အေမရိကေရာက္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားတို့ သိထားသင့္ေသာ အေမရိကသမၼတေလာင္းမ်ား၏ ေၾကၿငာထားေသာမူ၀ါဒမ်ားႏွင့္လက္ရွိရပ္တည္ခ်က္မ်ား

အခ်ိန္ကာလတာႏွစ္လ မရွိတရွိအတြင္း က်င္းပေတာ့မည့္ အေမရိကႏိုင္ငံသမၼတေရြးေကာက္ပြဲၾကီးကား အၾကိတ္အနယ္အဆင့္သို့ေရာက္ေနၿပီၿဖစ္သည္။ ယခုေရြးေကာက္ပြဲၾကီး၏ ထူးၿခားခ်က္ကား လ်ာထားေမွ်ာ္ လင့္ခ်က္ အေကာင္းဆံုးအမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးလညး္ၿဖစ္၊ သမၼတကေတာ္တစ္ဦးၿဖစ္ယံုမက၊ အုပ္ခ်ုဳပ္ေရး နယ္ပယ္ တြင္ အေတြ့အၾကံဳမ်ားစြာရွိသည့္ Hillary Clinton ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္အ၀န္း အ၀ိုက္အတြင္း၊ ဆက္စပ္အ ေတြ့အၾကံဳမရွိေသာ္လည္း၊ ၀ါရွင္တန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ၾကီးႏွင့္ဥပေဒၿပဳလႊတ္ေတာ္ၾကီးတို့၏ခ်ိဳ့ယြင္း အားနည္းမွု၊ လူထုအတြက္အေရးၾကီးေသာကိစၥရပ္မ်ားအပါအ၀င္ႏိုင္ငံေရးမွားယြင္းမွုမ်ားကိုၿပစ္ၿပစ္ခါခါေ၀ဖန္တတ္ၿပီး၊  ေနရင္းေဒသဖြားအေမရိကႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူမ်ား၏လႊမ္းမိုးေနရာယူလာမွုတို့ကိုမရွူစိမ့္ႏိုင္ ေသာ လူအခ်ိဳ့တို့၏ ေထာက္ခံမွု ရေနေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီး Donald Trump တို့၏၊ မၾကံဳစဖူးေသာ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမွုတို့ ေၾကာင့္အေမရိက ကသာမက၊ ကမၻာကစိတ္၀င္တစားေလ့လာေနၾကသည္ကိုေတြ့ရသည္။ မၾကာမွီရက္မ်ားအတြင္းမဲဆႏၵရွင္လက္ထဲသို့ေရာက္ရွိလာမည့္ ဆႏၵမဲကတ္ (ballots) တို့ကိုၿဖည့္သြင္းရာတြင္၊ “သူမ်ားေၿပာလို့သူ့ကိုမဲထဲ့လိုက္ရတာ”ဟူေသာအၿဖစ္မ်ိဳးသို့မေရာက္ရွိရေလေအာင္၊ ႏိုင္ငံတြင္းေစာင့္ၾကည့္ပညာ ရွင္မ်ား၏ သုေတသနၿပန္တမ္းမ်ားကိုစုစည္းတင္ၿပလိုက္ရပါသည္။

Trump သည္ UPenn တကၠသိုလ္က စီးပြားေရးဘြဲ့ရရွိခဲ့ၿပီး၊ Clinton သည္ ကမၻာေက်ာ္ Yale University က ပါရဂူဘြဲ့ရရွိခဲ့ၿပီးတကၠသိုလ္ပါေမာကၡသူတစ္ဦးၿဖစ္ခဲ့ပါသည္။

တရားဥပေဒေရးရာ

(က) Clinton ေရာ Trump ႏွစ္ဦးစလံုးတို့ကလက္ရွိေသဒါဏ္အမိန့္ကိုဆက္လက္ထားရွိေစလိုၾကသည္။

(ခ) Clinton ကသမိုငး္စဥ္ဆက္ ေဒသခံIndians မ်ားႏွင့္ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ စီးပြားေရး၊ နယ္ပယ္သတ္မွတ္ခ်က္၊ ခံစားခြင့္အရပ္ရပ္တို့ကိုဆက္လက္ထားရွိက်င့္သံုးရန္သေဘာတူေသာ္လည္း၊ Trump သေဘာထားေပးရန္ၿငင္း ဆန္သည္။

(ဂ) ပုဂၢလိကအက်ဥ္းေထာင္စနစ္ကို ဥပေဒေရးရာလက္တလံုးၿခားလုပ္လာမည့္ၿဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားေၾကာင့္ Clinton က ကန့္ကြက္ထားေသာ္လည္း၊ Trump ကေထာက္ခံအားေပးယံုမက သူကဤစနစ္ကိုစတင္အေကာင္အထည္ ေဖၚရန္ၾကံစည္မည္ဟုဆိုသည္။

(ဃ) မသကၤာ/သံသယၿဖစ္ဖြယ္ရွိသူမည္သူမဆိုကို လူမ်ဳိးေရးရွုေဒါင့္ၿဖင့္ၾကည့္ရွုစံုစမ္းစစ္ေဆးၿခင္း (racial profiling) လုပ္ရန္ Trump ကအၿပင္းအထန္ေတာင္းဆိုေထာက္ခံေသာ္လည္း၊ ယင္းအခ်က္ကို မူလက သေဘာတူခဲ့ေသာ Clinton ကမိမိအေနၿဖင့္ အေၿခခံဥပေဒကတားၿမစ္ထားခ်က္ကိုေက်ာ္လြန္ၿပီး၊ လူတစ္ဦးအား လူမ်ိဳးကြဲၿပားမွုတခုတည္းေပၚအေၿခခံ၍ အေရးယူစစ္ေဆးၿခင္းမၿပဳႏိုင္ေၾကာင္းသေဘာထားၿပဳသည္။

(င) မူးယစ္ေဆး၀ါးတိုက္ဖ်က္မွုကိုအရင္းအၿမစ္ကိုစံုစမ္းၿခင္းမၿပဳဘဲ က်ဴးလြန္သူအားလံုးကိုမ်က္ေစ့မွိတ္ အေရး ယူမွုမ်ိဳးကို Clinton ကသေဘာမတူေသာ္လည္း၊ Trump ကမိမိအေနၿဖင့္အေသးစိပ္ေလ့လာရန္ လိုေသးသၿဖင့္ သေဘာထားမွတ္ခ်က္မေပးေသးပါ။

စီးပြားေရးႏွင့္အခြန္အေကာက္

(က) စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုအခြန္ေလွ်ာ့ခ်ၿခင္းသည္ အလုပ္လက္မဲ့ၿပႆနာကိုတိုက္ရိုက္ေၿဖရွင္းႏိုင္သည္ဟု Trump ကယံုၾကည္ေထာက္ခံၿပီး၊ Clinton ကမူ ဤအခ်က္ကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္သာသက္သာ မွုရေစၿပီး၊ စီးပြားေရးအေၿခခံအေဆာက္အအံုကိုအခိုင္အမာခ်ႏိုင္ေသာနည္းပညာဆန္းသစ္မွုမ်ားကသာ ကုစား ႏိုင္မည္ဟုဆိုထားသည္။

(ခ) ေရနံႏွင့္သဘာ၀ဓါတ္ေငြ့ထုတ္လုပ္ေသာကုမၸဏီၾကီးမ်ားကို အခြန္အခခုႏွိမ္ခံစားခြင့္ေပးၿခင္းကို candidates ႏွစ္ဦးလံုကဆန့္က်င္ၾကသည္။

(ဂ) ၀င္ေငြေကာင္းၾကေသာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တို့၏၀င္ေငြခြန္တိုးၿမွင့္ၿခင္းၿဖင့္သာ၊ တုိက္ရိုက္အက်ိဳးၿပဳႏိုင္မည့္ အစိုးရ၀န္ေဆာင္လုပ္ငန္းမ်ား အရည္အေသြးမွီႏိုင္မည္ဟု Clinton ကယံုၾကည္ထားေသာ္လည္း၊ Trump ကတိုးၿမွင့္ေကာက္ခံရန္ဆႏၵမရွိေသးေၾကာင္းဆိုထားသည္။

(ဃ) လူၾကိဳက္မ်ားေနၿပီၿဖစ္ေသာSocial Security ခံစားခြင့္ကို Clinton ကပုဂၢလိကပိုင္ၿပဳလုပ္ၿခင္းအားဆန့္က်င္ ေသာ္လည္း၊ Trump က တိက်ေသာအေၿဖယေန့အထိမေပးေသးေပ။ သို့ေသာ္ ယင္းအစီအမံကိုၿဖတ္ေတာက္ ရန္စိတ္ကူးမရွိေသးေၾကာင္းေၿပာသည္။ ယခင္ကမူ ဤအစီအစဥ္ၾကီးတခုလံုးသည္ လန္ၾကဳတ္ (scam) ဟုသူ ကဆိုေသာ္လည္း ယခုအခါဘက္ေၿပာင္းလာၿပီၿဖစ္သည္။

(င) အေမရိက ပစိဖိတ္ေဒသကုန္သြယ္ဖက္ သေဘာတူညီမွု (Trans-Pacific Pact) ၀င္ ပစိဖိတ္ႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္၊ စကၤာပူ၊ မေလးရွား ႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို့ႏွင့္ေပါင္းစည္းထားေသာ (၁၂)ႏိုင္ငံသည္အၿခားစီးပြားေရး အင္အားၾကီးႏိုင္ငံမ်ားသာမက၊ အာရွႏိုင္ငံမ်ားၾကားေရပန္းစားလူၾကိဳက္မ်ားလာၿပီၿဖစ္သည္။ ထိုသေဘာတူညီ ခ်က္ကို candidates (၂)ဦးလံုးက မတည္ၿငိမ္ေသာေငြေရးေၾကးေရးစနစ္ေပၚတြင္မ်ားစြာသံသယရွိေနသၿဖင့္ သေဘာတူလွၿခင္းမရွိေပ။

(စ) စီးပြားေရးပ်က္ကပ္ၾကံဳတိုင္းအစိုးရမွ ေငြေၾကးႏွင့္စီးပြားေရးအစီအမံမ်ားအေရးေပၚကူညီၿခင္းသည္ အထူး လိုအပ္သည္ဟု Clinton ကသေဘာတူေသာ္လည္း၊ Trump ကအစိုးရက၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မွုတခုအၿဖစ္ ရွုတ္ခ်သည္။

ပညာေရး

(က) ဆင္းရဲေသာမိသားစု၀င္ကေလးမ်ားအတြက္ အစိုးရကလံုးလံုးလ်ားလ်ားတာ၀န္ယူေပးရေသာ Charter school ပညာေရးစနစ္ကို Trump ကသေဘာတူထားၿပီး၊ Clinton ကမူ public school စနစ္သည္သာ၊ ပညာေရးေနာက္က်မွုႏွင့္ၾကံဳေတြ့ေနရေသာဆင္းရဲသူမ်ားအတြက္အေထာက္အကူၿပဳႏိုင္မည္ဟုယံုၾကည္သည္။

(ခ) အစိုးရမွသင္ခန္းစာၿပဌာန္းစာအုပ္ကိုၾကိဳးကိုင္ခ်ယ္လွယ္ၿခင္းရွိေသာ Common Core Education system  သည္ကေလးသူငယ္တိုင္းကိုညီမွ်ေသာအဆင့္တူပညာအရည္အၿခင္းကိုေမြးထုတ္ေပးသည္ဟု Clinton ကယံုၾကည္ေသာ္လည္း၊ Trump ကမူ သက္ဆိုင္ရာေက်ာင္းဆရာမ်ားကသာ မိမိတို့ႏွစ္သက္ရာ ဖတ္စာအုပ္ မ်ား၊ သတ္မွတ္သင္ၾကားခြင့္ရွိသည္ ဟုဆိုသည္။

(ဂ) အခမဲ့ Tuition-free တကၠသိုလ္ေကာလိပ္သင္ၾကားမွုစနစ္ကိုေဖၚထုတ္္ေပးႏိုင္ရန္ Clinton ၾကိုးပမ္းမည္ ဟုဆိုထားေသာ္လည္း၊ Trump ကအၿပင္းအထန္ကန္ု့ကြက္ထားသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲ

(က) မဲရံုမ်ားတြင္မဲဆႏၵရွင္မ်ားက၊ မဲေပးရာတြင္မိမိတို့ဓါတ္ပံုပါ identification မ်ားၿပမွသာမဲေပးခြင့္ရွိသည္ ဟူေသာကန့္သတ္ခ်က္သည္၊ အသက္ၿပည့္သူႏိုင္ငံသားတိုင္းမဲေပးခြင့္ကိုမ်က္ကြယ္ၿပဳရာက်သၿဖင့္ Clinton ကသေဘာမတူေသာ္လည္း၊ Trump ကသိပ္သေဘာမေတြ့လွဘဲ စိစစ္ရန္လိုကစိစစ္ရမည္ဟုဆိုသည္။

(ခ) Candidates မ်ားအားလွူဒါန္းေသာေငြေထာက္ပံ့ေသာေငြေရးေၾကးေရးကိုၿပည္သူသို့တိတိက်က်ခ်ၿပသင့္ ေၾကာင္း Clinton ကဆိုေသာ္လည္း၊ Trump ကသေဘာထားေပးၿခင္းမရွိပါ။

ႏိုင္ငံၿခားေရး

(က) အီရန္အပါအ၀င္၊ အေရွ့အလယ္ပိုင္းေရးကိစၥတို့တြင္စစ္ေရးဆက္ဆံမွု၊ အနီးကပ္ဆက္ဆံမွုကို Trump ကအၿပင္းအထန္ကန္ု့ကြက္ေသာ္လည္း၊ Clinton ကမူအနီးကပ္ပူးေပါင္းၿခင္းသံတမန္နီးႏွင့္သာ၊ ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ဟုယံုၾကည္သည္။

(ခ) တရုတ္အပါအ၀င္အာရွေဒသမ်ားတြင္စစ္ေရး၊ႏိုင္ငံေရးတြင္ပါ၀င္ပါတ္သက္မွုကို၊ Trump ကဆန့္က်င္ေသာ္ လည္း၊ Clinton ကေဒသဆိုင္ရာသေဘာတူညီမွုအဖြဲ့မ်ားစာခ်ုဳပ္မ်ားတြင္အေမရိကအေနၿဖင့္ဦးေဆာင္မွုအခန္း က႑ဆက္လက္ရွိေနရန္အေရးၾကီးေၾကာင္းသေဘာထားရွိသည္။

လက္နက္ကိုင္ေဆာင္မွု

(က) လက္ေတြ့က်၍လက္နက္တစ္ခုတည္းၿဖင့္လူမ်ားစုေသေစေလာက္ေသာလက္နက္မ်ားထိန္းခ်ဳတ္ရန္ Clinton ကစိတ္အားထက္သန္ေသာ္လည္း၊ Trump ဆန့္က်င္သည္။

က်န္းမာေရး

(က) Obamacare ကို Clinton ကေထာက္ခံၿပီးပိုမိုတိုးခ်ဲ့ရန္အစီအစဥ္ရွိေနေသာ္လည္း၊ Trump ကလူမ်ား စုဆင္းရဲသားမ်ားကိုၿဖန့္က်က္ေပးၿခင္းက ႏိုင္ငံစီးပြားေရးကိုဆုတ္ယုတ္ေစသည္ ဟူေသာ ဆင္ေၿခၿဖင့္ အၿပင္းအထန္ကန္ု့ကြက္သည္။

(ခ) က်န္းမာေရးအာမခံစနစ္ကို အစိုးရကေငြေၾကးပံ့ပိုးေပးေသာအစီအစဥ္ကို Trump ကအၿပင္းအထန္ကန့္ ကြက္ေသာ္လည္း၊ Clinton ကလူတိုင္းေစ့ က်န္းမာေရးေဆးကုသခံခြင့္ကိုလက္လွမ္းမွီႏိုင္ေသာအဆင့္ေရာက္ ရန္၊ အစိုးရကလိုအပ္သလိုေထာက္ပံ့ကူညီရမည္ဟူေသာအခ်က္ကိုေထာက္ၿပသည္။

(ဂ) သေႏၶတားဆီးၿခင္း/ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ၿခင္းတို့သည္ အရြယ္ေရာက္သူအမ်ိဳးသမီးတိုင္း၏ပိုင္ခြင့္ဟု Clinton ကယံုၾကည္ေသာ္လည္း၊ Trump ကသေဘာမတူေပ။

ဘာသာေရး

(က) ဘုရားသခင္ႏွင့္တကြဘာသာေရးဆိုင္ရာအထိန္းအမွတ္မ်ား အမ်ားၿပည္သူရွိရာ ေနရာမ်ားတြင္ ထားရွိခြင့္ကို၊ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦးလံုးကသေဘာတူၾကသည္။

လူ၀င္မွုၾကီးၾကပ္ေရး

(က) ရဲႏွင့္ဥပေဒဘက္သားမ်ားက သံသယရွိသူမ်ားကိုအခ်ိန္မေရြး၀င္ေရာက္ရွာေဖြစစ္ေဆးခြင့္ကို Trump ကေထာက္ခံၿပီး တြန္းအားေပးမည္ဟုေၾကြးေၾကာ္ထားေသာ္လည္း၊ Clinton ကမူ အေၿခခံဥပေဒ၏မူလ အရည္အေသြးၾကီးမ်ားကိုထိခိုက္ေစမည့္၊ အၿပဳအမူမ်ားကႏိုင္ငံအႏၱရာယ္က်ေရာက္လာမည့္ အေၿခအေန မရွိႏိုင္သေရြ့၊ တြန္းအားမေပးသင့္ဟုယံုၾကည္သည္။

(ခ) အေမရိကႏွင့္မကၠဆီကိုႏိုင္ငံနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ၾကီးမာေသာတံတိုင္းၾကီးမ်ားကာရန္ၿပီး၊ ကုန္က်စရိတ္ကို မကၠဆီကိုႏိုင္ငံသားမ်ားကိုေပးကိုေပးေလ်ာ္ေစမည္ဟုေၾကြးေက်ာ္ထားသည္။ Clinton ကမူလက္ေတြ့မက်၍၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံခ်င္းမိတ္၀တ္ပ်က္မွုကိုအားမေပးသင့္ဘဲ၊ လက္ရွိသိန္းႏွင့္ခ်ီေသာတရားမ၀င္ေရာက္ရွိေန သူမ်ားကိုစနစ္တက်စိစစ္ၿပီး၊ အခြန္ထမ္းေစၿခင္းၿဖင့္ႏိုင္ငံအတြက္လိုအပ္ေသာ လုပ္အားကိုတရား၀င္ တည္ ေဆာက္ရန္အဆိုၿပဳသည္။ တရား၀င္ႏိုင္ငံသားမ်ားၿဖစ္ေရးကိုအားေပးသည္။

(ဂ) ဆီးရီးယားအပါအ၀င္စစ္တလင္းၿဖစ္ေနေသာႏိုင္ငံမ်ားမွဒုကၡသည္မ်ား၀င္ေရာက္လာမွုကိုလံုး၀ရပ္ဆိုင္းရန္ Trump ကၾကိဳးစားမည္ဟုဆိုၿပီး၊ Clinton ကတိက်ေသာစိစစ္မွုမ်ားၿဖင့္လက္ခံရန္သေဘာထားရွိသည္။

အလုပ္သမားႏွင့္ခံစားခြင့္

(က) Trump ကမီးဖြားခြင့္အၿပင္မက်န္းမမာခြင့္မ်ားအာလံုးတို့ကိုအကန့္အသတ္ႏွင့္သာခြင့္ၿပဳလိုေသာ္လည္း၊ Clinton က ၿပည့္၀ေသာလုပ္အားကိုရရွိႏိုင္ေရးမွာက်န္းမာသန္စြမ္းေရးေပၚမူတည္သၿဖင့္၊ လက္ေတြ့က်ေသာ ခံစားခြင့္ကာလကိုအၿပည့္အ၀ရရွိေရးကိုေထာက္ခံသည္။

(ခ) အလုပ္သမားအစည္းအရံုးမ်ားသည္ၾကီးမားေသာလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားတြင္အလုပ္သမားမ်ား၏တရား၀င္ခံစား ခြင့္ရရွိေရးကိုတာ၀န္ယူႏိုင္သၿဖင့္၊ Labor unions မ်ားထိုေနရာမ်ိဳးတြင့္ရွိသင့္သည္ ဟု Clinton ကေထာက္ခံၿပီး၊ Trump သေဘာထားမေပးလိုေခ်။

(ဂ) အမ်ိဳးသမီးႏွင့္လူမ်ိဳးစုငယ္ (အထူးသၿဖင့္ မကၠွဆီကင္ႏွင့္ေအရွႏိုင္ငံသား) မ်ားတြင္ဥပေဒအရအလုပ္ေပး ၿခင္းကို Trump ကသေဘာမတူေသာ္လည္း၊ Clinton ကအၿပည့္အ၀ေထာက္ခံထားသည္။

မူးယစ္ေဆး၀ါး

(က) candidates ႏွစ္ဦးလံုးက က်န္းမာေရးႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေသာ Medical marijuana ကိုအသိအမွတ္ ၿပဳၾက သည္။

စစ္ေရးႏွင့္အၾကမ္းဖက္မွု

(က) ရုရွ (အထူးသၿဖင့္ လက္ရွိသမၼတဗလာဒီမာပူတင္)ႏွင့္မိတ္ဖက္ၿပဳလ်က္၊ သူ၏လုပ္ဟန္အတိုင္းအတုယူ သင့္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိ စစ္ေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ားမွႏွုတ္ထြက္ရန္ Trump သေဘာထားရွိၿပီး၊ Clinton မွ ကန့္ကြက္ယံုမက မိတ္ဖက္မ်ားရွိႏွင့္ေနေသာ အေမရိက၏ေဒသတြင္းဦးေဆာင္မွုကိုက်ဆင္းေစသည္ ဟုဆိုသည္။

(ခ) အေရွ့အလယ္ပိုင္းတြင္ ေခါင္းေထာင္လာေသာISIS တြင္အေမရိကက ေၿမၿပင္တပ္မ်ားေစလႊတ္ရန္ Trump ကလိုလားၿပီး၊ Clinton ကကန့္ကြက္သည္။

(ဂ) လက္ရွိ Guantanamo အက်ဥ္းစခန္းအပါအ၀င္ စစ္အက်ဥ္းစခန္းအားလံုးသည္၊ အေမရိက၏လူသားၿခင္း စာနာမွုကိုအက်ည္းတန္ေစယံုသာမက၊ အၾကိဳးထူးခံစားခဲ့ရၿခင္းမရွိသၿဖင့္ ပိတ္သင့္သည္ဟု Clinton ဆိုသည္။

(ဃ) စစ္အသံုးစရိတ္တိုးၿမွင့္ရန္ Trump ကလိုလားေသာ္လည္း၊ Clinton ကဆႏၵမရွိေပ။

(င) ႏိုင္ငံသားမ်ားထံမွလိုအပ္လ်င္လိုအပ္သလို စစ္ေထာက္လွမ္းမွုၿပဳရန္ Clinton ကကန့္ကြက္ေသာ္လည္း၊ Trump ၿပဳလုပ္ရန္လိုေၾကာင္းေထာက္ခံေၿပာသည္။

(စ) အေမရိကန္မ်ားမိမိကိုယ္ကိုအထင္ၾကီးရမည့္ (American Exceptionalism) ကို Clinton ကကန့္ကြက္ၿပီး၊ Trump ကအၿပည့္အ၀ေထာက္ခံသည္။ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ကင္းကင္းေနေရးကိုသူကပိုမိုလိုလားသည္။

အသားအေရာင္ခြဲၿခားမွု

(က) “Black Lives Matter” လူမဲမ်ားအခြင့္တန္းတူေရး လက္ရွိလွုပ္ရွားမွုကို Trump ကသေဘာထားမွတ္ခ်က္ ေပးရန္ၿငင္းဆန္ေသာ္လည္း၊ Clinton က အၿပည့္အ၀ေထာက္ခံသည္။

(ခ) လက္ရွိရာဇ၀တ္မွုက်င့္ထံုးသည္ လူမဲႏွင့္လူနည္းစုမ်ားအေပၚမတရားအႏိုင္ယူေနမွုကို Clinton ကကန့္ကြက္ေသာ္လည္း၊ Trump အေနၿဖင့္ သေဘာထားေပးရန္ၿငင္းဆန္ထားသည္။

သိပၸံႏွင့္နည္းပညာ

(က) ရာသီဥတုေဖါက္ၿပန္မွုသည္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္မ်ား၏သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မွုအမူအ က်င့္ေကာင္းမ်ားကင္းမဲ့ၿခင္းေၾကာင့္ဟု Clinton ကယူဆထားေသာ္လည္း၊ Trump က သဘာ၀အရင္းအၿမစ္ မ်ားမွစြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ေသာလုပ္ငန္းေၾကာင့္ရာသီဥတုထိခိုက္ၿခင္းဟုမထင္ေၾကာင္း ဆိုသည္။

(ခ) Renewable energy ဟုေခၚဆိုႏိုင္ေသာ စြန့္ထြက္ပစၥည္းကိုၿပန္လည္ လည္ပါတ္အသံုးၿပဳႏိုင္ေသာ နစ္ပညာအသစ္အဆန္းမ်ားကိုသုေတသနၿပဳသံုးစြဲႏိုင္ေရး ကို Clinton ကသေဘာထားရွိေသာ္လည္း၊ Trump ကကန့္ကြက္ထားသည္။

Gender ကိစၥ

(က) ဇာတ္တူခ်င္း အိမ္ေထာင္ၿပဳၿခင္း (same sex marriage) ႏွင့္လိင္ကူး (transgenders) ေၿပာင္းသူ တန္းတူအခြင့္အေရး ကို Trump ကကန့္ကြက္ထားၿပီး၊ Clinton က ေထာက္ခံထားသည္။