(၂၀၁၅)သည္
အေမရိကၿပည္ေထာင္စု၏ လူၾကိဳက္မ်ားေနေသာ Social Security System ၾကီးအသက္(၈၀) ၿပည့္ေၿမာက္၍
စူပါစီနီယာစာရင္း၀င္သြားေသာအခါသမယၿဖစ္ပါသည္။ ဤအစီအမံၾကီးႏွင့္အတူ Medicare ေခၚသက္ၾကီးရြယ္အိုအၿငိမ္းစားမ်ား၏က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွုအစီအမံၾကီးသည္လည္း
သက္တမ္း(၅၀) ေရႊရတုတိုင္သြားၿပီၿဖစ္ပါသည္။ အေမရိကေနလူထုအေပါင္းတို့အတြက္ပ်ိဳတိုင္းၾကိဳက္ေသာႏွင္းဆီခိုင္ၿဖစ္ေန
ေသာအဆိုပါအစီအမံၾကီးမ်ားသည္၊ အေမရိကလူေနမွုစနစ္သို့လြယ္လြယ္ကူကူေရာက္ရွိလာၾကၿခင္းေတာ့
မဟုတ္ပါ။
(၁၉၃၅)ခုႏွစ္အေမရိကႏိုင္ငံတ၀ွမ္းတြင္စီးပြားပ်က္ကပ္ဆိုက္ေရာက္ေနခ်ိန္၊
ထိုစဥ္သမၼတၿဖစ္ခဲ့သူ Franklin D Roosevelt ကဤဥပေဒၾကမ္းၾကီးတင္သြင္းစဥ္က၊ လႊတ္ေတာ္တြင္းသာမက၊
ၿပင္ပေလာကတြင္း တြင္ပါၿပင္း ထန္ေသာဂယက္မ်ားရိုက္ခဲ့သည္။ ဤဥပေဒကိုေရးသားခဲ့ၾကသူ အစိုးရအဖြဲ့၀င္မ်ားႏွင့္အမတ္မ်ားကိုပင္အသက္
ၿခိမ္းေၿခာက္သည္အထိဆိုးရြားခဲ့ေၾကာင္းသမိုင္းကဆိုသည္။ ၀င္ေငြမမွန္/ေလ်ာ့နည္းရရွိခ်ိန္တြင္၊
ေရရွည္ အတြက္စုေဆာင္းရမည့္ေငြကိုပါၿဖတ္ႏွုတ္မည္ဟူေသာဤဥပေဒပါၿပဌာန္းခ်က္ေၾကာင့္၊ အိမ္အၿပန္ပါမည့္
လစာ ေငြပိုမိုေလ်ာ့နည္းသြားမည္ကိုေထာက္ၿပၿပီး၊ ကန့္ကြက္ၾကသူေတြအမ်ားအၿပားပင္။ သို့ေသာ္အမ်ားၿပည္သူ
တရပ္လံုးပါ၀င္အၾကံဳး၀င္ေစၿခင္းၿဖင့္၊ တည္ေထာင္မည့္ဤအစီအမံၾကီးထက္သာလြန္ေကာင္းမြန္ေသာ
အၿခား အစီအမံတခုတေလမွ် ထိုစဥ္ကရွာေဖြမေတြ့ခဲ့ၾကပါ။ အတားအဆီးမ်ားစြာၾကားမွအတိုက္အခံအပါအ၀င္
လႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္လံုးတို့၏ေထာက္ခံမွုၿဖင့္၊ (၁၉၃၅)ၾသဂုတ္(၁၄)ရက္ေန့တြင္ဥပေဒၾကီးတခုအၿဖစ္အသက္
၀င္လာခဲ့သည္ မွာယေန့တိုင္ၿဖစ္ပါသည္။ ေ၀ဖန္ၾကသူမ်ားစြာတို့၏ၾကားမွေပၚထြက္လာေသာဤဥပေဒၾကီးကား
ၾကီးမားလွေသာ အတားအဆီအခက္အခဲမ်ားမရွိခဲ့ယံုမက၊ လူၾကိဳက္မ်ားၿပီးလက္မလႊတ္ႏိုင္ေသာလူတိုင္း၏
အသည္းစြဲ ၿဖစ္ေန ေပၿပီ။ အေရးၾကီးသည့္အခ်က္အၿဖစ္စာဖတ္သူတို့သိရွိရမည့္အခ်က္ကား၊
ဤအစီအမံၾကီး သည္ အမ်ားထင္ သကဲ့သို့အတိုးအပြား၊နစ္နာဆံုးရွံုးမွုရွိေစႏိုင္ေသာ
stock ကဲ့သို့စုေဆာင္းေငြမဟုတ္ဘဲ၊ ရံပံုေငြ (fund) အၿဖစ္သာ မိမိတို့အားလံုးတို့၏ထည့္၀င္ေငြမ်ား၊
(စနစ္ေခတ္ေၿပာင္းေသာ္လည္း) အတည္တက်မေၿပာင္း မလဲရွိရင္း အတိုင္း ရွိေနမည္ ဆိုသည့္အခ်က္ကိုပင္။
ဤအစီအမံၾကီးကို (အထူးသၿဖင့္ Republican ပါတီၾကီးမွ) စီးပြားၿဖစ္အသြင္ေၿပာင္းရန္ၾကိဳးပမ္းမွုမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း၊
ခံစားခြင့္အခြင့္အေရးရေနၾကသူအပါ၀င္၊ အမ်ားၿပည္ သူကကန္ု့ကြက္ ကာကြယ္သၿဖင့္၊ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနဆဲပင္။
ဤအစီအမံကို ဗဟိုအစိုးရ၏ “ရိုက္စား” (fraudulent scam) ဟုပင္ပုတ္ခတ္ၾကသူေတြကဆိုၾကသည္။
(၁၉၆၅)ခုႏွစ္
သမၼတဂွြန္ဆင္လက္ထက္တြင္၊ ဤ Social Security အစီအမံၾကီးႏွင့္အတူ၊ ညီေနာင္ စီမံခ်က္
ၾကီးတခုေပၚထြက္လာခဲ့ပါသည္။ ယင္းကား Medicare ေခၚအၿငိမ္းစားမ်ား၏က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွုဆိုင္ရာ
အာမခံစနစ္ၾကီးၿဖစ္ပါသည္။ ဤအစီအမံၾကီးကို (၁၉၆၅ ဇူလိုင္ ၃၀ရက္ေန့) တြင္ၿပဌာန္းခဲ့ပါသည္။
ထိုအစီ အမံၾကီး(၂)ရပ္လံုးကိုေက်ာ္ေထာက္ေနာက္ခံၿပဳေသာ ဘဏ္ေငြေရး ေၾကးေရးကိုအာမခံေသာ
အစီအမံၾကီး ၿဖစ္သည့္ (Federal Deposit Insurance FDI Program)ၾကီးကိုေမြးဖြား ေပးလိုက္ၿခင္းၿဖင့္၊
မတည္ၿငိမ္ေသာ စီးပြားေရးစနစ္ၾကီးတြင္၊ ေငြစုေဆာင္းသူၿပည္သူအားလံုး၏တသက္တာ စုေဆာင္းေငြမ်ားကို
ဆံုးရွံုးလစ္ ဟင္းၿဖင္းမွကာကြယ္ေသာအကာအကြယ္တခုထြက္ေပၚလာပါသည္။ ဤစီမံကိန္းၾကီး(၂)ရပ္လံုး
ရပ္တည္ ႏိုင္ေရးအေပၚအမ်ားၿပည္သူတို့၏ယံုၾကည္အားကိုးမွုကိုသုေတသနၿပဳၾက ေသာအဖြဲံအစည္းစံုတို့၏
ေတြ့ရွိ ခ်က္အရ၊ ပ်မ္းမွ် (၇၀%)က ဆက္လက္အားကိုးေထာက္ခံလိုေသာဆႏၵရွိေၾကာင္းကိုၿမင္ေတြ့ရသည္။
လက္ရွိအလုပ္ခြင္မ်ားမွစုေဆာင္းေသာ
401k/403 စုေဆာင္းရံပံုေငြမ်ားသာမက၊ အစိုးရပင္စင္ႏွင့္လူနည္းစုမ်ား အတြက္ထားရွိေသာရံုပံုေငြမ်ားသည္ပင္လ်င္၊
Social Security Fund ကဲ့သို့မိမိတို့ဘ၀အတြက္လံုၿခံဳ စိတ္ခ် ရေလာက္ေသာ၊ အေထာက္အပံ့မၿပဳႏိုင္ေၾကာင္းအမ်ားကတညီတညြတ္တည္းသိနားလည္ၾကသည္။
သုေတ သနၿပဳခ်က္တခုတြင္၊ လူ(၁၀)တြင္(၄)ဦးေလာက္ကမိမိတို့တသက္တာစုေဆာင္းေငြ (ေဒၚလာ၂ေသာင္းခြဲ)
ပင္မၿပည့္ခ်င္ေၾကာင္းထိတ္လန့္ဘြယ္ေတြ့ရသည္။ စာဖတ္သူေရာဘယ္ေလာက္စုေဆာင္းမိၿပီလဲ?
သို့ေသာ္လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္အနည္းငယ္မွစတင္ၿပီး၊
အေမရိကန္ၿပည္သူအၾကားပ်ံ့ႏွံ့လာေသာေကာလာဟဠတခု ရွိခဲ့ပါသည္။ ယင္းကားေနာင္ႏွစ္ဆယ္စုတခုအတြင္းအဆက္ဆက္ေသာအၿငိမ္းစားဟူသူတို့ထုတ္ယူ
ၾကၿခင္း ေၾကာင့္၊ ရံုပံုေငြကုန္ခန္းသြားမည္ဟူေသာဆိုစကားၿဖစ္သည္။ (၂၀၁၄)ခုႏွစ္SSA ေငြေရးေၾကးေရးဆိုင္ရာ
ၾကိၾကပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာအဖြဲ့၏အဆိုအရ၊ လက္ရွိမူရင္းရံပံုေငြအၿပင္၊ ပိုလွ်ံေနေသာရံပံုေငြ
(surplus fund) (၂.၈ ထရီလီယံ)ရွိေနေၾကာင္း၊ ဤလက္ရွိအေနအထားၿဖင့္၊ ေနာင္(၁၈)ႏွစ္တိုင္အတိမ္းအေစာင္းမရွိအၿငိမ္းစား
ယူၾကသူတစ္ဦးခ်င္းတိုင္းကို၊ မိမိတို့ခံစားခြင့္ရွိသည္ႏွင့္အညီ၊ အၿပည့္အ၀ထုတ္ေပးႏိုင္မည္ၿဖစ္ေၾကာင္းၿဖင့္၊
ယင္းေကာလာဟဠကိုတန္ၿပန္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ သို့ေသာ္လည္းလက္ရွိကြန္ဂရက္ဥပေဒၿပဳလႊတ္ေတာ္က၊
ရံပံုေငြ ယုတ္ေလ်ာ့မည့္အေရးကိုထိုအခ်ိန္တိုင္သည့္ေအာင္၊ တားဆီးႏိုင္ၿခင္းမရွိပါက၊ ခံစားခြင့္ရွိသူတို့၏ရပိုင္ခြင့္၏
(၇၇%) ကိုသာထုတ္ေပးႏိုင္ေတာ့မည္ဟုတြက္ခ်က္ၿပထားသည္။ ဤေဘးဒုကၡၾကီးမွလြတ္ေၿမာက္ႏိုင္ေရး
အတြက္၊ ပညာရွင္ေပါင္းစံု၊ အဖြဲ့အစည္းေပါင္းစံု၊ ဥပေဒၿပဳလႊတ္ေတာ္မ်ားမွနည္းလမ္းမ်ားစြာတို့ထြက္ေပၚလာၿပီး၊
ထြက္ေပၚလာဆဲၿဖစ္ပါသည္။ စာဖတ္သူတို့အေနၿဖင့္ပိုမိုအေလးေပးရမည့္အခ်က္ကား ဤအစီအမံႏွင့္ပါတ္သက္
ေသာမသိမၿဖစ္သိနားလည္ရမည့္၊ ၿမန္မာမိသားစု၀င္တိုင္းႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာကိစၥကိုေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို့။
(က) မည္သူတို့ခံစားႏိုင္မည္လဲ
(၁) မိမိအၿငိမ္းစားယူလ်င္
(၂) မိမိကိုယ္တိုင္မသန္မစြမ္းၿဖစ္လ်င္
(၃) မိမိေသဆံုးလ်င္
မိမိတို့အေမရိကနိုင္ငံတြင္ေနထိုင္စဥ္ကာလတခုလံုးလုပ္ကိုင္စုေဆာင္းေငြ
(သို့) ဇနီး/ခင္ပြန္းထံမွစုေဆာင္းေငြ (သို့) ဇနီး/ခင္ပြန္းေသဆံုးၿပီးက်န္ရစ္သူခံစားခြင့္
(သို့)က်န္ရစ္သူသားသမီးမ်ားမွခံစားခြင့္ဟူ၍၊ အၾကံဳး၀င္တရား ၀င္ခံစားခြင့္ရွိသူကေဖၚၿပပါတို့ထဲမွတခုခုကိုသာ
ခံစားႏိုင္သည္။
(ခ) ဘယ္အသက္အရြယ္မွာစတင္ခံစားသင့္သလဲ
ခံစားခြင့္အၿပည့္
(full benefit) ရရွိနိုင္ေရးအတြက္ဘယ္အခ်ိန္တြင္စတင္ခံစားမည္လဲဆိုသည့္ အေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။
ယေန့ယခုစတင္ခံစားမည္ဆိုပါက အသက္(၆၆)ႏွစ္ (၁၉၅၄ မတိုင္မွီေမြးဖြားၾကသူ ေတြ)ၿဖစ္ သည္။
ထိုထက္ေနာက္က်ေမြးၾကသူေတြ က (၆၆ႏွစ္ခြဲ)။ (၁၉၆၀)ေနာက္ပိုင္းေမြးၾကသူေတြက (၆၇ႏွစ္) စသည္
ၿဖင့္ႏွစ္အလိုက္တိုးသြားသည္။ ေနာက္က်ထုတ္ယူေလခံစားခြင့္ပမာဏမ်ားေလမို့၊ အသက္ (၇၀)မွအထိမထုတ္
ယူဘဲဆက္လက္စုေဆာင္း ႏိုင္ေၾကာင္းဆိုထားသည္။ သိထားရန္မွာထိုသို့မထုတ္ယူဘဲဆက္ စုေဆာင္းသူေတြ
ႏွစ္စဥ္ (၈%) တိုးေၾကာင္း ေဖၚၿပထားသည္။
(ဂ) ဇနီး/ခင္ပြန္းထံမွခံစားခြင့္ထုတ္ယူခြင့္ရွိပါသလား
မိမိကိုယ္တိုင္ထုတ္ယူခြင့္သက္တမ္းၿပည့္ခ်ိန္တြင္ဇနီး/ခင္ပြန္းထံမွခံစားခြင့္ကိုဇနီး/ခင္ပြန္းအၿဖစ္ထုတ္ယူခြင့္ရွိပါသည္။
မိမိကိုယ္တိုင္၏စုေဆာင္းေငြကိုမထုတ္ယူဘဲဆက္လက္စုေဆာင္းၿပီး အသက္ (၆၆ႏွစ္ မွ ၇၀)တြင္မွ
ေၿပာင္းၿပီး ထုတ္ယူႏိုင္ပါသည္။ အသက္မၿပည့္မွီအၿငိမ္းစားယူေသာ ဇနီး/ခင္ပြန္းကလည္းမိမိ
ဇနီး/ခင္ပြန္းထံမွ ခံစားခြင့္ကို ဤနည္းအတိုင္းထုတ္ယူခြင့္ရွိပါသည္။ သို့ေသာ္ ခံစားခြင့္တခုတည္းကိုသာထုတ္ယူခြင့္ရွိေသာ
အစိုးရ၏ခံစားခြင့္ကန့္သတ္ခ်က္မူကိုသတိၿပဳပါ ေလ။
(ဃ) ဇနီး/ခင္ပြန္းေသဆံုးသြားခဲ့ေသာ္
က်န္ရစ္သူဇနီး/ခင္ပြန္းမွခံစားခြင့္ကိုထုတ္ယူခြင့္ရွိသည္။
အကယ္၍ဇနီး/ခင္ပြန္း၏သက္ၿပည့္ (full age) ခံစားေနဆဲၿဖစ္ပါက က်န္ရစ္သူ(survivor
spouse)ဇနီး/ ခင္ပြန္းအၿဖစ္ခံစားခြင့္တို့ၿမွင့္ထုတ္ယူခြင့္ရွိသည္။
(င) Medicare ခံစားခြင့္စတင္ခ်ိန္
အသက္(၆၆)ႏွစ္ၿပည့္ေသာအခ်ိန္တြင္အက်ိဳးသက္ေရာက္ခံစားခြင့္ကိုဥပေဒကၿပဌာန္းထားယံုမက၊
စာရင္း မသြင္းမေနရပညတ္ခ်က္ကိုလည္းၿပဳထားသည္။ သို့ေသာ္ မိမိအေနၿဖင့္အခ်ိန္ၿပည့္ဆက္လက္
အလုပ္လုပ္ ကိုင္ေနပါက၊ Social Security ရံုးသို့အေၾကာင္းၾကားအသိေပးၿပီး၊ ဤခံစားခြင့္ကိုလံုး၀အၿငိမ္းစားယူ
မွ စာရင္းသြင္းခြင့္ၿပဳထား ေသာခ်ြင္းခ်က္ရွိပါသည္။ သို့ေသာ္မိမိလုပ္ကိုင္ေနေသာအလုပ္သည္၊
အခ်ိန္ၿပည့္ ၀န္ထမ္း (၂၀)ဦးထက္မနည္း ေသာလုပ္ငန္းမ်ိဳးမၿဖစ္ပါက Medicare ကိုခ်က္ခ်င္းစာရင္းသြင္းရန္မေမ့ပါႏွင့္။
(စ) Medicare ႏွင့္ Medicaid (သို့)
အၿခားအာမခံစနစ္ တၿပိဳင္တည္းထားႏိုင္သလား
ထားႏိုင္ပါသည္။
Medi-Medi ဟူေသာဒြန္တြဲခံစားခြင့္မ်ိဳးသည္မူလ၀င္ေငြမရွိသူ/အလြန္နည္းသူတို့ရွိေလ့ရွိၿပီး၊
Medicare အတြက္ေပးသြင္းရမည့္ပရီမီယံေၾကးကို Medicaid ကေပးသြင္းသြားၿခင္းၿဖစ္သည္။ မိမိလုပ္ကိုင္
ေသာ အလုပ္ကေဖၚၿပသကဲ့သို့အက်ဳံုးမ၀င္ေသာအလုပ္ရွင္မ်ိဳးၿဖစ္ၿပီးမိမိတြင္ Medicare မရွိ္ပါက
Medicare မွက်ခံေပး ေတာ့မည္မဟုတ္ပါ။ မိမိအလုပ္ရွင္၏အာမခံကကအရည္အေသြးၿပည့္မွီရန္ ၾကိဳတင္သိထားဘို့လို
ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္၊ အရည္အေသြးမၿပည့္မွီပါကထိုအလုပ္ရွင္၏အာမခံကိုပထမ အဆင့္သတ္
မွတ္သၿဖင့္၊ အလုပ္ရွင္၏အာမခံကက်ခံမေပးေသာေငြေၾကးႏွင့္ Medicareပရီမီယံေၾကးသြင္းၿပီး၊
ခံစားခြင့္မရွိ ေသာ ‘မိေအးႏွစ္ခါနာ’ေသာအၿဖစ္ေရာက္ႏိုင္ပါသည္။
(ဆ) စာရင္း၀င္ရမည့္အခ်ိန္
ပံုမွန္အေနၿဖင့္
ႏွစ္စဥ္ ဇႏၷ၀ါရီ (၁)ရက္မွ မတ္ (၃၁)အတြင္းစာရင္းသြင္းႏိုင္ၿပီး၊ မိမိအသက္(၆၅)ႏွစ္မၿပည့္မွီ
(၃)လအလိုမွစတင္၍ (၆၅)ႏွစ္ၿပည့္ေသာတစ္လ၊ ၿပီးေနာက္(၃)လအထိ (စုစုေပါင္း ၇-လ အတြင္း)စာရင္း
သြင္းေလ်ွာက္ထားရမည္။ ဥပမာ ဇူလိုင္(၁)ရက္ေန့ (၁၉၅၇)ႏွစ္တြင္ေမြးဖြားသူအေနၿဖင့္ မတ္(၁)
၂၀၂၂ ခုႏွစ္မွ၊ စက္တင္ဘာ (၃၀) ၂၀၂၂ခုႏွစ္အတြင္း စာရင္းသြင္းရမည္။ သို့မဟုတ္ပါကဒါဏ္ေၾကးပရီမီယံတိုးေပးရမည္ကို
သတိခ်ပ္ပါေလ။
အေမရိကႏိုင္ငံ၏ၿပီးခဲ့ေသာCensus
2010 အစီရင္ခံစာအရ ၿမန္မာလူမ်ိဳး (၆၃%)အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည္ဟု ဆိုထားၿပီး၊ Social
Security ခံစားခြင့္ရွိေနသူၿမန္မာဦးေရ (၇%) ရွိေၾကာင္းကိန္းဂဏန္းမ်ားကၿပဆိုထားရာ၊
လုပ္ခြင္၀င္ေရာက္၍ဘ၀၀န္ထမ္းေနၾကသူေတြ၊ ဤ Social Security ႏွင့္ Medicare အစီအမံၾကီး(၂)ရပ္လံုးကို
လက္လြတ္မခံေလ့လာၾကရန္ႏွင့္၊ ဤအက်ိဳးထူးမ်ားခံစားၾကရန္မီးေမာင္းထိုးၿပလိုပါသည္။
(က) မိမိတို့အသက္
(၆၅)ႏွစ္ၿပည့္ရန္ (၃)လအလိုတြင္ နီးစပ္ရာ Social Security ရံုးသို့သြားေရာက္ၿပီး၊
ဤအစီအမံမ်ားအတြက္ၿပင္ဆင္စာရင္းသြင္းၿခင္းၿပဳလုပ္ပါ။ အၿခားသူတစ္တစ္ဦးဦးကိုအားကိုးသည္ထက္မိမိ
ကိုယ္တိုင္ထိုရံုးမ်ားသို့သြားေရာက္ေမးၿမန္းၿခင္းစသည္တို့ကိုၿပဳလုပ္ၾကပါ။
(ခ) ဤအစီအမံမ်ားသည္
မိမိတို့အလုပ္လုပ္စဥ္ကကဲ့သို့တစ္ဥိးကလုပ္ၿပီး၊ က်န္မိသားစု၀င္မ်ားက ခံစားခြင့္ ရေသာ
Group Plan မဟုတ္ဘဲ၊ ကိုယ္တိုင္ေလွ်ာက္ယူၿပီး၊ မိမိတစ္ကိုယ္တည္းအတြက္သာရေသာ
individual plans မ်ားၿဖစ္သည္ကိုသတိခ်ပ္ပါ။
(ဂ) မိမိေလ်ွာက္လႊာတင္စာရင္းသြင္းၿခင္းကိစၥအ၀၀ကို၊
မိမိစိတ္ခ်ရသူမိတ္ေဆြ (သို့မဟုတ္) သားသမီးတို့ကို အသိေပး၍၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ားမိတၱဴေပးထားပါ။ ဤအဖြဲ့ၾကီး၏ website
တြင္ account ဖြင့္ထားၿပီး၊ ယင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုထိမ္းသိမ္းၿပီးစိတ္ခ်ရသူတို့ထံၿဖန့္ေ၀ထားပါ။
(ဃ) မိမိတို့ႏွင့္သက္တူရြယ္တူမ်ားရွိရာ စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္
Senior centers မ်ားတြင္မိတ္ဖက္မ်ားထားရွိၿပီး သတင္းဖလွယ္ေသာအက်င့္ေကာင္းမ်ားေမြးၾကပါ။
No comments:
Post a Comment