Monday, November 19, 2012

ၿမန္မာ-အေမရိကား ေရႊလမ္းေငြလမ္းေဖါက္ၿပီးေနာက္၀ယ္….


(၂၀၁၄) ၿမန္မာကအာဆီယံ ဥကၠဌရာထူးရယူခ်ိန္မွ လာေရာက္မယ္လို့တြက္ဆၾကသူေတြအားလံုးကို အံ့အားသင့္ေစမဲ့ အေမရိကားၿပည္ေထာင္စုသမၼတအိုဘားမားရဲ့ ပထမဆံုးၿမန္မာခရီးစဥ္ဟာ တိုေတာင္းလွေပမဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ့ ႏိုင္ငံေရးၿဖစ္ေပၚေၿပာင္းလဲမွုေတြကို အမွန္တကယ္ဘဲၿမန္ဆန္သြားေစပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ၿမန္မာနဲ့ geopolitics အရ ေရာ၊ စစ္ေရးႏိုင္ငံေရးဆက္ဆံမွုမွာ ကနဦးလမ္းခင္းၿပီးၿဖစ္တဲ့ အင္အားၾကီး တရုတ္နဲ့ ရုရွ ႏိုင္ငံမ်ားကေတာ့  မ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ေနမယ္ဆိုတာမလြဲပါဘူး။ ဒုတိယသက္တမ္းရဲ့ ကနဥိးၿပည္ပေၿခလွမ္းလည္းၿဖစ္၊ နကိုကတည္းက ႏိုင္ငံတကာႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုမွာ အာဏာရွင္စနစ္ကိုတည္ၿငိမ္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ့လ်င္ၿမန္စြာအသြင္ကူးေၿပာင္းယူေနတဲ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ထူးၿခားတဲ့ၿဖစ္စဥ္ကိုလည္း၊ ကြင္းဆင္းေလ့လာခ်င္တဲ့ အာသီသရွိတာေၾကာင့္လညး္ပါလိမ့္မယ္ လို့ယူဆရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ (၂၀၁၀) ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏိုင္ငံတကာကၾသခ်ရေလာက္တဲ့ ၾကိဳတင္မဲေပးစနစ္ဘံုးေဘာလေအာနဲ့ တက္လာတဲ့အစိုးရမို့ အမ်ားက ရစရာမရွိေအာင္၀ိုင္းေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္ၿခင္းခံရတဲ့  အေၿခအေနအသိုက္အၿမံဳကေန၊ ေပၚထြက္လာတဲ့အစိုးရမို့ ဒိေလာက္ၾကီးၿမန္ဆန္မဲ့ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမွုရွိလာလိမ့္မယ္လို့ ဘယ္သူကမမွမထင္ခဲ့ပါဘူး။ ေဒသတြင္းအာဆီံယံႏိုင္ငံမ်ားသာမက၊ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကပါ အံ့ၾသေလာက္တဲ့ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမွု ေတြကိုေဇာက္ခ်လုပ္လာတဲ့ သမၼတဥိးသိန္းစိန္ရဲ့ ေၿခလွမ္းမ်ားဟာ၊ ႏိုင္ငံတကာကအာရံုစိုက္လာေစတဲ့အဓိကအခ်က္ၾကီးဘဲၿဖစ္ပါတယ္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမွုကို အေမရိက ကစံနမူၿပဳ ခိုင္းႏွိဳင္းစရာအၿဖစ္ အာဏာရွင္စနစ္ၾကီးစိုးတဲ့ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ့ကို လက္ညွိဳးထိုးေၿပာဆိုလာရေလာက္ေအာင္အထိ္ၿဖစ္လာတဲ့အတြက္၊ အရင္က ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ႏိုင္ငံေရးအားနည္းခ်က္ကို အသံေသးအသံေၾကာင္နဲ့အက်ိဳးလိုသလိုနဲ့ ၀ိုင္းတြန္းၾကတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းေတြေတာင္၊ ခုခ်ိန္ ႏွုတ္ဆိတ္ေနရပါၿပီ။ ဒီလိုၿပဳၿပင္မွုေတြလုပ္ႏိုင္ရၿခင္းရဲ့အဓိကေမာင္းႏွင္အားကေတာ့၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ့သူ့ရဲ့အစိုးရအဖြဲ့မွာ မူလကပါ၀င္တဲ့ ေခတ္ေဟာင္း အစိုးရအဖြဲ့၀င္မ်ားကို ပညာတတ္ technocrats ေတြနဲ့အစားထိုးႏိုင္ခဲ့ၿခင္းေၾကာင့္လို့သံုးသပ္မိပါတယ္။  ဒီေနရာမွာ ၿမန္မာအစိုးရအဖြဲ့အေနနဲ့ ၿပည္သူေတြရဲ့ဆႏၵကိုအေလးထားမွု ဟာ ဒုတိယေမာင္းႏွင္အားၿဖစ္သလို၊ ၿပည္သူ့ရင္ထဲကခံစားခ်က္နဲ့စည္းခ်က္ညီညီ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမွုေၾကာင့္လဲပါပါတယ္။ ၿပည္သူကလိုလားတဲ့ အဓိကအတိုက္အခံေတြနဲ့ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလူသိရွင္ၾကား ေနရာေပးလာရံုမက၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္သြယ္ေရးမွာ ပဓါနက်တဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြ (principle organizations) ေတြနဲ့ လက္ေတြ့က်က် ထိေတြ့ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္လူထုရဲ့ ေထာက္ခံအားေပးမွု၊ လူထုၾကားႏွစ္ပရိေစၦဒၾကာကိန္းေအာင္းေနတဲ့ အစိုင္အခဲကိုအေတာ္ေၿပလည္သြားေစတာေတြလည္းပါပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရက လူထုရဲ့ လိုအင္ဆႏၵကိုၿဖည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ လူ့အခြင့္အေရး၊ ႏိုင့္ထက္ၿပဳက်င့္မွုေတြကို လံုး၀လက္မခံတဲ့ ႏိုင္ငံတကာစံႏွဳန္းေတြနဲ့ခ်ိန္ထိုးခ်ိန္မွာ၊ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ စံႏွဳန္းကိုလိုက္နာဘို့ၾကိဳးစားၾကရစၿမဲဆိုတဲ့အခ်က္ကိုသိၿပဳရပါမယ္။ယာယီအေနနဲ့ လူထုရဲ့လိုအင္ကုိလိုက္ေလ်ာရေပမဲ့ တဖက္က ဖိအားေပးလာတဲ့ ႏိုင္ငံတကာစံႏွုန္းေတြရဲ့လိုအပ္ခ်က္ၿဖည့္ဆီေရးဟာ မၿဖစ္မေနလိုအပ္လာပါတယ္။ ဒါဟာလည္းတကယ္ေတာ့ လူထုအတြက္ေရေရွအက်ိဳးကိုေမ်ွာ္ကိုးတဲ့သေဘာထားၿဖစ္ပါတယ္။ Edison Research ရဲ့ဒီကေန့ထုတ္ၿပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ သမၼတအိုဘားမားေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အဓိကအင္အားစုကေတာ့ minority ေတြၿဖစ္တဲ့ African-Americans, Asian American နဲ့Latinos ေတြၿဖစ္တာမို့၊ Asian ေတြရဲ့ အခန္းက႑ဟာ အေမရိကႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာပဓါနက်တဲ့အပိုင္းေရာက္လာၿပီလို့ဆိုရပါမယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမွာ Asian-America (၇၃%) က သမၼတအိုဘားမားကိုေထာက္ခံမဲ့ေပးထားတယ္လို့ စာရင္းထုတ္ၿပန္ခ်က္ကဆိုထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ Latinos ေတြရဲ့ေထာက္ခံမဲ့ (၇၁%) ကိုသာလြန္သြားၿပီလို့ဆိုရပါမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္တဲ့ညက သမၼတကိုယ္တိုင္သူ့ကိုေန့ညမအားလုပ္အားေပးမဲဆြဲခဲ့ၾကတဲ့သူေတြဆီခနေရာက္ခ်ိန္မွာမ်က္ေရမဆည္ႏိုင္ ေအာင္ၿဖစ္ခဲ့ရသလို၊ Asian ေတြရဲ့အခန္းက႑ဟာ အေမရိကရဲ့အနာဂါတ္ကို ပံုေဖၚေၿပာင္းလဲေပးႏိုင္မဲ့ အင္အားစုအၿဖစ္ေရြးေကာ္ကပြျမဲဆြယ္စဥ္ကာလကတည္းက အသိအမွတ္ၿပဳလိုက္ပံုရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီမိုကေရစီထြန္းသစ္စၿမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ေရ့်ဖ်ားအာရွႏိုင္ငံေတြဖက္ေၿခဆန့္ခဲ့ၿခင္းၿဖစ္ပံုရပါတယ္။ အေမရိကသမၼတတစ္ဦးရဲ့ၿပည္ပခရိးစဥ္တိုင္းဟာလံုၿခံဳးေရးအစီအမံေတြ အၾကီးအက်ယ္လုပ္ရတာမို့၊ ၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္မွုလုပ္ငန္းမွာ လမ်ားစြာကတည္းကၾကိဳတင္ေရာက္ရွိေနၾကတဲ့၊ အေမရိကန္ေတြအတြက္စီမံခြင့္ကို ခြင့္ၿပဳေပးခဲ့ရတဲ့ၿမန္မာအစိုးရအေနနဲ့လည္း လိုက္ေလ်ာမွုေတြကို အေတာ္ၾကီးေပးခဲ့ရတယ္ဆိုတာထင္ရွားပါတယ္။ (၁၉၆၂) ခုႏွစ္ေနာက္ပိုငး္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားနဲ့ အေမရိကရဲ့ၿပည္တြင္းေရးပါ၀င္ပါတ္သက္လာမွုကို၊ တတ္နိုင္သမွ် ေရွာင္ခဲ့တဲ့ အရင္ၿမန္မာအစိုးရအဆက္ဆက္ရဲ့ သေဘာထားကိုဆန့္က်င္ၿပီး၊ ဒီလိုလိုက္ေလ်ာမွုေတြၿပဳလာရၿခင္းဟာလည္းႏိုင္ငံ တိုးတက္ထြန္းကားမွု။ သန္း(၆၀)ေသာၿပည္သူေတြဘ၀အဆင့္ၿမင့္မားမွုကို အမွန္တကယ္လိုလားတဲ့ သမၼတဥိးသိန္းစိန္ရဲ့ သေဘာထားဘဲဆိုတာထင္ရွားေနပါတယ္။ သူ့အစိုးရနဲ့သူ့အသိုင္းအ၀န္းၾကား္မွာဒီလိုလမ္းဖြင့္ေပးမွုေတြကိုယဥ္ပါးၿခင္းမရွိေသးတာေတာ့ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုရွိေနမဲ့သူေတြကိုရေအာင္စည္းရံုႏိုင္ၿခင္းဟာ၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ေၿပာင္ေၿမာက္တဲ့ ဗ်ဴဟာလို့ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ အာဆီယံကိုၿမန္မာကလိုအပ္တာထက္၊ အာဆီယံကၿမန္မာကိုလိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ဟာ၊ ယခင္ကစကားအၿဖစ္ဇြတ္မွိတ္ေၿပာတဲ့ဘ၀ကေန၊ ခုအခ်ိန္လက္ေတြ့အရာထင္လာတဲ့အၿဖစ္ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေရးခ်ိန္ခြင္ရွာေၿပာင္းလဲမွုမွာထင္ရွားလာပါၿပီ။  အရင္က အေမရိကအပါအ၀င္အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ့ဆက္သြယ္ေရးမွာ (စစ္ေရး နိုင္ငံေရးအပါအ၀င္) ၾကားခံ ႏိုင္ငံေတြၿဖစ္တဲ့ စကႍာပူ၊ မေလးရွား၊ ထိုင္းဆိုတဲ့ႏိုင္ငံေတြလိုအပ္ေပမဲ့ခုခ်ိန္မွာ၊ သူတို့ရဲ့ကူညီမွုေတြလိုအပ္ေတာ့မယ္မထင္ပါဘူး။ မဟာအာရွႏိုင္ငံေသြးစည္းညိညြတ္ေရးဗ်ဴဟာအခင္းအက်င္းမွာ၊ မလြဲအေရွာင္သာရင္ဆိုင္ရမဲ့ တရုတ္ နဲ့ ရုရွတို့ရဲ့၊ ၀င္ေရာက္ခ်ယ္လွယ္လိုမွုအလားအလာဟာ (၂၁)ရာစုမွာအေတာ္နည္းပါးလာပါၿပီ။ သာဓကအေနနဲ့ စကႍာပူ၊ မေလးရွား၊ ထိုင္းဆိုတဲ့ႏိုင္ငံေတြရဲ့နမူနာကိုၾကည့္ရင္ အဓ္ိကၿဖစ္တဲ့တရုတ္ႏိုင္ငံအေပၚစီးပြားေရးမူ၀ါဒတသားထဲက်ေရး အစီအမံမ်ားကိုသာ စနစ္တက်ဖန္တီးထားတတ္ဖို့ဘဲလိုပါတယ္။ဆိုလိုတာက ပူးေပါင္းေစ်းကြက္ေတြကိုသာ အက်အနဖန္တီးထားေပးဘို့ဘဲလိုအပ္ပါတယ္။ Cobra Gold ထဲပါ၀င္လာေရးနဲ့ပါတ္သက္ၿပီးၿမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ့စတင္ေလ့လာေနတာကခုမွမဟုတ္ဘဲ၊ ယခင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးသိန္းေရႊလက္ထက္၊ ကတည္းကရွိၿပီးသားမို့၊ ခုမွကတိုက္ကရိုက္လုပ္ရေတာ့မဲ့ကိစၥမဟတု္ပါဘူး။ စစ္ေရးေၿခလွမ္းသစ္လွမ္းရာမွာ မိမိႏိုင္ငံတြင္းဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးေဆာင္ရြက္မွုေတြရဲ့အရွိန္အဟုန္ကိုထိခိုက္မဲ့ ေၿခလွမ္းမ်ားကိုသာသတိထားဘို့နဲ့၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ့အထူးသၿဖင့္အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြကစစ္ေရးပူးေပါင္းမွုကိုမွားယြင္းစြာအဓိပၸါယ္မဖြင့္မိေစဘို့သာ အေရးၾကီးပါတယ္။

အမွန္ေၿပာရရင္ေတာ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့သမိုငး္မ်က္ႏွာစာကိုဖြင့္ေပးတဲ့ အာဏာရွိအေမရိကသမၼတတစ္ဥိးရဲ့ခရီးစဥ္ၿဖစ္ေၿမာက္ေရးဟာ လူထုေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့အားတက္သေရာ္အားေပးမွု နဲ့ သမၼတဥိးသိန္းစိန္ရဲ့ ထူးၿခားမက္ေမာေလာက္စရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိုင္တြယ္မွုေတြေၾကာင့္ဘဲၿဖစ္ပါတယ္။ ခုကစၿပီး ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းအေၿခစိုက္ရံုးထိုင္ေနၿပီၿဖစ္တဲ့ အေမရိကသံရံုးဟာ၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားစြာကရွိခဲ့တဲ့ ယဥ္ေက်းမွု နဲ့ လူမွုေရးဖလွယ္ေရးသာမာန္ တာ၀န္ခံသံမွူးအဆင့္ကေန၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ႏိုင္ငံေရးအုပ္ခ်ဳပ္ေရး က႑ေတြအပါအ၀င္၊ အသြင္းကူးေၿပာင္းထူေထာင္ေ၇းလုပ္ငန္းေတြမွာပါ၀င္ပါတ္သက္လာေတာ့မယ့္သံအမတ္ၾကီးအဆင့္ေရာက္ေနၿပီ၊ ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုသတိမူမိၾကဘို့လိုပါတယ္။ ဒါဟာ အေမရိက လို့ေခၚတဲ့ Uncle Sam ရဲ့ ႏိုင္ငံၿခားလုပ္နည္းဗ်ဴဟာပါဘဲ။ ဒါကို active engagement လို့ဆိုထားတာေၾကာင့္ဒီအေပၚမွာ၊ ၿပည္သူအမ်ားယံုထင္ေၾကာင္ထင္မၿဖစ္ၾကဘို့ကလည္းသိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။ အေမရိကအစိုးရဟာ က်န္ကမၻာ့ႏိုင္ငံအားလံုးနဲ့ကြာၿခားတဲ့အခ်က္က democracy ကို democracy တရပ္အေနနဲ့ ရာႏွဳန္းၿပည့္သံုးစြဲၿခင္းပါဘဲ။  ဆိုလိုတာက ၿမန္မာၿပည္သူလူထုနဲ့ယဥ္ပါးခဲ့တဲ့ socialist-democracy ဒီမိုကေရစီဗဟိုဥိးစီးစနစ္ဆိုတဲ့ ေဒြးေရာယွက္တင္မွုအလ်င္းမရွိပါဘူး။ democracy ကိုရိုးရိုးစင္းစင္းဘဲၿမင္ပါတယ္။ သမၼတဟာ ဒီမိုကေရစီလမ္းစဥ္ကိုေဖၚထုတ္ရာမွာ ကမၻာမွာအာဏာအရွိဆံုးသူတေယာက္ၿဖစ္သလို၊ ကမၻာမွာအာဏာအမဲ့ဆံုးသူတေယာက္လည္းၿဖစ္ေၾကာင္း၊ သမၼတ ဂ်ရယ္လ္ဖိုဒ္က အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ဘူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာ မိမိက်င့္သံုးတဲ့democracy က်င့္စဥ္ကို မူရင္းအတိုင္းကိုင္စြဲက်င့္ခဲ့လို့ မၿဖစ္သင့္မၿဖစ္ထိုက္တဲ့အၿဖစ္ေတြၿဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ့ -အီရတ္ႏိုင္ငံေရးကိစၥမွာစစ္ေရးနည္းလမ္းအရ ဒီမိုကေရစီလမ္းစဥ္ခ်မ်တ္ဖို့ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿခင္းရဲ့ဆိုးက်ိဳးေတြ၊ ခုထိအဲ့ဒီႏိုင္ငံမွာခံစားေနရပါတယ္။  ၿမန္မာနိုင္ငံအစိုးရအေနနဲ့လည္း မိမိႏိုင္ငံေရေၿမသဘာ၀နဲ့ကိုက္ညီမဲ့ democracy နည္းလမ္းေတြကို လမ္းေၾကာင္းခ်ၿပီးေနၿပီၿဖစ္ေပမဲ့၊ ဆန္းသစ္တဲ့အယူ၀ါဒကိုမက္ေမာတတ္တဲ့လူသားတို့ရဲ့ သဘာ၀ကို၊  သတိတရားလက္ကိုင္ထားၿပီးေရွာင္ရွားသြားၾကရပါမယ္။

သမၼတရဲ့ ေနာက္ေၾကာင္းၿပန္မလွည့္ေရး လမ္းေၾကာင္းတည့္မတ္ၿပီးေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးဟာ လူထုရဲ့ ပါ၀င္ပူးေပါင္းမွုအေပၚမွာမ်ားစြာမူတည္ပါတယ္။ မလိုလားအပ္တဲ့ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၀ိ၀ါးကြဲၿပားမွုေတြက အဲ့ဒီလမ္းေၾကာင္းကိုတိမ္ေစာင္းေစႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုလဲသတိထားၾကဘို့လိုပါတယ္။ Uncle Sam ရဲ့ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုနဲ့တတ္က်ြမ္းမွူဆိုင္ရာအကူအညီေပးေရး၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရရဲ့လ်င္ၿမန္တဲ့ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးဟာ တို့ဟာ ဟန္ခ်က္ညီညာစညး္ခ်က္က်ဘို့နဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကီးအကဲမ်ားရဲ့ အၿပန္အလွန္နားလည္မွု၊ အရွည္ကိုၾကည့္တတ္မွုတို့အေပၚမ်ားစြာမူတည္ေနပါၿပီ။

Sunday, November 11, 2012

သမိုင္း၀င္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ၾကီး အသက္ၿပန္၀င္လာေရး ႏွင့္ ၿပည္သူတို့အားကိုးရာ ရန္ကုန္ၿပည္သူ့ေဆးရံုၾကီး အဆင့္ၿမွင့္တင္ေရး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ပဏာမၾကိဳးပမ္းခ်က္


ၿပီးခဲ့တဲ့ေသာၾကာေန့ၿပည္သူ့လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းမွာ ၿပည္သူုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဥိးလည္းၿဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ခုခ်ိန္ၿခံဳႏြယ္ေတြနဲ့ရစရာမရွိေအာင္ဖံုးလႊမ္းၿပီး၊ ၿမင္မေကာင္းေအာင္ၿဖစ္ေနတဲ့ ယခင္ရန္ကုန္၀ိဇၹာႏွင့္သိပၸံတကၠသိုလ္ၾကီးကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္အတန္းမွီဖြင့္လွစ္ႏိုင္ဘို့ အဆိုကိုတင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဆိုမွာ သက္ဆို္င္ရာပညာေရးဌာနသာမက၊ ၿပည္တြင္းၿပည္ပတတ္သိပညာရွင္မ်ားသာမက၊ ႏိုင္ငံတကာ အလွူရွင္တကၠသိုလ္ႏွင့္အဖြဲ့အစည္းမ်ားပါ၀င္တဲ့ၾကိၾကပ္ကြပ္ကဲေရးအဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္းဘို့တင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနက အဆိုအၿဖစ္သာမွတ္တမ္းတင္ၿပီး ေနာင္ထြက္လာမဲ့ တကၠသိုလ္ပညာေရးဥပေဒေပၚေပါက္လာမွဆိုတဲ့ “ေနာက္မွ” ဆိုတဲ့ ေရွးလက္သံုးစကားနဲ့ေခ်ြးသိပ္ဘို့ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒၚစုက လႊတ္ေတာ္ရဲ့ဆႏၵနဲ့အဆံုးအၿဖတ္ကိုသာခံယူလိုေၾကာင္း တင္ၿပတဲ့အတြက္၊ လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵရယူၿပီးဒီကိစၥကိုေဆာင္ရြက္ဖို့ အဲ့ဒီေန့မွာဘဲ အတည္ၿပဳဆံုးၿဖတ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲ့ဒီေန့အစည္းအေ၀းမွာဘဲ အရည္အေသြးေတြနဲ့ၿပည္သူေတြရဲ့ယံုၾကည္ကိုးစားမွုေတြတရိပ္ရိပ္က်ဆင္းေနတဲ့၊ သမိုင္း၀င္ရန္ကုန္ၿပည္သူ့ေဆးရံုၾကီးကိုလည္းအလားတူ အဆင့္ၿမွင့္ေရးကိစၥကိုလႊတ္ေတာ္ ကသေဘာတူခဲ့ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္က feasibility ဆိုတဲ့ကိစၥကအေရးတၾကီး၀င္လာသလို၊ ဒါေကာင္းတဲ့အၾကံဘဲ၊ အမ်ားးအက်ိဳးအတြက္ မရွိမၿဖစ္လိုအပ္တဲ့ကိစၥဘဲဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာအားၿပိဳင္မွုက၀င္လာပါတယ္။ အဆင့္ၿမင့္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္က အလြန္ေကာင္းတယ္ဆိုတာၿငင္းရမဲ့ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနရဲ့လက္ရွိဘတ္ဂ်က္အသံုစရိတ္ဟာေသးငယ္လြန္းလွေသာ္လည္းဘဲ၊ (၂၀၁၁)ႏွစ္မတိုင္မွီကာလထက္အဆမ်ားစြာပိုၿပီး၊ ဘတ္ဂ်က္တိုးခဲ့ခ်ထားေပးေၾကာင္း၊ ဒုတိယအၾကိမ္ စုေပါင္းလႊတ္ေတာ္မွာက်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနက ကိန္းဂဏန္းမ်ားနဲ့ႏွီုင္းယွဥ္ခ်ၿပသြားတဲ့အခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာနိုင္ငံတကာရဲ့ေထာက္ပံ့ကူညီမွု၊ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ၿမန္မာဆရာ၀န္နဲ့ရင္ႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုဆိုင္ရာ (direct investment) အာသီသၿပင္းၿပမွုဆိုတဲ့အေထာက္အကူေတြအမ်ားၾကီးလိုအပ္လာပါတယ္။ ၀င္ေရာက္မဲ့အရိပ္အေၿခေတြလည္း အမ်ားၾကီးေတြ့ေနရပါတယ္။ ေတြ့ေနရတယ္ဆိုတဲ့စကားက စစ္အစိုးရလက္ထက္ကေတြ့ရပံုနဲ့ ခုေတြ့ရပံုအေတာ္ကြာၿခားတာေတြ့ရပါတယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္ (ႏိုင္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုဥပေဒ)နဲ့ လမ္းစဥ္ပါတီကာလက ရွိခဲ့တဲ့ “ၿပည္တြင္းကအားၿပည္တြင္းမွာသာရွိတယ္”ဆိုတဲ့တံခါးပိတ္စီးပြားေရး၀ါဒနဲ့ကြာခ်င္တိုင္းကြာေနပါၿပီ။ အဲ့ဒီေခတ္ေတြတံုးက လာေရာက္ရင္းႏွီးၾကသူေတြက ပြဲစားအဆင့္ေတြသာၿဖစ္ပါတယ္။ ခုခ်ိန္ေရာက္လာၾကေတာ့မဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြက principle မူရင္းအဖြဲ့အစည္းေတြပါ။ ဆိုလိုတာက ယခင္ေခတ္ေတြတံုးက မေလးရွား/စကႍာပူလိုႏိုင္ငံမွာအေၿခစိုက္တဲ့ University of Pennsylvania/Harvard University/Stanford University ကသူေတြလာၾကတာၿဖစ္ေပမဲ့၊ ခုခ်ိန္လာၾကသူေတြက U.S. တကၠသိုလ္ၾကီးေတြက အဓိပတိၾကီးေတြကလာၾကတာပါ။ ခုခ်ိန္ေနၿပည္ေတာ္မွာေၿခခ်င္းလိမ္ေနၾကပါၿပီ။ အစိုးရအေနနဲ့က်ားလား၊ နဂါးလား ခြဲၿမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္တဲ့အေတြအၾကံဳေတြလည္းရသင့္သေလာက္ရေန၊ ရွိေနပါၿပီ။

သမၼတနဲ့ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို့လိုပုဂၢိဳလ ္ေတြကလည္းအဲ့ဒီပင္ရင္းပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုနဖူးေတြ့ဒူးေတြ့ေတြ့ဆံုစကားေၿပာၿပီးၾကပါၿပီ။

ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ့ဖြဲ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကိုမလြဲအေသြညႊန္ၿပေနတဲ့ GDP, Infant & Under-5 Mortality Rate, Longevity of Life ေတြကိုၿမွင့္တင္ေပးႏိုင္မဲ့ တခုတည္းေသာနည္းလမ္းက၊ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးမွာ ပညာတတ္မ်ား မ်ားမ်ားနဲ့ၿမန္ၿမန္ေနရာရလာၾကဘို့ဆိုတဲ့အခ်က္က သိပ္အေရးၾကီးေနပါတယ္။

လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာေဆြးေႏြးၾက၊ ဆံုၿဖတ္ခဲ့ၾကတဲ့ဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ၊ သန္းေပါင္း(၆၀)ေသာၿပည္သူေတြရဲ့အနာဂါတ္အတြက္၊ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ၿခည္ေတြပါဘဲ။ ဒါေတြ အၿမန္အေကာင္အထည္ေပၚလာတာနဲ့အမွ်၊ က်ြန္ေတာ္တို့တေတြ ဘ၀အဆင့္ၿမင့္မားလာေရးဆိုတဲ့ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ အေၿခခိုင္မာလာႏိုင္မယ္ဆိုတာ….။

ရခိုင္အေရး..........ရတက္မေအးဘြယ္

ရခိုင္ၿပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥ မ်ားစြာေသာ အဖြဲ့အစည္းေတြ (အထူးသၿဖင့္ ေသသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြ) နဲ့ အထင္ကရပုဂၢိဳလ္မ်ား ကအထူးလိုလားၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုးတက္ေရး အေရးတၾကီးလုပ္ငန္းေတြ ဥိးစားေပးလုပ္ေနရခ်ိန္မွာ အမွတ္မထင္ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ကိစၥမို့ ဘယ္သူမွမလိုလားဘူးလို့ယူဆပါတယ္။ ဒီမလိုလားအပ္တဲ့ ၿဖစ္ရပ္ကို မြတ္စလင္တစ္ဦးကစတင္က်ူးလြန္ခဲ့တဲ့ ၿဖစ္ရပ္ကစခဲ့တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုလည္း လူသိရွင္ၾကားၿဖစ္ၿပီးတဲ့ကိစၥပါ။
ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတရား၀င္ရပ္တည္ေရးကိစၥနဲ့ပါတ္သက္ၿပီး ဒီေမးခြန္းေတြကို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေမးၾကည့္မိပါတယ္။
(၁) သမၼတဦးသိန္းစိန္အေန ဘာၿဖစ္လို့ ဒီေန့အထိ တရားမ၀င္ေၾကာင္း စကားတလံုးမထြက္ေသးတာလဲ၊
(၂) အစိုးရအဖြဲ့အေနနဲ့ဘာၿဖစ္လို့ ဒီေန့အထိ တရားမ၀င္ေၾကာင္း စကားတလံုးမထြက္ေသးတာလဲ၊
(၃) ၿပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ နဲ့ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္ေပါင္း ထားတဲ့ ၿပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ က ဘာၿဖစ္လို့ ဒီေန့အထိ တရားမ၀င္ေၾကာင္း စကားတလံုးမထြက္ေသးတာလဲ၊ ဒီကိစၥကိုအေရးတၾကီးအဆိုတင္သြင္းၿခင္းဒီကေန့အထိမလုပ္ေသးတာလဲ၊
(၄) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ့ ဘာၿဖစ္လို့ ဒီေန့အထိ တရားမ၀င္ေၾကာင္း စကားတလံုးမထြက္ေသးတာလဲ၊
(၅) မေန့ကထုတ္ေ၀တဲ့သတင္းစာေတြမွာ ဒုတိယတပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ေဇယ်ာသီရိမွာ တပ္မေတာ္က ရခိုင္ၿပည္နယ္ (ႏွင့္ကခ်င္ၿပည္နယ္အတြင္းအပါအ၀င္) ေဆာင္ရြက္ေပးေနမွုအေၿခအေနေတြကို ၿပည္တြင္းေရးကိစၥၿဖစ္ေသာ္ၿငားလည္း “ရွင္းလင္း” ေနရပါသလဲ။
(၆) အစိုးရကခန့္ထားတဲ့ရခိုင္အေရး၊ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဟာ လူရိုေသရွင္ရိုေသမ်ားနဲ့ဖြဲစည္းထားတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ားပါ၊ ဘာၿဖစ္လို့ ဒီေန့အထိ တရားမ၀င္ေၾကာင္း စကားတလံုးမထြက္ေသးတာလဲ၊
ၾကည့္တတ္ရင္ေတာ့္ၿမင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုမေၿဖၾကားတာေတြအားလံုးရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာခိုင္မာတဲ့၊ မလိုလားအပ္တာေတြကိုတားဆီးလိုတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းခံေတြရွိေနပါတယ္။
ေသခ်ာတာကေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့အစိုးရအဖြဲ့ဟာ (ႏိုင္ငံတကာက ရင္သပ္ရွုေမာၿဖစ္ရေအာင္၊ အာဆီယံကမနာလိုၿဖစ္ရေလာက္ေအာင္) ႏိုင္ငံတိုးတက္ၿဖစ္ေပၚမွုေတြကိုအရွိန္အဟုန္နဲ့ လုပ္ေနခ်ိန္ပါ။ အစြန္းေရာက္ခ်င္းမကေရာက္ေနၾကတဲ့လက္နက္ကိုင္နဲ့လက္နက္မကိုင္အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြကို အေရးပါတဲ့ေနရာေတြကို ေနရာေပးၿပီး ႏိုင္ငံအက်ိဳးမ်က္ႏွာတခုတည္းကိုၾကည့္ၿပီးလုပ္ေနခ်ိန္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ (၂၀၁၁)မတိုင္မွီကာလနဲ့ ခုခ်ိန္ ႏိုင္ငံကေရာက္ေနတဲ့ ၿဖစ္ေပၚတိုးတက္မွုေတြကိုယွဥ္ၾကည့္ရင္ ကြာၿခားၿခငး္ကကြာခ်ားေနတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ဟာ ၿငင္းလို့မရတဲ့ကိစၥပါ။ မ်က္ေစ့ပိတ္ၿပီး ဇြတ္ၿငင္းလို့မရေတာ့ပါဘူး။
ေဖၚၿပခဲ့တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြအားလံုး၊ အဖြဲ့အစည္းေတြအားလံုးဟာ၊ ႏူးညံ့သိမ့္ေမြ့တဲ့လူမွုေရးကိစၥေတြ၊ အစြန္းမထြက္ေအာင္ဟန္ခ်က္ညီႏိုင္သမွ်ညီေအာင္ ထိန္းေၾကာင္းေနရတဲ့ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီစိမ္ေခၚမွုေတြက ႏိုင္ငံနဲ့အစိုးရရဲ့အနာဂါတ္ေအာင္ၿမင္မွုကိုအေရာင္ေသြးေပးပါလိမ့္မယ္။
ဒီ inflammatory ၿဖစ္တဲ့ကိစၥေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ်လက္ေရ်ာင္ေရးကိစၥကအေရးတၾကီးလိုအပ္ပါတယ။္ ဘာၿဖစ္လို့လဲဆိုေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို့ကဒီလိုcomments ေတြကိုေပးေနခ်ိန္မွာ သက္ဆိုင္သူမ်ားကဒီၿပႆနာေၿဖရွင္းေရးကိစၥလုပ္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကိုအေတာ္ေလးေႏွာင့္ေႏွးဟန္ုတားရာေရာက္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုၿမင္တတ္ၾကဘို့လိုပါတယ္။ (ကိုယ္ၿမင္တဲ့အခ်က္ကို တင္ၿပၾကလို့ရပါတယ္။ respect the one’s view ပါ။ ကိုယ္စကားဘယ္အထိေရာက္သြားတယ္ဆိုတာ သတိၾကီးစြာထားဘို့လိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အပုတ္ခ်ပြဲၾကီးၿဖစ္မသြားဘို့၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးေတြမပါလာဘို့အထူးလိုပါတယ္။ )ကိုယ္တင္ၿပခ်က္ဟာ ေဖၚၿပခဲ့တဲ့ အဖြဲ့အစည္းပုဂၢိုလ္ေတြအတြက္ အၾကံေကာင္းညဏ္ောင္းၿဖစ္သြားရင္ပိုမေကာင္းဘူးလား။ Think positive ပါ။ ေ၀ဖန္ရင္း ကိုယ္တပ္ကိုမနင္းၾကပါနဲ့။
ဒိအခ်ိန္မွာ အမွန္ကိုၿမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္ဖို့နဲ့ တည္ၿငိမ္တဲ့၊သမာသမတ္က်တဲ့ စတုတၳမ႑ိဳင္ၿဖစ္တဲ့မီဒီယာေလာက ရပ္တည္ခ်က္၊ လုပ္ေဆာင္ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြက အခရာက်လာတည္ဆိုတာ…။

Monday, November 05, 2012

ၿပည္သူအားလံုး၏ေနထိုင္စားေသာက္မွုဘ၀လံုၿခံဳေရးကိုအာမခံခ်က္အၿပည့္ေပးသင့္ေသာ -၂၀၁၄ ၿမန္မာႏိုင္ငံလံုးက်ြတ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူေရးစီမံကိန္းၾကီး


မွတ္မိသေလာက္ ၿပည္လံုးက်ြတ္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူတဲ့ မဟာလုပ္ငန္းၾကီးကို ၿမန္မာႏိုင္ငံတ၀ွမ္း လွည္းေနေလွေအာင္းမက်န္ ေနာက္ဆံုးလုပ္ခဲ့တာက (၁၉၈၃)ေလာက္ကလို့ထင္ပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းဌာနၾကီးရဲ့ညႊန္ၾကားေရး၀န္ၿဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မွူးၾကီးသန္းညြန့္ (အရမ္းသန္းညြန့္ လို့လဲနံမယ္တြင္တဲ့ ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ့ ငယ္ေမြးၿခံေပါက္) ကဦးစီးလုပ္ခဲ့တာပါ။ ေမာင္မိုးညိဳတို့ အေၿခခံပညာအလယ္တန္းအဆင့္ ေလာက္ဘဲရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ စာရင္းေကာက္လုပ္ငန္းကို၀င္ေရာက္ၿပီး တေပ်ာ္တပါးလုပ္အားေပးခဲ့ ၾကတာကိုအမွတ္ရမိပါတယ္။ အကိုအမ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားၾကီးေတြက စာရင္းေကာက္အဖြဲ့ေခါင္းေဆာင္ အၿဖစ္၊ ေနာက္အတန္းၾကီး၊ ဘြဲ့ရတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက စာရင္းစစ္အေနနဲ့ လုပ္အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီကိစၥကိုလႊတ္ေတာ္ စတင္စဥ္ကတည္းကအမတ္ အခ်ိဳ့ကတင္ၾကတာေတြ ၾကားမိပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္း ဆိုတဲ့အတိုင္း၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့ရည့္ညႊန္းရက္ Census date ညသန္းေခါင္ယံ(၁၂)နာရီတိတိမွာ၊ စာရင္းေကာက္ယူရာအိမ္ေပၚေရာက္ရွိေနသူအားလံုကိုစာရင္းေကာက္ယူရတဲ့ထံုးစံမို့၊ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ခရီးလြန္ေနသူ၊ ေ၀းရပ္တာ၀န္က်ေနသူ၊ အေၾကာင္းတစံုတရာေၾကာင့္ မိသားစုနဲ့ကင္းကြာေနသူ၊ လင္ကြဲမယားကြဲကအစ၊ ဒီလိုကိစၥေတြကိုဘယ္လိုသတ္မွတ္မလဲဆိုတဲ့ ကိစၥကအေရးၾကီးလာပါတယ္။ လာမဲ့ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္းစာရင္းကို မတ္(၂၉)သန္းေခါင္ယံ(၁၂)နာရီတိတိမွာစတင္ၿပီး၊ တႏိုင္ငံလံုအတိုင္းအတာ နဲ့ေတာ့၊ ဧၿပီ (၁၀)ရက္ေန့အထိ (၁၂)ရက္ၾကာေကာက္ခံပါလိမ့္မယ္။ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲမွု ကိုအေၾကာင္းၿပဳၿပီးထားရ တဲ့အစီအမံပါ။ ဒီတၾကိမ္လုပ္မဲ့ကိစၥမွာ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာအဖြဲအစည္းေတြနဲ့ ႏိုင္ငံတကာလူမွုစီးပြားေရးအဖြဲ့အစည္းေတြရဲ့ပံ့ပိုးကူညီမွုနဲ့ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို့ဆိုပါတယ္။

သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံရာမွာအၾကီးမားဆံုးေသာစိမ္ေခၚမွုကေတာ့ စာရင္းေကာက္ခံသူေတြက ေကာက္ခံမဲ့အခ်က္အလက္ (raw data) ေတြကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ့ဘယ္အထိေမးၿမန္မားမွာလဲ၊ ဘာေမးခြန္းေတြလဲ၊ ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို ဘယ္လိုအသံုးခ်မွာလဲ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေၿပာရရင္ မိမိစီးပြားဥစၥာနဲ့အိမ္တြင္းေရးကိစၥ၊ ေတြမွာအစိုးရကေထာက္လွမ္းခ်က္ရယူမွာလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းက၊ အၾကီးမားဆံုးေသာကိစၥၾကီးၿဖစ္လာပါတယ္။ အဆက္ဆက္ေသာအစိုးရေတြရဲ့အင္အားၾကီးမားခဲ့တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးအခ်က္အလက္ရယူမွု ဟာ ၿပည္သူေတြရဲ့ အိုးအိမ္ဘ၀လံုၿခံဳမွုကို ခ်င္းနင္း၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခ်ယ္လွယ္မွုေတြရွိခဲ့တာမို့၊ အစိုးရကဘယ္လိုဘဲ ကာကြယ္ေပးေပမဲ့၊ ၿပည္သူေတြရဲ့ယံုၾကည္စိတ္ခ်မွုကိုေတာ့ အေတာ္ေလးရေအာင္လုပ္ယူရမဲ့အေၿခရွိေနပါတယ္။ အစိုးရကသတင္းစာေတြမွာခုကတည္းက ေဖၚၿပေနတဲ့ကိစၥေတြကေတာ့ ဒီသန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူၿခင္းဟာ၊ ႏိုင္ငံသားၿဖစ္မွု၊ ပ်က္မွု၊ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းတို့နဲ့မည္သို့မွပါတ္သက္ၿခင္းမရွိေၾကာင္းထပ္ခါတလဲလဲ ေၿပာေနပါတယ္။ ဒီသန္းေခါင္းစာရင္းကရလာမဲ့အက်ိဳးေက်းဇူးေတြက ၿပည္သူေတြအတြက္အက်ိဳးရွိမယ္ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင္းခ်က္ေတြရွိေပမဲ့၊ ၿပည္သူေတြရဲ့ေနထိုင္စားေသာက္ေရးဘ၀လံုၿခံဳမွုကိုကာကြယ္ေပးမယ္၊ အေႏွာက္အရွက္အလ်င္းမရွိေစရပါဘူးဆိုတဲ့အာမခံခ်က္ စကားေတြ ေဖၚၿပခ်က္ေတြေတာ့ ခုထိမေတြ့ရေသးပါဘူး။

စာရင္းေကာက္ယူရာမွာ GIS   Geographic Information System နည္းပညာကိုအသံုးခ်မယ္ လို့ဆိုထားပါတယ္။ ဒီအတြက္ခုကတည္းက အစိုးရရဲ့ လူ၀င္မွုၾကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ၿပည္သူ့အင္အား၀န္ၾကီးဌာနက ဦးေဆာင္ၿပီးလုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္ေနၿပီလို့ဆိုပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူေရးလုပ္ငန္းကို အေမရိကလိုႏိုင္ငံမွာ (၁၀)စုႏွစ္ တခုတိုင္းေကာက္ယူဘို့ ဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒၾကီးမွာအတိအလင္းၿပဌာန္းထားပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းဟာ ၿပည္သူအေပါင္းရဲ့ေနထိုင္စားေသာက္ေရးကအစ၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမွုေရး၊ စီးပြားေရး။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေ၇းတို့သာမက၊ ႏိုင္ငံရဲ့အၿခားအေရးပါတဲ့အေၿခခံဖြံ့ၿဖိဳးတို္းတက္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာမရွိမၿဖစ္ အသံုးခ်ရပါတယ္။ ဒီကရလာတဲ့အေၿခခံအခ်က္အလက္ေတြဟာ အဲ့ဒီႏိုင္ငံရဲ့ လူေနမွုဘ၀ကိုေရာင္ၿပန္ဟပ္ေနသလို၊ ႏိုင္ငံတိုးတက္မွုညႊန္ၿပကိန္းေတြမွာ၊ အေၿခခံ prime မ်ားအၿဖစ္ အသံုခ်ရတာမို့ အလြန္ေရးၾကီးၿပီးမၿဖစ္မေနလုပ္ရတဲ့ကိစၥပါ။ (၁၀)စုႏွစ္တိုင္းသန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရသလို၊ ႏွစ္စဥ္ (သို့) (၃)ႏွစ္တစ္ၾကိမ္လည္း community survey ေတြ (American Community Survey ACS) ေတြ ကိုၿပဳလုပ္ၿပီး၊ သန္းေခါင္စားရင္းမူရင္းကိန္းဂဏန္းေတြေပၚမူတည္တဲ့ ဦးတည္ခ်က္ projections ေတြကိုေရးဆြဲရပါတယ္။

ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လာမဲ့ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းလုပ္ငန္းကုန္က်စရိတ္ပဏာမတြက္ခ်က္စရိတ္က ေဒၚလာ (၅၅) သန္းကုန္က်မွာမို့၊ ၿမန္မာၿပည္သူတစ္ဦးအတြက္ (၁)ေဒၚလာအကုန္က်ခံေဆာင္ရမဲ့ပံုတြက္ခ်က္ရပါတယ္။ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူေရးရဲ့ ေရွးေၿပးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအခ်ိန္နဲ့တေၿပးညီလုပ္ေနခ်ိန္မွာ ေခတ္မမွီေတာ့တဲ့ (၁၉၇၂) လမ္စဥ္ပါတီေခတ္ကၿပဌာန္းခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းဥပေဒဟာ လက္ေတြမက်ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီအတြက္ ဥပေဒသစ္ေရးဆြဲဘို့ ခုခ်ိန္ေန့မီးညမီးေတြနဲ့စိုင္းၿပင္းေနတဲ့အတြက္၊ အလုပ္ကဥပေဒေရွ့ေရာက္ေနတဲ့၊ ႏြားေရွ့ထြန္က်ဴးတဲ့အၿဖစ္ေရာက္ေနလားလို့ ၿမင္မိပါတယ္။ ၿပည္သူေတြကိုေတာ့ မီဒီယာေတြကေန လွံဳေဆာ္မယ္လို့ဆိုထားေပမဲ့၊ လူထုကယံုၾကည္မွုအၿပည့္အ၀ရရွိဘို့ေတာ့ အစိုးရအေနနဲ့အေတာ္ က်ိဳးစားရပါလိမ့္မယ္။ စာရင္းဇယားကိန္းဂဏန္းမွန္ကန္တိက်မွုနည္းပါးရာမွာ ၿပိဳင္စံရွားခဲ့တဲ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေခတ္အဆက္ဆက္ေသာ အစိုးရမွတ္တမ္းမ်ားဟာ၊ ဒီသန္းေခါင္စားရင္းကရလာမဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြ အေပၚမွာအေတာ္ၾကီး အရိပ္မဲထိုးလႊမ္းမိုးေနလိမ့္မယ္လို့ၿမင္ပါတယ္။ အရင္ကေက်ာင္းသား/သူ ေတြဥိးေဆာင္ေကာက္ခဲ့ေပမဲ့ ခုတၾကိမ္မွာေတာ့အေၿခခံပညာေက်ာင္းဆရာဆရာမေတြကို အၿပည့္အ၀အသံုးခ်သြားမယ္လို့ဆိုပါတယ္။ defacto ေရာက္ရာအရပ္မွာအရွိအတိုင္းေကာက္ခံတဲ့နည္းေရာ canvass တအိမ္တက္ဆင္းေကာက္ယူမဲ့နည္း(၂)မ်ိဳးလံုးကိုသံုးမယ္ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာမဲ့စားရင္းဟာ ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္ေဖၚထုတ္ရမလဲဆိုတဲ့စိမ္ေခၚမွုလဲရွိလာႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလုပ္ငန္းၾကီးေအာင္ၿမင္မွုရႏိုင္သမွ်ရရွိေရးဟာ လူထုရဲ့စိတ္၀င္တစားပါ၀င္လာမွုဟာ အခရာက်ေနပါတယ္။

ဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း- လူထုရဲ့ယံုၾကည္ကိုးစားမွုဟာ ဒီလုပန္ငန္းၾကီးေအာက္ၿမင္ေရးအတြက္အသက္ေသြးေၾကာ ၿဖစ္ေနတာမို့၊ အစိုးရကမၾကာခနေၿပာဆိုေနတဲ့ transparency ဆိုတဲ့မူ၀ါဒကိုခုခ်ိန္ လက္ေတြ့ၿပရမဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေနေၾကာင္းပါ။

(၁၉၈၀-၉၀ လြန္ကာလအတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ့၊ စေတာ့ဂိတ္ဂုန္း က်န္းမာေရးစီမံကိန္းႏွင့္စာရင္းအင္းဦးစီးဌာန၊  ၅၂-လမ္း ဖြားေသစာရင္းအင္းဌာနစိတ္၊ ကမ္းနာလမ္း(၆)ထပ္ရံုး ရွိ ဗဟိုစာရင္းအင္းအဖြဲ့၊ ဗႏၶဳလပန္းၿခံေဘး ၿပည္သူ့အင္အားစာရင္းအင္းဌာနခြဲ (ထိုစဥ္ကဌာနခြဲအဆင့္သာ) တို့တြင္ အအိပ္ပ်က္အစားပ်က္၊ အတူလက္တြဲ၍၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာစာရင္းဇယားမ်ားအတူေရးဆြဲခဲ့ၾကေသာ ေရာင္းရင္းၾကီးမ်ားကိုဂုဏ္ၿပဳလ်က္)