇ဲ့အ၇ည္အခ်င္းေတြကို၇ိပ္စားမိတဲ့ဗိုလ္တင္ဦးနဲ့ဦး၀င္းတင္တို့လိုအၿမင္က်ယ္သူေတြကသူမကိုေထာက္ခံမွုအေၿပည့္ေပးတာလည္းဒါအ၇ည္အခ်င္းေတြေၾကာင့္ပါဘဲ။ ခုထိအထိမ္းအသိမ္းခံေန၇တာကလဲသူမ၇ဲ့ထက္ၿမက္လွတဲ့အ၇ည္အခ်င္းေတြပါဘဲ။
ဒါတစ္ဦးခ်င္း၇ဲ့အေနအထားေတြလို့သံုးသပ္ပါတယ္။
(၈၈)စက္တင္ဘာကိစၥကေတာ့၇ွင္းပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာဦးေဆာင္သူေကာင္းတေယာက္ (အထက္ေဖၚၿပပါပုဂၢိဳလ္မ်ားမဟုတ္) ကဦးေဆာင္ႏိုင္ခဲ့၇င္လူထုတစ္သန္းကလည္း ေနာက္လိုက္ႏိုင္ခဲ့၇င္၊ ဒီေန့ၿမန္မာႏိုင္ငံဟာက်ြန္ေတာ္တို့အားလံုးတမ္းတတဲ့ၿမန္မာႏိုင္ငံမၿဖစ္ေတာင္အဲ့ဒီလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာေ၇ာက္ေနပါၿပီ။ အာဏာ၇ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုး၇နဲ့ေနာက္ဆက္တြဲ (ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္အစိုး၇) ဟာအဲ့ဒီအခ်ိန္မွာတကယ္တုန္လွုပ္ေခ်ာက္ၿခားခဲ့သလိုကပ္ဆိုက္ေနခ်ိန္ပါ။ အာဏာယိမ္းယိုငိမွုအတြက္နိုင္ငံေ၇းထြက္ေပါက္ကို desperately ၇ွာေနခဲ့၇တဲ့အခ်ိန္ပါ။
ႏိုင္ငံေ၇းသမားေတြမွာ၇ွင္းၿပဘို့ခက္တဲ့အထာေတြ၇ွိပါတယ္။ သမိုင္းေနာင္ကြယ္မွာတကယ္ၿဖစ္ခဲ့တာေတြအေမွာင္ဖံုးခဲ့တာၿမန္မာၿပည္လြတ္လပ္ေ၇းမ၇တ၇အခ်ိန္ထဲကပါ။ ႏိုင္ငံေ၇းညဏ္နီညဏ္နက္မ်ားတဲ့သခင္ႏုကိုေခတ္ၿပိဳင္လုပ္ေဖၚေတြကမေၾကနပ္ၾကေပမဲ့၊ (၈၈)ကာလသူ့ေၾကၿငာခ်က္ကိုလူထု(နဲ့ႏိုင္ငံေ၇းေခါင္းေဆာင္အားလံုးက) ကလိုက္ခဲ့မယ္ဆို၇င္…..။
အာဏာယာယီကိုင္တြယ္မဲ့သခင္ႏု နဲ့ ႏိုင္ငံတည္ေဆာင္ေ၇းကိုေဇာက္ခ်လုပ္ႏိုင္မဲ့အခြင့္အေ၇းကို ေဒၚစုတို့၇ခဲါ၇င္…။

Wednesday, October 20, 2010

လြမ္းမိေသးတယ္...Hippocrates

အေမ၇ိကားေ၇ာက္ၿမန္မာလူနာတေယာက္အေၾကာင္း
အေမ၇ိကေၿမေ၇ာက္ကတည္းကေဆး၇ံုေဆးခန္းဘက္သို့မိမိကိုယ္တိုင္အတြက္ေၿခဦးပင္မလွည့္ဘူးေသာေမာင္မိုးညိဳတေယာက္၊ တေလာကအေ၇းေပၚ (ER)သို့ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ၾကီးေ၇ာက္သြားပါသည္။ register တြင္စာေ၇းသြင္းၿပီး၊ၾကားဘူးနား၀၇ွိသည့္အတိုင္းကိုယ့္ကိုေခၚမည့္အလွည့္ကိုေစာင့္၇င္း (၂ နာ၇ီေလာက္ ေတာ့ၾကာသြားပါသည္) ပါတ္၀န္းက်င္ကိုမ်က္စိကစားမိပါသည္။ ကိုယ့္ထက္မနာ၇င္သာေန၇မည္၊ကိုယ့္ေလာက္ ေတာ့နာၾကသူေတြခ်ည့္ပင္။ ေဟာ - ေခၚပါၿပီ။ ပထမကိုယ့္ insurance card ကိုေပး၇င္းသူၿပန္ေပးလာေသာ စာ၇ြက္တထပ္ၾကီးကိုေ၀ဒနာၾကားမွၾကိဳးစားၿဖည့္စြက္ၿပီးၿပန္ေပးလိုက္ပါသည္။ စာေ၇းသူ၏စာ၇ြက္စာတမ္းမ်ား ကိုကြန္ၿပဴတာေပၚမွေသေသၿခာၿခာစစ္ေဆး၇င္း၊ လိုအပ္လ်င္ေနာင္ေတာင္းခံမည္ၿဖစ္ေၾကာင္း (လက္မွတ္ထိုး၀န္ခံထားသည့္ၾကားမွ) ထပ္မံသတိေပးလိုက္ပါသည္။ ေနာက္-ထံုးစံအတိုင္ဆက္ေစာင့္၇ပါသည္။ မၾကာမွီ nurse တဦးကၾကိဳးစားၿပံဳး၇ယ္၇င္းအတြင္းကုတင္ခန္းတခုဆီသို့ဦးေဆာင္သြားပါသည္။ သူေခၚ၇ာသို့ ေ၀ဒနာၾကားမွၾကိဳးစားလိုက္၇င္းသူေမးေသာ ဘာ medical group လဲ၊ ဘာ insurance လဲ၊ primary doctor ကဘယ္သူလဲ စေသာထပ္မံေမးခြန္းမ်ားကိုေၿဖ၇ၿပန္ပါသည္။ ကုတင္ေပၚေ၀ဒနာကိုပိန့္လွိမ့္ခံ၇င္း ေနာက္ Nurse တဦးကအဖ်ားတိုင္းၿခင္းေသြးေပါင္ခ်ိန္ၿခင္း ႏွင့္လိုအပ္ေသာကုသမွုကိုလက္ခံေၾကာင္းလက္မွတ္ေ၇းထိုးခိုင္း ၿပန္ပါသည္။ (အေ၇းေပၚေ၇ာက္လာမွေတာ့သူတို့ၿပဳသမွ်ႏုပါမည့္အေၾကာင္းလက္ခံထားၿပီးမဟုတ္ပါလား။) ေဟာ - ဆ၇ာ၀န္ကိုဖူးေတြ့၇ပါၿပီ။ ေ၇ာဂါခံစား၇မွုကိုအိပ္သြန္ဖာေမွာက္ေၿပာမည္ဟုေၿပာမည္ၾကံကာ၇ွိေသးသည္၊ ဆ၇ာ၀န္ကလက္ကာၿပ၇င္း ေဖၚၿပခဲ့ေသာ “ဘာလဲ၊ ဘယ္သူလဲ”စေသာေမးခြန္းမ်ားကိုေမးၿပန္ပါသည္။ မယံုႏိုင္ဘြယ္ပင္။ ၿပီးမွေ၇ာဂါအေၾကာင္းကို စကၠန့္အနဲငယ္သာေဆြးေနြးၿပီးဟိုသည္စမ္းသပ္၍ nurse ကိုညြွန္ၾကားကာေန၇ာမွအၿမန္ထြက္သြားပါသည္။ စာေ၇းသူ၏မေတာက္တေခါက္ေသာဗဟုသုတၿဖင့္ဟိုဟာ မလုပ္ဘူးလား၊ဒီဟာမလုပ္ဘူးလားဟု nurse ကိုေမးေသာအခါ၊မ်က္လံုးမ်ားၿပဴးက်ယ္လာလ်က္ ER coverage တြင္မပါသၿဖင့္ယင္းကိစၥမ်ားကိုမိမိဆ၇ာ၀န္ႏွင့္ဆက္လက္ၿပသ၇န္ေၿပာပါသည္။ ၿပန္အထြက္တြင္ စာေ၇းမကို co-payment ေမးၿမန္းၿပီးေပးခဲ့၇ပါသည္။ ဤကားယေန့ကမၻာ့အတိုးတက္ဆံုးႏိုင္ငံၾကီးတခု၏က်န္းမာေ၇း ေစာင့္ေ၇ွာက္မွုအေၿခအေနၿမင္ကြင္းပင္။
ၿမန္မာၿပည္ကက်န္းမာေ၇းေလာကဘက္တေစ့တေစာင္း
ေမာင္မိုးညိဳၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေတြ့ၾကံဳခဲ့၇ေသာက်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုကိုဒီေန၇ာတြင္ေဖါက္သယ္ခ်လိုပါသညိ။ (၁၉၉၀)ေနာက္ပိုင္း၀န္းက်င္ေလာက္ကထင္ပါသည္၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေၿပာင္းလဲလာေသာ”တံခါးဖြင့္စီးပြားေ၇း မူ၀ါဒ”အ၇ေဆး၇ံုေစာင့္ေ၇ွာက္မွုလုပ္ငန္းတြင္စီမံခ်က္ၾကီးတခုစတင္အေကာင္အထည္ေဖၚလာပါသည္။ “စ၇ိတ္မွ်ေပးက်န္းမာေ၇း” (cost-sharing healthcare system) ဟုဆိုပါသည္။ ယင္းကားၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ ထိုစဥ္က၇ွိခဲ့ေသာ”အခမဲ့”က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုစနစ္မွ”အခၿဖင့္”က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုသို့ေၿပာင္းလဲ ေ၇း၏ပထမေၿခလွမ္းၿဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ေန့စဥ္ဆ၇ာ၀န္လူနာမ်ားကိုစစ္ေဆးစမ္းသပ္ၿပီးညွြန္ၾကားလာေသာေဆးမွတ္ တမ္းစာ၇င္းေပၚမူတည္၍သူနာၿပဳမ်ားကေဆး၇ံုတြင္း (အစိုး၇ေဆးသိုေလွာင္ေ၇းဌာနမွပို့ေပးေသာ)ေဆး၀ါးမ်ား၏ အဘိုးအခအခ်ိဳ့တ၀က္ကိုလူနာကက်ခံ၇သည္။ ဥပမာ-penicillin ထိုးေဆးတလံုးကို (၇- က်ပ္)(ထိုစဥ္က) က်သည္ဆိုပါစို့။ လူနာကေဆးတန္ဘိုး၏ (၁၀ ၇ာႏွုန္) ၿဖစ္ေသာ (ၿပား-၇၀)ကိုေပး၇သည္။ ေဆး၇ံုတြင္ကုန္က် မည့္ဆိုတာကိုၾကိဳတင္သိၿပီးလူနာ၇ွင္ေတြကလဲ၇ွိ၇ွိမ၇ွိ၇ွိ၊ေပါင္ႏွံကုန္က်ခံကာေပးၾကသည္။ ယငး္ေလာက္ ေသာေငြပမာဏမွာလဲမေထာင္းတာလွသည္မို့ဘာမွၿပႆနာမၾကားမိပါ။ ၿပႆနာကားမူလကအလကား ၇ဘူးေသာယင္းေဆးကိုတတ္ႏိုင္သူ(ေဆး၇ံုေဆးခန္ႏွင့္နီးစပ္ေသာအသိုင္းအ၀ိုင္းလူနာ၇ွင္ေတြ)ကသိပ္မၾကိဳက္ ပါ။ ဘာမဟုတ္ေသာေငြေပး၇သည္ကိုဂုဏ္ငယ္သည္ဟုထင္ၾကသည္။ ဆို၇လ်င္- ေငြမ၇ွိသူလူဆင္း၇ဲလူမ်ားစုက စ၇ိတ္မွ်ေပးေဆးကို၀ယ္သံုးၾက၇ေသာ္လည္းမ်က္ႏွာ၇ွိလူခ်မ္းသာလူတန္းစားမ်ားကအခမဲ့၇ေနၾကသည္။ ထို့အၿပင္ယင္းေဆးမ်ားကိုၿပင္ပသို့တဖန္ၿပန္ေ၇ာင္းလိုေသာလူတန္းစားတ၇ပ္ေပၚလာမွန္းမသိေပၚလာသည္။ ယခင္ကအစိုး၇ေဆးႏွင့္ေဆးပစၥည္းေကာ္ပိုေ၇း၇ွင္းဆိုင္မွ၀ယ္ယူၿပီးေမွာင္ခိုၿပန္သြင္းၿခင္းထက္၊ေဆး၇ံုဆိုင္တြင္မွ၇ေသာထိုစ၇ိတ္မွ်ေပးေဆးမ်ားကပိုတြက္ေခ်ကိုက္သည္ဟုထင္ၾကသည္။ ေဆးအေ၇ာင္းအ၀ယ္လုပ္ငန္း ကားသာမာန္လူတန္းစားတြင္သာမက၊ဆ၇ာ၀န္မ်ားအတြင္းပင္ေန၇ာေကာင္းေကာင္းယူခဲ့ၿပီး၊တခ်ိဳ့ဆ၇ာ၀န္မ်ားဆိုလ်င္ေဆးမကုေတာ့ဘဲေဆးကိုယ္စားလွယ္၊ေဆးေ၇ာင္းဆိုင္မ်ားအက်ဖြင့္ကာစီပြားၿဖစ္ေနၾကသည္။ ၇န္ကုန္ၿမိဳ့ဆူေလဘု၇ားအနီးကုန္သြယ္ေ၇ဒေကာ္ပိုေ၇း၇ွင္း (၁၀)ေဆးဆိုင္ (ေနာင္ ေဆးႏွင့္ေဆးပစၥည္း အၿဖစ္ဆူေလဘု၇ားလမ္း “ဂုဏ္”၇ုပ္၇ွင္၇ံုအနီးေဆးဆိုင္တို့ကားဆ၇ာ၀န္အေပါင္းတို့၏၀င္ေငြလမ္းခင္း ၇ာစားက်က္မ်ားၿဖစ္ခဲ့သည္။ ဆ၇ာ၀န္မ်ားကိုေဆးထုတ္ေပးေသာေန့မ်ားဆိုလ်င္ကား၊ေဆးဆိုင္မန္ေနဂ်ာကအစ ဆိုင္ဒ၇၀မ္အထိေဟာက္သမွ်ကိုထိုထိုဆ၇ာ၀န္အေပါင္းတို့ကမ်က္ႏွာငယ္ငယ္ၿဖင့္ေအာက္အိသည္းခံခဲ့ၾက၇ သည္။ ၿမန္မာၿပည္တြင္ဘာေဆးေမးမလဲ၊ အကုန္၇ွိပါသည္။ ေစ်းဘဲစကားေၿပာသည္။ ေဆးတကၠသိုလ္မတက္ ဘူးေသာ္လည္းေဆးအေၾကာင္းေကာင္းစြာ (ဆ၇ာ၀န္မ်ားထက္)နားလည္ၾကေသာပုဂၢလိကေဆးဆိုင္ေပါင္း ေထာင္ေသာင္းတို့၏လမ္းညွြန္ခ်က္ကိုဆ၇ာ၀န္တို့လိုက္နာအသံုၿပဳၾက၇သည္။ ယခုအခါတြင္ကားပုဂၢလိက ကိုယ္ပိုင္အထူးကုႏွင့္ေဆး၇ံုၾကီးမ်ား၇န္ကုန္ႏွင့္ၿမိဳ့ၾကီးမ်ားတြင္မွိဳလိုေပါက္လာသည့္အၿပင္၊ တတ္ႏိုင္သူတို့က ၿပည္ပသို့ပင္ေၿခလွမ္းေနၾကေပၿပီ။ ဘန္ေကာက္၊စကၤာပူသာမကအေမ၇ိကအထိေၿခလွမ္းေနၾကပါၿပီ။ တတ္ႏိုင္သူေတြေပၚေပါက္လာသလိုသာမန္ဆ၇ာ၀န္ႏွင့္တၾကိမ္မွ်ေတြ့ဆံုေဆးကုသခံႏိုင္ခြင့္အတြက္ေဆြးမ်ိဳး မ်ားထံလွည့္လည္ေငြေခ်း၇ေသာလူတန္းစားဦးေ၇(အထူးသၿဖင့္နယ္ဘက္ႏွင့္ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားေဒသတိုင္း၇င္း သားမ်ား) ကမ်ားသထက္မ်ားလာပါသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို့ က်န္းမာေ၇းအာမခံ (health insurance) မ၇ွိေသာႏိုင္ငံအတြက္ကား၊ေဆး၀ါးကုန္က်စ၇ိတ္ကားထိတ္လန့္ဘြယ္ၿဖစ္ေနပါသည္။ တေလာက၊ အသက္(၇၀)၀န္းက်င္ မိဘႏွစ္ပါးက်န္းမာေ၇းဓါတ္ခြဲစစ္ေဆးမွုၿပဳလုပ္၇ာ ေငြ(၂)သိန္းေက်ာ္ကုန္က် ေၾကာင္းမိတ္ေဆြတဦးမွေၿပာလာပါသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို့အခမဲ့က်န္းမာေ၇းကိုယဥ္ပါးခဲ့ေသာလူထုအတြက္ ေခတ္ႏွင့္အညီတဟုန္ထိုးတက္လာေသာေဆးကုသစ၇ိတ္ကားလူထုအတြက္လိုက္ေလေ၀းေလၿဖစ္လာပါၿပီ။ မူလကဆ၇ာ၀န္/အထူးကုတို့ကိုအစိုး၇ေဆး၇ံုေဆးခန္းတြင္အဆင္သင့္ေတြ့ႏိုင္ကုသခံႏိုင္ၾကေသာၿမန္မာလူထုက၊ယခုအခါယင္းဆ၇ာ၀န္မ်ားကိုသူတို့ကိုယ္ပိုင္ေဆးခန္းၾကီး၊ပုဂၢလိကေဆး၇ံုၾကီးမ်ားတြင္သြာေတြ့၇သည္။ က်န္းမာေ၇းဌာနအၾကီးအကဲတဦးကဆိုလ်င္သူ့မိခင္မက်န္းမမာၿဖစ္သည္ႏွင့္ပုဂၢလိကေဆး၇ံုသို့တန္းတင္ေပး လိုက္သည္အထိ၊ အစိုး၇ေဆး၇ံုမ်ားအေပၚလူထုကယံုၾကည္မွုမဲ့လာသည္။ အစစအ၇ာ၇ာေငြကသာစကားေၿပာၿပီးေငြကသာအဆံုအၿဖတ္ေပးေနေၾကာင္း၇န္ကုန္ေဆးေလာကႏွင့္နီးစပ္သူတို့ကေၿပာေနေပၿပီ။ ၿပည္သူ့ေဆး၇ံုမ်ားကားေငြကိုေ၇လဲသို့သံုးႏိုင္ပါမွလူနာလည္းသက္သာ၇ာ၇၊ လူနာ၇ွင္လည္းစိတ္ခ်မ္းသာ၇ာ၇ၾကသည္။ မလိုအပ္ဘဲစမ္းသပ္စစ္ေဆးမွုမ်ားအတင္းအက်ပ္လုပ္ခိုင္းမွုမ်ား မ်ားလာေၾကာင္းေတြ့၇သည္။
အတိတ္တြင္က်န္၇စ္ေသာေဆးကုသမွုစနစ္
ေမာင္မိုးညိဳလြန္ခဲ့ေသာႏွစ္အစိပ္ေလာက္ကၿမန္မာ့ေဆးေလာကကိုၿပန္ၿမင္ေယာင္မိသည္။ ဆ၇ာ၀န္ဆ၇ာမတို့ သည္ေဆး၇ံုကိုအိမ္လုပ္ေနခဲ့ၾကသည္။ ကိုယ့္တာ၀န္က်၇ာအခန္းကလူနာေတြအေၾကာင္းကို ‘က’ၾကီးမွအစ’အ’ အဆံုးသိယံုမကဂ၇ုစိုက္သည္။ မစိုက္ဘဲေနၾကည့္ပါလား။ အတိုင္ခံ၊အစစ္ေဆးခံ၇မည္မွာမလြဲ။ သို့အတြက္ ဆ၇ာ၀န္ဆ၇ာမအေပါင္းကအထူးဂ၇ုၿပဳၾကသည္။ ၿပႆနာတက္ေသာကိစၥမ်ား၇ံဖန္၇ံခါ၇ွိေသာ္လည္းတိုင္းေက်ာ္ ၿပည္ေက်ာ္မဟုတ္ပါ။ မဟုတ္တာလုပ္လ်င္ ဆ၇ာ၀န္လိုင္စင္ၿပဳတ္သည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံေဆးေကာင္စီကားဥပေဒ မ်က္ႏွာကိုသာၾကည့္ေသာ၇ွင္၇ိုေသလူ၇ိုေသတို့ႏွင့္ဖြဲ့စည္ထားေသာအဖြဲ့ၿဖစ္သည္။ ဘယ္အစိုး၇လူၾကီးမင္းတို့ ကမွ၀င္စြက္ဖက္ခြင့္မ၇။ ခုအခိ်န္ကားယင္းအဖြဲ့သည္လည္းထား၇ာေနေစ၇ာသြားသူတို့ၾကီးစိုး၇ာအဖြဲ့တခု ၿဖစ္ေနေပၿပီ။ ဥပေဒကိုေမွာက္လိုေမွာက္၊လွန္လိုလွန္ေနသည္။ အလိုမက်သူကိုဥပေဒပုဒ္မတတ္၍အေ၇း ယူခံ၇ေသာဆ၇ာ၀န္တို့လည္းမနည္းေတာ့ၿပီ။ ၿပင္ပေဆးခန္းေဆး၇ံုၾကီးမ်ားတြင္အထူးကုဆ၇ာ၀န္ၾကီး အေပါင္းတို့ကလည္း၊ မၾကံုဘူးမၾကားဘူးေသာ “ဤေ၇ာဂါကိုအာမခံႏွင့္ကုသည္”ဟူ၍ပင္ေၾကၿငာကုသ လာၾကေပၿပီ။
သို့ဆိုလ်င္ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ယေန့ေ၇ာက္၇ွိေနေသာ “က်န္းမာေ၇းအာမခံစနစ္မ၇ွိ”သည့္ေဆးကုသမွုေလာကကို ယခုအေမ၇ိကန္အပါအ၀င္တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံၾကီးမ်ားတြင္တြင္က်ယ္စြာအသံုးၿပဳေနေသာ”က်န္းမာေ၇းအာမခံစစနစ္ၿဖင့္တည္ေဆာက္ထားေသာ healthcare system” သို့ေၿပာင္းဘို့လိုေနၿပီလား။
ဟစ္ပိုကေ၇တိစ္ကေၿပာေသာ…”သမား”ဆိုသည္မွာ
ေမာင္မိုးညိဳသိ၇သေလာက္ဆ၇ာ၀န္ဘြဲ့ယူၾကသူတိုင္း(ကမၻာတ၀ွမ္း) ဟစ္ပိုကေ၇တိ (Hippocrates Oath) က်မ္းကိုက်ိန္ၾက၇ပါသည္။ ဟစ္ပိုကေ၇းတီစ္ဆိုသူကားဂ၇ိလူမ်ိဳးေဆးသမားတို့ဖခင္ၿဖစ္သည္။ “ဂီလာနေဆာင္ေ၀ဒနာ၇ွင္အေပါင္းတို့အား၊ ဆင္း၇ဲခ်မ္းသာမေ၇ြး၊အခ်ိန္အခါမေ၇ြး ၊မိမိတို့တတ္အပ္ေသာပညာၿဖင့္ အစြမ္းကုန္ၿပဳစုကုသပါမည္”ဟုက်မ္းက်ိမ္ဆိုခ်က္တြင္ပါပါသည္။ ယေန့ၿမင္ေန၇သည္မွာၿမန္မာနိုင္ငံတြင္သာမက ကမၻာတ၀ွမ္းတြင္က်န္းမာေ၇းအာမခံမ၇ွိသူတို့ကအလံုးစံုအိပ္စိုက္ေငြေပးေခ်ကုၾက၇ၿပီး၊ အာမခံ၇ွိသူတို့ကလည္း သူတို့အာမခံ coverage သက္ေသမထူနိုင္သေ၇ြ့ ဘယ္ဆ၇ာ၀န္၊ သူနာၿပဳတို့ကမွ်လက္ဖ်ားႏွင့္မတို့ၾကေတာ့ပါ၊  ဟစ္ပိုကေ၇တိ ကိုၿပန္အသက္သြင္း၍ယင္းၿဖစ္၇ပ္ေတြလက္ညွိဳး ထိုးၿပ၇ေတာ့မည့္အၿဖစ္ပင္။ coverage မ၇ွိေသာလူနာစမ္းသပ္မိသူအေပါင္းမွာလဲဒုကၡေ၇ာက္ၾက သည္ဟုၾကားဘူးသည္။ ဒီၾကားထဲ (HIPAA)ေခၚကာယကံ၇ွင္၏က်န္းမာေ၇းဆိုင္အတြင္းေ၇းအခ်က္အလက္ မ်ားလ်ွိဳ့၀ွက္ကာကြယ္ေ၇းဥပေဒ (၁၉၉၆ တြင္အေမ၇ိကန္၌အတည္ၿပဳေသာဥပေဒ)ကလူနာႏွင့္လူနာ၇ွင္မ်ား အၾကားအက်ေန၇ာ၀င္ၿပီးယူေန ေပၿပီ။ တေလာကကိုယ္အကိုအ၇င္းေခါက္ေခါက္၏က်န္းမာေ၇းတိုးတက္မွုအေၿခအေနကိုေမးၿမန္းမိေသာ ၿမန္မာဆ၇ာ၀န္တေယာက္အေၿဖမ၇ယံုမကယင္းHIPAA ႏွင့္ကိုင္အေပါက္ခံခဲ့၇သည္ကိုၾကားဘူးပါသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားကိုေ၇လည္ေအာင္မေၿပာတတ္ၾကေသာစာေ၇းသူတို့ၿမန္မာမ်ားမွာယင္းHIPAA ၀ဲၾသဂတြင္ဘာအေၿဖ မွမသိ၇ဘဲ၊ေသာကပြားၾက၇သည္မွမနဲၿပီ။ တေလာကလဲေၿပာင္းခိုလာသူ တိုင္း၇င္းသားrefugee အမ်ိဳးသမီး တဦးေဆး၇ံုအေ၇းေပၚတက္၇၍ေဆး၇ံုကဆင္းလာၿပီး၇က္အနဲငယ္ၾကာမွ သူ့မကိုဘာခြဲစိပ္ေပးလိုက္ေၾကာင္းသိ၇ မွၿခံဳးပြဲခ်ငို၇သည့္အၿဖစ္ကိုနဖူးေတြ့ဒူးေတြ့ၾကံုခဲ့၇သည္။ အၿဖစ္မွာ ထံုးစံအတိုင္းေဆး၇ံုကခင္ပြန္းကိုပင္ေဆး၇ံုေပၚတက္ခြင့္ မေပးဘဲ (ေဆး၇ံုမွေၿပာသမွ်ဘာမွနားမလည္သၿဖင့္ အေ၇းေပၚတြင္သာက်န္၇စ္ခဲ့၇) ၿမန္မာစကားၿပန္ႏွင့္ဖံုးေပၚ တြင္အေမးအေၿဖလုပ္ၿပီးခြဲခန္းထဲသြင္းသြားပါသည္။ ေဆး၇ံု၀န္ထမ္းတို့မသိသည္မွာၿမန္မာတိုင္း၇င္းသားတိုင္းၿမန္မာစကားနားလည္ၾကသည္မဟုတ္ဆိုသည္ကိုပင္။ ထိုကိစၥကိုrefugee မ်ားႏွင့္ပါတ္သက္ေသာဌာန ေပါင္းစံုပါသည့္အစည္းအေ၀းတြင္စာေ၇းသူမွတင္ၿပေသာအခါ အစည္းအေ၀းတက္ၾကသူအားလံုးက၇င္သပ္၇ွု ေမာၿဖစ္ၾကသည္မွလြဲ၍တည္ဆဲဥပေဒကိုဘာမွ်ၿပင္၍မ၇ေၾကာင္း နားလည္မိၾကသည္။ ၀မ္းသာစ၇ာေကာင္းေသာကိစၥတခုမွာ-အေမ၇ိကႏွင့္အၿခားႏိုင္ငံမ်ားအသီးသီးတြင္ ေ၇ာက္၇ွိေနထိုင္ဆ၇ာ၀န္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာၿမန္မာဆ၇ာ၀န္အမ်ားစု (အမ်ားစုဟုဆုေတာင္းပါသည္) ကမိမိတို့ႏွင့္သက္ဆိုင္ ဆက္စပ္ေသာမိတ္ေဆြဉာတကေဆြမ်ိဳးမ်ားကိုၾကံဳ၇င္ၾကံဳသလိုတိုးတိုးၿဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္၍ၿဖစ္ေဆြတတ္အား သမွ်၇ိုင္းပင္းၾကသည္ဟုသိိ၇သည့္အတြက္အားကိုးေမွ်ာ္ၾကေသာၿမန္မာမိသားစု မ်ားအတြက္လြန္စြာ၀မ္းေၿမာက္ ၿခင္းၿဖစ္၇သည္ကားအမွန္။
အမွန္ဆို၇လ်င္တိုးတက္လာေသာေခတ္မွီနည္းပညာႏွင့္ေဆးကုထံုးမ်ားႏွင့္သူႏိုင္ငါႏိုင္အၿပိဳင္က်ဲေနေသာေဆးကုသစ၇ိတ္တို့၏အားၿပိဳင္မွုကိုအေမ၇ိကႏွင့္ေခတ္မွီႏိုင္ငံမ်ားကယေန့အလူးအလဲခံေန၇ခ်ိန္ဆိုလ်င္မမွားပါ။ ဆ၇ာ၀န္မ်ားအပါအ၀င္ေဆးဘက္ဆိုင္၇ာပညာ၇ွင္မ်ားအားလံုးလိုလိုကလည္းမိမိစမ္းသပ္ေတြ့၇ွိမွုမ်ားအေပၚဘာေ၇ာဂါၿဖစ္ေနသည္ဟူ၍လူနာအားမေၿပာေတာ့ပါ။ ေ၇ာဂါအေၿဖကိုဓါတ္ခြဲစစ္ေဆးမွုအပါအ၀င္ကိ၇ိယာႏွင့္စမ္းသပ္ေသာအေၿဖေပၚတြင္သာအေၿခခံၿပီးအေၿဖကိုေပးၾကေတာ့သည္။ ဥပေဒေၾကာင္းအ၇တ၇ားစြဲဆိုမွုေတြမ်ားလာေသာခုေခတ္အခါတြင္ဆ၇ာ၀န္မ်ားကမိမိလူနာကိုဘာေ၇ာဂါလဲဟုမေၿပာေတာ့သည္မွာ၀မ္းနဲဘြယ၇ာအခ်က္ပင္မဟုတ္ပါလား။ Liability ေခၚမိမိအေၿဖေပၚမွာအေၿခခံေသာတာ၀န္ယူ၇မွုကိုေ၇ွာင္က်ဥ္လာၾကသည္။ တနည္းအားၿဖင့္ဆိုေသာစက္ကိ၇ိယာေပၚတြင္းအားကိုးမွုမ်ားလာသည္။ မိမိ၏ကိုယ္ပိုင္ေဆးပညာေက်ာေထာက္ေနာက္ခံကိုအသံုးမ်ေတာမ၇ွိသေလာက္ဟုပင္ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ေဆးပညာ၏အံ့မခန္းေအာင္ၿမင္မွုကိုကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ့၇သည္မွာမွန္ေသာ္လည္း၊ေဆး၇ံုကုတင္ေပၚထိုင္၇င္း၊ေ၀ဒနာကိုခါးဆီးခံစားေန၇ခ်ိန္တြင္ေဆးအာမခံကုမၸဏီ (insurance carriers)မ်ားႏွင့္ၿငင္း၇ခုန္၇၊စာ၇ြက္စာတမ္း မ်ားၿဖင့္လံုးပမ္း၇ေသာဒုကၡအေပါင္းကိုလူတိုင္းညီးညဴၾကစိတ္ဆင္း၇ဲေသာကေ၇ာက္ၾက၇သည္။ ယေန့အလုပ္လုပ္ေနၾက၇ေသာ senior လူတန္းစား၏(၈၅)၇ာႏွုန္းကိုယခင္က၀င္ေငြေကာင္းေသာအလုပ္၇ွိၿပီး ပင္စင္ယူအနားယူၿပီးေသာ္လည္းဘာေၾကာင့္ဆက္အလုပ္ (အခ်ိဳ့အခိ်န္ပိုင္း)လုပ္ေနၾက၇ေသးသလဲဟု ေမးၾကည့္ပါ။  အဓိကအေၿဖတခုထြက္လာပါလိမ့္မည္ - healthcare insurance မ၇ွိလို့…။ ေမာင္မိုးညိဳႏွင့္၇င္းႏွီးေသာကင္ဆာေ၇ာဂါသည္လုပ္ေဖၚတဦးဆိုလ်င္ခံစား၇ေသာေ၀ဒနာထက္၊ယင္းကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ေန့တဓူ၀၇င္ဆိုင္ေၿဖ၇ွင္း၇ေသာစိတ္ေသာကကပိုမိုၾကီးမားေနေၾကာင္း၀န္ခံခဲ့သည္။ မတတ္ႏိုင္ေတာ့သည့္ အဆံုး၊ အမ တဦးကိုအလုပ္မွနားယူခိုင္းၿပီးယင္းကိစၥ၀ိစၥအားလံုးကိုလွြဲ၇ေတာ့သည့္အေၿခေ၇ာက္သြား ေၾကာငး္မယံုႏိုင္ဘြယ္ၾကား၇သည္။ တတ္ႏိုင္ေသာမိသားစုအသိုင္းအ၀န္းမို့ပင္။ ဒီလိုႏိုင္ငံေတြအေနႏွင့္က လည္းစနစ္ေနာက္ေၾကာင္းၿပန္လွည့္ၿပီး၊ေခတ္ေဟာင္းကလို ကိုယ္ကုသမွ်ကိုယ္အကုန္ေပး၇ေသာ (total out-of-pocket) ေခတ္သို့ၿပန္ဘို့ကမၿဖစ္ႏိုင္ေတာ့။ ေ၇ာက္ႏွင့္ေနၿပီးေသာအေနအထားမွအေကာင္ဆံုးၿဖစ္ႏိုင္မည့္စနစ္နည္းလမ္းကို၇ွာ၇မည္မဟုတ္ပါလား။ အစိုး၇အေနႏွင့္ဤေန၇ာတြင္အေ၇းပါယံုမကတာ၀န္ဟူ၇ေသာအပိုင္းက႑ၿဖစ္လာသည္။
Obamacare….ဘက္တေစ့တေစာင္း
ဤေန၇ာတြင္လက္၇ွိၾကံဳေတြ့ေန၇ေသာႏွစ္ဦးကၿပဌာန္းလိုက္သည့္ healthcare reform ၿဖစ္သည့္ အမ်ားေခၚ Obamacare အေၾကာင္းေလ့လာၾကဘို့လိုပါသည္။ က်ြန္ေတာ္တို့အားလံုး၏အနာဂါတ္က်န္းမာေ၇းေစာင့္ ေ၇ွာက္စနစ္အတြက္အေ၇းပါေသာအခန္း က႑သို့ေ၇ာက္လာသည္။ ေနာင္ေၿပာင္းလဲလာမည့္ healthcare coverage ကလူတိုင္း၏က်န္းမာေ၇းအာမခံႏွုန္းကိုတို့ၿမွင့္လိုက္မည္ဆိုသည္ကိုကား၊ေဗဒင္ေမးစ၇ာ ပင္မလိုေတာ့ပါ။ ကိုယ္ေပးေနက် လစဥ္ေၾကး premium တိုးလာမည္ဆိုကတည္းက ‘တီေကာင္ကိုဆားႏွင့္ တို့သကဲ့သို့’ ၿပည္သူ (အထူးသၿဖင့္ - Republican လူနဲစုပါတီက) မေၾကနပ္သံမ်ားညံေနေအာင္ထြက္ေပၚလာ သည္။ သမၼတကို ဆို၇ွယ္လစ္စနစ္သို့ေခတ္ေနာက္ၿပန္ဆြဲသည္ဟူေသာသမိုင္းႏွင့္ခ်ီသည့္အမုန္းတ၇ား ၀ါးလံုး၇ွည္ႏွင့္၇မ္းၾကသည္။ ဆို၇ွယ္လစ္ဆိုသည္ႏွင့္ က်ြန္ေတာ္တို့ၿမနိမာေတြကလဲအၿပင္းအထန္ကန့္ကြက္ၾက သည့္အထဲ၀င္ပါခဲ့သည္။ အကယ္စင္စစ္ေလ့လာၾကည့္ပါက ဆို၇ွယ္လစ္စနစ္ကိုပံုေဖၚသည့္ healthcare reform ကိုသမၼတကတင္သြင္းေသာဥပေဒၾကမ္းတြင္မည္သည့္ေန၇ာမွာမွမေတြ့၇ပါ။ သမိုင္းစဥ္ဆက္ healthcare coverage မ၇ွိခဲ့ဘူူူးေသာနေh
ဆင္း၇ဲသူလူတန္းစားသန္းႏွင့္ခ်ီ၍အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ား၇ွိလာမည့္အၿပင္၊ ယခင္ကမူလေ၇ာဂါအ၇င္းခံေၾကာင့္ေဆးကုသခြင့္ၿငင္းဆိုခံခဲ့၇ေသာအၿဖစ္ဆိုးမ်ားပယ္ေၿပာက္သြားႏိုင္မည္ၿဖစ္သည္။ ေဆး၇ံုေပၚထိုင္၇င္း၊ေ၇ာဂါေ၀ဒနာကိုပင္ပမ္းၾကီးစြာဒုကၡခံစား၇င္း insurance company မ်ားႏွင့္ တယ္လီဖံုးေပၚတြင္ၿငင္း၇ခုန္၇ေသာဒုကၡမ်ားမွသိသိသာသာၾကီးေလ်ာ့သြားမည္။ ယင္းအၿဖစ္မ်ားကိုမလိုလားၾကသူေတြကား -
·         လက္၇ွိ premium သက္သက္သာသာႏွင့္ေပးေနၾကသူမ်ား
·         သမၼတကိုလူမ်ိဳးေ၇းအ၇နဂိုကတည္းကမုန္းတီးၾကသူမ်ား
·         အလုပ္လက္မဲ့ႏွင့္တ၇ားမ၀င္ေ၇ာက္၇ွိေနၾကေသာလူတန္းစားမ်ားအတြက္က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုခံစားခြင့္၇ွိေနၾကသူေတြအေပၚမနာလိုမ၇ွုစိမ့္ႏိုင္ၾကသူမ်ား (အမ်ားၿပည္သူ၏ေငြၿဖင့္ခံစားခြင့္၇ွိေနၾကသူမ်ား)
·         အထူးသၿဖင့္အက်ိဳးအၿမတ္ကိုအဓိကထားေသာ insurance company ႏွင့္ healthcare providers ေဆး၇ံု/ဆ၇ာ၀န္ ႏွင့္ ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေသာကုမၸဏီၾကီးမ်ား၊ (corporate greeds)
ၿဖစ္ၾကသည္။ “ဂီလာနေဆာင္ေ၀ဒနာ၇ွင္တို့အားေစာင့္ေ၇ွာက္ပါမည္…” ဟူေသာလူသားတို့၏၇ွိ သင့္ေသာကိုယ္က်င့္တ၇ား ႏွင့္လူလူခ်င္းစာနာစိတ္ထားေ၇းၿဗမၼစို၇္တ၇ားမ်ားကိုေမ့ေလ်ာ့ေနၾကေ၇ာလား။ ကိုယ္ေလ်ွာက္ခဲ့၇ေသာဘ၀ေဟာင္းမွအစစအဆင္ေၿပသက္သာေသာဘ၀သစ္ကိုေ၇ာက္သည္ႏွင့္ကိုယ့္အၿဖစ္ ေတြကိုေမ့ေလ်ာ့သြားၾကသည္။ (သို့မဟုတ္)ေမ့ခ်င္ေယာင္ေဆာင္သြားၾကသည္။ က်န္းမာေ၇းခံစားခြင့္ဟူသည္ ကားေမြး၇ာပါလူတိုင္း၏အေၿခခံခံစားခြင့္ၿဖစ္သည္။ မိဘမ်ား၏ဆင္း၇ဲမြဲေတမွုဒါဏ္ကိုခါးစီးခံ၇င္းေကာင္းမြန္ေသာ ပညာေ၇းအေမြကိုမ၇ခဲ့ၾကသည့္သားသမီးမ်ား၏လိုအပ္ခ်က္ဘ၀အဆင့္အတန္းကိုၿမွင့္တင္၇န္တာ၀န္မွာ၊ အစိုး၇ကတာ၀န္၇ွိသလိုပါတ္၀န္းက်င္လူ့အဖြဲ့အစည္းကလည္းမွ်ေ၀နားလည္မွုေပးတတ္၇န္အထူးလိုပါသည္။ သူတို့၏ဘ၀လိုအပ္ခ်က္ကိုမ်က္ကြယ္ၿပဳခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္လည္းမလိုလားအပ္ေသာကုန္ထုတ္စြမ္းအားစုကို ေလ်ာ့နည္းေစသည္မဟုတ္ပါလား။၇ာစုႏွင့္ခ်ီ၍မ်က္ကြယ္ၿပဳၿခင္းခံခဲ့၇သူတို့အေပၚနားလည္မွုစိတ္ေမြးၾက၇န္လိုသည္ဟုၿမင္မိပါသည္။ အ၇ွိန္ႏွင့္တိုးတက္ေနေသာစ၇ိတ္ၾကီးၿမင့္မွုကိုလူတိုင္းခါးစီးခံေန၇ခ်ိန္တြင္မိမိတို့ခံစား ခြင့္၇ွိေသာခံစားခြင့္၇ွိေအာင္ၿပဳလုပ္၇ေ၇းမွာသက္ဆိုင္၇ာအစိုး၇၏တာ၀န္ၿဖစ္သည္။ မည္သည့္သူ၇ဲေကာင္းကမ်ွ ၀င္ေ၇ာက္ပခုန္း၀င္ထမ္းမည္မဟုတ္ပါ။ မည္သည့္ဆို၇ွယ္လစ္အစိုး၇ကမွ် (သမိုင္းတြင္) တာ၀န္၇ွိသည္ ဟုေၿပာၿပီး၀င္ေ၇ာက္တာ၀န္ယူေပးမည္မဟုတ္ပါ။ ဘ၀အေၾကာင္းကိုေကာင္းစြာသိခဲ့ေသာ၊နားလည္ေတြ့ၾကံဳခဲ့ ေသာေအာက္ေခ်လူတန္းစားအတက္လာသည့္ႏိုင္ငံအၾကီးအကဲမိ်ဳးကသာအမုန္းခံလုပ္မည္ၿဖစ္သည္ကိုနားလည္ၾက၇န္လိုပါသည္။ ကြ်န္ေတာိတို့ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာအစိုး၇အဆက္ဆက္ (ဆို၇ွယ္လစ္အစိုး၇အပါအ၀င္) ဘယ္အစိုး၇က “ငါ့မွာတာ၀န္၇ွိပါလား”ဟူေသာအၿမင္မ်ိဳး၊ ေယာင္လို့ပင္မေတြးခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ကြ်န္ေတာိ တို့ၿမန္မာေတြအားလံုး က်န္းမာေ၇းစ၇ိတ္ၾကီးမားမွုဒါဏ္ကိုႏွစ္ပ၇ိေစၦဒခါးဆီးခံခဲ့ၾက၇သည္။ ခံၾက၇ဆဲပါ။ ေလ့လာမိသေလာက္ ၁၉၅၀ ၀န္းက်င္က Health insurance act ၿပဌာန္းၾကိမ္ကတၾကိမ္ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ပါတ္၀န္းက်င္ Medicare Bill ေၿပာင္းလဲသတ္မွတ္ခ်ိန္က(ထိုစဥ္အခါက)အစိုး၇ကိုအေမ၇ိကန္ ၿပည္ေထာင္စုလွြတ္ေတာ္ႏွင့္လူထုအေပါင္းက၇စ၇ာမ၇ွိေအာင္ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။ကိုၿပန္ေၿပာင္းအမွတ္၇ၾကပါ။ ယင္းသိုေ၀ဖန္သူေတြအားလံုကယခုအခါတြင္သူတို့ေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာဥပေဒ၏အသီးအပြင့္မ်ားကိုမ်ွေ၀ခံ စားေန ၾက၇ၿပီ။ မည္သို့ပင္ဆိုေစ၊ယခုၿပဌာန္းခဲ့ေသာဥပေဒကားအခက္အခဲမ်ားစြာၾကားကအသာစီးမဲ အနဲငယ္ၿဖင့္သတ္မွတ္ခဲ့သလို၊ ယင္းဥပေဒပါၿပဌာန္းခ်က္မ်ားအသက္၀င္လွုပ္၇ွားလာေ၇းကားဆက္သြားၾက၇ ဦးမည့္ခ၇ီးၾကမ္းဟုဆို၇မည္။ ဥပေဒေပၚအေၿခခံ၍ၿပည္နယ္အစိုး၇မ်ားကမည္သို့လိုက္နာပံုေဖၚမည္၊ ဥပေဒေပၚမူတည္၍မည္သို့မည္ပံုဘ႑ာေငြခြဲေ၀ၿပဌာန္းမွုမ်ားၿပဳလုပ္ၾကမည္ဟူေသာလုပ္၇န္ကိစၥမ်ားက်န္ေသးသည္။ ဥပေဒသက္သက္ကပင္အဓိကပါတီၾကီးမ်ားႏွင့္ၿပည္နယ္အမတ္အခ်ိဳ့၏ေတာင္းဆိုမွု တို့ေၾကာင့္ (ယင္းၿပည္နယ္မ်ား၏လိုအပ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္)အမွန္တကယ္ပါသင့္ေသာလိုအပ္ခ်က္မ်ားမပါ၀င္ေတာ့ပါ။
ၿမန္မာၿပည္မွာဘာေတြစတင္သင့္ၿပီလဲ
ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုေ၇စီးေၾကာင္းသည္ယခုအခ်ိန္တြင္အဓိကလမ္းဆံုလမ္းခြတြင္ေ၇ာက္ေန ေပၿပီ။ အေ၇းပါေသာအခ်ိန္အခါၿဖစ္သလိုတာ၀န္၇ွိေသာအစိုး၇အေနၿဖင့္ၿပည္သူတိုင္းအတြက္ ေ၇၇ွည္အက်ိဳးၿပဳမည့္အလံုးစံုေသာက်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုအစီအစဥ္မ်ားကိုခုကတည္းကၿပင္ဆင္ေေ၇းဆြဲၿပဌာန္း၇န္အေ၇းၾကီးေနေပၿပီ။ သို့ေသာ္လက္၇ွိႏိုင္ငံေ၇းအေၿပာင္းအလဲအတြက္တာစူေနေသာစစ္အစိုး၇၏မအားလပ္မွုမ်ားက ဤက်န္းမာေ၇းဆိုင္၇ာေ၇၇ွည္အစီအမံမ်ားကိုေနွာင့္ေႏွးသြားေစသည္သာမကက်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုအနိမိ့ဆံုအဆင့္ကိုပင္အမ်ားလူထုကခံစားခြင့္မ၇ွိေတာ့ပါ။ ၿမန္မာတို့၏ဆို၇ိုးၿဖစ္ေသာ “က်န္းမာေ၇းသည္လာဘ္ၾကီးတပါး”ဟူေသာစကားသည္ေသြးထြက္ေအာင္မွန္သည္ဆိုေသာအခ်က္ကိုစာေ၇းသူကိုယ္တိုင္ေဆး၇ံုေ၇ာက္မွသိ၇ေတာ့သည္။ လက္၇ွိဦးတည္၇ာမဲ့သြားေနေသာၽၿမန္မာနိုင္ငံ၏က်န္းမာေ၇း ေစာင့္ေ၇ွာက္မွုလုပ္ငန္းကိုလမ္းေၾကာင္းတည့္ေပး၇န္ကားယခုအခ်ိန္အေ၇းၾကီးေသာအခ်ိန္သို့ေ၇ာက္ေနသည္သာမက၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာအစီအမံမ်ားအစပ်ိဳး၇န္ေကာင္းေသာအခ်ိန္အခါေကာင္းဆိုလ်င္မွားမည္မထင္ပါ။ လက္၇ွိႏိုင္ငံတကာႏွင့္အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမ်ား၏က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုစနစ္ (healthcare system) ကိုစနစ္တက်ေလ့လာၿပီး၊ မိမိႏိုင္ငံ၏ေ၇ေၿမသဘာ၀ႏွင့္ကိုက္ညီမည့္ေခတ္မွီေသာက်န္းမာေ၇းအစီအမံမ်ား ခ်မွတ္ေ၇းဆြဲ၇န္အထူးလိုအပ္ေနခ်ိန္ပင္။ သတင္းစာႏွင့္ media တို့တြင္ေဖၚၿပေကာင္း၇ံု၇ွိေသာ”ဟန္ၿပ”လုပ္၇ပ္မ်ား၇ပ္တန္းက၇ပ္ၾကဘို့လိုပါၿပီ။
·         ဆင္း၇ဲခ်မ္းသာမေ၇ြးၿပည္သူတ၇ပ္လံုးကိုလွြမ္းၿခံဳသည့္၊ ကာကြယ္ေ၇းကိုအေၿခခံေသာက်န္း မာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုအာမခံစနစ္ ကို အေကာင္အထည္ေဖၚ၇န္၊ (universal preventive-based healthcare insurance coverage)
·         က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုလုပ္ငန္းမ်ားၿဖစ္သည့္ေဆးကုသမွုႏွင့္အၿခားေဆးဘက္ဆိုင္၇ာလုပ္ငန္းမ်ား (services)၊ ေဆးပညာသင္ၾကားေ၇း၊ သုေတသန ႏွင့္တိုင္း၇င္းေဆးပညာတို့တြင္အစိုး၇ကတိုက္၇ုိက္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေသာအခန္းက႑ကိုအၿပီးတိုင္ဖ်က္သိမ္း၇န္၊ ယင္းဖ်က္သိမ္းေသာဌာနမ်ားကိုပုဂၢလိကသို့စနစ္တက်လြဲေၿပာင္းေပးၿပီးသင့္တင့္ေသာက်န္းမာေ၇းစံ ႏွုန္းထားမ်ားသတ္မွတ္ထားေသာဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္ၿဖင့္ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ခြင့္၇ိွေသာအခြင့္အလမ္းမ်ားေပး၇န္၊ ဗဟိုအစိုး၇မွယင္းလုပ္ငန္းမ်ားအဆင့္ၿမင္၇ွင္သန္ႏိုင္ေ၇းအတြက္ဘ႑ာေငြခြဲေ၀ ခ်ထားၿခင္းႏွင့္ၾကိ ၾကပ္ကြပ္ကဲၿခင္းမွအပ၊ က်န္း၀န္ထမ္းေ၇း၇ာ၊စီမံခန့္ခြဲေ၇း၇ာ၊ ကိစၥအ၀၀ကို လြတ္လပ္စြာေဆာင္၇ြက္ခြင့္၇ွိေစ၇န္၊
·         ေဆးဘက္ဆိုင္၇ာမွတ္တမ္းမ်ားကိုဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မွုစနစ္ (computerized medical data keeping and exchange system) ၿဖင့္အစားထိုးေၿပာင္းလဲ၇န္။ ယင္းမွတ္တမ္းမ်ားလံုၿခံဳေ၇းအတြက္ဥပေဒကာကြယ္မွုမ်ားၿပဳလုပ္၇န္။
·         ဗဟိုေ၇ာဂါကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေ၇းကြပ္ကဲမွုဌာန၊ အစားအစာႏွင့္ေဆး၀ါးကြပ္ကဲမွုဌာန၊ က်န္းမာေ၇းဆုိင္ ၇ာညွြန္ၾကားမွုဌာန၊ က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုအာမခံစနစ္ဆိုင္၇ာေကာ္မ၇ွင္နာ၇ံုး မ်ားကိုသာအစိုး၇ ၏ဥပေဒမ်ားကိုလိုက္နာၾကေစၿခင္းအလို့ငွာဖြဲ့စည္းလုပ္ကိုင္ေစၿပီး၊ က်န္ဌာနမ်ားကိုဖ်က္သိမ္း၇န္၊
·         လက္၇ွိဗဟိုႏွင့္ေဒသဆိုင္၇ာက်န္းမာေ၇းဦးစီးဌာနအဆင့္ဆင့္ကိုက်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုလုပ္ငန္း မ်ားကိုဥပေဒေၾကာင္းႏွင့္ညီမညီစစ္ေဆးေသာဌာနမ်ားအၿဖစ္ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲ၇န္၊
·         အစိုး၇ကကြပ္ကဲၿပပ္မတ္ေသာ က်န္းမာေ၇းအာမခံစနစ္ ကိုထူေထာင္၇န္၊ (independent governmental insurance program)၊ ယင္းမွတဆင့္ပုဂၢလိကက်န္းမာေ၇းအာမခံလုပ္ငန္းမ်ား (private insurance) ကိုအကန့္အသတ္ၿဖင့္သာၾကိၾကပ္ခြင့္ၿပဳ၇န္၊
·         တိုးတက္ပြားမ်ားလာေသာ ပုဂၢလိကေဆးကုသမွုစနစ္ (private healthcare system) ကိုၾကိၾကပ္ မည့္ဥပေဒႏွင့္ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ့ ဖြဲ့စည္းၾကပ္မတ္၇န္၊
·         မိခင္ႏွင့္ကေလခးသူငယ္မ်ားအတြက္အခမဲ့က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွု၇၇ွိႏိုင္ေ၇းအတြက္လိုအပ္ေသာဥပေဒမ်ားသတ္မွတ္ထား၇ွိ၇န္၊
·         ေဆးကုသေသာေဆး၇ံု/ေဆးခန္းဆ၇ာ၀န္မ်ား၏စံႏွုန္းသတ္မွတ္ေ၇းႏွင့္တသမတ္တည္းၿမင့္မားေ၇းတို့အတြက္ “စဥ္ဆက္မၿပတ္ပညာသင္ၾကားေ၇းစနစ္” ကို accreditation စနစ္ၿဖင့္အစားထိုးၿပဳၿပင္ မွုမ်ားၿပဳလုပ္၇န္၊
·         ဆ၇ာ၀န္/သူနာၿပဳ/ကုသေ၇းႏွင့္ကာကြယ္ေ၇းဆိုင္၇ာက်န္းမာေ၇း၀န္ထမ္းမ်ား၏လိုင္စင္လုပ္ငန္းကို စိစစ္ၾကပ္မတ္၇န္၊ ေဆးေလာကအတြင္းလူ၇ိုေသ၇ွင္၇ိုေသပညာ၇ွင္မ်ားပါ၀င္ေသာ (အစိုး၇ႏွင့္ၿပင္ပလြွမ္းမိုးမွုကင္းသည့္) ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ဖြဲ့စည္းအေကာင္အထည္ေဖၚ၇န္၊
·         လိုင္စင္ကိုင္ေဆာင္ေသာက်န္းမာေ၇း၀န္ထမ္းမ်ား (အထူးသၿဖင့္ ဆ၇ာ၀န္ႏွင့္သူနာၿပဳမ်ား)၏ အခြန္အခကို၎တို့တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေသာ ေဆး၇ံုေဆးခန္း၏အက်ိဳးအၿမတ္၇၇ွိမွုေပၚမူတည္၍ ကင္းလြတ္ခြင့္/ေလ်ာ့နည္းခြင့္မ်ားသတ္မွတ္၇န္၊ (ဥပမာ-အက်ိဳးအၿမတ္ကိုအဓိကမထားေသာ -သို့မဟုတ္- စစ္တပ္/အခမဲ့အစိုး၇ေဆး၇ံု/ေဆးေပးခန္းတို့တြင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေသာ ဆ၇ာ၀န္ႏွင့္သူနာၿပဳမ်ား)
·         Co-operative pool သမ၀ါယမစနစ္ၿဖင့္အေၿခခံေသာေဆးကုသမွုစနစ္ကိုအားေပးထူေထာင္၇န္၊
·         ကုထံုးစံႏွုန္းႏွင့္အခေၾကးေငြႏွုန္းကိုဥပေဒၿပဌာန္းၿပီးတေၿပးညီေဆာင္၇ီက္ႏိုင္ေ၇းအတြက္ commissioner အဆင့္၇ွိေသာပုဂၢိဳလ္ခန့္ထားေစာင့္ၾကည့္၇န္၊
·         လက္၇ွိဖြဲ့သည္းထားေသာေက်းလက္က်န္းမာေ၇းဌာနႏွင့္ေ၇ာဂါတိုက္ဖ်က္ေ၇းအဖြဲ့တို့ကိုလူထုအေၿခၿပဳသည့္က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲအေကာင္အထညိေဖၚ၇န္၊ ေခတ္မွီေသာေဆး၀ါးအ သံုးအေဆာင္ပံ့ပိုးေ၇းႏွင့္နည္းပညာၿမွင့္တင္ေ၇းအစီအစဥ္မ်ားစနစ္တက်ေဖၚထုတ္၇န္။
·         လက္၇ိွေဆးပညာသင္ၾကားေ၇းစနစ္ကိုတတ္က်ြမ္းေသာၿပည္ပတုိက္၇ိုက္အကူအညီႏွင့္၇င္းႏွီးၿမွုပ္ႏွံမွုအေပၚအေၿခခံ၍ၿပန္လည္သံုးသပ္ၿပဳၿပင္ဖြဲ့စည္း၇န္၊
·         က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုေပးသည့္ေဆး၇ံု/ေဆးခန္း/က်န္းမာေ၇းဌာန/တကၠသိုလ္ႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းအဖြဲ့အစည္းအဆင့္ဆင့္တြင္အစိုး၇က၀င္ေ၇ာက္စြက္ဖက္မွု(လံု၀)မလုပ္ဘဲ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအ၇သာ ေစာင့္ၾကပ္ကြပ္ကဲၿခင္းသာၿပဳလုပ္၇န္။
အခ်ဳပ္ဆို၇ေသာ္၊ ယခုအခိ်န္ကား”အခမဲ့”ႏွင့္”အခၿဖင့္”က်န္းမာေ၇းေစာင့္ေ၇ွာက္မွုစနစ္တို့၏လြန္ဆြဲအား ၿပိဳင္ခိ်န္ၿဖစ္သကဲ့သို့၊ ပင္မေၿပာင္းလဲမွုမ်ားၿပင္ဆင္ေဆာင္၇ြက္၇န္အခိ်န္တန္ၿပီၿဖစ္ၿပီး၊ ၿပဳၿပင္မွုမ်ာၿပဳလုပ္၇န္ အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္လမ္းဆံုလမ္းခြသို့ေ၇ာက္ေနၿပီၿဖစ္ပါေၾကာင္းတိုုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

Monday, October 18, 2010

အနိစၥသေဘာ..ကဗ်ာေလး

“ကဗ်ာတပုဒ္၊ ထုတ္လုပ္၇န္ကြယ္၊
ဟိုၾကံသည္ေတြး၊ ကာ၇ံေတြေ၇ြးမိတယ္၊
မတည္တဲ့အေတြး၊ မ၇ဲတဲ့အေ၇းေၾကာင္း၊
ေ၇း၇င္းၿခစ္၇င္း၊ အသစ္ေ၇း၇င္း၊
အနိစၥသေဘာ….ေစာေၾကာမိတယ္။”
ဟိုလြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္(၃၀)ေလာက္ကေဆးတကၠသိုလ္(၁)၊၇န္ကုန္၇ဲ့လက္ကမ္းစာေစာင္တခုမွာေဖၚၿပဘို့ေမာင္မိုးညိဳကေတာင္းဆိုခဲ့လို့၊ ကဗ်ာ၇ွင္ေဒါက္တာခင္သူဇာစိုးကေ၇းေပးခဲ့တဲ့့ကဗ်ာေလးတပုဒ္ပါ။ (ၿမန္မာစာေကာ္မီ၇ွင္မွ ဦးစိုး၇၇ဲ့ေၿမးၿဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။) ခုခ်ိန္သူဘယ္ေ၇ာက္ေနလဲေတာ့မသိပါ။ ဒါေပမဲ့အဲ့ဒီကဗ်ာေလးကတကၠသိုလ္ေလာကမွာထင္၇ွားခဲ့ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။

Friday, October 15, 2010

Junta's deaf ears

The election itself is purportedly crafted with massive flaws. The only 'little' difficulty for the junta is how to make announcement of election result and how they gain overwhelming supports accross the nation. In fact it is very easy. They will pointed the number of  memberships of USDP (pro-junta Party) that has already been listed over a million. Only the ward/village tract ballots will be tactful. High level Junta officials make frequent visits to their constituencies to make sure their lower level (wards/villages) candidates get elected. They do not need to worry about their winning. The results have been drafted already for both houses at national and state/division levels. Unfortunately all opposition parties are blind in getting into the houses at all levels that will likely not going to happen. There are very little help from the international environment to change genereals' mind. Junta has historically proven the world that all voices are fallen into their deaf ears. Even at the internation and UN meetings, their puppet ministers smile at their counterparts with meaningless responses. All the words of 'concern', 'encourage for inclusive participations' , 'requests', etc. by international community have been ignored. Sure the people will (even more) continue to suffer since the election will legitimize all their oppressions: both in the past and in coming future. Uprising: not in the foreseeable future! The notorious Naypyidaw has been remotedly located and giving the safe haven to those power mongers defended by highly sophisticated armed personnels. Generals wealth and perpetuation has been well-guarded which is not possible to be overthrown by people power.
But there is very slight chance for all of us! Power struggle within Junta! That is the only breakthrough so far I can imagine.

Sunday, October 10, 2010

ဗုဒၶအယူ၀ါဒ နဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္

ဒီေန၇ာမွာဗုဒၶၵ၇ဲ့အယူ၀ါဒကိုအထူးေလ့လာလာၿပီးက်င့္ၾကံၾကတဲ့သူေတြနဲ့၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုၿပီးကုိယ့္ကိုယ္ကိုသတ္မွတ္မွတ္သူေတြၾကားမွာကြာၿခားတဲ့အခ်က္ေတြ၇ွိပါ တယ္။ အဓိကကေတာ့ဗုဒၶကနိဗၺာန္ကိုမ်က္ေမွာက္ၿပဳေၾကာင္းကိုဘဲေဟာပါတယ္။ သံသ၇ာမွာလည္ေၾကာင္းကိုမေဟာပါ။ သံသ၇ာမွာက်င္လည္စဥ္ကာလ အတြင္းလိုက္နာသင့္ေသာအဆံုအမဆို့ကိုၿပဆိုခဲ့ေသာ္လည္း၊ အတိတ္အပါအ၀င္ပစၥဳပါန္ကာလမွာကိုယ္ၿပဳခဲ့တဲ့ကုသိုလ္၇ဲ့အက်ိဳးဆက္ၿဖစ္တဲ့ "ကမၼ"၇ဲ့အၿပဳနဲ့အၿဖစ္ကိုသာေဟာပါတယ္။ အလိုအေလ်ာက္ၿဖစ္တာတို့၊ တန္ခိုးဣိဒၶိပါတ္အ၇ာတို့။ God ဘု၇ားသခင္၀ါဒ၊ ၊ ဖန္တီးၿပီးေဟာတာ၊ စသည္တို့ကိုလံုး၀မေဟာခဲ့တဲ့အၿပင္၊ ကိုးကြယ္ဆီးကပ္ၿခင္းတို့ကိုတားၿမစ္ခဲ့ပါတယ္။ အ၇ိွကိုအ၇ွိသာေဟာၿပီးမ၇ွိတာကိုအ၇ွိလုပ္မေဟာပါ။ ဆုေတာင္းလို့ဘာမွမၿဖစ္မလာႏိုင္ပါ။ ကိုယ္တိုင္ၿပဳမွ၇ၿပီးကိုယ္လုပ္သမွ်၇ဲ့အက်ိဳးကိုသာခံစား၇ပါတယ္။ "အဘိဓမၼာ"၇ဲ့အဓိပၸါယ္ကိုယ္၌ကိုက "ထူးကဲနက္နဲေသာတ၇ား" လို့အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားၿပီးနားလည္၇န္လြန္စြာခက္ခဲတယ္လို့ဆိုပါတယ္။ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္က်ြတ္ထိုက္သူကိုသာေဟာပါတယ္။ အက်င့္အၾကံသာၿဖစ္ၿပီးဘာသာမဟုတ္ပါ။ ေလ့လာလိုက္စားသူနွဲေနာက္လိုက္မိ၇ိုးဖလာေၾကာင့္သာဘာသာအၿဖစ္တည္၇ွိလာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
ေဖၚၿပခဲ့တဲ့ဗုဒၶ၀ါဒကိုလိုက္နာက်င့္ၾကံၾကသူေတြ(Hollywood)ေတြကိုၾကည့္ၿပီးဗုဒၶဘာသာ၀င္လို့ခ်က္ခ်င္းေကာက္ခ်က္မခ်မိဘို့အေ၇းၾကီးပါတယ္၊ ၿမန္မာနယ္စပ္ေ၇ာက္ေၿပာင္းခိုသူတိုင္း၇င္းသားေတြ၇ဲ့ဘ၀ကိုစိတ္၀င္စားၿပီးအားေပးကူညီေနတဲ့ Angelina Jolie ဟာဗုဒၶအယူ၇ွိသူဆိုတာကိုအ၇င္ကၾကားဘူးေပမဲ့၊ အခန္းအနားတခုမွာသူဟာchurch ကိုသြားေနဆဲပါဆိုတာကိုဖြင့္ဟာေၿပာဘူးသြားတာကိုၾကည့္၇င္သူ့ကိုယ္သူဗုဒၶဘာသာ၀င္ပါလို့မေၿပာႏိုင္ေၾကာင္းပါ။ ဒါေပမဲ့ဗုဒၶ၇ဲ့အယူ၀ါဒကိုလိုက္စာၿပီးက်င့္ၾကံေနသူမို့ "ဗုဒၶအယူပါဒီ" လို့ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ထိုနည္းတူဘဲအၿခား celebrity နဲ့ business tycoons ေတြက စစ္မွန္တဲ့ေအးၿငိမ္းမွု၇ွိတဲ့ Buddhism ကိုေလ့လာလိုက္စားၾကသူတိုင္းလဲဒီလိုဘဲဆိုတာနားလည္ၾကဘို့လိုပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶအယူ၀ါဒဟာ ကလလေ၇ၾကည္သေႏၶတည္တဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး၊ အို၊နာ၊ေသေဘးၿဖစ္တဲ့ (ဇာတိ၊ဇ၇ာ၊ဗ်ာဓိ၊မ၇ဏ)ဆိုတဲ့သတၱ၀ါအားလံုးတို့၇ဲ့မလြဲမေသြၿဖစ္ၾက၇မဲ့ပ၇မတ္ၿဖစ္ပ်က္တ၇ားေတြ၇ဲ့စဥ္ဆက္မၿပတ္ၿဖစ္ပ်က္မွုေတြကိုသိပၸံနည္းအက်ဆံုးေၿဖ၇ွင္းၿပဆိုထားတဲ့တ၇ားၿဖစ္ပါတယ္။ သိပၸံနည္းက်လြန္းတဲ့၀ိဇၨာပညာဆို၇င္မမွားပါဘူး။ ဒီတ၇ားကိုအ၇ွိကိုအ၇ွိတိုင္းကာလသံုပါးကိုအသေခ်ၤနဲ့ခ်ီၿပီးေဟာႏိုင္ေသာလူသား၇ယ္လို့ေလာကမွာတစ္ဦးတည္း၇ွိလို့ "မဟာလူသား"လို့ဆိုႏိုင္ေၾကာင္းပါ။
ဗုဒၶ၇ဲ့ေဖၚၿပခဲ့တဲ့သက္၇ွိတိုင္းမလြဲမေသြၿဖတ္သန္း၇မဲ့ဇာတိ၊ဇ၇ာ၊ဗ်ာဓိ၊မ၇ဏဆိုတဲ့ဒုကၡအားလံုး၇ဲ့ခ်ဳပ္၇ာၿဖစ္တဲ့ "နိဗၺာန္"ကိုမ်က္ေမွာက္ၿပဳႏိုင္တဲ့နည္း (၈)သြယ္ကိုစာေ၇းသူကမွတ္သား၇လြယ္ေအာင္လကၤာစပ္ထားတာလက္ေဆာင္ပါးပါ၇ေစ။
"ၿမင္၊ၾကံ၊ဆို၊ၿပဳ၊သက္ေမြးမွု၊အားထုတ္၊ေအာက္ေမ့၊တည္ၾကည္ေမြ့၊"

ၿမင္ - ေကာင္းစြာၿမင္ၿခင္း
ၾကံ - ေကာင္းစြာၾကံၿခင္း
ဆို - ေကာင္းစြာဆိုၿခင္း
ၿပဳ - ေကာင္းစြာၿပဳၿခင္း
သက္ေမြးမွု - ေကာင္းစြာသက္ေမြးမွုၿပဳၿခင္း
အားထုတ္ - ေကာင္းစြာအားထုတ္ၿခင္း
ေအာက္ေမ့ - ေကာင္းစြာေအာက္ေမ့ၿခင္း
တည္ၾကည္ေမြ့ - ေကာင္းစြာတည္ၾကည္ၿခင္း
အဆိုလြယ္သေလာက္ထင္သလိုက်င့္ၾကံဘို့၇ာအလြန္ခက္ေၾကာင္းပါ။

Saturday, October 09, 2010

၁၉၄၈၊ ၁၉၇၄ ႏွင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒမ်ား၏ ႏိွုင္းယွဥ္ခ်က္မ်ားဇယား





ဦးေက်ာ္သူ၇ဲ့..."ႏိုင္ငံေ၇း"

ၿမန္မာႏိုင္ငံမွာ၇ွိတဲ့အႏုပညာသည္ေတြအသက္ၾကီး၇င့္ၿပီဆိုတာနဲ့ၾကံဳေတြ့၇တဲ့ဆင္း၇ဲဒုကၡကိုၾကား၇လို့စိတ္မေကာင္းၿဖစ္မိပါတယ္။ အသက္ငယ္၇ြယ္စဥ္မွာဥစၥာနဲ့ေငြေၾကးစုေဆာင္းၾက၇တာကလူ့ဘ၀၇ဲ့၇ိုက္ခတ္လာမဲ့ေလကဓံတ၇ားကိုခုခံႏိုင္ဘို့မဟုတ္လား။ ဘ၀၇ဲ့ေနာက္ဆံုးေန့ေတြမွာသူတို့တေတြအတြက္အလိုလားဆံုးလိုအပ္ခ်က္ေတြကိုတတ္ႏိုင္သေလာက္ၿဖည့္တင္းၾကတဲ့ဘ၀တူအႏုပညာသည္ေတြထဲ့မွာ ဦးေက်ာ္သူဟာစံနမူပါဘဲ။ ဒါကိုၾကည့္ၿပီးက်န္း contemporary အႏုပညာ၇ွင္(အေတာ္မ်ားမ်ားက)မ်ားက၀ိုင္း၀န္းကူညီပံ့ပိုး၇မဲ့အစား၊ ေ၇ြးေကာက္ပြဲအတြက္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြေနာက္လိုက္ေနတာေတြေတြ့၇တဲ့အၿပင္၊ တခ်ိဳ့မ်ားဆို၇င္ႏိုင္ငံေ၇းကဘယ္လိုလဲဆိုၿပီးေၿခလွမ္းက်ဲဘို့အတြက္ ၾကိဳးစားေနတာေတြေတြ့၇တာ၊ ေအာ့ႏွလံုးနာစ၇ာပါဘဲ။
ဦးေက်ာ္သူခင္ဗ်ား..ခင္ဗ်ားကေတာ့ႏိုင္ငံေ၇းနားမလယ္ဘူးဆိုေပမဲ့၊ နိုင္ငံေ၇းစကားေၿပာတဲ့တၿခားသူေတြထက္ေတာင္အမ်ားၾကီးသာတဲ့အၿပင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၇ဲ့စကားအ၇ "လူအမ်ားစုအတြက္လုပ္တာႏိုင္ငံေ၇းဘဲ။ ဒါဟာလဲႏိုင္ငံေ၇းဘဲ"လို့ဆိုပါေ၇ေစ။ ေလးစားအားက်မိပါ၇ဲ့။

Friday, October 08, 2010

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၁၂)

စီးပြားေ၇းလုပ္ငန္၇ွင္မ်ား(အမည္ခံ) ဥပုဒ္ေစာင့္ေသာက်ားမ်ား ႏိုင္ငံေ၇းေလာကတြင္းသို့ခ်င္းနင္း၀င္ေ၇ာက္လာၿခင္း
အေမ၇ိကန္အပါအ၀င္ႏိုင္ငံအသီးသီးတို့တြင္ေနထိုင္ၾကကုန္ေသာၿမန္မာၿပည္သူအေပါင္းးတို့ထံလာေ၇ာက္လည္ပတ္ၾကေသာၿမန္မာႏိုင္ငံမွစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားကိုၾကည့္ပါ။ သံုးလိုက္စားလိုက္၀ယ္လိုက္ၾကသည္မွာ ၾသခ်၇ေလာက္သည္။ သူတို့အတြက္ေဒၚလာဆိုတာမိုးေပၚကအလိုအေလ်ာက္က်လာသည္ႏွယ္ပင္။ သူတို့ ဆီသြားေတာ့ေ၇ာ။ ထိုနည္းပင္။ ၿမန္မာၿပည္သူေတြထမင္းနပ္မွန္ေအာင္စား၇သည္ဆိုေသာ စကားေကာလာဟဠ ဟုထင္ေ၇ာင္ထင္မွားဘြယ္ပင္။ ညစာစားၿပီးသီခ်င္းဆိုဧည့္ခံေသာမိန္းကေလးမ်ားကို ဆုခ်သည္ကအ စေဒၚလာပင္။ က်န္တာဆိုလ်င္ေၿပာဘြယ္မ၇ွိပါ။ သန္း(၆၀)ေသာလူထုထမင္းငတ္ၿပတ္ ေန၇ေသာ ဘ၀အမွန္ကိုပင္၊ သြားလည္ၾကသူၿပည္ပေ၇ာက္ဗမာမ်ားကမၿမင္နိုင္ၾကေတာ့ဘဲ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏လက္ေ၀ခံ အခြင့္ထူးခံယင္းစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ား၏ေဒၚလာကိုေ၇ကဲ့သို့သံုးႏိုင္ေသာဘ၀တို့ကို သြားေ၇တၿမားၿမား က်ကာအားက်ၾကကုန္၏။ တခ်ိဳ့ကလည္းမနာလိုၿဖစ္ၾကကုန္၏။ ေခတ္ပညာကိုပင္သင္စ၇ာမလိုယံုမက၊ အဂႍလိပ္စကားကိုဒြတ္ဒက္၇ြွတ္၇ွက္ပင္မေၿပာႏိုင္ေသာထိုထိုစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ား၏ကုသိုလ္ေကာင္းၾကီးပြားမွုမ်ားကားနားလည္၇န္ခက္ေပစြ။ သို့ေသာ္၎တို့၏ေပါက္ေ၇ာက္မွုကားသံသယၿဖစ္ဘြယ္မ၇ွိ။ ယင္းတို့ႏွင့္ နီးစပ္ေသာဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ေနအိမ္ကိုတံခါးမ၇ွိဒါးမ၇ွိ၀င္ထြက္ခြင့္၇ေနၾကသည္မွာမၿမင္ခ်င္အဆံုးပင္။
ယခုအခါနီးကပ္လာၿပီၿဖစ္ေသာေ၇ြးေကာက္ပြဲတြင္ယင္းစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ား၏ေၿခလွမ္းက်ဲမ်ားကိုပိုၿမင္လာ၇ေပသည္။ “ႏိုင္ငံေတာ္ကတာ၀န္ေပးလို့” ဟူေသာစကားကိုေ၇လဲနဲ့သံုးကာေ၇ြးေကာက္ပြဲ၀င္၇န္စိုင္း ေနၿပင္းၾကသည္။ မိမိတို့အေ၇ြးခံမည့္ၿမိဳ့နယ္မဲဆႏၵနယ္မ်ားတြင္ေငြကိုေ၇ကဲ့သို့သန္းေပါင္းမ်ားစြာသံုၾကသည္။ ယင္းေငြေတြဘယ္ကလာလဲ။ ေမး၇န္မလိုပါ။ မိမိတို့အတြက္စစ္အစိုး၇ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားဆီက၇ေထားေသာ (တနည္း) လူထုအတြက္ဘ ယ္ေန၇ာဘယ္ေထာင့္တြင္မွ်အသံုးမၿပဳဘူးေသာကန္ထ၇ိုက္ပါမစ္အၾကိဳးအၿမတ္ မတ၇ား၇ေငြမ်ားကားသူတို့၏ေငြ၀င္ေပါက္မ်ားပင္။ အဆင့္ဆင့္လက္လွြဲ၇၇ွိၾကေသာယင္းလုပ္ငန္း၊ပ၇ိုဂ်က္ၾကီး မ်ား၏ပါမစ္မ်ားေၾကာင့္လည္းနိုင္ငံအ၀ွမ္းကုန္ေစ်းႏွုန္းၾကီးမားေန၇သည္မွာယံုမွားဘြယ္မ၇ွိ။ သက္ဆိုင္၇ာဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကလည္းတေန့တေန့မိမိတို့ကက္ဘိနက္ႏွင့္အထက္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၏ထိုထိုေသာပါမစ္မ်ားကိုမိမိမိသားစုၿပီးလ်င္မိမိအက်ိဳးကိုသယ္ပိုးၾကေသာထိုလုပ္ငန္၇ွင္မ်ားကိုခြဲတမ္းခ်ေပး၇သည္မွာသူတို့အ တြက္ေန့တဓူ၀ “ႏိုင္ငံေ၇းဦးတည္ခ်က္”မ်ားပင္ၿဖစ္ေနေပၿပီ။ ယင္းေငြတို့ကိုလမ္းခင္းၿခင္း၊ေက်ာင္းေဆာက္ၿခင္း၊ ေဆး၇ံုေဆးခန္ႏွင့္အၿခားထင္သာၿမင္သာ၍ “ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမွုကိုအဓိကထားေသာ” (သတင္းစာတြင္ ထည့္သြင္းေဖၚၿပခံ၇ေသာ)လူထုအခန္းအနားမ်ားတြင္သံုးစြဲၾကေလသည္။ ယင္းအက်ိဳးအၿမတ္မ်ားကိုလူထုက၇ မ၇ေတာ့မေသၿခာေသာ္လည္း၊ “ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္းေခ်ၾကိဳက္”မ်ားကားၿဖစ္သြားသည္မွာအမွန္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားဘက္ကၾကည့္လ်င္လည္းမိမိတို့အခြင့္အာဏာ၇ွိေနစဥ္ကာလသည္တကယ္ေတာ့အလြန္တိုေတာင္းလွဘိသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးမွလြဲလ်င္က်န္ေအာက္အဆင့္ဆင့္တို့သည္အခ်ိန္မေ၇ြး ဘံုေၿပာက္ႏိုင္သည္ မဟုတ္ပါလား။ မိမိႏွင့္တကြမိမိကိုမွိခိုေနေသာမိသားစုအသိုင္းအ၀န္းႏွင့္လက္ ေအာက္ခံမ်ား၏စား၀တ္ေနေ၇း (တနည္း)ေငြကိုေ၇ကဲ့သို့အၿပိဳင္အဆိုင္သံုးႏိုင္ေ၇းတို့သည္၎တို့အာဏာ၇ွိစဥ္ကာလအတြင္းမ်ားမ်ားႏွင့္ၿမန္ၿမန္”ေငြ၇ွာႏိုင္ေ၇း” ပင္မဟုတ္ပါလား။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၇ာထူးအေၿပာင္းအလဲမ်ားကားမ်က္စိေ၇ွ့တြင္ေန့ၿမင္ညေၿပာက္ၿဖစ္ေနၾကသည္ကိုၾကည့္ပါ။ သို့အတြက္သူတို့၏ေငြ၀င္လမ္းကိုဆထက္တန္ဘိုးတိုး၍စြမ္းစြမ္းတမံထမ္းေဆာင္ႏိုင္မည့္ယင္းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားအေပၚမွီခိုၾက၇သည္။ စီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားႏွင့္ဆက္ဆံ၇သည္ကားဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအတြက္အလြန္အက်ိဳး၇ွိဘိသည္။
(၁) ပါးစပ္လံုသည္၊ (တနညး္)အာမေခ်ာင္ပါ။
(၂) ေ၇ာ့ပတၱၿမားေ၇ာ့နဂါးပင္၊
(၃) နယ္စပ္ကတိုင္း၇င္းသားအမည္ခံစီးပြားေ၇လုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားဆိုလ်င္ပို၍ပင္အဆင္ေၿပေသးသည္။ ဗမာစကားမတတ္ေသာေၾကာင့္ပို၍ပင္စိတ္ခ်၇သည္။
(၄) စီးပြားေ၇းဟူ၍ဘာတခုမွ်နားမလည္ေသာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအတြက္အင္အား/ေငြေၾကးလံု၀မစိုက္ထုတ္၇ ဘဲအက်ိဳးစီးပြားေန့ခ်င္းညခ်င္းတိုးပြားႏိုင္သည္။
စာေ၇းသည္ႏွင့္နီးစပ္ခဲ့ဘူးေသာကာကြယ္ေ၇း၀န္ၾကီးဌာနစခန္း၇ံုးကိုၾကီးမွူး၇သူဗိုလ္ခ်ဳပ္ေလာင္းတဦးဆိုလ်င္နယ္မွလာေသာစစ္တိုင္းမွူးမ်ားကိုၾကည္၍သြားေ၇တၿမားၿမားက်ကာ၊ ‘တိုင္းမွူးၿဖစ္လို့ေတာ့ကြာ…” ဟူေသာေၾကြးေၾကာ္ခ်က္ကိုနားႏွင့္ဆတ္ဆတ္ၾကားခဲ့၇ဘူးသည္။ ထိုမွတဖန္စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္ဆင္းၿပီး စစ္တိုင္းမွူး၊တပ္မမွူး၇ာထူးကိုေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ေသာဗိုလ္မွူးၾကီးတဦးမွာအ၇ပ္ဘက္သို့ညြွန္ ၾကားေ၇းမွူးအၿဖစ္ေၿပာင္းမိန့္က်ေသာ အခါတမိသားစုလံုးခ်ံဳးပဲြခ်ငိုၾကသည္ကိုေတြ့ဘူးသည္။ တကယ္ေတာ့ယင္းစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္လုပ္ငန္း၇ွင္ မ်ားကား “ကိုင္းက်ြန္းမွီက်ြန္ကိုင္းမွီ”ဆိုကမွားမည္မထင္။ ယင္းတို့အထဲတြင္ နယ္စပ္ေဒ
သ၇ွိတိုင္း၇င္းသားမ်ားကားပိုၿပီးထိေ၇ာက္လွသည္။ ဘိန္းကအစေငြမာ (ေဒၚလာ)ၿဖစ္ႏိုင္ေသာနည္းမွန္သမွ်ကို ဘယ္သူ့မ်က္ႏွာမွ်မေထာက္ဘဲလုပ္ႏိုင္စြမ္း၇ွိသူတို့ကားဘိန္းဘု၇င္မ်ားပင္။ သက္ေသအၿဖစ္(၁၉၈၈)ၿပီးခါစ ၿမန့္မာ့ႏိုင္ငံၿခားကုန္သြယ္မွုဘဏ္၇ွိလက္က်န္အေမ၇ိကန္ေဒၚလာအနဲငယ္ (သန္း ၅၀ မွ်သာက်န္ေတာ့ သည္ဟုေၿပာၾက)သာ၇ွိေတာ့၍ႏိုင္ငံၿခားေငြလည္ပတ္မွု၇ပ္သြာခ်ိန္တြင္၊ နယ္စပ္ေဒသ၇ွိယင္းဘိန္းေခါင္းေဆာင္ မ်ား၏ေငြမဲ (BLACK MONEY) မ်ားကိုတ၇ား၀င္ေငြအၿဖစ္လက္လ်ွိဳေၿပာင္းၿပီးအခ်ိဳ့ကိုလည္းအိပ္ကပ္ထဲႏိုင္ သမွ်ထဲ့ၾကသည္ကိုၿပန္ၾကည့္ပါ။ မူလကတ၇ုတ္ႏိုင္ငံသားမ်ားၿဖစ္ေသာ္လည္းလဘ္ေပးလဘ္ဟူမွုတြင္ ကမၻာတြင္ဗိုလ္စြဲေနေသာႏိုင္ငံသို့ၿခံခုန္ကူးလာသူမ်ားပင္။ ယင္းၿဖစ္၇ပ္၏သက္ေသအေထာက္အထားကို ေ၀းေ၀းေၿပးၾကည္၇န္မလိုပါ။ မႏၱေလးၿမိဳ့ကားၿမန္မာၿပည္သူတို့၏နန္းေငြ့နန္းသက္ႏွင့္ၿမန္မာ့ဓေလ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာၾကီးမားခဲ့ေသာေဒသၿဖစ္ခဲ့သည္ကိုၾကည့္ပါ။ယခုုအခါတြင္ကားတၿမိဳ့လံုးကိုတ၇ုတ္ႏိုင္ငံသားမ်ားကေန၇ာအက်ယူထားၿပီးၿဖစ္သည္။ ဗမာစာဗမာစကားကိုေလးဘက္ေထာက္ၿပီးကေထါင္းၾကိဳက္က်ိဳးစားေၿပာၾက၇ေသာထိုထို””တိုင္း၇င္းသား”အမည္ခံမ်ားသည္ေန့ခ်င္းညခ်င္းတိုက္ပံု၊ပုဆိုးတို့ကိုမနိုင္တႏိုင္၀တ္ကာ၊ဗမာစကားမပီကလာပီကလာေၿပာ၍ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားၾကား၀င္ထြကင္သြားေ၇ာက္ၾကကာ “မိုးက်ေ၇ွြကိုယ္မ်ားသဖြယ္”အခြင့္ထူးခံတိုင္း၇င္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား အၿဖစ္တမဟုတ္ခ်င္းေၿပာငး္လဲသြားၾကကုန္သည္မွာမဖံုႏိုင္မဖိနိုင္ေအာင္ပင္။ ၿမန္မာ့သမိုင္း၏တိုင္း၇င္းသာလူမ်ိဳးမ်ား၏ကနဦးအစကိုပင္ၿပန္လည္သံုးသပ္ေ၇းဆြဲၾက၇ဦးမည္ေလာ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီး၏အ၇ိပ္အၿဖစ္စီးပြားေ၇းကိစၥ၊မိသားစုေ၇းကိစၥအ၀၀တို့ကိုတာ၀န္ယူထားေသာေဒၚထူး(ေခၚ)ေဒၚတင္အိုင္၏သမက္ၿဖစ္သူပုဂၢိဳလ္မွအပက်န္သူမ်ားကားႏိုင္ငံေ၇းဆိုတာေ၀းစြ၊ လူထုအတြက္ဆိုတာေ၀းစြ၊မိမိ လက္ေအာက္တြင္လုပ္ေနၾကေသာေဆာက္လုပ္ေ၇း၊ကန္ထ၇ိုက္လုပ္ငန္းအသီးသီး၇ွိ၀န္ထမ္းၾကီးငယ္တို့အေပၚႏိုင္ခ်င္တိုင္းႏိုင္လ်က္နည္းမ်ိဳးစံုသံုးၿပီးဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္ကားေန၇ာအႏွံ့ပင္။ ယင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီး၏စီးပြားေ၇းတာ၀န္ခံကားစစ္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမဆင္းခဲ့၇ေသာ္လည္း၊ဖခင္ကအစစစ္တပ္ေလာကကိုေကာင္းစြာနားလည္သည့္အၿပင္၊ လက္၇ွိလည္းROYAL မိသားစု၀င္ကဲ့သို့ဘုန္းအ၇ွိန္အ၀ါ၇ွိေနသူမို့ ေ၇ြးေကာက္ပြဲဆိုသည့္ကိစၥကိုလွည့္ၾကည့္၇န္ပင္မလိုပါ။ က်န္ထိုေဆာက္လုပ္ေ၇း၊ စီးပြားေ၇း၊ ပ၇ိုဂ်က္ၾကီးမ်ားကိုလက္၀ယ္ကန္ထ၇ိုက္၇ထားၾကသူေတြကား၊ သူတို့ဘ၀အကာအကြယ္၇ေ၇း၊တက္လာသမွ်စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္နီးစပ္ေ၇းတို့အတြက္ “ၾကံ့/ဖြံ့” ထီးေအာက္သို့၀င္ေ၇ာက္ခိုလွံုေ၇းကားအလြန္အေ၇းၾကီးလွေပသည္မဟုတ္ပါလား။ ပါတီခံယူခ်က္ဆိုသည္ကိုေ၀းစြ၊ လူထုေကာင္းက်ိဳးကိုေန့တဓူ၀ (၂၄)နာ၇ီအတြင္း (၁)စကၠန့္ပင္အခိ်န္မေပးဘူးေသာ/ေပး၇န္ေ၇ွ့အလားအလာလံုး၀မ၇ွိေသာထိုစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ား၏ပါးစပ္မွထြက္လာေသာ “လူထုအက်ိဳး”ဟူေသာစကားကိုနား၇ွိ၍သာၾကား၇သည္။ ယံုဘြယ္၇ာစိုးစဥ္းမွ်မ၇ွိပါ။ လစာေပး၇မည့္အခ်ိန္လစာမေပးၿခင္း၊ေလွ်ာ့ေပးခ်င္း၊နစ္နာမွု၊လူမွုေ၇းတို့ကိုဂ၇ုမစိုက္ၿခင္း၊ ႏွိပ္စက္ညွင္းပမ္းၿခင္း၊ လက္ေအာက္မိန္းကေလးမ်ားအေပၚလူမွုေ၇းေဖါက္ၿပားမွုစသည္တို့ကိုမီိးကုန္ယမ္းကုန္တ၇ားမဲ့လုပ္ၾကၿခင္း၊ စသည္တို့ကိုၿပဳလုပ္ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေ၇းေန့ဟူေသာအထြတ္အၿမတ္ေန့ထူးတို့တြင္စလြယ္သိုင္းခြင့္၇ “စည္သူ””၀ဏၰေက်ာ္ထင္”စေသာဘြဲ့တံဆိပ္မ်ား၇ၾကကုန္၏။ လြတ္လပ္ေ၇းမ၇မီွႏွင့္၇ၿပီးစယင္းဘြဲ့ထူးမ်ား ၇ၾကသူေတြပင္သူတို့၇ထားေသာဘြဲ့မ်ားၿပန္အပ္ၾက၇မလိုပင္။
ၿပီးခဲ့ေသာလူထုအံုၾကြမွုတုိငး္တြင္”ဒို့အေ၇း” ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ေသာလူထုအေပါင္းကေနာင္တေခတ္ေၿပာင္းခ်ိန္တြင္ ထိုထိုေသာအခြင့္ထူးခံ၍မိမိလက္ေအာက္ငယ္သားအပါအ၀င္လူထုအေပၚဘယ္ေသာအခါကမွ်မၾကည့္ခဲ့ေသာ စီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ား၏ေနအိမ္စည္းစိမ္မ်ားကိုယခုအခါကတည္းကမ်က္ေစာင္းထိုးေနၾကၿပီဆိုသည္ကိုသတိခ်ပ္ၾကပါဟူ၍။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၁၁)

ေ၇ြးေကာက္ပြဲေကာ္မ၇ွင္
“လက္ညွိဳးေထာင္ေခါင္းၿငွိမ့္” အဆင့္သာ၇ွိေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္သာဖြဲ့စည္းထားေသာေကာ္မ၇ွင္ကိုၾကည့္ပါ။ သိ၇သေလာက္ဗိုလ္သန္းေ၇ြွႏွင့္၎ႏွင့္နီးစပ္သူတစုကႏွုတ္တိုက္ခ်ေပးေသာ အေၿခခံဥပေဒကို ဦးေအာင္တိုး၊ ဦးေသာင္းညြန့္၊ ေဒါက္တာထြန္း၇ွင္စေသာဥပေဒပညာ၇ွင္အသိုုင္းအ၀ိုင္းက၇ုပ္လံုးေဖၚေပး၇သည္။ ယခင္စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္လည္းၿဖစ္၊ ဒုတိယတ၇ားသူၾကီးခ်ဳပ္လည္းၿဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားစကားကိုတေသြမတိမ္း လိုက္နာ၇ာတြင္နာမည္ၾကီးေသာ ဦးသိန္းစိုးအားဥကၠဌတာ၀န္ေပးလ်က္၊ လူၾကည့္ေကာင္းေအာင္တိုင္း၇င္းသား တခ်ိဳ့ႏွင့္ပညာ၇ွင္တခ်ိဳ့တို့ကိုထဲ့သြင္းဖြဲ့စည္းတာ၀န္ေပးထားေလသည္။ ယင္းေကာ္မ၇ွင္အဖြဲ့၀င္တို့ယခုအခ်ိန္ ၇ေနေလာက္ၿပီၿဖစ္ေသာအခြင့္အေ၇းအေထာက္အပံ့တို့ကိုသြားၾကည့္ပါ။ သာမာန္လူတို့စိတ္ကူးပင္ မယဥ္ႏိုင္ေသာၾသခ်၇ေလာက္ေအာင္ေကာင္းလြန္းသည့္အခြင့္အေ၇းမ်ား၊ခံစားခြင့္မ်ားအလ်ံပယ္၇ေနၾကၿပီဆို သည္ကိုေၿမၾကီးလက္ခတ္မလြဲၿမင္၇ပါလိမ့္မည္။  မဲကိစၥ၊ ႏိုင္ငံေ၇းပါတီကိစၥအ၀၀တို့ကားထိပ္ပိုင္းမွမီးစိမ္းမ ၿပမခ်င္း၊ ငုတ္တုတ္ထိုင္ေနၾက၇န္သာလိုိပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာသို့သြားၾက၇ေသာအစိုး၇၀န္ၾကီး၀န္ကေလး မ်ားကား၊ ေ၇ြးေကာက္ပြဲကိစၥေမးလာတိုင္း။ မိမိ တို့ႏွင့္မပတ္သက္သေယာင္ “ေ၇ြးေကာက္ပြဲေကာ္မ၇ွင္ကလုပ္ ေပးမည့္ကိစၥ” ဟုခတ္တည္တည္ၿဖင့္ၿဖီးၿဖန္းလြဲခ်ယံုပင္။ ႏိုင္ငံတကာမွလည္းယင္းေ၀့လည္ေၾကာင္ပတ္ အေၿဖမ်ိဳးေတြကိုသိသိၾကီးၿဖင့္ပင္တံေတြးမ်ိဳခ်ေန၇သည္မွာထံုးစံတ၇ပ္ပင္ၿဖစ္ေနပါသည္။
ၿမန္မာႏိုင္ငံၿပည္သူတ၇ပ္လံုးတြက္ယခုအခါအေ၇းၾကီးဆံုးလိုအပ္ခ်က္ကား စား၀တ္ေနေ၇းၿပည့္ၿပည့္ ၀၀၇၇ွိေ၇းပင္မဟုတ္ပါလား။ ကမၻာ့အင္အားၾကီးႏိုင္ငံတနိုင္ငံၿဖစ္ေသာအဂၤလန္ႏိုင္ငံဆိုလ်င္ ဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒပင္မ၇ွိပါ။ အေ၇းၾကီးသည္ကားလူထုကၾကည္ညိုအားကိုးေလာက္ေသာ လူထုအစိုး၇တခုေပၚထြန္းေ၇းပင္။ ယေန့ေဒၚစုေခါင္းေဆာင္ေသာႏိုင္ငံအၿဖစ္ၿမန္မာႏိုင္ငံကိုၿမင္ၾကည့္ပါ။ ၿပည္ပအတတ္ပညာႏွင့္၇င္းႏွီးၿမွုပ္ႏွံမွုမ်ားလွိမ့္၀င္လာမည္မွာမလြဲပင္။ တည္ၿင္ိမ္၍စနစ္ခိုင္မာေသာအစိုး၇၇ွိသည့္ ႏိုင္ငံတြင္သာၿပည္ပက၇င္းႏွီးၿမွုပ္မွန္လိုသည္မွာသဘာ၀က်ေသာကိစၥၿဖစ္သည္။ တိုးတက္ၿပီးေခတ္မွီေသာ ႏိုင္ငံတနိုင္ငံၿဖစ္ေ၇းမွာ ယင္းႏိုင္ငံအေနၿဖင့္ကုန္ထုတ္လုပ္မွု GDP ေကာင္းမွၿဖစ္ပါမည္။ ထုတ္ကုန္ပစၥည္း အတြက္ၿပည္ပအေပၚအားကိုးေန၇ေသးသေ၇ြ့ ဆင္း၇ဲေနဦးမည္ပင္။ အ၇ည္အခ်င္းၿပည့္၀၍တည္ၿငိမ္မွန္ကန္ ေသာကုန္ထုတ္လုပ္မွုမ၇ွိေသးသေ၇ြ့ႏိုင္ငံမတိုးတက္ႏိုင္ပါ။ ထိုအေၿခအေန၇၇ွိ၇န္အဓိကလိုအပ္ခ်က္ကား အတတ္ပညာပင္ၿဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္သူစီမံခန့္ခြဲသူလူတန္းစားတြင္ပညာတတ္မ်ား ေန၇ာမ၇ေသးသေ၇ြ့နိုင္ငံမတိုးတက္ႏိုင္ပါ။ ကုန္းေကာက္စ၇ာမ၇ွိေအာင္ပ်က္စီးယို့ယြင္းေနေသာအုပ္ခ်ဳပ္မွု ယႏၱ၇ားႏွင့္အဆိုးဆံုးအဆင့္တြင္ေ၇ာက္ေနေသာအက်င့္စာ၇ိတၱပိုင္းတို့ကိုၿပဳၿပင္၇န္လိုအပ္ပါသည္။ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတြင္စံနမူနာၿပဳေလာက္ေသာသူေတြေန၇ာယူလာ၇န္လိုပါသည္။ ၿပည္သူလူထု၏ စိတ္ဓါတ္ပိုင္းကိုလည္းအေခ်ာင္၇လိုစိတ္၊ မတ၇ားနည္းၿဖင့္အခြင့္ေကာင္း၇ွာလိုစိတ္၊ သူတပါးအား ဒုကၡေပးလိုစိတ္၊ ေဂ်ာက္ခ်လိုစိတ္ကင္းေအာင္ႏွစ္ကာလမ်ားစြာပင္ၿပဳၿပင္ယူ၇အံုးမည္ၿဖစ္ပါသည္။ အ၇ာ၇ာကိုလက္၀ါးၾကီးအုပ္၍၇ွိသမွ်ကစၥအ၀၀တို့တြင္ပါ၀င္စြက္ဖက္ၿပီးလက္ေ၀ခံစားစနစ္ကိုအၿမစ္ကအစလွန္ ၿပစ္ႏိုင္ေအာင္အေတာ္အတန္ၿပင္ၿပဳၿပင္ယူၾက၇အံုးမည္ၿဖစ္ပါသည္။
စစ္အစိုး၇၏နားလွည့္ေခၚေဆာင္ေနေသာဤေ၇ြးေကာက္ပြဲကားလူထုအတြက္အာကိုးမဲ့ေစသည္သာမက၊ သားစဥ္ေၿမးဆက္ဒုကၡဆက္ေစမည့္သံသ၇ာယႏၱ၇ားၾကီးဆိုကမွားမည္မထင္ပါ။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၁၀)


စစ္အစိုး၇
အေသအၿခာေလ့လာပါကလာမည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲကို၎တို့အႏိုင္၇၇ွိေ၇းလုပ္ႏို္င္မည့္နည္းလမ္းအခိုင္အမာကိုစစ္အစိုး၇ကေၿခကုပ္ယူထားၿပီးၿဖစ္သည္ကိုကွြန္ေတာ္တို့အားလံုးသိထားဘို့လိုပါသည္။ ထင္၇ွားေသာသာဓကအေန ႏွင့္မဲဆြယ္မွုကိုစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားၾကိဳးၾကိဳးပမ္းပမ္းလုပ္စ၇ာမလိုသည္ကိုၾကည့္ၿခင္းၿဖင့္သိႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ တြင္မဲဆြယ္ပြဲမ်ားၿပဳလုပ္သည္ကိုၾကည့္ပါ။ မဲဆႏၵ၇ွင္မ်ား၏ယံုၾကည္အားကိုးမွုကို၇၇န္ၿမိဳ့ေ၇ာနယ္ပါဆင္းၿပီးေငြ ေၾကး၊ကတိစကား၊စသည္တို့ကိုအၿမွုပ္ထြက္မတတ္ေၿပာေဟာႏိုင္မွမဲ၇ႏိုင္သည္မွာမ်က္ၿမင္ကိုယ္ေတြ့မ်ားပင္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကားလူထုထံမွစကားကိုပင္နားေထာင္စ၇ာမလိုဘဲလူထုထံမွမတ၇ားနည္းမ်ိဳးစံုၿဖင့္၇ထားေသာ၇ံပံု ေငြကိုသံုးကာေၿပာခ်င္၇ာေၿပာၿပီးၿပန္လာၾက၇ံုပင္။ မဲႏိုင္ေ၇းကိစၥမွာၾကိမ္းေသေပါက္အလိုအေလ်ာက္ ၿဖစ္လာမည့္ပံုစံေပါက္ေနသည္မဟုတ္ပါလား။ စစ္အစိုး၇အေနၿဖင့္နဲနဲလက္၀င္မည့္ကိစၥမွာႏိုင္ငံတကာ ကို၎တို့အႏိုင္၇၇ွိေၾကာင္း (ခ်ြင္းခ်က္မ၇ွိႏိုင္ေၾကာင္းပင္ေၾကၿငာႏိုင္ပါသည္။)ကိုမည္သို့မည္ပံု ေၾကၿငာ၇မည့္ဆိုသည့္ကိစၥပင္။ ယင္းအတြက္လဲမ်ားစြာေသာအေၾကာင္းၿပခ်က္(ယံုခ်င္ယံုမယံုခ်င္ေန) တို့ထဲမွအၿဖစ္ႏိုင္ဆံုးအေၾကာင္းၿပခ်က္ကား၊ သန္းႏွင့္ခ်ီၿပီး၇ွိေနၿပီးၿဖစ္ေသာ ၾကံ့/ဖြံ့ အင္အား၀င္စာ၇င္း ကိုလက္ညွိဳးထို့းၿပလိုက္ယံုပင္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ကားက်န္ပါတီမ်ားကအမတ္၇၇ွိေ၇းကိုခါးေတာင္း ၾကိဳက္မီးထြန္း၇ွာေန၇ခ်ိန္မဟုတ္ပါလား။ ေနာက္အခ်က္ကား ”ေနာင္ေပၚထြန္းလာမည့္ဒီမိုကေ၇စီအစိုး၇” ဟူေသာစကားလံုးလွလွသံုးထားေသာေ၀ါဟာ၇မွလြဲ၍စစ္တပ္အင္အားတိုးခ်ဲ့ေ၇းအပါအ၀င္အဓိကစီးပြားေ၇း။စီမံကိန္းမ်ားအားလံုးကို ၎တို့ကိုယ္ပိုင္ကိစၥကဲ့သို့အၾကြင္းမဲ့စီးစဥ္ထားသည္မွာထင္၇ွားေနပါသည္။ မည္သည့္အဓိကစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္းမဆို၎တို့ႏွင့္၎တို့၏မိသားစုအသိုင္အ၀ိုင္းကသာခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္ကိုၾကည့္ပါ။ ဒီမိုကေ၇စီနည္းလမ္းက်မည့္အ၇ိပ္အေယာင္၇ွိေသာအနာဂါတ္အစိုး၇ဆိုသည့္လကၡဏာကို စိုးစဥ္းမွ်မေတြ့၇ပါ။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၉)

ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးႏိုင္မွုအေၿခအေန
ၿပည္ပမွသတင္းႏွင့္အၾကံညဏ္အပါအ၀င္ေထာက္ပံ့ကူညီမွုမ်ားအားလံုးကစစ္အစိုး၇ကိုေၿပာင္းလည္းပစ္ႏိုင္မည့္အေၿခအေနအလြန္အားနည္းပါသည္။ အေနာက္ႏွင့္”အာဆီယံ”ကိုၿမန္မာကလိုအပ္သည္ထက္ အေနာက္ႏွင့္ ”အာဆီယံ”ကၿမန္မာကိုလိုအပ္သည္ကထင္၇ွားလွသည္။ ”အာဆီယံ”၀င္ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုးလိုလိုကလည္းကိုယ့္ ႏိုင္ငံတြင္းမွာကိုယ့္ၿပႆနာႏွင့္ပင္။ ၿမန္မာထက္ႏွာတဇ်ားသာ၇ံုသာ၇ွိသည္။ ”အာဆီယံ”အဖြဲ့အစည္းကိုယ္၌ ကပင္လူမွုေ၇းအဖြဲ့လိုလို၊ယဥ္ေက်းမွုအဖြဲ့လိုလို forum အဖြဲံအစည္းသာၿဖစ္သည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ႏိုင္ငံၿခား ေ၇း၀ါဒအ၇ိပ္အေယာင္အေၿပာင္းအလဲကိုတ၇ုတ္ႏွင့္အိႏၵိယႏိုင္ငံတို့၏ဆက္ဆံမွုေပၚမူတည္၍သာၿမင္ႏိုင္သည္။ ယင္းႏိုင္ငံ(၂)ခုလံုး၏လြွမ္းမိုးမွုကအဓိက်သည္ဟုႏိုင္ငံတကာကၿမင္ေသာ္လည္း၊ အမွန္စင္စစ္ယင္းႏိုင္ငံတို့၏ ေဖ်ာင့္ဖ်မွု၊ၾကား၀င္မွုအေတာ္မ်ားမ်ားတို့သည္လည္းအေဟာသိကံၿဖစ္ခဲ့၇ေသာအၾကိမ္မွာမနည္းေတာ့ၿပီၿဖစ္ သည္။ အေမ၇ိကန္အပါအ၀င္အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏စီးပြားေ၇းပိတ္ဆို့မွုတကယ္ထိေ၇ာက္မွု ၇ွိမ၇ွိကို သိ၇န္အလြန္ခက္ခဲပါသည္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္မိသားစုလက္ေအာက္ခံတို့ႏိုင္ငံတကာလွည့္ၿပီူပင္ shopping လုပ္ေနၾကသည္တို့ကိုၾကည့္ၿပီး စီးပြားေ၇းပိတ္ဆို့မွုလက္နက္၏ထိေ၇ာက္မွုကိုစာေ၇းသူၾကီးစြာ သံသယ ၿဖစ္မိသည္။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၈)

(၁၉၈၈)လူထုအံုၾကြမွုမ်ိဳးအနာဂါတ္တြင္ၿဖစ္ႏိုင္ေၿခ၇ွိမ၇ွိ
ယင္းကဲ့သို့အံုၾကြမွုကားမထင္မွတ္ေသာအေၿခအေနအခ်ိန္ခါတြင္ၾကိမ္းေသေပၚေပါက္ဦးမည္ဆိုသည္ကားအမွန္ပင္။ သို့ေသာ္ -
(၁) ဗိုလ္ေန၀င္းအစိုး၇လက္ထက္တြင္အုပ္ခ်ဳပ္မွုယႏၱ၇ားမွာ၇န္ကုန္တြင္အေၿခစိုက္သည္။ ယခုဗဟိုအစိုး၇ ယႏၱ၇ားၾကီးတခုလံုးမွာစစ္ဗ်ဴဟာအ၇အသာစီး၇ေသာေဒသၿဖစ္သည့္ ေနၿပည္ေတာ္ပ်ဥ္းမနားေတာင္ၾကားတြင္ အေၿခယူထားသည္။ ယင္းေဒသကားၿပည္သူ့ေ၇း၇ာစီမံခန့္ခြဲေ၇းအေနႏွင့္ကားမည္သည့္နည္းႏွင့္မွ်မဟာ ဗ်ဴဟာမက်ေသာေဒသၿဖစ္ေသာ္လည္းစစ္ေ၇းအ၇ခုခံကာကြယ္မွု၊ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မွုေကာင္းစြာ ေဆာင္၇ြက္ႏိုင္ေသာအခ်က္အၿခာေဒသၿဖစ္သည္။ စစ္အစိုး၇ႏွင့္၎တို့အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ေကာင္းစြာလံုၿခံုမွု ေပးနိုင္ေသာအ၇ပ္ေဒသၿဖစ္သည္။ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားအားလံုးကိုသာမက၊အုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းယႏၱ၇ားၾကီးတခုလံုး ကိုအေပၚစီး၇ေသာေဒသတခုတည္းေအာက္မွာအေၿခစိုက္ထားသည္။
(၂) ႏိုင္ငံစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မွုသာမက၊စီးပြားေ၇းအေဆာက္အအံုႏွင့္လူထုတ၇ပ္လံုး၏ေန့တဓူ၀စား၀တ္ေနေ၇း၊ အသက္၇ွင္၇ပ္တည္ေ၇းအ၇ပ္၇ပ္တို့ကိုအၾကြင္းမဲ့ထိိမ္းသိမ္းခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္။ လူထုကိုအေၾကာက္တ၇ား ၿဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ထားသည္။
(၃) သမိုင္းအဆက္ဆက္တိုင္းတြင္အံုၾကြမွုတိုင္း၏အ၇င္းအၿမစ္ၿဖစ္ေသာတကၠသိုလ္ႏွင့္စာသင္ေက်ာင္းအား လံုးကိုႏိုင္ငံအႏွံ့သို့ၿဖန့္က်က္ထားသည့္နည္းၿဖင့္ေက်ာင္းသားစုစည္းမွုကိုအၿပတ္၇ွင္းလင္းလိုက္သည္။
(၄) မူလကတိုင္း/တပ္မစစ္ဌာနခ်ုပ္မ်ားကိုၿပည္နယ္တိုင္းအဆင့္တြင္သာထား၇ွိခဲ့ေသာ္လည္း။ ယခုအခါစစ္တိုင္း မွူးမ်ားကိုအာဏာအၿပည့္အ၀တိုးၿမွင့္ေပးလိုက္သည့္အၿပင္၊ စစ္တိုင္းငယ္/တပ္မငယ္မ်ားၿဖစ္ေသာ ေဒသ ကြပ္ကဲမွုစစ္ဌာနခ်ဳပ္/စစ္ဆင္ေ၇းကြပ္ကဲမွုစစ္ဌာနခ်ုပ္မ်ားကိုခ၇ိုင္အဆင့္ၿမိဳ့ၾကီးတိုင္းတြင္အသစ္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ မူလကာကြယ္ေ၇း၀န္ၾကီးဌာန၊စစ္ဦးစီး၊စစ္ေ၇းစစ္ေထာက္ဌာနၾကီးမ်ားလက္ေအာက္ခံညြွန္ၾကားေ၇းမွူးအဆင့္၇ွိ ေသာ၇ာထူးမ်ားကိုအ၇ာ၇ွိခ်ဳပ္အဆင့္ၿမွင့္၍စစ္ဘက္ဆိုင္၇ာလက္နက္၊အေထာက္အပံ့တို့ကိုအကန့္အသတ္မဲ့ခ်ဲ့ထြင္ခဲ့သည္။ ဤနည္းတို့ၿဖင့္အံုၾကြမွုကိုဖိႏွိပ္နို္င္ေသာမဟာဗ်ဴဟာမ်ားခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့သည္။
(၅) စစ္တပ္အတြင္းအခ်င္းခ်င္းအားၿပိဳင္မွုမ်ား၇ွိေနေသာ္လည္း၊လူထုကိုႏွိပ္ကြပ္ဖိႏွိပ္ေ၇း တြင္မဟာဗ်ဴဟာ က်သည့္တူညီေသာ၇ည္မွန္းခ်က္သာ၇ွိသည္။ မိမိတို့၏အာဏာစည္းစိမ္ကိုအခ်င္းခ်င္းအားၿပိဳင္မွုႏွင့္လဲလွယ္ မည့္အ၇ိပ္အေ၇ာင္မ၇ွိပါ။
ၿပီးခဲ့ေသာ (၁၉၈၈)အေ၇းေတာ္ပံုကား(၁၃၀၀)ေတာင္သူလယ္သမားေ၇းေတာ္ပံုထက္အဆမ်ားစြာၾကီး သည့္အၿပင္လူထုလူတန္းစားအားလံုးပါ၀င္ေသာအံုၾကြမွုၿဖစ္သည္၊ အလံၿပဘု၇ားလမ္းစစ္၇ံုးခ်ဳပ္ပတ္လည္ တခုလံုးလူထုသန္းႏွင့္ခ်ီ၍၀ိုင္း၇ံၿခင္းခံ၇ခ်ိန္တြင္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားဖိန့္ဖိန့္တုန္ခဲ့၇သည္မွာအမွန္ပင္။ တနိုင္ငံလံုးအုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းအာဏာဆိတ္သူဥ္း သြားေသာ္လည္း၊ စစ္တပ္အခ်င္းခ်င္းကားအဆက္အသြယ္မၿပတ္ခဲ့ သည့္အၿပင္၊အေၿခအေနကိုတပ္မ်ားအတြင္း မွမၿပတ္ေလ့လာဆက္သြယ္ညွိႏွိုင္းမွုးမ်ား၇ွိခဲ့သည္ကိုမေမ့သင့္ပါ။ တနိုင္ငံလံုးကဒီမိုကေ၇စီကိုေဖၚေဆာင္မည့္ အစိုး၇သစ္ထြက္ေပၚေတာ့မည္ဟုေမွ်ာ္လင္ခ်က္ၾကီးစြာ၇ွိေနခ်ိန္ ၁၉၈၈၊စက္တင္ဘာ (၁၈)၇က္ေန့တြင္တႏိုင္ငံလံုးစစ္ဘိနပ္ေအာက္သို့မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ေ၇ာက္ သြားခဲ့သည္။ ခံၿပင္းဘြယ္ေကာင္းေပစြ။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၇)

ၿပည္သူလူထု၏ဘ၀အေၿခေနမွန္
ၿမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေ၇းၾကိဳးပမ္းစဥ္ကေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ေသာ - လြတ္လပ္ေ၇းသည္ပထမ၊ဒီမိုကေ၇စီေ၇းသည္ ဒုတိယ၊ ဆို၇ွယ္လစ္ေ၇းသည္တတိယ ဟူေသာေၾကြးေၾကာ္ခ်က္မ်ားမွသည္၊ လူ့အခြင့္ေ၇းအေၿခခံလိုအပ္ ခ်က္ၿဖစ္ေသာ “စား၀တ္ေနေ၇း”လိုအပ္ခ်က္အဆင့္သို့ေလ်ွာက်မွန္းမသိေလွ်ာက်သြားခဲ့သည္မွယခုအထိပင္။ လြတ္လပ္ခါစအေ၇ွ့ေတာင္အာ၇ွတြင္ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မွုအ၇ွိဆံုးဘ၀မွသည္ (၁၉၈၈)တြင္ကမၻာ့အဆင္း၇ဲဆံုးအဆင့္ သို့က်သြားေအာင္ၿပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္းၿပည့္၀ေသာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏အစြမ္းသတၱိကားၾသခ်၇ေလာက္ေအာင္ပင္မ ဟုတ္ပါလား။ ယခုအခါမွာေတာ့ တိုးတက္ေသာအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကားတြင္ပင္မဟုတ္၊ အာ၇ွေဒသတြင္ ပင္ေဆးေဖၚေၾကာဖက္ပင္အလုပ္မခံ၇ေတာ့သည္မွာ၇င္နင့္ဘြယ္ပင္။ “မဆလ”ေခတ္တြင္ၿပဌာန္းခဲ့ေသာအည မညၿဖစ္စဥ္(၃)၇ပ္တို့တြင္အပါအ၀င္ၿဖစ္ေသာ “အေပၚထပ္ေဆာက္အအံု” ႏွင့္ “စီးပြားေ၇းအေၿခခံ”တို့၏ သဟဇာတမညီမွ်မွုကိုႏွစ္ေ၇ွကာလၾကာ အဆင့္ဆင့္ေသာပါတီအဖြဲ့အစည္းဆင့္ဆင့္တို့ကဖံုးဖိလိမ္ညာခဲ့ၾကသမွ် (၁၉၈၈)တြင္မွေပါက္ကြဲကာလူထုအံုၾကြမွုအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။ ဆိုခဲ့ေသာ “စား၊၀တ္၊ေနေ၇း” အေၿခခံတို့တြင္။ ၀တ္ေ၇း၊ေနေ၇းဟူေသာအေၿခခံကိုပင္ယခုအခါလွည့္မၾကည့္ႏိုင္ေတာ့သည့္ ဘ၀သို့ေ၇ာက္ေနပါၿပီ။ လာမည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲ၏လွည့္ကြက္မ်ားကိုလူထုကေကာင္စြာသိ၇ွိၿပီးၿဖစ္သည္မွာယံုးမွားဘြယ္မ၇ွိပါ။ ၿပီးခဲ့ေသာ(၂၀၀၈) အေၿခခံဥပေဒကိုႏိုင္ငံတ၀က္နီးပါးမုန္တိုင္းဒဏ္အလူးအလဲခံေန၇ခ်ိန္တြင္စစ္အစိုး၇က ေၿဗာင္မဲလိမ္၍၇ာႏွုန္းၿပည့္နီးပါးၿဖင့္အတင္းအက်ပ္အတည္ၿပဳခဲ့သည္မွာအထင္အ၇ွားပင္။ ၿပည္တြင္းေ၇ာၿပည္ပ ကပါညံေနေအာင္၀ိုင္းေ၀ဖန္ၾကေသာ္လည္းတုပ္တုပ္မွ်မလွုပ္၇ံုမက၊ လက္လွမ္းမွီ၇ာတို့ကိုပင္ တိုး၍ဖိႏွိပ္ ဒုကၡေပးခဲ့သည္။ ေဒၚစုအပါအ၀င္ထင္၇ွား၍လူထုအံုၾကြမွုကိုၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္မည့္ေခါင္းေဆာင္ ဟူသမွ်ကိုလူထု ႏွင့္အဆက္အသြယ္ၿဖတ္လိုက္သည္။ သမိုင္း၏ၿဖစ္စဥ္အမွန္မ်ားအားလံုးတို့ကိုစစ္အစိုး၇က ဖံုးကြယ္ၿခင္းေဖ်ာက္ ဖ်က္ၿခင္းစသည္တို့ကိုအ၇ွိန္အဟုန္တိုးၿဖွင့္ေဆာင္၇ြက္ေနပါၿပီ။ ဥပမာ-အာဇာနည္ေန့ဟူေသာ အဓိကက်သည့္ အထိမ္းအမွတ္ေန့ကို ႏွစ္စဥ္ေၿပာက္ကြယ္ေအာင္လုပ္လာယံုမက၊ ယခင္ႏိုင္ငံေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအဆက္ ဆက္ကသြားေ၇ာက္အ၇ိုအေသၿပဳပန္းေခြခ်၇ေသာအစဥ္အလာမွသည္၊ ယဥ္ေက်းမွုမွု၀န္ၾကီးဌာနကၾကီးမွူးေသာ ‘”ၿပပြဲ”ေယာင္ေယာင္အဆင့္သို့ေလ်ာက်သြားသည္မွာ၇င္နင့္ဘြယ္ပင္။ “အာဇာနည္”ဟူေသာေ၀ါဟာ၇၏ အဓိပၸယ္ကိုနားလည္ၾကပါေလစ။ ေနာင္အခါယင္း’အာဇာနည္ေန့’ကို’စစ္ သည္မ်ားေအာက္ေမ့ဘြယ္ေန့’ ဟုေဗ်ာင္က်က်နာမည္မေၿပာင္းလ်င္ကံေကာင္းသည္ဟုဆို၇မည္။ “ေတာ္လွန္ေ၇းေန့” မွသည္ “တပ္မေတာ္ေန့”အၿဖစ္ေၿပာင္းသြားသည္ကိုၾကည္ပါ။ လူထုအေနၿဖင့္လာမည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲအေပၚေမ်ွာ္လင့္ ခ်က္မထားသလိုမဲသြားေပးခ်င္မွေပးမည္။ ယင္းအေၿခေနမ်ိဳးေ၇ာက္ေအာင္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကလည္း ဖန္တီးေနသည္။ ယခုအခါအထူးသၿဖင့္ NLD ႏွင့္ၿပည္ပအတိုက္အခံမ်ားကမဲမေပးဘဲသပိတ္ေမွာက္ၾက ၇န္တိုက္တြန္းေနသည္။ မဲ၇ံုသို့မဲလာထဲ့ၿခင္းမထဲ့ၿခင္းကားစစ္အစိုး၇အတြက္ၿပသနာၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ မဟုတ္ပါ။ စင္စစ္အားၿဖင့္မဲလာမထဲ့ေလၾကိုက္ေလပင္။ ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္းဗဟိုႏွင့္ၿပည္နယ္တိုင္းေဒသၾကီး မဲဆႏၵနယ္မ်ားမွအပက်န္ ခ၇ိုင္၊ၿမိဳ့နယ္ႏွင့္၇ပ္ေက်းတို့တြင္သာမဲ”ကလဖန္ထိုး”၇ာတြင္နဲနဲလက္၀င္မည္။ ႏိုင္ငံတကာကိုမိမိတို့ေ၇ြူးေကာက္ပြဲသည္မည္မွ်တ၇ားမ်ွတေၾကာင္းဘယ္ပံုသက္ေသထူမည္နည္း။ ယင္းကိစၥသည္သာစစ္အစိုး၇အတြက္လက္၀င္မည့္ကိစၥပင္။ တခုေတာ့၇ွိသည္။ ေအာက္ေခ်အဆင့္ ေန၇ာမ်ားအတြက္ကားကန့္ကြက္မွုမ်ား၇ွိဘို့အလားအလာ၇ွိသည္။ ၀မ္းနဲဘြယ္ေကာင္းသည္ကား ၿပည္သူလူထု၏ဘ၀တြင္ႏွစ္ပ၇ိေစၦဒမ်ားစြာကတည္းကကိန္းေအာင္းခဲ့ေသာ၇ာထူး၊သီးသန့္အခြင့္အေ၇း၊ခံစားခြင့္တို့ကို “ဖား”ၿပီး၊ “ေပး”ၿပီးမွယူ၇ေသာအက်င့္ဆိုးတို့သည္သံမွိုကံုသို့စြဲ၀င္ေနသည္မွာအဆိုးဆံုးေသာလူေနမွု ဘ၀ပင္။ ၀န္ထမ္းအဆင့္ဆင့္တို့တြင္လည္းလဘ္ေပးလဘ္ယူမွု၊အက်င့္ပ်က္ခ်စားမွုတို့မွာၿပင္ယူ၇ အခက္ခဲဆံုးအဆင့္တြင္ယေန့ေ၇ာက္၇ွိေနပါသည္။ ေမြးဖြားသည့္အခ်ိန္ဆ၇ာ၀န္ဆ၇ာမတို့ကိုေငြေၾကး မတန္တဆအၿပင္ပိုမိုဂ၇ုစိုက္၇န္လက္ေဆာင္မ်ားေပး၇သည္မွအစ၊ ေသလ်င္ေတာင္သတင္းလာေမးသူတို့ကို အသုဘအတြက္စည္ပင္သာယာေ၇းအစ၇ွိေသာဌာနဆိုင္၇ာတို့ကိုမည္းသို့မည္မွ်ေပးလိုက္၇ေၾကာင္းတခမ္းတ နားေၿပာေနၾက၇သည့္အၿဖစ္မွာလူတိုင္းအိမ္ေထာင္တိုင္းဆိုလ်င္မွားအံ့မထင္ပါ။ ယင္းသာေ၇းနာေ၇းကိစၥမ်ား အၿပင္အၿခားကိစၥဆိုလ်င္ဆိုဘြယ္မ၇ွိဆိုသည္ကိုဆက္စပ္ေတြးယူၾကပါ။ အစိုး၇ကလည္းလူထုကိုလံုး၀ဂ၇ုမစိုက္ သကဲ့သို့လူထုကလည္းအစိုး၇၏မ်ွတမွုမ၇ွိေသာစည္းကမ္းဥပေဒတို့ကိုမည္သို့မည္ပံုလွည့္ပတ္ခ်ိဳးေဖါက္၇မည္ကိုမနက္မိုးလင္းခ်ိန္မွမိုးခ်ဳပ္ခ်ိန္အထိလူတိုင္းေစ့စဥ္းစားေနၾကသည္၊ ေငြေၾကးမ်ားမ်ားသံုးႏိုင္ေလဥပေဒခ်ိဳးေဖါက္ ၇ာတြင္ထိေ၇ာက္ၿမန္ဆန္ေလပင္။ ထိပ္ဆံုးပိုင္း “ငတိ” လုပ္သူဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးကစ၍ေဗ်ာင္လိမ္နည္းမ်ားကိုသ တင္းစာမွနမူနာေကာင္းမ်ားေန့စဥ္ႏွင့္အမွ်ၿပေနမွေတာ့၊ လူထုသန္း(၆၀)တို့ကေန့စဥ္ဘ၀၇ပ္တည္၇ွင္သန္ေ၇း (ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေ၇းအတြက္မဟုတ္ပါ)ေနာက္လိုက္ေကာင္းမ်ားအၿဖစ္ လိမ္ၾကလွည့္ၾကေကာက္က်စ္ၾက သည္မွာထူးေသာ္လည္းမဆန္းေတာ့ပါ။ ေခတ္ေၿပာင္းစနစ္ေၿပာင္းလ်င္ေနာင္တက္မည့္အစိုး၇ကၿပဳၿပင္ေ၇း လုပ္၇ာတြင္အဓိကေတြ့မည့္အခက္အခဲပါ။ ယင္းကားယေန့ၿမန္မာၿပည္သူလူထု၏ဖံုးမ၇ဖိမ၇ေတာ့ေသာ အေၿခအေနမွန္ေတြၿဖစ္သည္။  အမွန္ဆို၇လ်င္လာမည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲ၌မဲမေပးဘဲသပိတ္ေမွာက္ၿခင္းသည္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအတြက္ႏိုင္ကြက္တခုဟုပင္စာေ၇းသူေကာက္ခ်က္ခ်ပါ၇ေစ။ သာဓကကား ၿပီးခဲ့ေသာ (၂၀၀၈)ဆႏၵခံယူပြဲ၇လာဒ္ကိုၾကည့္ပါ။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၆)

ဖြဲံစည္းပံုအေၿခခံဥပေဒႏွင့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲ
အမွန္တကယ္ပင္လိုအပ္ပါသလား။ ဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒသည္ႏိုင္ငံ၏အသက္ေသြးေၾကာဆိုသည္မွာယံုမွားဘြယ္မ၇ွိပါ။ သို့ေသာ္ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဆက္ဆက္ေသာအေၿခခံဥပေဒတို့ကိုေလ့လာၾကည့္ပါ၊ ဘယ္တခုမွ်သက္ဇို့းမ၇ွည္ခဲ့ပါ။ ဤ (၂၀၀၈)ေကာ။ ပိုဆိုးပါလိမ့္မည္။ လူေကာင္းမဟုတ္သူေတြကေ၇းဆြဲထားေသာဥပေဒၿဖစ္သၿဖင့္သက္တမ္းပိုတိုဘြယ္၇ွိပါသည္။ ၎တို့အာဏာတည္ၿမဲေ၇းအတြက္ေ၇းဆြဲထားသည့္နည္းတူ၊ ေနာင္တေန့တြင္၎တို့ကပင္အေၾကာင္း အမ်ိဳ့းမ်ိဳးၿပကာၿပင္ဆင္ၿခင္း၊ၿဖည့္စြက္ၿခင္း၊ႏွုတ္ပယ္ၿခင္းတို့ကို ထင္တိုင္လုပ္ၾကမည္မွာဧကန္မုခ်ပင္။ ၿပီးခဲ့ေသာလမ္းစဥ္ပါတီေခတ္အတြင္းက ဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒအပါအ၀င္ဥပေဒအားလံုကိုသြားေလသူ ဗိုလ္ေန၀င္းႏွင့္သူ့အသိုင္းအ၀ိုင္းက (အမ်ားအားၿဖင့္ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္)ႏွုတ္တိုက္ေပးၿပီး၊ ပါတီဗဟိုေကာ္မီတြင္အၿပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၿခင္းပင္မၿမင္၇ဘဲေနာက္တေန့လွြတ္ေတာ္တြင္ဥပေဒအတည္ၿဖစ္ သြားသည္။ (၁၉၄၈) အေၿခခံဥပေဒတြင္မည္သို့ပင္အားနဲခ်က္မ်ား၇ွိသည္ဆိုေစကာမူ၊ ထိူစဥ္က၇ွိခဲ့ ေသာပါလီမန္တြင္းတြင္ေန့မီးညမီးတို့ႏွင့္အေၾကအလည္ေဆြးေႏြးၿပီးမွဥပေဒၿဖစ္၇သည္။ ယင္းအေၿခခံဥပေဒကားတခုတည္းသာ၇ွင္၇ိုေသလူ၇ိုေသမည္ခဲ့သည္မဟုတ္ပါလား။ သို့ဆိုလ်င္ဘာေၾကာင္ကွြန္ေတာ္တို့အားလံုးအခ်ိန္ကုန္ခံ၊လူပင္ပမ္းခံၿပီးအႏွစ္သာ၇မ၇ွိ၊ႏိုင္ငံတကာႏွင့္တတ္သိ ဥပေဒပညာ၇ွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္စိုးစဥ္းမွ်ေထာက္ခံမွုမ၇ေသာဤအေၿခခံဥပေဒေနာက္သို့လိုက္ေနၾကသနည္း။ စစ္အစိုး၇ကားလူထုကိုနားလဲ့့၍သူတို့လိုခ်င္၇ာသို့ေခၚေဆာင္ေနသည္ကားထင္၇ွားလွေပသည္။ သူတို့အက်ိဳးအၿမတ္တခုတည္းအတြက္ သန္း(၆၀) မွ်ေသာလူထုကိုေခ်ာက္ထဲသို့ဆြဲေခၚေနသည္ကိုၿမင္ ေအာင္ၾကည့္ၾကဘို့လိုပါသည္။ (၉၉%)ေသာၿပည္သူလူထုအတြက္ေသေ၇း၇ွင္ေ၇းတမွ်ေန့စဥ္လိုအပ္ေနေသာဦးစားေပးအခ်က္(၃)ခ်က္၇ွိပါ သည္၊
(၁) ေန့စဥ္ထမင္းနပ္မွန္ဗိုက္၀ေ၇း
(၂) ေန့စဥ္ထမင္းနပ္မွန္ဗိုက္၀ေ၇း
(၃) ေန့စဥ္ထမင္းနပ္မွန္ဗိုက္၀ေ၇း
ၿပီးခဲ့ေသာ (၁၉၉၀)ေ၇ြးေကာက္ပြဲတြင္ NLD မွမဲအၿပတ္အသတ္အႏိုင္၇၇ွိခဲ့ေသာအေၿခအေနကိုအေသ အၿခာေလ့လာပါက၊ ယခုလာမည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲႏွင့္အကြာၿခားၾကီးကြာေသာအခ်က္မ်ားကိုေတြ့၇ပါမည္။
(၁) ထိုစဥ္ကလူထုတြင္မိမိဆႏၵကိုအမွန္တကယ္ထုတ္ေဖၚခြင့္၇ေသာ (၁၉၈၈)အေ၇းအခင္း၏အ၇ွိန္ အ၀ါ၇ွိခဲ့သည္။ ယခုစစ္အစိုး၇ကၿပင္းထန္ေသာဖိႏွိပ္အေ၇းယူမွုမ်ားကလူထုကိုလွုပ္မ၇ေအာင္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္။
(၂) ထိုစဥ္အာဏာ၇လမ္းစဥ္ပါတီ (ႏွင့္ “န၀တ”အစိုး၇တို့တြင္) မိမိႏိုင္ႏိုင္မည္ဟူေသာထင္ေၾကးၿဖင့္ မွားယြင္းေသာတြက္ခ်က္မွု၇ွိခဲ့သည္။ ယခုစစ္အစိုး၇ကမဲလိမ္မွုအပါအ၀င္မိမိအသာစီး၇ႏိုင္မည့္ၾကိမ္း ေသာေပါက္နည္းလမ္းအဆင့္ဆင့္ကိုၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္ထားသည့္အၿပင္၊ မိမိအႏိုင္၇၇ွိေ၇ူအတြက္မည္သူ့မ်က္ႏွာမွ် (ႏိုင္ငံတကာအပါအ၀င္) မေထာက္ဘဲစည္းလြတ္ေဘာင္လြတ္လုပ္၇န္ၿပင္ဆင္ထားသည့္ အၿပင္တကယ္လည္းလုပ္မည့္အစီအစဥ္မ်ားအ၇ံသင့္စီစဥ္ထားၿပီးၿဖစ္သည္။ (ၿပီးခဲ့ေသာ ၂၀၀၈ အေၿခခံဥပေဒဆႏၵခံယူပြဲတြင္ယင္းနည္းလမ္းၿဖင့္ေအာင္ၿမင္စြာေဆာင္၇ြက္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္းသက္ေသထူခဲ့ၿပီးၿဖစ္ သည္။)

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၅)

(အပိုင္း ၅) ေ၇ြးေကာက္ပြဲ၀င္မည့္ပါတီမ်ားအေနအထား
အဓိကပါတီၿဖစ္သည့္ NLD ပါတီကေ၇ြးေကာက္ပြဲကိုသပိတ္ေမွာက္ၿပီးသည့္ေနာက္ယေန့အထိမွတ္ပံုတင္ခြင့္ၿပဳ ေသာပါတီအေ၇အတြက္ (၄၀)ေက်ာ္ခန္၇ွိပါၿပီ။ ၾကံ့/ဖြံ့ပါတီမွလြဲ၍က်န္ပါတီမ်ား၇ံပံုေငြ၇၇ွိေ၇း၊ စည္း၇ံုးေ၇း၊ အမတ္၇၇ွိေ၇း မွအစမ်ားစြာေသာအက်ပ္အတည္းမ်ားႏွင့္၇င္ဆိုင္ေန၇ပါသည္။ ၾကံ့/ဖြံ့ပါတီကအကန့္အသတ္ မ၇ွိေၿခလွမ္းသြက္ေနသေလာက္ က်န္ပါတီမ်ားကအခ်င္းခ်င္းမူ၀ါဒၿပိဳင္ၿခင္း၊ အေ၇းမပါေသာ သာမာန္ကိစၥမ်ား ႏွင့္သာလံုး ပမ္းေန၇င္းအခ်ိန္ကုန္ေနပါသည္။ ပါတီဦးေဆာင္သူမ်ားကိုမီဒီယာမ်ားကေမးၿမန္းေသာ္လည္းတိတိ က်က် လုပ္ငန္းစဥ္မၿပႏိုင္ေသးပါ။ ေအာင္ႏိုင္ေ၇းကားေမွ်ာိလင့္ဘြယ္မ၇ွိ။ NLD ပါတီ၀င္မ်ား၏လူထုၾကား ၀င္ေ၇ာက္ စည္း၇ံုးႏိုင္မွုအတိုင္းအတာတခုအထိၿမင္၇ေသာ္လည္းအမ်ားအားၿဖင့္ၿမင္၇ေသာလွုပ္၇ွား မွုမွာလူမွုေ၇းလွုပ္၇ွားမွုမ်ားသာၿဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ- နာဂစ္မုန္တိုင္းကူညီေပးမွု၊ အဖမ္းဆီးခံမိသားစုမ်ား ထံကူညီေထာက္ပံ့မွုႏွင့္ေဆး၀ါး ကုသေ၇း၊ ဘာသာေ၇းကိစၥမ်ားအတြက္စီစဥ္ေဆာင္၇ြက္မွုမ်ားကိုသာ ေတြ့ႏိုင္ပါသည္။ စစ္အစိုး၇ ကလည္းလံုး၀လွုပ္၇ွား၍မ၇ေအာင္ ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ႏွိပ္ကြပ္ကန္ု့သတ္မွုမ်ား ကိုၿပဳလုပ္ထားသည္။ ႏိုင္ေ၇းအဖြဲ့ အစည္းတ၇ပ္၏လွုပ္၇ွားမွုမ်ိဳး မၿပဳလုပ္ႏိုင္ေအာင္ဖိႏွိပ္ထားပါသည္။ ၀မ္းနဲဘြယ္ေကာင္းသည္မွာေခါင္းေဆာင္ ပိုင္းတြင္၇ွိေသာႏိုင္ငံေ၇းပါတီ (အထူးသၿဖင့္ NLD) ၏ေခါင္းေဆာင္မွုအ၇ည္အေသြးကားအလြန္အားနဲ ေနၿခင္းပင္။ ႏွစ္မ်ားစြာကဖိစီးခံခဲ့၇ေသာ အေၾကာက္တ၇ားက၎တို့ကိုလွုပ္၇ွားလိုစိတ္၇ွိေအာင္ေစ့ေဆာ္ေပး ႏိုင္ေသာအေၿခအေနကိုမေတြ့၇ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးတင္ဦး၊ ဥိး၀င္းတင္စေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားမွလြဲ၍က်န္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏အ၇ည္အေသြး မ်ားကအေၾကာက္တ၇ားမ်ားကဖံုးလြွမ္းေနသည္ကိုထင္၇ွားစြာေတြ့၇သည္။ ပြဲမ၀င္ခင္ကပင္အားတက္စ၇ာ စည္း၇ံုး ေ၇းေအာင္ၿမင္မွုဆို၍လံုး၀ မေတြ့၇ပါ။
နယ္စပ္အစြန္အဖ်ားက်ေသာေဒသမ်ားမွတိုင္း၇င္းသားပါတီမ်ားအေနၿဖင့္အမတ္ေန၇ာ၇ႏိုင္စ၇ာ၇ွိပါသည္။ သို့ေသာ္ယင္းပါတီမ်ားမွာလည္းစစ္အစိုး၇ႏွင့္အလြမ္းသင့္ၿပီးစီးပြားေ၇းအ၇အၿပန္အလွန္အက်ိဳးၿပဳေသာစီးပြား ေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားသာလ်င္ၿဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေ၇းအစဥ္အလာ၇ွိေသာ၊ယခင္ႏိုင္ငံေ၇းေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း မ်ား၏သားသမီးအသိုင္းအ၀န္းႏွင့္ဆက္စပ္သူတို့ကား ေအာင္ၿမင္၇န္လမ္းမၿမင္၇ယံုမက၊ ေ၇ြးေကာက္ပြဲၿပီး သည္ႏွင့္ပုဒ္မမ်ိဳးစံုတပ္၍အေ၇းယူခံ၇ဘြယ္၇ွိပါသည္။ မိေအးႏွစ္ခါနာသည့္အၿဖစ္မ်ိဳးၾကံု၇ဘြယ္၇ွိပါသည္။ (၂၀၀၈) ဖြဲံသည္းပံုအေၿခခံဥပေဒ၏သ၇ုပ္ကိုသိလ်က္ႏွင့္ “ဒီတိုင္းေဘးထိုင္ေနမည့္အစားစစ္အစိုး၇လြတ္ေတာ္ ထဲ၀င္ၿပီးတေၿဖးေၿဖးၿခင္းေၿပာင္းယူမည္”ဟူေသာအေတြးကိုဘယ္နည္းဘယ္ပံုေတြႏွင့္ယင္းပါတီတို့ကေတြး ၾကသည္မသိပါ။ ေ၇ြးေကာက္ပြဲနီးေလစစ္အစိုး၇၏သ၇ုပ္မွန္ကိုသိ၇ေလ၊”ေ၇ြးေကာက္ပြဲ၀င္မိတာ မွားမိေလခ်င္း”ဟုတခ်ိဳ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားကခုမွၿမင္လာၾကပါသည္။ အခ်ိဳ့ကလဲအေၿပာၾကီးစြာၿဖင့္ ေလွ်ာက္မိသည့္အတူတူ “မထူးဇတ္ကိုခင္းေနၾက၇သည္”။ မီဒီယာမ်ားကေမးေသာေမးခြန္းမ်ားကို ဟန္ေဆာင္ေ၇ွာင္လဲြေၿဖေန၇သည့္ဘ၀ေ၇ာက္ေနေပၿပီ။ လူထုကပင္ယင္းပါတီမ်ားထက္အၿမင္မွန္ ၇ွိၿပီးၾကိဳသိေနသည္။ “မိမိစစ္အစိုး၇အာဏာတ၇ား၀င္ေ၇းႏွင့္အ၇ွည္တည္တံ့ေ၇းမွတပါး အၿခား၇ည္၇ြယ္ခ်က္မ၇ွိတဲ့ဒီေ၇ြးေကာက္ပြဲကို၀င္ၿပိဳင္ဘို့စီစဥ္တာမဟာအမွားဘဲ” ဟုဆိုၾကသည္။ စစ္ဘက္မွautomatic ၿဖစ္လာမည့္အမတ္မ်ား (ၿပည္ေထာင္စုအဆင့္ႏွင့္ၿပည္နယ္တိုင္းေဒသၾကီး)တို့မွအပ၊ က်န္ခ၇ိုင္ႏွင့္ၿမိဳ့နယ္၊၇ပ္ကြက္ေက်း၇ြာအဆင့္တို့တြင္၀င္ေ၇ာက္အေ၇ြးခံမည့္ ၾကံ့/ဖြံ့ ပါတီ၀င္မ်ားကား အခက္အခဲအနည္းငယ္ၾကံု၇ဖြယ္၇ွိပါသည္၊ ယခုအခါကားယင္းပါတီ၀င္မ်ားကသာမာန္လူထု ထက္ႏွာတဖ်ားသာ ေသာအခြင့္အေ၇းေငြေၾကးတို့ကိုသံုးလ်က္လူထုကိုေခ်ာ့၍တမ်ိဳး၊ခ်ိမ္းေၿခာက္၍တဖံုမဲဆြယ္ေနၾကခ်ိန္ၿဖစ္သည္။ လူထုၾကားတြင္ “မင္းတို့ဘယ္လိုမဲေတြေပးေပးငါတို့ဘဲနိုင္မွာပါကြာ” ဟူေသာ၀ါဒၿဖန့္လံုးေတြမိုးမွြန္ေနေလာက္ ပါၿပီ။ မဲဆႏၵ၇ွင္စာ၇င္းေကာက္သလိုလို၊ မဲစာ၇င္းၿပဳစုသလိုလိုပံုမွား၇ိုက္၍၎တို့အတြက္ေထာက္ခံမဲမ်ား အသင့္ထဲ့ၿပီးေလာက္ၿပီၿဖစ္ပါသည္။ လူထုကလည္း “မထူးပါဘူးကြာ” ဟူေသာဘ၀မ်ိဳးႏွင့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲ ၾကီးၿပီးသြားမွာၿမင္ေယာင္မိပါသည္။  စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကယင္းတို့အတြက္၇ံုပံုေငြႏွင့္အခြင့္အေ၇းအနဲငယ္တို့ကို ေထာက္ပံ့ေပးထားသည္မွအပလွည့္၍ ပင္မၾကည့္ပါ။ ယခုအခါကားယခင္တိုင္း၊ခ၇ိုင္ႏွင့္ၿမိဳ့နယ္၇ပ္ေက်းအဆင့္ တို့တြင္ၾကံ့ဖြံ့ အတြင္းေ၇းမွူးအဆင့္၇ွိသူတို့ဗ်ာ မ်ားခ်ိန္ဆိုကမွားအံ့မထင္ပါ။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၄)

(အပိုင္း-၄) လာလတၱံ့ေသာေ၇ြးေကာက္ပြဲအေၿခအေန
ယခုဦးတည္ေနေသာေ၇ြးေကာက္ပြဲဘက္ၾကည့္ၾကပါစို့။ ေဖၚၿပခဲ့ေသာ (၁၅)ႏွစ္ၾကာအခ်ိန္ယူ (အခ်ိန္ဆြဲ)ေ၇းဆြဲခဲ့ေသာဖြဲ့ စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒကိုၾကည့္ပါ။ (ၿမန္မာႏိုင္ငံဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒအဆက္ဆက္ႏွိုင္းယွဥ္ခ်က္ဇယား) အုပ္ေ၇အနဲငယ္ေလာက္သာပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ၿပီးၿပည္သူအၾကားတြင္ေခတၱခနသာၿမင္ေတြ့လိုက္၇ေသာယင္းအေၿခခံဥပေဒ၏ အႏွစ္သာ၇သ၇ုပ္မွန္ကိုထြက္ၿပီးမၾကာမွီအတြင္းပင္မ်က္၀ါးထင္ထင္ေတြ့လာ၇သည္။ ယင္းဥပေဒထြက္ၿပီးၿပည္တြင္းသာမက ၿပည္ပႏိုင္ငံအားလံုးကၿခြင္းခ်က္မ၇ွိေကာက္ခ်က္ခ်ေသာသေဘာထားမွာ’စစ္အာဏာ တည္ၿမဲသက္ဇိုး၇ွည္ေ၇းမွတပါး အၿခားမ၇ွိ’ဟူ၍ပင္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၏ယင္းမ်က္ႏွာေၿပာင္တိုက္အာဏာလိုက္ကိုင္ထားေ၇းမဟာစီမံကိန္းကို တ၇ုတ္ႏိုင္ငံကဲ့သို့ၿမန္မာႏိုင္ငံေ၇ံတြင္အၿမဲကာဆီးကာဆီးလုပ္ခဲ့ေသာႏိုင္ငံၾကီးမ်ားကပင္ၾသခ်၇ယံုမက’နဲနဲၾကည္လုပ္ပါဦး’ ဟုတိုးတိုးတိပ္တိပ္ေၿဖာင့္ဖ်၇သည္အထိပင္။ ဥပေဒႏွင့္အညီေ၇ြးခ်ယ္တင္ေၿမွာက္ၿခင္းမခံ၇ေသာအာဏာသိမ္းအစိုး၇တို့၏ ထြက္၇ပ္လမ္းကားေ၇ြးေကာက္ပြျကားမွန္၏။ သို့ေသာ္မိမိအာဏာဆက္လက္ကိုင္စြဲႏိုင္ေ၇းအတြက္ေ၇ြး ေကာက္ပြဲ က်ားကြက္ေ၇ြ့၇ာတြင္မဟာဗ်ဴဟာနည္းလမ္းမွန္၇န္အထူးလိုအပ္ေၾကာင္း(၁၉၉၀) ေ၇ြးေကာက္ပြဲကသင္ခန္းစာၿပထားသည္ မဟုတ္ပါလား။ ‘မဆလ’တၿဖစ္လဲ’တိုင္း၇င္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေ၇းပါတီ’ကယင္းေ၇ြးေကာက္ပြဲတြင္ၾကိမ္းေသ နိုင္ေပါက္တြက္ကိန္းထုတ္ခဲ့ေသာ္လည္းမွန္းခ်က္ႏွင့္ႏွမ္းထြက္မကိုက္ၿဖစ္ခဲ့၇သၿဖင့္မ၇ွုမလွ၇ွံုးနိမ့္ခဲ့၇ပံုကိုယခုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မ်ားမ်က္စိထဲၿမင္ေယာင္ေနဆဲဆိုသည္မွာယံုမွားဘြယ္မ၇ွိပါ။ ေတာေ၇ာၿမိဳ့ပါ NLD အဖြဲ့အတြက္အိပ္သြန္ဖာေမွာက္မဲထဲ့ခဲ့ သၿဖင့္အၿပတ္အသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္မွာတုိင္းသိၿပည္သိကမၻာသိပင္။ ထူးၿခားသည္ကားထိုစဥ္ကၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသတင္း အခ်က္အလက္ဆက္သြယ္ေ၇းမ၇ွိတံခါးပိတ္မ်က္စိပိတ္ခဲ့ေသာ္လည္းယေန့ယခုအခါတြင္ကားၿပည္တြင္းေတာၾကိဳအံုၾကားမက်န္မမွန္ကန္မွုမ်ားကအစသတင္းအေသးစိပ္ကိုမိနစ္ပိုင္းအတြင္းတကမၻာလံုးကမၾကားခ်င္အဆံုးေတာမီးပမာသတင္းပ်ံ့ႏွံ ႏိုင္သည္မဟုတ္ပါလား။ ယင္းအတြက္လည္းၿပီးခဲ့ေသာအေၿခခံဥပေဒအတည္ၿပဳေ၇းဆႏၵခံယူပြဲကိုကာလအနဲငယ္သာ ၾကိဳတင္အသိေပးၿပင္ဆင္ၿပီးလက္သိပ္ထိုးမဲလိမ္မွုမ်ားကိုေန၇ာအႏွံ့ၿပဳလုပ္ခဲ့သည္မွာမဖံုးႏိုင္မဖိႏိုင္ေအာင္ပင္ၿဖစ္သည္။ ယင္း’ယံုခ်င္ယံုမယံုခ်င္ေန’ဆႏၵခံယူပြဲကားအကယ္စင္စစ္ စစ္အစိုး၇၏မဟာဗ်ဴဟာစမ္းသပ္မွုေအာင္ပြဲဆိုလ်င္မမွားပါ။ ယင္းတို့စမ္းသပ္ခဲ့ေသာအာဏာတည္ၿမဲေ၇းလမ္းစဥ္တြင္ဤနည္းကားအထိေ၇ာက္ဆံုးနည္းလမ္းၿဖစ္ေၾကာင္းသက္ေသ အေထာက္အထားၿဖစ္သြားသည္။ ယခုလာမည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲကိုလည္းဤနည္းကိုၾကိမ္းေသေပါက္သံုးမည္ ဆိုသည္ကားယံုးမွားဘြယ္မ၇ွိပါ။ ေ၇ြးေကာက္ပြဲဥပေဒတြင္ေငြေၾကး၇ံပံုေငြေကာက္ယူထိမ္းသိမ္းသံုးစြဲၿခင္း၊ ေ၇ြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္သတ္မွတ္ၿခင္း၊ ေ၇ြးခ်ယ္ခံနယ္ေၿမသတ္မွတ္ၿခင္းမွအစ ကိစၥအ၀၀တို့ကိုက်န္ပါတီမ်ားအတြက္ခက္ခက္ခဲခဲ ၿဖစ္ေအာင္တမင္ဖန္တီးဥပေဒေ၇းဆြဲထားသည္။ ေ၇ြးေကာက္ပြဲကာလကိုလည္းယေန့အထိႏွစ္၀က္ က်ိဳးလုတိုင္ၿဖစ္ေသာ္လည္းသတ္မွတ္ၿခင္းမ၇ွိေသးပါ။ မၾကာမွီကမွၿပဌာန္းခဲ့ေသာေ၇ြေကာက္ပြဲဥပေဒႏွင့္နည္းဥပေဒမ်ားက ‘ၾကံ့/ဖြံ့’ တၿဖစ္လဲ‘ၾကံ့/ဖြံ့ပါတီ’မွအၿခားပါတီမ်ားအေပၚအသာစီးမ်ားစြာၿဖင့္ခိုင္မာေအာင္တြန္းအားေပး သတ္မွတ္ ၿပဌာန္းမွုမ်ားၿပဳလုပ္ခဲ့သည္။ (၁၉၉၀)ေ၇ြးေကာက္ပြဲတြင္NLD၏ၿပိဳင္ဖက္ ‘တစညပါတီ’၏ၿပည္သူ့ဘ႑ာအသံုးေဆာင္ပစၥည္း မ်ားစာ၇င္းမွာ စစ္ေဆးၿခင္းအလ်င္းမ၇ွိခဲ့သည္မွာယေန့တိုင္ေအာင္ပင္။ ထိုနည္းတူယခုၿပိုင္ဖက္၀င္မည့္ ‘ၾကံ့/ဖြံ့ပါတီ’ကလည္းၿပည္သူတို့၏ဘ႑ာအသံုးေဆာင္တို့ကိုသံုးစြဲ၍ ေ၇ြးေကာက္ပဲြ၀င္မည္မွာယံုမွားဘြယ္မ၇ွိပါ။ ‘မဆလ’ေခတ္ေဘာင္းဘီ၀တ္မ်ားေဘာင္းဘီခ်ြတ္ၾကသကဲ့သို့ အစိုးအဖြဲ့၀င္၀န္ၾကီးႏွင့္ဒုတိယ၀န္ၾကီးအဆင့္အားလံုး မၾကာမွီကလူ၀တ္လဲခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံဘ႑ာစားေသာ၀န္ထမ္းမ်ားၿဖစ္ေသာေၾကာင့္လက္၇ွိ၇ာထူးမ်ားမွထြက္ ၇န္ၿပည္တြင္းႏိုင္ငံေ၇းပါတီေပါက္စမ်ားႏွင့္ႏိုင္ငံတကာကတိုက္တြန္းမွု၇ွံုခ်မွုမ်ားၿပဳခဲ့ၾကေသာ္လည္းမၾကားခ်င္ေယာင္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းတို့တာ၀န္ယူထားေသာ၇ာထူးမ်ားသည္ (appointed political positions) ဟူေသာအေၾကာင္းၿပခ်က္ တို့ၿဖင့္ပယ္ခ်ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာကမ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ေသာယခုလိုကာလမ်ိဳးတြင္ပင္ဥပေဒကိုမိမိတို့လို၇ာ ဆြဲ၍ေ၇းဆြဲၿခင္း။လို၇ာအဓိပၸါယ္ေကာက္ယူၿခင္းတို့ကိုေၿပာင္ေၿပာင္တင္းတင္းၿပဳလုပ္၇ဲေသာစစ္အစိုး၇ကား၊ ေ၇ြးေကာက္ပြဲကာလၿပီးသည္ႏွင့္ကိုယ္ ထင္၇ာစိုင္းေတာ့မည္မွာယံုမွာဘြယ္မ၇ွိေတာ့ပါ။ NLD ပါတီမွလဲေနာက္ဆံုးအမ်ား ဆႏၵၿဖင့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲကိုမ၀င္ေတာ့ဟူေသာဆံုးၿဖတ္ခ်က္ၿဖင့္သပိတ္ေမွာက္လိုက္သည္။ တဖက္သတ္ေၿပာင္ေၿပာင္တင္းတင္းေ၇းဆြဲၿပဌာန္းခဲ့ ေသာအႏွစ္သာ၇မဲ့အေၿခခံဥပေဒႏွင့္၎တို့အႏိုင္၇၇ွိေ၇းကို အာမခံထားသည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲဥပေဒတို့အၿပင္လူထုကိုကိုယ္စားၿပဳသည့္ကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေ၇းေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း ေတြ့ဆံုေဆြးေႏြးေ၇းကိုလက္မခံပယ္ခ်ခဲ့သည္ဟူေသာၿဖစ္၇ပ္တို့ ေၾကာင့္ NLDအေနၿဖင့္အၿခားေ၇ြးစ၇ာလမ္းမဲ့သြားခဲ့၇သည္။ NLDပါတီ၏ဦးေဆာင္သူမ်ားအပိုင္းတြင္လည္းအသက္ အ၇ြယ္အလြန္အမင္းၾကီး၇င့္ေနသည္ကတေၾကာင္း၊ ယခင္’မဆလ’ၿပဳတ္မ်ား၏ပုဂၢိဳလ္ေ၇းမေၾကနပ္ခ်က္အေပၚ အေၿခခံေသာႏိုင္ငံေ၇းေနာက္ေၾကာင္းတို့ေၾကာင့္အင္အားေတာင့္တင္းခိုင္မာေသာႏိုင္ငံေ၇းအင္အားစုၿဖစ္မလာခဲ့ပါ။ ႏိုင္ငံသားအားလံုးကအားကိုးၾကီးထားေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ တပ္ၾသဇာၾကီးမားခဲ့ေသာဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္းတင္ဦး စသူတို့ကိုလူထုႏွင့္အဆက္အသြယ္ၿဖတ္ထားလိုက္သည္။ သို့ေသာ္လည္းစစ္အစိုး၇ႏွင့္အလြမ္းသင့္ေသာ တိုင္း၇င္းသားလူနဲစု အခ်ိဳ့ႏွင့္ယခင္ႏိုင္ငံေ၇းေခါင္းေဆာင္ေယာင္းတို့၏သားသမီးမိသားစုတခ်ိဳ့ကဤသို့ထုိင္ေနမည့္အစား ‘အတြင္း၀င္ တိုက္ေသာနည္း’ၿဖင့္၀င္ေ၇ာက္ယွဥ္ၿပိဳင္အေ၇ြးခံၿပီးေနာင္အခါအေၿခအေနေကာင္းလ်င္လူမ်ား စု၇ႏိုင္ေကာင္း၇ဲ့ဟူေသာ ‘အၾကံကုန္ဂဠံဳဆားခ်က္’ေသာနည္းကိုသံုးၾကည့္မည္ဟူ၍ညဏ္နီညဏ္နက္ ထုတ္ၾကကုန္ေလသည္။ ယင္းတိုအထဲတြင္NLD ခြဲထြက္မ်ားကလဲ ‘ပြဲ့လန့္ေလမလား’ ဟူေသာေမ်ွာ္လင့္ခ်က၊္ ‘ဖ်ာခင္းခြင့္အေလးမ်ား၇ေလမလား’ ဟူေသာေမွာ္လင့္ခ်က္တို့ၿဖင့္ေလထဲတိုက္အိမ္ေဆာက္ၾကေလကုန္သည္။ မ်က္မၿမင္ပုဏၰား(၆)ေယာက္တို့ဆင္ကိုစမ္းေနၾက သည္ႏွယ္ပင္။ ‘ေဗထိဆိုေသာအသံၾကားလ်င္က’ ၇န္ၿပင္ၾကေသာ္လည္း’ တကယ္ေတာ့ႏိုင္ငံႏွင့္ၿပည္သူအတြက္အက်ိဳး၇ လာဒ္ကားလားလားမွမၿမင္ပါ။ စစ္အစိုး၇အေနၿဖင့္ယခုေလာေလာဆယ္ အာ၇ံုမ်ားေန၇သည္ကား နယ္ၿခားေစာင့္တပ္မ်ားဖြဲ့သည္းေ၇းပင္။ လူထုသန္း(၅၀)အေပၚႏိုင္ခ်င္တိုင္းႏိုင္ေနေသာ္လည္း လက္တဆုတ္စာနယ္စပ္ေဒသ၇ွိလက္နက္ကိုင္တိုင္း၇င္းသား အုပ္စုမ်ားအနဲငယ္ကို ၇ိုက္သတ္၍ပင္မကုန္ႏိုင္ေသာထိုထို ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၊ ‘ဒကစ-မွူး’ ႏွင့္ ‘စကခ-မွူး’အမည္ခံ ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္မ်ား၊ တိုင္းမွူး၊တပ္မမွူးမ်ား ကယေန့တိုင္မသိမ္း သြင္းႏိုင္ေသးပါ။
‘မဆလ’အစိုး၇လက္ထက္တြင္ (၁၉၇၄)ခုႏွစ္တြင္ေပၚေပါက္လာေသာ ‘ၿပည္သူ့အာဏာပိုင္စိုးေ၇၊ႏိုင္ငံေတာ္၏မူလအာဏာ ပိုင္၇ွင္အစစ္အမွန္ၿဖစ္ေသာၿပည္သူလက္ထဲအာဏာၿပန္လည္လြဲွေၿပာင္းေ၇း’ဟူေသာေၾကြးေၾကာ္ခ်က္ကား(၁၉၈၈)ခုႏွစ္တြင္အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္အၿဖစ္အဆံုးသတ္သြားခဲ့သည္။ ထိုမွတဖန္ယင္းအာဏာ၇ွင္စနစ္ကိုမ်က္ႏွာသစ္မ်ားၿဖင့္အစားထို့း လက္ေၿပာင္းလက္လြဲွၿပဳလုပ္လိုက္သည္။ ယခုလက္၇ွိစစ္အစိုး၇အေနၿဖင့္အာဏာတည္ၿမဲ့ေ၇းကို ‘ဒို့တာ၀န္အေ၇းသံုးပါး။ စည္းကမ္းၿပည့္၀ေသာဒီမိုကေ၇စီလမ္းေၾကာင္း’ စေသာမ်က္ႏွာဖံုးမ်ားစြပ္ကာမ်က္ႏွာေၿပာင္တိုက္၍ခပ္တည္တည္ပင္ အာဏာဆက္ယူသြားေနၿပီၿဖစ္သည္။ ၿပည္ေထာင္စုလွြတ္ေတာ္ႏွင့္ၿပည္နယ္တိုင္းေဒသၾကီးမ်ားတြင္စစ္တပ္မွ(၂၅)၇ာႏွုန္း ကိုယ္စားလွယ္ေန၇ာ ယူထားေသာဥပေဒဆိုေသာအခ်က္ကိုတကမၻာလံုးကမၾကံုစဘူးေသာဥပေဒၿပဌာန္းခ်က္ အၿဖစ္လက္ဖ်ားခါခဲ့ၾကသည္။ စစ္အစိုး၇ကလည္း ’မိမိတို့ေ၇ေၿမသဘာ၀သမိုင္းေၾကာင္းထူးၿခားမွုအ၇ေ၇းဆြဲ၇ေသာ ဥပေဒ’ဟူေသာ ဆင္ေသကိုဆိတ္ေ၇ႏွင့္ဖံုးေသာစကားလံုးတန္ဆာတို့ၿဖင့္လာသမွ်ေသာႏိုင္ငံတကာမွပုဂၢိဳလ္ ႏွင့္အဖြဲ့အစည္းမ်ားကိုခုခံေခ်ပခဲ့သည္။ မယံုႏိုင္ဘြယ္ပင္။ ေၿဗာင္မုသားေၿပာ၇ာတြင္သမိုင္း၀င္ၿပီးတသမတ္ထဲနံမည္ၾကီးခဲ့ ေသာစစ္အစိုး၇၏ ယင္းေၿခပခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို့ကို။အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားသာမက ‘အာဆီယံ (ေခၚ)အေ၇ွ့ေတာင္အာ၇ွႏိုင္ငံမ်ား အဖြဲ့’ ကပင္ေနာက္မွမသိမသာလက္တို့သတိေပး၇သည္အထိပင္။ သို့ေသာ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၏ မည္သူကိုမွ်ဂ၇ုမစိုက္ေသာ စ၇ိုက္ကိုေကာင္းစြာသိထားၿပီးေသာႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းကလာမည့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲတြင္မည္သို့ကိုင္တြယ္မည္ဟူသည္ကားစိတ္၀င္စားဘြယ္ပင္။ ၿဖစ္လာႏိုင္မည့္အေၿခအေနမ်ားက္ုသံုးသပ္ၾကည့္ပါက
(က) ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးသန္းေ၇ြွအပါအ၀င္ထိပ္တန္းစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကႏိုင္ငံ၏ထိပ္ပိုင္း၇ာထူးမ်ားကိုလက္၇ွိယူနီေဖါင္း ၀တ္လ်က္ႏွင့္ဆက္လက္ကိုင္စြဲသြားပါမည္။
(ခ) ပထမလြွတ္ေတာ္သက္တမ္းအတြင္းယူနီေဖါင္းခ်ြတ္မည့္အလားအလာသိပ္မေသၿခာပါ။
(ဂ) ေ၇ြးေကာက္ပြဲ၇က္ကိုလအနဲငယ္ၾကိဳတင္ေၾကၿငာမည္ၿဖစ္ပါသည္။ ယင္း၇က္ကာလကိုလည္းတိုတို တုပ္တုပ္ၿပဳလုပ္၇န္၇ွိပါသည္။
(ဃ) ေ၇ြးေကာက္ပြဲတြင္ေလ့လာသူလံုူး၀ခြင့္မၿပဳယံုမကၿပည္၀င္ၿပည္ထြက္မ်ားကိုကန့္သတ္ၾကပ္မတ္မွုမ်ား ၿပဳလုပ္မည္ၿဖစ္ပါသည္။ သို့ေသာ္ယင္းေ၇ြးေကာက္ပြဲဟန္ၿပမဲ၇ံုမဲထည့္ေနမွုကို့ကိုစစ္အစိုး၇ႏွင့္ေကာင္းစြာအလြမ္းသင့္ ေသာႏိုင္ငံၿခား သတင္းဌာနအခ်ိဳ့ကိုဖိတ္ၾကား၍ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မွုအလ်ံပယ္ေပးကာသတင္းေကာင္မ်ား ေ၇ေစႏိုင္ေသာအလားအလာ မ်ား၇ွိပါသည္။
(င) ယခုအခါစစ္တပ္အသိုင္းအ၀ိုင္းမိသားစုမ်ားကိုေ၇ြးေကာက္ပြဲမုခ်ႏိုင္မည္ၿဖစ္ၿပီး၊ ေ၇ြးေကာက္ပြဲၿပီးပါကဆက္လက္လုပ္ ေဆာင္၇န္ကိစၥအ၀၀ကိုခုကတည္းကၿပင္ဆင္ထားၾက၇န္။အခြင့္အလန္းမ်ားပိုမို၇လာႏိုင္မည္ဟူေသာေမ်ွာ္လင့္ခ်က္သတင္းမ်ားမ်ားၿဖန့္ထားေလာက္ပါၿပီ။ ေနာက္ဆံမတင္းေအာင္စည္း၇ံုးေ၇းသတင္းမ်ားၿဖန့္ထားၿပီးေလာက္ၿပီၿဖစ္ပါသည္။
(စ) ေ၇ြးေကာက္ပြဲၿပီးပါကေပၚေပါက္လာမည့္အစိုး၇မွာလက္၇ွိအာဏာ၇စစ္အစိုး၇သာၿဖစ္သၿဖင့္.ေဆာင္၇ြက္ဆဲ၊ေဆာင္၇ြက္ လတၱံ့ေသာဥပေဒ၊ၿပဌားန္ခ်က္စီမံကိန္းကိစၥ။စစ္ေ၇းဆိုင္၇ာကိစၥတို့ကိုမိမိတို့ကိုယ္ပိုင္ကိစၥကဲ့သို့ဆက္လက္ေဆာင္၇ြက္ေန ၾကသည္ကိုအထင္အ၇ွားေတြ့၇ပါသည္။
(ဆ) ေ၇ြးေကာက္ပြဲစည္း၇ံုး၇ာတြင္လည္း ၾကိမ္းေသာေပါက္ေအာင္ၿမင္မည့္နည္းဗ်ဳဟာ(၂)၇ပ္ၿဖစ္ေသာ -အေၾကာက္တ၇ားၿဖင့္ၿခိမ္းေၿခာက္မဲထဲ့ခိုင္းၿခင္း ႏွင့္ မက္လံုးလဘ္ေပး၍မဲထဲ့ခိုင္းၿခင္းၿပဳလုပ္၇န္စီစဥ္ထားၿပီးၿဖစ္ပါသည္။ (ၿပည္သူအမ်ားစုမွာလည္းယခုအခါသူတို့မည္သို့ပင္မဲထဲ့ေစကာမူစစ္တပ္ကသာမဲႏိုင္ႏိုင္မည္ဟူေသာေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့သည့္ လမ္းဆံုးတြင္ေ၇ာက္ေနၿပီၿဖစ္ပါသည္။ စစ္တပ္ကိုမဲထဲ့ၿခင္းက၇န္ေအးသည့္အၿပင္အေၿခအေနေပးလ်င္၇ေပါက္၇ လမ္းမ်ား၇၇ွိလာႏိုင္မည္ဟုအမ်ားစုကအၿမင္၇ေနၾကပါသည္။)
(ဇ) အၿခားႏိုင္ငံေ၇းပါတီငယ္မ်ားထဲမွတိုင္း၇င္းသားလူမ်ိဳးစုပါတီမ်ားအေနၿဖင့္နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေဒသမ်ားတြင္အေ၇ြးခံ၇ႏိုင္ ဖြယ္၇ွိပါသည္။ ယင္းကားစစ္အစိုး၇အတြက္လဲ၇ုပ္ၿပေကာင္းပါသည္။ သို့ေသာ္လြွတ္ေတာ္စေသာအစည္းအေ၀း မ်ားတြင္၎တို့၏ ေၿပာေ၇းဆိုခြင့္လူ၇ာ၀င္ခြင့္စေသာအခြင့္အလမ္းတို့ကားလြန္စြာနဲပါးမည္ကားမုခ်ပင္။ ႏိုင္ငံေ၇း အေ၇ာင္အေသြး၇ွိေသာႏွင့္ ေၾကာေထာက္ေနာက္ခံ၇ွိေသာႏိုင္ငံေ၇းပါတီမ်ားအေနၿဖင့္အႏိုင္၇၇ွိ၇န္အခြင့္ အေ၇းအလြန္နဲပါးပါသည္။ လက္၇ွိမွတ္ပံုအသစ္တင္ဆဲႏွင့္ေ၇ြးေကာက္ပြဲ၀င္၇န္ေလ်ွာက္ထားဆဲပါတီေပါင္း(၄၀)ေက်ာ္၇ွိ ေသာ္လည္းစစ္အစိုး၇၏ၿပည္ေထာင္စု ၾကံ့ခိုင္ဖြ့ံၿဖိဳးေ၇းပါတီ ကိုအံတုႏိုင္ေလာက္ေသာေငြေၾကး၊ေနာက္လိုက္ပါတီ၀င္ ႏွင့္ေဒသၿပန့္ႏွံ့အေ၇ြးခံႏိုင္မွုမေတြ့၇ပါ။
(စ်) စစ္အစို၇အေနၿဖင့္အိမ္နီးခ်င္းတ၇ုတ္ႏိုင္ငံမွအပက်န္ႏိုင္ငံမ်ား (အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအပါအ၀င္)၏သေဘာထားကို ဂ၇ုမစိုက္ပါ။ အထူးသၿဖင့္အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏အၾကံဥဏ္မ်ားကိုဂ၇ုစိုက္မည့္အလားအလာမၿမင္ပါ။ သို့ေသာ္ၿပည္တြင္း ၿပည္ပကၾကိဳတင္သိမထားေသာကိစၥကိုမူ၎၏အက်ိဳးအတြက္ၿဖစ္ပါကသေဘာတူလက္ခံေကာင္းလက္ခံပါသည္။ သိုု့ေသာ္ယင္းကားအၿမဲမဟုတ္ဆိုသည္ကိုသတိခ်ပ္ဖို့လိုပါသည္။ ေ၇ြးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေ၇းတြင္၎ တို့ အာဏာတည္ၿမဲေ၇း ကိုအာမခံေသာဆက္ဆံေ၇းကိစၥမ်ားကိုသာေဇာက္ခ်လုပ္သြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာေၿမာက္ကို၇ီးယားဆက္ဆံေ၇းအပါအ၀င္။ကမၻာကဆန့္က်င္ေသာကိစၥမ်ားကိုေ၇ြူးေကာက္ပြဲေအာင္ပဲြကေပး ေသာအႏိုင္မဲဟူေသာ’ခြင့္ၿပဳလက္မွတ္’ ကိုတြင္က်ယ္စြာအသံုးခ်သြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။ စစ္အစိုး၇အေနၿဖင့္ႏိုင္ငံတကာ၏ ဖိအားေပးမွုတိုင္းကိုမသိၾကိဳးက်ြံၿပဳ၇ာတြင္အစဥ္တစိုက္ၿပဳလုပ္ေလ့၇ွိေၾကာင္းသမိုင္းကၿပေနသည္မဟုတ္ပါလား။
(ည) တိုင္း၇င္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားကိုသပ္ခ်ွိဳေသြးခြဲေ၇းစနစ္ကိုစနစ္တက်အသံုးခ်ကာဖိႏွိပ္ခ်ဳတ္ခ်ယ္ေ၇းကိုပိုမိုခ်ဲ့ထြင္ၿပဳလုပ္ မည္ၿဖစ္ပါသည္။ နယ္ၿခားေစာင့္တပ္အၿဖစ္လက္မခံၿငင္းပယ္ခဲ့ေသာနယ္စပ္တိုင္း၇င္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားကိုအင္ အားသံုးထိုးစစ္ဆင္မည္ၿဖစ္ပါသည္။ လက္၇ွိနယ္ၿခားေစာင့္တပ္မ်ားကိုစစ္ဌာနခ်ဳပ္မ်ားေအာက္သို့တဆင့္ၿပီးတဆင့္ သြတ္သြင္းသြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။ ေက်း၇ွာၿမိဳ့မ်ားကိုလူမ်ိဳးခ်င္းေ၇ာေထြးကာတိုင္း၇င္းသားအုပ္စုငယ္မ်ားအၿဖစ္ ေၿပာင္းလဲဖန္တီးသြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။
(ဋ) ႏိုင္ငံ၏အခ်က္အၿခာက်ေသာစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္းမ်ားကိုလက္၇ွိခ်ဳတ္ကိုင္ေနေသာတဆုပ္စာလူတစ္စုထဲတြင္သာဆက္ လက္ကိုင္စြဲေစမည္ၿဖစ္ပါသည္။ ၎တို့ကမွတဆင့္ခြဲေ၀ေပးေသာလုပ္ငန္းမ်ားကိုအၿခားလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားကနီးစပ္၇ာလက္ ေ၀ခံ စနစ္ၿဖင့္စီးပြားလုပ္ကိုင္ခြင့္၇ၾကမည္ၿဖစ္ပါသည္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ဟူကိစၥကိုၾကိဳ့ၾကားအေ၇းဟူမွုမ်ိဳးဟန္ၿပလုပ္မည္။ သို့ေသာ္လည္းမၾကာမွီမွာပင္လ်င္ယင္းအက်င့္ေဖါက္ဖ်က္မွုကိစၥကိုတ၇ား၀င္ကိစၥသဖြယ္အသြင္ေၿပာင္းသြားႏိုင္စ၇ာ၇ွိပါ သည္။ ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေ၇းစနစ္ကိုေစ်းကြက္စီးပြားေ၇းစနစ္ဟုအမည္ေပးထားေသာ္လည္း၊ ၇ွိ၇ွိသမွ်စီးပြားေ၇းလုပ္ကြက္ မွန္သမွ်အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားႏွင့္၎တို့ႏွင့္နီးစပ္၇ာတို့၏အစီအမံအ၇သာေဆာင္၇ြက္လုပ္ကိုင္ခြင့္၇ႏိုင္ပါမည္။
(ဌ) အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစား၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူႏွင့္နီးစပ္ေသာစီးပြားေ၇းႏွင့္မိသားစုေဆြမ်ိဳးအသိုင္းအ၀ိုင္းလူတန္းစားႏွင့္ အအုပ္ခ်ဳပ္ခံသာမန္လူတန္းစားဟူ၍သိသာထင္၇ွားစြာေပၚထြက္လာမည္ၿဖစ္ပါသည္။
(ဍ) ပညာေ၇း။ က်န္းမာေ၇းႏွင့္လူမွုေ၇းဆိုင္၇ာကိစၥအ၀၀တို့ကိုလူထုကမိမိဖာသာ၇ွာၾကံ၇ေသာအေၿခအေနသို့သိသိ သာသာေ၇ာက္သြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။ ကိုယ္ထူကိုယ္ထကိစၥအၿဖစ္လံုး၀ေ၇ာက္သြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။ ပညာေ၇းႏွင့္က်န္းမာေ၇း၀န္ထမ္းမ်ားအတြင္းအက်င့္ပ်က္မွုႏွင့္ခ်ိဳ့ယြင္းမွုၾကီးမ်ားမဖံုးႏိုင္မဖိႏိုင္ေအာင္ေပၚထြက္လာ မည္ၿဖစ္ပါသည္။
ယင္းေဖၚၿပပါအလားအလာမ်ားကိုေလ့လာၾကည့္ပါကအၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္လမ္းစဥ္သည္ၿပည္သူသန္း(၅၀)အားေမွာင္မိုက္ ေသာကာလ (Dark Age) အတြင္းသို့အ၇ွိန္အဟုန္ၿဖင့္တြန္းပို့ေနသည္ကိုသိသာထင္၇ွားစြာေတြ့၇မည္။ လူတစ္ဦး၏ေန့ တဓူ၀စား၀တ္ေနေ၇း၊အသက္၇ွင္၇ပ္တည္ေ၇းကိစၥအ၀၀ကိုအာဏာပိုင္တို့၏အုပ္ခ်ဳပ္မွုယႏၱယားၾကီးကကအ၇ိပ္မဲၾကီးသ ဖြယ္လြမ္းမိုးေနပါသည္။ လက္တဆုတ္စာေသာလူတစုအာဏာတည္ၿမဲေ၇းအတြက္လူထုအားအေၾကာက္တ၇ားၿဖင့္အုပ္ ခ်ဳပ္ေနေသာႏိုင္ငံအၿဖစ္သမိုင္းတြင္သြားၿပီၿဖစ္ပါသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို့သယံဇာတေပါၾကြယ္ၿပီးေ၇ခံေၿမခံေကာင္း၍ ေနခ်င့္စဖြယ္ေကာင္းေသာႏိုင္ငံမွ သည္ကမၻ့ာအဆင္း၇ဲဆံုးႏိုင္ငံအၿဖစ္သာမက၊ မိမိ၏ႏို္င္ငံသားမ်ားအေပၚဖိႏွိပ္ခ်ဳတ္ခ်ယ္၇ာ တြင္ၿပိဳင္ဖက္ကင္းေသာႏိုင္ငံ အၿဖစ္ႏိုင္ငံတကာအလယ္တြင္၇ွက္စဖြယ္ေ၇ာက္၇ွိေနသည္မဟုတ္ပါလား။

ေ၇ြးေကာက္ပြဲ (သို့မဟုတ္) အၾကြင္းမဲ့အာဏာ၇ွင္စနစ္ဆီသို့ (အပိုင္း-၃)

(အပိုင္း-၃) ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္၀ပ္ပိၿပားမွုတည္ေဆာက္ေ၇းအဖြဲ့ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေ၇းႏွင့္ဖြဲံ့ၿဖိဳးေ၇းေကာင္စီေခတ္
၁၉၈၈-၈၉ ကာလတြင္အာဏာ၇ယူခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေစာေမာင္မွာလည္း ‘က်ြန္ေတာ္တို့စစ္သားေတြေ၇ြးေကာက္ပြဲၿပီး ယင္စစ္တန္းလ်ားၿပန္မယ္’ဟူေသာကတိစကားေၾကာင့္၊အာဏာဆက္လက္ကိုင္စြဲလိုသူဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားကသူ့ကိုအာဏာမွဖယ္၇ွားၿပီး (၁၉၉၀) ေ၇ြးေကာက္ပြဲတြင္တ၇ား၀င္အႏိုင္၇ေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေ၇စီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ (NLD) ကိုအာဏာလွြဲမေပးဘဲ ခတ္တည္တည္ႏွင့္မသိက်ိဳးက်ြံၿပဳခဲ့သည္မွာယေန့အထိၿဖစ္သည္။ ထိုေနာက္ပိုင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသန္းေ၇ွြတက္လာခဲ့သည္။ ယေန့ၿမန္မာၿပည္သူဆို့၏အဓိကေ၇းၾကီးဆံုး လိုအပ္ခ်က္ကား ‘ထမင္းနပ္မွန္ေ၇း’ပင္ၿဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ (အေ၇ွ့ေတာင္အာ၇ွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ပင္)ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မွုမ်ား၇ွိ ေနခ်ိန္တြင္ၿမန္မာႏို္င္ငံတြင္ကားအေၿခခံအက်ဆံုးစား၀တ္ေနေ၇း အတြက္ၿပည္သူသန္း(၆၀)နီးပါးကားေန့တဓူ၀၇ုန္ကန္ၾက၇ဆဲပင္မဟုတ္ပါလား။ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာလူေနမွု စနစ္ၿဖစ္၇န္ေနေနသာသာ၊ထမင္းနပ္မွန္ ေ၇းကိုလံုးပမ္း၇ေသာ လူဦးေ၇ကားတေန့တၿခားၾကီးထြားလာပါသည္။ ယင္းအေၿခေနမွန္ကိုမသိက်ိဳးက်ြန္ၿပဳလ်က္ (၁၉၉၃)မွစတင္၍ၿပည္သူတ၇ပ္ လံုးကိုအေၿခခံဥပေဒသည္မ၇ွိမၿဖစ္ဟူ ေသာလမ္းေၾကာင္းလြဲမွုနည္းၿဖင့္အေၿခခံဥပေဒကိုေ၇းဆြဲအခ်ိန္ဆြဲခဲ့သည္မွာ (၂၀၀၈)ခုႏွစ္အထိ (၁၅)ႏွစ္တုိင္ေအာင္ပင္။ ဆို၇လ်င္ကမၻာေပၚတြင္ႏွစ္သက္အၾကာဆံုးအေၿခခံဥပေဒေ၇းဆြဲမွု ကိုၿပပါဟုဆိုလ်င္ဤအေၿခခံဥပေဒ ကိုၿပ၇မည္ ၿဖစ္ပါသည္။ ၇န္ကုန္တြင္မူလအေၿခစိုက္ထားေသာအစိုး၇ဌာန အေဆာက္အအံုမ်ားကို (၂၀၀၇)ခုႏွစ္လယ္ပိုင္းမွစ၍ အမိန့္အာဏာသံုးကာေၿပာင္းေ၇ွြ့ခဲ့ပါသည္။ သိ၇သေလာက္ ဦးေန၀င္းလက္ထက္ကပင္စစ္၇ံုးခ်ဳပ္ကိုပ်ဥ္းမနားသို့ေၿပာင္း ေ၇ြွ့၇န္အစီအစဥ္၇ွိခဲ့ေသာ္လည္းမူလအစီအစဥ္ထက္ပိုမိုထိ ေ၇ာက္ေသာ အစီအစဥ္အၿဖစ္အစိုး၇အဖဲြ့အစည္းႏွင့္ စစ္၇ံုးခ်ဳပ္ကိုပါေၿပာင္းေ၇ြွ့ခဲ့ပါသည္။ အေ၇းအခင္းႏွင့္ႏိုင္ငံမတည္ၿငိမ္မွုမၾကာခနၿဖစ္တတ္ေသာ၇န္ကုန္ ၿမိဳ့ ကိုတစၿပင္အၿဖစ္ပစ္ထားခဲ့ပါသည္။ ယင္းေၿပာင္းေ၇ြွ့သြားေသာ၇ံုးအားလံုးကိုလူေနအေပါက္အေ၇ာက္နဲယံု မကစစ္ေ၇းအ၇အသာစီး၇မည့္တည္ေန၇ာၿဖစ္ေသာ ေတာင္ၾကားခ်ိဳင့္၀ွမ္းေန၇ာကိုေ၇ြးခ်ယ္ကာအေဆာက္ အဦးမ်ားအခိုင္အခံ့ေဆာက္လုပ္ေန၇ာခ်ခဲ့ပါသည္။ အေ၇းေပၚအေၿခအေနၿဖစ္ေပၚလာပါကအုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းႏွင့္စစ္ေ၇း အသာစီး၇၇န္၇ည္၇ြယ္ခ်က္မွတပါးအၿခားမ၇ွိႏိုင္ပါ။ (၁၉၈၈)အေ၇းခင္းကာလကၿမိဳ့၇ြာတိုင္းတြင္အုပ္ခ်ဳပ္ေ၇း ပ်က္ၿပားခဲ့ေသာ္လည္းစစ္တပ္အခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္မွုကားပ်က္မသြားခဲ့ပါ။ အနယ္နယ္အ၇ပ္၇ပ္တြင္ ‘ဒီမိုကေ၇စီ’ေန့လား ညလား၇ေတာ့မည္ဟူေသာေကာလာဟလမ်ားလွြမ္းမိုးလာခ်ိန္၊ စစ္တပ္ကပင္လူထုႏွင့္ပူးေပါင္းလာေတာ့မည္ဟူေသာ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္မ်ားလြွမ္းမိုးလာခ်ိန္စက္တင္ဘာ(၁၈)၇က္ေန့တြင္စစ္တပ္မွအာဏာသိမ္းၿခင္းကိုခံ လိုက္၇သၿဖင့္ၿမန္မာ့သမိုင္းတြင္ၿပည္သူအားလံုကိုပိုမိုနက္ေမွာင္ေသာအမွာင္တိုက္တြင္းသို့ထပ္မံသြတ္သြင္းခံလိုက္၇ပါ သည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ့ေတာေ၇ာၿမိဳ့ပါမက်န္ ’ဒီမိုကေ၇စီ’၇၇ွိေၾကာင္းေၾကၿငာခ်က္ေန့လားညလားမသိထြက္ေတာ့ မည္ဟူေသာေကာလာဟလမ်ားၿပန့္ႏွံ့လာခ်ိန္ ထိုေန့ညေနေန၀င္၇ီတေ၇ာခ်ိန္ေလာက္တြင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေစာေမာင္ ဦးေဆာင္ေသာ တိုင္မွူးမ်ားပါ၀င္သည့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းအဖြဲ့ေၾကၿငာခ်က္ႏွင့္ေန၀င္မီးၿငိမ္းအမိန့္ကိုေ၇ဒီယိုမွတဆင့္ၿပည္သူ အေပါင္းတို့ၾကားလိုက္ၾက၇ပါသည္။ ထိုအမိန့္ႏွင့္အတူသမိုင္း၀င္သည့္ေသြးေၿမစြန္းမွုုႏွင့္အတူၿပည္သူအေပါင္းေမွ်ာ္လင့္  ေတာင့္တခဲ့ေသာဒီမိုကေ၇စီေ၇း ၾကိဳးပမ္းခ်က္မွာသဲထဲေ၇သြန္ၿဖစ္ခဲ့၇ပါသည္။ ယင္းကာလမတိုင္မွီၿမိဳ့၇ြာမ်ား၇ွိအုပ္ခ်ဳပ္ေ၇း အေၿခအေနကိုေလ့လာၾကည့္ ပါက၊ပါတီႏွင့္ေကာင္စီအုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းပိုင္းဆိုင္၇ာမ်ားထြက္ေၿပးပုန္းေ၇ွာင္ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းစနစ္ ေပ်ာက္ကြယ္ေသာကာလၿဖစ္ပါသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းအဆင့္ဆင့္ကို ၿမိဳ့သပိတ္ေကာ္မီတီအဆင့္ဆင့္ကကိုင္တြယ္ခဲ့သည္။ ၀မ္းနဲဘြယ္ေကာင္းသည္မွာ ယင္းသပိတ္ဖြဲ့အဆင့္ဆင့္ကမိမိၿမိဳ့၇ြာမ်ား၏လံုၿခံဳသာယာေ၇းထက္အာဏာကိုင္စြဲက်င့္သံုးေ၇း ကိုသာဦးစားေပးနိုင္ခဲ့သည္။ မူလကနီးစပ္၇ာအေဆာက္အဦတို့တြင္ေန၇ာယူ၍’ဖ်ာ’ ေပၚ၇ံုးဖြင့္၇ေသာၿမိဳ့အုပ္ခ်ဳပ္ေ၇း အဆင့္ၿဖင့္စခဲ့ၾကသည္။ အခြင့္အေ၇းခြဲတမ္းကိစၥကိုစတာ၀န္ယူခ်င္းကိုင္တြယ္ၾက၇သၿဖင့္ခြဲတမ္းကိစၥအေ၀မတဲ့သည့္ ကိစၥမ်ားမဖံုးႏိုင္မဖိႏိုင္ ေပၚေပါက္လာၾကသည္။ ထိုမွတဆင့္သိမ္းပိုက္ထားေသာယခင္ပါတီေကာင္စီ၇ံုးမ်ားတြင္ေန၇ာ ေၿပာင္းေ၇ွြ့ၾကေသာအခါ၊ ’ဖ်ာ’လုေသာဘ၀မွ’ကုလားထိုင္’လုေသာဘ၀မ်ားသို့ေၿပာင္းသြာၾကသည္။ ဒီမိုကေ၇စီဟူေသာ စကားလံုး၏အႏွစ္သာ၇ႏွင ့္ ႏိုင္ငံတကာႏိုင္ငံေ၇းဆက္ဆံေ၇းအသိအၿမင္ဗဟုသုတနည္းပါးမွုကၿမန္မာလူထု အားေကာင္းစြာစိန္ေခၚခဲ့သည္။ ‘ဒီမိုကေ၇စီ’၇၇ွိေၾကာင္းေၾကၿငာလိုက္ၿခင္းၿဖင့္ေန့ခ်င္းညခ်င္းဒီမိုကေ၇စီ၇ႏိုင္ငံအၿဖစ္ တမဟုတ္ ခ်င္းေၿပာင္းလဲသြားမည္ဟုလူထုကနားလည္မွုလြဲမွားစြာထင္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကားအာဏာ၇ွင္စနစ္၏၇၇ွိ ေသာအေမြကိုဒီမိုကေ၇စီ အင္အားစုကပင္လြဲမွားစြာအဓိပၸါယ္ေကာက္ယူသံုးစြဲခဲ့ေသာကာလပင္တည္း။ ၇န္ကုန္ႏွင့္မႏၱေလး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ပုသိမ္ စေသာၿမိဳ့ၾကီးမ်ားတြင္ေက်ာင္းသားႏွင့္၀န္ထမ္းမ်ား၏ဦးေဆာင္ဆန့္က်င္မွုကားသမိုင္း တြင္အၾကီးမားဆံုးအံုၾကြမွုအၿဖစ္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ အာဏာမသိမ္းမွီ၇က္ပိုင္းအလို၇န္ကုန္အလံၿပဘု၇ားလမ္းစစ္၇ံုးခ်ဳပ္ေ၇ွ့ လူထုဆႏၵၿပပြဲ  ကားၿမန္မာ့သမိုင္းတြင္အၾကီးမား ဆံုးေသာလူထုလွုပ္၇ွားမွုၿဖစ္ခဲ့သလိုစစ္တပ္မွလဲအထိတ္တလန့္ အေတာ္ၿဖစ္သြားခဲ့သည္။ ၇န္ကုန္သာမကနယ္စြန္နယ္ဖ်ားမွ လူေထာင္ေသာင္းမကတို့ကဖိနပ္မပါဦးထုပ္မေဆာင္းဘဲမိုင္ မ်ားစြာလမ္းေလ်ွာက္လာၾကကာစစ္၇ံုးခ်ဳပ္ေ၇ွ့တြင္ေအာ္ဟစ္ဆဲဆိုကာမေၾကနပ္မွုကိုၿပသခဲ့ၾကသည္။ ထိုလူထုဆႏၵၿပပြဲကားလူဥိးေ၇သန္းႏွင့္ခ်ီမည္ဟုခန့္မွန္းခဲ့ၾကသလို၊ စစ္တပ္၏အင္အားကိုစိမ္ ေခၚခဲ့ေသာလူထုအံုၾကြမွု ၿဖစ္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွမိခင္က်န္းမာေ၇းအနီးကပ္ ၿပဳစု၇န္အတြက္၇န္ကုန္ေ၇ာက္  ၇ွိခ်ိန္ႏွင့္ၾကံဳၾကိဳက္၍၊လူထု၏ေတာင္းဆိုမွုအ၇ေရွြတိဂံု၇င္ၿပင္တြင္ပထမဆံုးလူထုေ၇ွ့သို့ထြက္ကာၿမန္မာၿပည္သူတို့ေတာင့္တေသာဒီမိုကေ၇စီေ၇းလွုပ္၇ွားမွုတြင္လက္တြဲပါ၀င္မည္ၿဖစ္ေၾကာင္းေၾကၿငာခဲ့သည္။ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႏွင့္တပ္မေတာ္ ဖခင္ၾကီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ေသြးသားပင္ၿဖစ္ေသာ္လည္းအာဏာ၇ွင္ဗိုလ္ေန၀င္းကသူမအားအၿပတ္ေၿခမွုန္း၇န္ၾကိဳးစားမွုမ်ား၇ွိခဲ့သည္။ သို့ေသာ္လည္းမေအာင္ၿမင္ခဲ့ေခ်။ ေနာက္တက္ေသာဗိုလ္ေစာေမာင္ လက္ထက္တြင္သူမအားလက္သန္ ေၿပာင္စြာၿဖင့္ထိမ္းသိမ္းအေ၇းယူမွုမ်ားတခုၿပီးတခုၿပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သူမႏွင့္အတူယခင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏု၊ဗိုလ္ ေအာင္ၾကီး၊ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတင္ဦးစေသာႏိုင္ငံေ၇းေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ားအသီးသီးစင္ၿမင့္ေပၚတက္လာၾကသည္။ ထိုသူမ်ားကိုလည္းစစ္တပ္မွထိမ္းသိမ္းခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္ကားကြယ္လြန္သူတို့မွအပေဒၚစုႏွင့္တကြမင္းကိုႏိုင္ အပါအ၀င္ထက္ၿမက္ေသာေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုအစိုး၇ကထိမ္းသိမ္းထားသည္။ တိုင္း၇င္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားကို လည္းစီမံကိန္းမ်ားအေကာင္အထည္ေဖၚေ၇းဟူေသာမ်က္ႏွာဖံုးစြပ္အေၾကာငး္ၿပခ်က္ၿဖင့္စစ္တပ္အင္အားသံုးကာအတင္းအက်ပ္ေၿပာင္းေ၇ြွမွုမ်ားေၾကာင့္ၿမန္မာ-ထိုင္း၊တ၇ုတ္ႏွင့္၇ခိုင္နယ္စပ္တို့တြင္ေၿပာင္းခိုသူ (refugee) ဦးေ၇ငါးသိန္းေက်ာ္ထြက္ ေၿပးအေၿခခ်ခဲ့သည္။ ထိုအထဲတြင္စစ္တပ္မွလိုက္လံထိမ္းသိမ္းမွုေၾကာင့္ထြက္ေၿပးတိမ္းေ၇ွာင္ခဲ့ၾကေသာ တကၠသို္လ္ႏွင့္အေၿခခံစာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွေက်ာင္းသားႏွင့္၀န္းထမ္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာတို့လဲပါ၀င္ခဲ့သည္။ ေထာက္လွမ္းေ၇းအင္အားသံုးကာအစိုး၇ဆန့္က်င္သူမ်ားကိုႏွိပ္ကြပ္အၿပစ္ေပးမွုမ်ားၿမိဳ့၇ြာအႏွံ့ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ဒီမိုကေ၇စီလွုပ္၇ွားမွုေခါင္းေဆာင္ေဒၚစုအား Nobel ဆုခ်ီၿမွင့္ေပးလိုက္သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ပုဂၢိဳလ္ေ၇းအပုတ္ခ်မွုမ်ား ကိုသတင္းစာႏွင့္တီဗြီတို့တြင္ေၿပာင္ေၿပာင္တင္းတင္းလုပ္လာသလို၊ထိန္းသိမ္း၇ာမွေခတၱလွြတ္ထားခ်ိန္တြင္ ဒီပဲယင္းတြင္ လုပ္ၾကံသတ္ၿဖတ္မွုၿပဳ၇န္အထိပင္ၾကံစည္မွုမ်ားၿပဳလာၾကသည္။ သူမအားထိမ္းသိမ္းထားခ်ိန္အတြင္းလွည္းကူး ေညာင္ႏွစ္ပင္တြင္ (၁၅)ႏွစ္တိုင္ကမၻာတြင္ကာလအၾကာဆံုးႏိုင္ငံဖြဲံစည္းပံုအေၿခခံဥပေဒကို၎တို့စိတ္တိုင္း က်ေ၇းဆြဲခဲ့သည္။ (၂၀၀၈)ကၿမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းတခုလံုးတြင္က်ေ၇ာက္ခဲ့ေသာNargis မုန္တိုင္းေၾကာင့္ၿပည္သူ အေပါင္းအတိဒုကၡေ၇ာက္ေနစဥ္အတြင္းၿပည္သူအေပါင္းစိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾကၿဖစ္ေနစဥ္ကာလအတြင္းပင္ေၿပာင္ေၿပာင္တင္းတင္းပင္ေထာက္ခဲမဲ (၉၃၇ာႏွုန္း)ၿဖင့္အတည္ၿပဳခဲ့သည္။ ၀န္ထမ္းမ်ားအတြင္းအက်င့္ေဖါက္ ၿပန္ပ်က္စီးမွုမ်ား။လဘ္ေပးယူမွုမ်ားမွာၿမန္မာ့သမိုင္းတြင္အဆိုး၇ြားဆံုးအဆင့္အထိေ၇ာက္ခဲ့သည္။ အဆိုးဆံုးကားစိတ္ဓါတ္ေ၇း၇ာပိုင္းပ်က္ၿပားမွုကားႏိုင္ငံထူေထာင္ေ၇းၿပဳခ်ိန္တြင္ပင္နလံမထူႏိုင္ေအာင္က်ဆင္းႏိုင္သည့္အေၿခအေနအထိက်ဆင္းသြားခဲ့သည္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၏အခြင့္ထူးခံလဘ္စားမွုမ်ားကို ‘မဆလေခတ္’ပါတီေခါင္းေဆာင္ မ်ားကပင္ၾသခ်၇ေအာင္လက္ဖ်ားခါခဲ့၇သည္။ အက်င့္အပ်က္ဆံုးမဆလေခါင္းေဆာင္တဦးပင္လ်င္ လက္၇ွိစစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတဦးႏွင့္ယွဥ္လိုက္လ်င္ (saint)၇ဟႏၱာပင္ေခၚႏိုင္ေၾကာင္းသမိုင္းေလ့လာသူတို့ကဆိုၾကသည္။ ေက်ာက္ဆည္ ဇာတိသားဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးသန္းေ၇ွြအားမင္းမ်ိဳးႏြယ္ဟုတကၠသိုလ္သမိုင္းဆ၇ာတဦး(ေနာင္အခါထိုသူအားဒု၀န္ၾကီးအၿဖစ္ခ်ီး ေၿမွာက္ခဲ့ေၾကာင္းသိ၇)ကမွတ္ခ်က္ၿပဳ၇ာကအစ၊သူ့အားလာေ၇ာက္ေတြ့ဆံုသူလက္ေအာက္ခံမ်ားကက်မ္းၿပင္တြင္ထိုင္ကာလက္အုပ္ခ်ီစကားေၿပာေနၾက၇ေၾကာင္းမယံုႏိုင္ဘြယ္ၾကား၇သည္။ စစ္ဗိုလ္မ်ားႏွင့္အလြမ္းသင့္သူမ်ားအစိုး၇ကန္ထ၇ိုက္ အသီးသီး၇ၾကသလို၊ႏွစ္စဥ္လြတ္လပ္ေ၇း၇တိုင္းယင္းစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားကိုဘြဲ့ထူးဂုဏ္ထူးမ်ားတခမ္းတနားခ်ီးေၿမွာက္ခဲ့သည္။ ယင္းစီးပြားေ၇းလုပ္ငန္း၇ွင္မ်ားမွာလည္းအခ်င္းခ်င္းစီးပြားေ၇းစားကြက္လုမွုမ်ားအၿပိဳင္အဆိုင္လုပ္ၾက သလို၊လက္ေအာက္၀န္ထမ္းမ်ားအေပၚလည္းေခါင္းပံုၿဖတ္အၿမတ္ထုတ္မွုမ်ားေၿမာက္မ်ားစြာအထိမ္းအကြပ္မဲ့လုပ္ၾကသည္။ အစိုး၇ကလည္း၎တို့အာဏာပိုင္စိုးေ၇း၊အခြင့္အေ၇းလုပ္ကိုင္ခြင့္မ်ားခ်ယ္လွယ္ခြင့္၇ွိႏိုင္ေ၇းတို့အတြက္ဥပေဒ၊နည္းဥပေဒတို့ကိုစိတ္ၾကိဳက္ေ၇းဆြဲထုတ္ၿပန္သည္။ ပညာေ၇း၊က်န္းမာေ၇း၊လူမွုေ၇းတို့ႏွင့္ပါတ္သက္၍ေဆာင္၇ြက္ေပးမွုတို့မွာ ကား၇ယ္ဘြယ္ပင္။ နယ္အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ ‘multimedia high school’ ဟုဆိုင္းဘုတ္တတ္ထားေသာ္လည္း ေခတ္မမွီေတာ့ေသာကြန္ၿပဴတာသံုးလံုးေလာက္ေလာက္ကိုကြန္ၿပဴတာေကာင္းစြာပင္မသံုးတတ္ေသာကြန္ၿပဴတာနည္းၿပဆ၇ာ/မတို့ကေက်ာင္းသားမ်ားကိုကြန္ၿပဴတာေ၇ွ့မိနစ္အနဲငယ္သာထိုင္အသံုးၿပဳသင္ၾကားေသာေခတ္မွီပညာသင္နည္းစနစ္ကိုစဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ တကၠသိုလ္၊ေဆး၇ံု၊ေက်ာင္းအေဆာက္အအံုမ်ားကန္ထ၇ိုက္ေပးေဆာက္၍မွိုလိုေပါက္ ခဲ့ေသာ္လည္း ပညာ၇ွင္ႏွင့္လိုအပ္ေသာကိ၇ိယာပစၥည္းမ်ားေထာက္ပံ့ၿခင္းအလ်င္းမ၇ွိပါ။ ေန့စဥ္သတင္းစာတို့တြင္လမ္း၊ တံတား၊ေက်ာင္၊းေဆး၇ံု၊ဆည္ေၿမာင္း၊အေဆာက္အဦေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးမွုမ်ားကိုတခမ္းတနားေဖၚၿပထားေသာ္လည္း၊ ခုိ္င္ခံ့့မွုမ၇ွိ၍ယင္းအေဆာက္အဦမ်ားၿပိဳက်ပ်က္စီးေသာသတင္းမ်ား၊အသက္ဆံုး၇ွုံးမွုသတင္း မ်ားကိုအေမွာင္ခ်ထားသည္။ ေငြေၾကးေဖါင္းပြမွုကားထိမ္းမ၇ေအာင္ၿဖစ္ခဲ့သလို၊ကုန္ေစ်းႏွုန္ၾကီးၿမင့္မွုကိုအစိုး၇ ကသူတို့ႏွင့္မဆိုင္သလိုမ သိက်ိဳးက်ြန္ၿပဳေနၾကသည္။ (၂၀၀၈)အေၿခခံဥပေဒဆႏၵခံယူပြဲမ်ားတြင္ၿပည္သူတို့၏ဆႏၵႏွင့္ဆန့္က်င္၍အ တင္းအက်ပ္ေထာက္ခံမဲေပးခိုင္းသလို၊ မဲ၇ံုတာ၀န္၇ွိသူတို့ကကာယကံ၇ွင္မသိဘဲမိမိဖာသာမဲလိမ္ထဲ့မွုမ်ားေန၇ာ အႏွံ့ၿပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
ေသာင္းက်န္းသူလက္နက္ကိုင္အဖဲြ့အစည္းမ်ားအစိုး၇၏စစ္မွန္ေသာေစတနာကိုနားလည္လာၾကသၿဖင့္အလင္း၀င္ေ၇ာက္လာသည့္သတင္းမ်ားစစ္အစိုး၇ကမၾကာခနသတင္းထုတ္ၿပန္ေနေသာ္လည္း၊ စစ္တပ္ခ်ဲ့ထြင္မွုကိုေန့မအားညမအားလုပ္ လာၾကသည္။ မူလကစစ္တိုင္း(၇)ခု၇ွိ၇ာမွယခုအခါ (၁၃)ခု၇ွိလာသလို ‘တပ္နယ္’ဟုေခၚေသာဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္အဆင့္ကဦးစီး ေသာေဒသကြပ္ကဲမွုႏွင့္စစ္ဆင္ေ၇းကြပ္ကဲမွုစစ္ဌာနခ်ဳပ္(၂၇)ခုအသစ္ဖြဲ့စည္းလာသည္။ မူလစစ္ေ၇း၊စစ္ေထာက္ႏွင့္စစ္ဦးစီး လက္ေအာက္ခံတပ္အခ်ိဳ့ကိုစစ္ဦးစီးအ၇ာ၇ွိခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာဌာနၾကီးမ်ားအၿပင္၊မူလဗိုလ္မွူးၾကီးအဆင့္ဦးေဆာင္ေသာလက္၇ံုးတပ္မ်ားကိုလည္းဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္မ်ားအၿဖစ္အဆင့္ၿမွင့္ခဲ့သည္။ နယ္ဘက္ဆိုင္၇ာဌာနမ်ားႏွင့္စင္ၿပိဳင္တပ္အဖြဲ့ အစည္း/ဌာနၾကီးမ်ားဖြဲ့စည္းလာသည္။ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းအဖြဲ့အစည္းမ်ားကိုလည္းတပ္ပံုစံဖြဲစည္းခဲ့သည္။ (ဥပမာ-၇ဲတပ္ဖြဲ့၊နယ္ၿခားေစာင့္တပ္၊စည္ပင္သာယာေ၇း၊အေကာက္ခြန္၊လူ၀င္မွုၾကိၾကပ္ေ၇း) စစ္သားသစ္စုေဆာင္းေ၇းကိုေဒသ အလိုက္တပ္မ်ားကိုအာဏာအပ္ႏွင့္းစုေဆာင္းေစသၿဖင့္အ၇ြယ္မေ၇ာက္သူစစ္သားဦးေ၇တိုးပြားလာသည္။ တပ္အင္အား သာမကေခတ္မွီလက္နက္အေၿမာက္အမ်ားကို၇ု၇ွားႏွင့္ေၿမာက္ကို၇ီးယားႏိုင္ငံမ်ားမွ၀ယ္လူခဲ့သည္။ အ၇ာ၇ွိငယ္ေထာင္ ေပါင္းမ်ားစြာတို့ကိုလည္းနည္းပညာပိုင္းဆိုင္၇ာပညာသင္ေစလြွတ္သည္။ ၿပည္တဖက္ကမ္းတ၀ိုက္တြင္ကာကြယ္ေ၇းပစၥည္း စက္၇ံုမ်ားတည္ေထာင္၍ညဴကလီးယားအတတ္ပညာဆိုင္၇ာၿပည္ပပညာ၇ွင္မ်ားတိတ္တဆိတ္ေခၚယူတာ၀န္ေပးခဲ့သည္။ ယင္းတာ၀န္အတြက္အဆင့္ၿမင့္ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတေယာက္ကိုတာ၀န္ယူေစၿပီး၊သိပၸံႏွင့္နည္းပညာဆိုင္၇ာစစ္တပ္ဌာနၾကီးတခုကိုတည္ေထာင္လုပ္ငန္းစေနသည္ဟုသိ၇ပါသည္။ အထူးသၿဖင့္အေနာက္ႏိုင္ငံအင္အားစုကယင္းကိစၥႏွင့္ ပါတ္သက္၍စံုစမ္း မွု၊ကုလသမဂၢစေသာအဖြဲ့အစည္းမ်ားကစစ္ေဆးစံုစမ္းမွုမ်ားၿပဳလုပ္လာေသာအခါေခတၱ ခနဆိုင္းငံ့ထားၿပီးေနာက္ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ေနေၾကာင္းသိ၇ွိ၇သည္။ တကၠသိုလ္ႏွင့္အၿခားအဆင့္ၿမင္ပညာေ၇းကိစၥမ်ား တြင္လည္းတပ္မေတာ္အ၇ာ၇ွိမ်ား ကိုအခ်ိဳးက်စနစ္ၿဖင့္တက္ေ၇ာက္ခြင့္မ်ားေပးၿပီးအေ၇းပါေသာအ၇ပ္ဖက္လုပ္ငန္း မ်ားကိုအ၇ံသင့္ေန၇ာယူႏိုင္၇န္ၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္မွုမ်ားခ်ဲ့ထြင္ၿပဳလုပ္လာသည္။ အဆံုးဆို၇လ်င္တပ္ကႏိုင္ငံစီမံခန့္ခြဲေ၇း သာမကအတတ္ပညာႏွင္၀န္ေဆာင္မွု လုပ္ငန္းမ်ားတြင္အဆင္သင့္အခ်ိန္မေ၇ြးေ၇ာယူႏိုင္၇န္မဟာစီမံကိန္းၾကီးေ၇းဆြဲ အေကာင္အထည္ေဖၚလ်က္၇ွိသည္မွာတေၿဖးေၿဖး၇ုပ္လံုးေပၚလာပါသည္။ စစ္တပ္အေဆာက္အအံုၾကီးမားလာ သည္ႏွင့္အမွ်ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ယင္းတို့၏ေနာက္လိုက္ မ်ားအၾကားအခ်င္းခ်င္းအားၿပိဳင္မွုမ်ားမၾကာခန၇ွိခဲ့ေသာ္လည္း၊  ဘံု၇န္သူၿဖစ္ေသာၿပည္သူလူထုႏွင့္ယွဥ္လာ လ်င္အခ်င္းခ်င္းအလိုအေလ်ာက္ညီညြတ္သြားၾကသည္သာၿဖစ္သည္။ ထိပ္ဆံုးအာဏာပိုင္၇ွိသူ၏အၿပဳအမူအတိုင္းေနာက္ လိုက္မ်ားကလဲသက္ဆိုင္၇ာနယ္ပယ္မ်ားတြင္တန္ခိုးလက္ေစာင္းထက္ ၾကသည္။ တိုင္းမွူးႏွင့္တပ္နယ္တပ္မွူးမ်ား၏အခြင့္ အေ၇းအာဏာကား၎တို့နယ္ပယ္တြင္အၾကြင္းမဲ့လြွမ္းမိုးသည္။ လူထုအၾကားသပ္လ်ွိဳေ၇း၊သတင္း၇ယူေ၇းအတြက္ ’ၿပည္ခိုင္ၿဖိဳး’ဟု၎တို့အမည္ေပးထားေသာ ‘ၾကံ့ဖြ့ံ’မ်ားကိုအခြင့္အေ၇း မ်ားေပး၍လက္သပ္ေမြးထားသည္။ လူထုကိုၾကီးမားေသာအေၾကာက္တ၇ားဟူေသာလက္နက္ၿဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္သၿဖင့္ လူထုအံုၾကြမွုုတိုင္းအေ၇းနိမ့္၇သည္ခ်ည့္ၿဖစ္သည္။ Totalitarianism ဟူေသာအလံုးစံုအာဏာ၇ွင္စနစ္၏သ၇ုပ္ကို ကမၻာတြင္ယေန့တိုင္ၿပိဳင္သူမဲ့သံုးစြဲေနေသာႏိုင္ငံအခ်ိဳ့တြင္ၿမန္မာႏိုင္ငံကားအၿမဲဗိုလ္စြဲေနသည္ကားယံုမွားဘြယ္မ၇ွိပါ။