ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ ၿမန္မာ

ၿပီးခဲ့ေသာႏို၀င္ဘာ (၈)ရက္ ႏိုင္ငံတကာ၏စိတ္၀င္တစားေစာင့္ၾကည့္ေလ့မွုမ်ားစြာၾကားမွ၊ လြတ္လပ္မွုအရွိဆံုးဟုယူဆဘြယ္ရွိသည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၾကီး ၿမန္မာႏိုင္ငံတလႊား က်င္းပၿပီးစီးခဲ့ပါသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲတို့၏ၿဖစ္ေလ့ရွိေသာ၊ မဲေရတြက္ပံုမရိုးသားမွုအနည္းငယ္ ရွိသည္မွအပ၊ အဓိကအတိုက္အခံအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ၾကီးႏွင့္တိုင္းရင္းသားပါတီ မ်ားက၊ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္အရွံုးရလာဒ္ကိုလက္ခံႏိုင္ၾကေၾကာင္း၀မ္းေၿမာက္ဘြယ္ ေတြ့ရွိရ ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္လူထုတစ္ရပ္လံုးက ရင္တထိပ္ထိပ္ႏွင့္ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ ၾကိဳတင္မဲ မ်ားကိစၥကိုမဲဆႏၵနယ္အခ်ိဳ့တြင္ေတြ့ရသည္ဟုဆိုသည္။ ေသၿခာသည္ကား မဲအၿပတ္ အသတ္ ႏွင့္ေအာင္ႏိုင္သြားေသာအတိုက္အခံပါတီၾကီး၏အနာဂါတ္ႏိုင္ငံေရးစီမံခြင့္မ်က္ႏွာစာသစ္တြင္၊ ဤမဲမရိုးသားမွုသည္ အမွန္တကယ္ၿဖစ္ခဲ့ရိုးမွန္လ်င္ (ထိုမရိုးသားမွုကိုခုခံကာကြယ္ ႏိုင္ၿခင္းမရွိ ခဲ့လ်င္) ထိုအေရြးေကာက္ခံအမတ္မင္းမ်ား အေနၿဖင့္ သက္ဇိုးရွည္ရန္ မ်ားစြာခက္ခဲ သြားပါ လိမ့္မည္။
မ်ားစြာေသာႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ား၏မွတ္ခ်က္တခုကား၊ လူတန္းေစ့ေနႏိုင္၍သာယာ ၀ေၿပာေသာမိသားစုလူေနမွုစနစ္ကိုေရာက္ႏိုင္ေရးမွာ၊ ယခုေအာင္ႏိုင္မွုက “အဦးဆံုးေသာ အစ” သာၿဖစ္သည္ဆိုေသာအခ်က္ကိုပင္။ က႑အသီးသီး၏ၿမန္မာ့အနာဂါတ္ဖန္တီးပံုရိပ္ခ်ယ္ ႏိုင္မွုကို ေလ့လာၾကပါစို့။
အႏိုင္ရအမိ်ဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္
လူထုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နားလည္က်ြမ္း၀င္ေသာပါတီ၀င္ပညာရွင္ခ်ိဳ့တဲ့ရံုမက၊ ရွိရင္းစဲြပါတီ၀င္အ ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္းေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏွင့္ကမၻာႏွင့္ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္သူအေတာ္နည္းပါးသည္မို့၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္စီမံခန့္ခြဲေရးတြင္စိမ္ေခၚခံရမွုမ်ားမလြဲမေသြၾကံဳေတြ့ရေပမည္။ အထူး သၿဖင့္ လက္ရွိဌာနဆိုင္ရာထိပ္ပိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္သူ ညႊန္ၾကားေရးမွူးခ်ဳပ္/ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကား ေရးမွူး မ်ားႏွင့္မ်ားစြာတစိမ္းဆံေနေသးေသာဆက္ဆံေရးအေနအထားက၊ ေပၚလစီပိုင္းဆိုင္ရာ ခ်မွတ္ မွုမ်ားတြင္လြဲေခ်ာ္မွုမ်ား၊ အဆင္မေၿပမွုမ်ားၾကိမ္းေသေပါက္ေပၚေပါက္ႏိုင္ေပသည္။ ေခါင္း ေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား၊ လုပ္ငန္ဆိုင္ရာအၾကံၿပဳႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံတကာထိပ္ ထိပ္ ၾကဲပညာရွင္ေၿမာက္မ်ားလွစြာတို့၀န္းရံေနေသာ္လည္း၊ ထိုႏိုင္ငံၿခားသား(ႏွင့္ၿမန္မာ ႏိုင္ငံသား ၿပည္ပပညာရွင္မ်ားအပါအ၀င္) ပညာရွင္မ်ား ၏ ၀န္ထမ္းႏွင့္ဌာနဆိုင္ရာေလာက တြင္းခ်င္းနင္း ၀င္ေရာက္လာႏိုင္မွုအရွိန္အဟုန္ကို၊ လက္ရွိ ရွိရင္းစြဲဌာနဆိုင္ရာတာ၀န္ရွိသူတို့က မည္မွ်အ တိုင္းအတာအထိသည္းခံႏိုင္မည္ဆိုသည့္အခ်က္အေပၚမူတည္ေနပါသည္။ NLD ပါတီမွတိုက္ ရိုက္တာ၀န္ယူရေသာ ေပၚလစီပိုင္းဆိုင္ရာအၾကီးအကဲမ်ားကိုယ္တိုင္၊ နားလည္လက္ခံ ႏိုင္မွု မည္မွ် ရွိႏိုင္မည္ဆိုသည္တို့အေပၚတြင္လည္းအေတာ္တည္မွီေနပါသည္။ အေရြးေကာက္ခံမ်ား အေနၿဖင့္ မဲဆႏၵ ရွင္မ်ားကမိမိကိုၾကိဳက္ႏွစ္သက္သၿဖင့္မဲထဲ့ခဲ့သည္ဟု တထစ္ခ်စိတ္ခ်ယံု ၾကည္ၿခင္းမၿပဳမိၾကရန္ အေရးအလြန္ၾကီးပါသည္။ စစ္ဗိုလ္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ေသာေခတ္ရွည္ၾကီးကို
သည္းညီးမခံႏိုင္ေတာ့ ေသာလူထုၾကီး၏၊ အတိုက္အခံဘယ္သူၿဖစ္ၿဖစ္တဖက္ကိုဘဲမဲေပး မည္ဟူေသာစိတ္ဓါတ္လႊမ္း မိုးေနေသာကာလၿဖစ္သည္ကိုသတိရၾကဘို့လိုပါသည္။ ေဒၚစု၏ ဦးေဆာင္မွုေအာက္သို့ ေရာက္ လာသူမည္သူမဆိုကိုမ်က္ေစ့မွိတ္ၿပီးလူထုကမဲထဲ့ခဲ့ၿခင္းလည္း ၿဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ လက္ရွိလႊတ္ ေတာ္ မ်ားတြင္အမတ္မ်ားအၿဖစ္အစည္းအေ၀းမ်ားတက္ေရာက္ ေနၾကသူတို့အေနၿဖင့္၊ အခြင့္ အလမ္း မသာသၿဖင့္ေသာ္၎၊ မိမိတို့ကိုယ္တိုင္ကဥပေဒၿပဳမွု သေဘာတရားကိုမေၾကညက္ ေသးေသာေၾကာင့္ေသာ္၎၊ လူထုအတြက္တိုက္ရိုက္အၾကိဳး ၿပဳေသာဥပေဒတင္သြင္း ၿခင္းမ်ား ၿပဳလုပ္ႏိုင္ၿခင္းမရွိေသးပါ။ “ကိုယ္စားၿပဳၿခင္း”၏အႏွစ္သာရ ႏွင့္အဂတိ/အလြဲသံုးစားမွုကင္းရွင္း ႏိုင္ေရး မွတ္ေက်ာက္အတင္ခံႏိုင္ၾကရန္လိုအပ္ပါသည္။ မဲရွံုးေသာအာဏာရသို့မဟုတ္အၿခား ပါတီတို့၏ ၀န္ခံအသိမွတ္ၿပဳမွုကိုေလးစားဂရုၿပဳၿခင္း၊ လက္တြဲေခၚေဆာင္ၿခင္းၿပဳၾကရန္လိုသည္။ ရာထူးမွ အလိုက္သိစြာဆင္းေပးသူအစိုးရအဖြဲ့၀င္ မ်ားႏွင့္လက္ေအာက္၀န္ထမ္းမ်ား၏၊ အေၿခအေနကို ေကာင္းစြာစာနာစိတ္ထားရန္ႏွင့္၊ ေနာင္တခ်ိန္မိမိ၏အလွည့္တြင္ဤနမူနာကို အတုယူႏိုင္ ၾကရန္၊ ခုကတည္းကစိတ္ေမြးၾက ဘို့လိုပါသည္။ မိမိအစိုးရတာ၀န္ယူခ်ိန္တြင္လူထု အေပၚတြင္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးမရွိႏိုင္ေစေရးႏွင့္၊ မည္သည့္ကိစၥမဆို၀င္ေရာက္ပါ၀င္ၿခင္း၊ အစိုးရလုပ္ ငန္းကိုစီး ပြားေရးလုပ္ငန္းသဖြယ္ကိုယ္ တိုင္ပါ၀င္စီမံၿခင္းစသည္တို့ကိုေရွာင္ရွားမိၾက ရန္လို သည္။
ပါတီတြင္း(၁၉၈၈)မွစတင္၍မိမိကိုယ္တိုင္ဆင္းရဲဒုကၡခံၾကရခဲ့ယံုမက၊ မိသားစုပါအၿပဳံလိုက္ ဒုကၡေရာက္ၾကသူအနစ္နာခံမ်ားစြာတို့သည္၊ လက္ရွိေရြးေကာက္ပြဲတြင္အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ပါ၀င္ခြင့္မရၾကဘဲ၊ လမ္းေဘးေရာက္ၾကသူေတြဒုႏွင့္ေဒးရွိေနၾကသည္။ ထိုသူတို့၏ အခြင့္အလမ္းေတာင္းခံလာမွုမ်ား၊ မေၾကနပ္မွုမ်ားရွိလာႏိုင္ဘြယ္အေၿခအေနမ်ားရွိေနပါသည္။ မည္သည့္ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္မဆိုၿမင္ရေလ့ရွိေသာအတိုက္အခံဆိုသည့္သေဘာအရ မိမိ တို့၏မေၾကနပ္မွု၊ မနာလိုမွုအေပၚအေၿခခံ၍ေပၚေပါက္လာေသာဆန့္က်င္လိုေသာ စိတ္ဓါတ္ မ်ိဳးကို ၿမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးၿဖစ္စဥ္တိုင္းတြင္မလြဲမေသြေတြ့ေနရသည္။ ယခုအခ်ိန္ခါသည္၊ တစ္ႏိုင္ငံ လံုးရင္ၾကားေစ့၍ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲႏိုင္ေရးႏွင့္ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ ဟုဆိုႏိုင္ ေသာလူ့အေၿခခံအခြင့္အလမ္းမ်ားဖန္တီးေရးႏွင့္အေၿခခံအုတ္ၿမစ္ခို္င္ခိုင္ခံ့ခံ့တည္ ေဆာက္ႏိုင္ ေရးပင္ၿဖစ္သည္။ “အမ်ိဳးသားေရး” ဟုေၾကြးေၾကာ္ရမည့္ ေခတ္မဟုတ္ေတာ့ၿပီ။ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ ရွိပါသည္ဟုတဖြဖြေၿပာေနရမည့္အခ်ိန္မဟုတ္ေတာ့။ ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္ေသာေဒၚ ေအာင္ဆန္း စုၾကည္၏အရည္အေသြးကိုႏိုင္ငံတကာကေကာင္းေကာင္းၾကီးလက္ခံထားသလို၊ လူထုတစ္ ရပ္လံုးကလည္း၀ကြက္အပ္ထားသည္မွာထင္ရွားလွေခ်ၿပီ။ သို့ေသာ္လည္း ပါတီၾကီး၏ အရည္ အေသြးၿပည့္ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ရင္ေဘာင္တန္း ႏိုင္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ ပညာရွင္မ်ားလိုအပ္ေနမွုကို လူထုကရိပ္မိပံုေပၚသည္။ ဤလိုအပ္ ခ်က္ကိုစိုးရိမ္တၾကီးေစာင့္ ၾကည့္ေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံတခုလံုး၏ပဲ့ကိုင္မည့္အခန္းက႑တြင္ ႏိုင္ငံခ်စ္ပါသည္ ဟူေသာေၾကြး ေၾကာ္ခ်က္တခုတည္းၿဖစ္စခန္းသြား၍မရေတာ့သည္ကား အထင္အရွားပင္။ ကိုယ့္တပ္ကိုယ္ႏိုင္ေအာင္ထိန္းႏိုင္ေသာ၊ လူထုကစိတ္ႏွလံုးဒံုးဒံုးခ်ႏိုင္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ေသာ
စြမ္းပကားကိုလူထုကေမ်ွာ္လင့္ေနေပၿပီ။ လႊတ္ေတာ္ကုလားထိုင္ကိုမ်က္ေစ့က်၍အခြင့္အေရးရေပါက္ရလမ္းကိုသာၿမင္တတ္ေသာ၊ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမွုကိုသာအေလးထားေသာ အမတ္ မင္းမ်ားအၿဖစ္လူထုကမၿမင္လိုေတာ့ သည္မွာထင္ရွားသည္။ မိမိအႏိုင္ရၿပီဆိုသည္ႏွင့္တက္မေထာင္လိုေသာ၊ ပလႊားလိုေသာစိတ္၊ မိမိတို့နစ္နာခဲ့ေသာ၊ လက္စားေခ်လိုေသာစိတ္တို့ကိုအၿပီးတိုင္သင္ပုန္းေခ်ႏို္င္ေသာ အေလ့အ က်င့္မ်ားယခု ကတည္းကေမြးၿမဴၾကဘို့လိုလာပါၿပီ။ ပညာတတ္အမတ္မ်ားကိုေနရာေပးႏိုင္ေရး အတြက္ သက္ၾကားအိုႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကလမ္းဖယ္ေပးရမည့္အခ်ိန္ဆိုက္ေပၿပီ။
လက္ရွိအာဏာရဦးသိန္းစိန္အစိုးရ
အတိုက္အခံပါတီNLD ၏ပြဲဆက္ေအာင္ၿမင္မွုကိုၾကိဳတင္ခန္းမွန္းမိၿခင္းရွိမရွိကိုအာဏာရအစိုးရ မွမည္မွ်အထိရိပ္မိၿခင္းရွိမရွိကိုယေန့အထိမသိရေသးေပ။ (၁၉၉၀)ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အ ၿပတ္အသတ္အႏိုင္ရေသာယင္းပါတီ၏ေအာင္ႏိုင္မွုကို ထိုစဥ္စစ္အစိုးရကၾကိဳတင္တြက္ဆခဲ့ ၿခင္းမရွိသည္ကေတာ့ေသၿခာထင္ရွားလွေပသည္။ သို့အတြက္ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရ၏တခ်က္ လႊတ္အမိန့္ၿဖင့္အာဏာလႊဲရန္ကိစၥပါယ္ဖ်က္ၿခင္းအပါအ၀င္ အႏိုင္ရအတိုက္ခံမ်ားစြာတို့ကို အက်ဥ္းခ်ၿခင္းစသည္တို့ကိုေဇာက္ခ်လုပ္ခဲ့ၿခင္းမ်ားၿဖင့္၊ ႏွိမ္နင္းခဲ့ေသာသာဓကရွိခဲ့သည္။ ထို သာဓကကိုၿပည္သူတစ္ရပ္လံုးသာမက၊ ႏိုင္ငံတကာကခုတစ္ခ်ိန္တြင္စိုးရိမ္ပူပန္မွုမ်ားရွိခဲ့ သည္။ သမၼတႏွင့္တပ္မေတာ္အၾကီးအကဲ၏ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကိုေလးစားအသိအမွတ္ၿပဳ မည္ဟူေသာတရား၀င္ေဖၚၿပခ်က္မ်ားမီဒီယာမ်ားတြင္ပလူပ်ံေအာင္ထည့္သြင္းေနေသာ္လည္း၊ သံသယစိတ္မ်ားပေပ်ာက္ၿခင္းမရွိေသးေၾကာင္းေတြ့ရသည္။ ယေန့တြင္ပင္ရန္ကုန္အေၿခစိုက္အေမရိက၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ဥေရာပသံအမတ္ၾကီးမ်ားကအစိုးရအဖြဲ့ အၾကီးအကဲမ်ားႏွင့္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တို့ထံသြားေရာက္ေတြ့ဆံုရင္းမ်က္ရိပ္မ်က္ကဲေလ့ လာၾကၿပီဆိုသည္ကိုအထင္အရွားၿမင္ၾကရၿပီ။ အာဏာရပါတီတြင္းစစ္တပ္ႏွင့္ အစိုးရအသိုင္း အ၀န္းအၾကားရရွိေနေသာအခြင့္ထူးခံစားေနရမွုမ်ားကိုခ၀ါခ်ရမည္ကိုစိုးရိမ္ပူပန္မွုမ်ားရွိလာႏို္င္သည္။ ဤအတြက္အထြက္ခက္ေသာ ရာထူးေလွ်ာဘ၀သို့ေရာက္ၾကရမည္ကို မလိုလားၾက။ ယင္းအတြက္သင့္တင့္ေသာအစီအမံအကာအကြယ္မ်ားရွာေဖြရင္း၊ အတိုက္အခံ မ်ားေနရာယူ လာၾကသူေတြႏွင့္ပဋိပကၡမွုမ်ားၾကိမ္းေသေပါက္ရွိလာႏိုင္သည္။ ယေန့ပင္လ်င္ သမၼတဦးသိန္း စိန္မွအေမရိကသမၼတဘာရက္အိုဘားမားႏွင့္တိုက္ရိုက္ဖံုးစကားတြင္၊ အႏိုင္ရပါတီအားေခ်ာ ေမြ့ေသာအာဏာလႊဲေၿပာင္းမွုၿပဳရန္ထပ္ဆင့္ကတိၿပဳခဲ့ေၾကာင္းၾကားသိရသည္။
အႏိုင္ရပါတီမွအစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားတြင္ေနရာယူလာေသာအခ်ိန္တြင္ဌာနဆိုင္ရာအၾကီးအကဲအဆင့္ဆင့္တို့က၊စနစ္ေဟာင္းကအက်င့္မ်ားၿဖင့္လက္ေဆာ္တံစိုးေပးၿခင္း၊ စိစစ္ၿခင္း မရွိေသာအေၾကာင္းအခ်က္တို့ကိုမ်က္ႏွာရလိုၿခင္းအေၾကာင္းၿပဳလ်က္လီဆယ္တင္ၿပေထာက္ခံ ၿခင္းမ်ိဳးတို့ကိုေရွာင္ရွားၾကရန္လိုသည္။ အထက္ဖားေအာက္ဖိၾကိဳးနီစနစ္ကိုခ၀ါခ်ၾကရန္ လို သည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္ကဲ့သို့အစိုးရတဖြဲ့လဲတိုင္းၿဖစ္ေနၾကၿဖစ္ရပ္တခုၿဖစ္သည့္၊ အစိုးရအဖြဲ့
၀င္လက္ေအာက္ခံအေစအပါးအပါးမ်ား၊ ၀န္ထမ္းႏွင့္သက္ဆိုင္ၾကသူမ်ားအားယခုအခ်ိန္တြင္၊ အေၿပးအလႊားေနရာမ်ားခ်ၿခင္း၊ ေၿပာင္းေရႊ့ၿခင္း မ်ားၿပဳလုပ္ေနခ်ိန္ၿဖစ္သည္။
တပ္မေတာ္၏ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္ေနမွု
လက္ရွိအေၿခခံဥပေဒႏွင့္ေရာက္ရွိေနေသာႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းက၊ ၿမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာက တြင္စစ္တပ္၏ပါ၀င္ပါတ္သက္ေနမွုကဆက္လက္သက္ဇိုးေရွႏိုင္မည့္အလားအလာကိုေတြ့ေနရသည္။ အဆင့္ဆင့္ေသာလႊတ္ေတာ္မ်ား(၂၅%)ေသာအမတ္ေနရာမ်ားတြင္စစ္ဗိုလ္မ်ား၏ အလိုအေလ်ာက္ပါ၀င္ခြင့္ရွိေနမွုသာမက၊ သမၼတၿဖစ္ႏိုင္ခြင့္ကိုတစ္ခ်က္လႊတ္အာဏာပိုင္စိုး ေသာတပ္မေတာ္အၾကီးအကဲ၏အခြင့္အာဏာ၊ ၿပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏အဓိကရာထူးမ်ား ၿဖစ္ေသာကာကြယ္ေရး၊ ၿပည္ထဲေရးႏွင့္နယ္စပ္ေရးရာတာ၀န္မ်ား၊ ၿပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသၾကီး အစိုးရအဖြဲ့မ်ား၏လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ၀န္ၾကီးရာထူးမ်ားတြင္လည္းတြင္စစ္ဗိုလ္မ်ားသာဆက္လက္ရွိေနႏိုင္ခြင့္တို့သည္အေၿခခံဥပေဒ၏ႏိုင္ငံတကာစံႏဳန္းမကိုက္ညီမွုကိုမီးေမာင္းထိုးၿပရာေရာက္ေနသည္။ က်ဆင္းေနေသာလူထုယံုၾကည္ကိုးစားမွုကိုၿပန္လည္အဖတ္ ဆယ္ႏိုင္ေရးမွာတပ္မ ေတာ္အၾကီးအကဲအဆင့္ဆင့္တို့၏စိတ္ဓါတ္ေရးရာပိုင္းၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲႏိုင္မွုအေပၚမ်ားစြာတည္မွီေနေပသည္။ အေမရိကႏွင့္ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားမွ စစ္မဟာဗ်ဴဟာဆိုင္ရာက်ြမ္းက်င္ေသာပညာ ရွင္မ်ားကယခုအခ်ိန္ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးတကၠသိုလ္ႏွင့္စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္တို့ တြင္အ ဆင့္ၿမင့္ေသာစစ္တပ္အၿဖစ္အသြင္ေၿပာင္းႏိုင္ေရးသင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားကိုေဆြးေႏြးပို့ခ်လ်က္ရွိေၾကာင္း၀မ္းေၿမာက္ဘြယ္ၾကားသိရသည္။
အေရးၾကီးသည့္အခ်က္ကား စစ္တပ္သည္သီးသန့္လူတန္းစား/အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားဟူေသာ စိတ္ဓါတ္ကိုခ၀ါခ်ၾကရန္အထူးလိုအပ္သည္။ အရည္အေသြးၿပည့္၀၍၊ လူထုက”သူရဲေကာင္း” သဖြယ္ၿမင္ဆက္ဆံလာႏိုင္မွသာၿပည္တြင္းသာမကႏိုင္ငံတကာက ေလးစားလာမည္ၿဖစ္သည္။ တေသြးတသံတမိန့္စနစ္သည္စစ္ေၿမၿပင္တြင္ေကာင္းစြာအေထာက္အကူၿပဳေသာ္လည္း၊ အရပ္ ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္အရည္အေသြးၿပည့္၀ေသာစနစ္ထူေထာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္။ လူထုႏွင့္တ သားတည္းၿဖစ္ႏိုင္ေရးအတြင္မီဒီယာႏွင့္သတင္းေလာကတြင္သာရုပ္ၿပေကာင္းေအာင္ေဖၚၿပေနရေသးသေရြ့၊ စစ္တပ္အေပၚအၿမင္ေစာင္းမွုမ်ားဆက္လက္တည္ေနဦးမည္သာ။ အရပ္ဖက္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးတြင္စစ္ဗိုလ္/သားမ်ား၀င္ေရာက္၍အခ်ိန္မေရြးထမ္းေဆာင္ႏိုင္သည္ဟူေသာမွားယြင္း ေသာအယူအဆကိုေဖ်ာက္ဖ်က္ၾကရန္လိုအပ္သည္။ ကိုယ္ႏွင့္ဆိုင္ေသာႏိုင္ငံကာကြယ္ေရးကို ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ေရာေထြးမၿပစ္ရန္အေရးၾကီးသည္။ “ႏိုင္ငံ့အႏၱရာယ္ကိုထိမ္းသိမ္းရန္ အလို့ငွာ” ဟူေသာဓါတ္ၿပားေဟာင္းကိုဖြင့္ရေတာ့မည့္ေခတ္မဟုတ္ေပ။ ထိုနည္းတူ”ၿမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းသည္အၿခားႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္မတူ”ဟူေသာဆင္ေၿခမ်ားကိုစြန့္လႊတ္ႏိုင္ေသာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၿဖစ္အသြင္ေၿပာင္းၾကရမည့္ေခတ္သို့ေရာက္ေပၿပီ။ အဆံုးဆိုရလ်င္ ဥပ ေဒၿပဳမွုႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္မွုယႏၱရားမ်ားတြင္(၂၅%)ပါ၀င္ေနမွုကိုမိမိအစီအစဥ္ၿဖင့္အဆင့္လိုက္ေလ်ွာ့ ခ်သြားရန္အထူးလိုအပ္ေနေပၿပီ။
လူထုအပါအ၀င္ေက်ာင္းသားႏွင့္သာႆနာ၀င္မ်ား
လူထုစိတ္ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္ထားေသာအမတ္မ်ားတန္းစီထြက္ေပၚလာၿပီမို့၊ ထိုအမတ္မ်ားမည္မွ် အတိုင္းအတာအထိမိမိနယ္ေၿမကိုကုိယ္စားၿပဳႏိုင္သည္ကိုမ်က္ေခ်မၿပတ္ၾကရန္လိုေပၿပီ။ ထစ္ ကနဲရွိဆႏၵၿပရန္မလိုသင့္ေတာ့ေသာေခတ္ကိုကိုယ္ကတြန္းပို့ထားၿပီးၿပီမို့၊ ဥပေဒကေပးထား ေသာလမ္းေၾကာအတိုင္းမိမိဆႏၵကိုၿပဳၾကရန္သာရွိသည္။ ၀န္ထမ္းမ်ားသည္လည္းၿပည္သူေတြမို့မိမိေခ်ြးနည္းစာၿဖင့္ရရွိေသာ၀င္ေငြထဲမွာအခြန္ထမ္းေက်ပြန္ၾကရန္အေရးတၾကီးလိုအပ္လာၿပီၿဖစ္သည္။ ၀န္ထမ္းမ်ားတေနကုန္၍လုပ္ခြင္တြင္အေကာင္ အထည္ၿပစရာတခုမွ်မရွိေသာေခတ္ကိုေၿပာင္းလဲၾကရန္လိုေပၿပီ။ တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ မိနစ္မဆိုင္းလုပ္ခြင္တြင္လုပ္အားၿပည့့္လုပ္ႏိုင္သည့္အတြက္မိမိတို့ဘ၀ဖူလံုၾကရသည္ကိုအတုယူအားက်ၾကရန္လိုေပၿပီ။ သင့္တင့္ေသာမိသားစုဘ၀အဆင့္ကိုရရွိေရးမွာလုပ္ခြင္တြင္၀န္ထမ္း တိုင္းကေရသာခိုလိုစိတ္ကင္းၾကရန္လိုေပၿပီ။ မိမိတို့ေရြးေကာက္တင္ေၿမွာက္ထားေသာအစိုးရ အဖြဲ့ ႏွင့္ အမတ္မ်ားကိုသာလက္ညွိဳးထိုး၍မရေတာ့ဟူေသာအခ်က္ကိုၿမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္ ၾကဘို့လိုေပၿပီ။
လူမ်ိဳးေရး/ဘာသာေရးကိုခုတံုးလုပ္ၿခင္း၊ လူမ်ိဳးေရး/ဘာသာေရးခြဲၿခားမွု၊ ဘာသာေရး၊လူမ်ိဳး ေရး အစြန္းေရာက္အယူသီးမွုမ်ားသည္၊ မ်က္ေမွာက္တိုးတက္ထြန္းကားေသာႏိုင္ငံၾကီးမ်ားတြင္ အရာ၀င္ေသာကိစၥမ်ားမဟုတ္ေတာ့။ ႏိုင္ငံ၏ဦးတည္ရာလမ္းေၾကာင္းသည္ ကမၻာႏွင့္ရင္ ေဘာင္တန္းႏိုင္ေသာ၊ ႏိုင္ငံတကာတြင္လူ၀င္ဆန့္ေသာအဆင့္သို့ခ်ီတက္ေနခ်ိန္မို့ယငး္ေသး သိမ္ေသာအေတြးအၿမင္မ်ားရွိေနေသးသေရြ့၊ မိမိအိမ္နီးခ်င္းေဒသတြင္းပင္အထင္ေသးခံ ေနရဦးမည္ၿဖစ္သည္။။ သာႆနာ၀င္ရဟန္္းသံဃာမ်ားႏွင့္အၿခားဘာသာ၀င္ မ်ားကလည္း ႏိုင္ငံ့အေရးအရာကိစၥမ်ားတြင္ခ်ယ္လွယ္ပါ၀င္ၿခင္း၊ မိသားစုခ်င္း၊ေဒသ/လူမ်ိဳး ခ်င္း မုန္းတီး ေရး၀ါဒၿဖန့္လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္တန္းကရန္ၾကရန္လိုေပၿပီ။ႏူးညံ့သိမ္ေမြ့ေသာ ဗုဒၶအယူ၀ါဒထြန္း ကားရာၿမန္မာႏိုင္ငံမွဗုဒၶဘာအစြန္းေရာက္တယူသန္မ်ားေပၚထြက္လာသည္ဆိုေသာအၿဖစမ်ိဳးကိုတားဆီးရမည့္အခ်ိန္ေရာက္ေပၿပီ။ ကမၻာ့မိသားစု၀င္မ်ားအၿဖစ္ႏိုင္ငံတကာလွည့္လည္ သြားလာေနၾကခ်ိန္တြင္၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံတံခါးကိုပိတ္လ်က္ေခတ္ေနာက္ၿပန္ဆြဲေသာအၿဖစ္ကို ေခတ္ၿမန္မာလူငယ္တို့ရြံရွာေနၾကေပၿပီ။
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ အႏိုင္ရပါတီအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ၾကီးႏွင့္ယင္း၏ေလာင္းရိပ္ေအာက္မွ အႏိုင္ရၾကကုန္ေသာ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားမွအႏိုင္ရအမတ္ေလာင္းမ်ား၏ “ဟန္းနီးမြန္း” ကာလသည္တိုေတာင္းယံုမကရွိခ်င္မွပင္ရွိေတာ့မည္ၿဖစ္သည္။ မိမိတို့တာ၀န္ယူရန္အခြင့္ အလမ္းသည္ရလာသည္ႏွင္တစ္ၿပိဳင္နက္ေၿမာက္ၿမားလွစြာေသာစိမ္ေခၚမွုၾကီးငယ္တို့သည္၊ အလံုးအရင္းႏွင့္၀င္ေရာက္မည္မွာမလဲမေသြ။ ထိုနည္းတူအာဏာရအစိုးရမွရာထူးလႊဲေၿပာင္း အၿပီး၊ အနားယူၾကခ်ိန္တြင္အထြက္ေကာင္းလွၾကဘို့၊ သိကၡာရွိေသာနမူနာေကာင္းကိုကမၻာ ကိုၿပရန္အထူးလိုၿပီဟု၍သာ။ ။

The "Election" was born in our native land called Myanmar‏

For the first time in 25 years after the denial of landslide 1990 election by the then military rulers, millions of my countrymen flocked to the polls stations across Myanmar yesterday to cast their votes of choice. The results are expected to be released on Monday local time, per election officials. Many critics, inside and outside Burma, cautiously acknowledge the election would be fair despite pockets of irregularities.
My mind flew back to 1990 election when I was serving as a civil servant in the city Pyinmana, now the Capitol Naypyidaw. I was happened to be one of the township election commission members. Not to the surprised, the the entire commission members voted for the opposition party NLD!
Even the citizens outside Burma made chartered flights to the native land just to cast votes. Hundreds and thousands of Burmese citizens lined up for hours and days in front of foreign missionaries to show their eagerness.
Sadly, many Burmese who were born and even raised in their native Burma were barred to vote due to lack of Burmese citizen ships. The current constitution is lack of this human right. Our birth right has been erased once you (for any reason) bare no valid Burmese passport. Sadly Banghali (Rohingya), who historically live side-by-side in Myanmar for many centuries, were excluded. If we accept the truthfulness of 'immigration', they are our brothers and sisters despite their colors and faiths.

It is premature to predict NLD will overwhelmingly win, but it is likely. Even though, the opposition party NLD and others set to win with majority votes, there are much to be done. The standing constitution bars elected official to make major changes without blessing by 25% military mandate in all levels of legislative. The opposition figure Aung San Su Kyi is barred to become a president while the commander-in-chief maintains absolute power to appoint his choice to the presidium. Most importantly, parliamentarians have no power to draft a law on their owns. Many laws passed, to this day, are being processed and drafted by either government agencies, office of the attorney-general and/or technical expertise who are outside of the elected personals circle. Literally, lawmakers receive the drafted packages only after that and are allowed to discuss to make passage to become laws. It is not clear, how much to the extent the lawmakers' (parliamentarians) input are considered.
However, power-hunger politicians, have much of their eyes on "chairs" of the Hluttaws.
Regardless of many critics, Thein Sein is the leader of today's Myanmar who opens many doors in transition of democracy. It has been proven that all laymen are allowed to openly criticize the government in streets for the first time since 1962 military rule. His tracked record of allowance to participate in political arena by all oppositions, opening of dialogue of ceasefire of armed groups with outside technical expertise, freeing of many political prisoners, relaxation of media iron grip, decentralization of public authorities and deployment of asset management to minority ethnic regions and states and sidelining with public in religious and ethnic disputes and civil unrests. I am thrilled to learn president and military chief commitment to respect the election outcome. Thousands of images appear on public network with president and his deputies taking part in waiting lines side-by-side with general public (although still part of the propaganda) to cast their votes.

The fairness and transparency of the election will NOT be proven until elected parliamentarians are handed over with the executive power in all Hluttaws; expected to convene early next year.

All of the sudden (of the decades of political darkness), many of my fellow citizens who turned their back to opposition parties including Daw Aung San Su Kyi, due to either afraid of persecution or dislike, have turned their faces to her and embrace her like "NLD enthusiasts"!
The current constitution is lack of (2) major norms: lack of power of representation and lack of power to elect directly to the nation's top executive position called president. Constitution was crafted carefully to make sure the constitutional power rests with military ruler.
Yesterday election result came out much excitement of freedom in casting votes by the general public. But the future Myanmar's, the most important part such as formation of government and it's machinery, still lies in the forthcoming legislative meetings where the election of president will take place.  

We will see the flicker of democracy at the end of the tunnel by early next year!

with Metta

Kyi Wynn