အသံတိပ္အင္အားစုကိုႏိုးထေစသူ (၀ါ) Donald Trump

ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာ (၉)ရက္ေန့နံနက္အာရံုတက္ လင္းအားၾကီးအခ်ိန္ အေမရိကႏိုင္ငံတ၀ွမ္းေနထိုင္ၾကသူ ႏိုင္ငံသားအားလံုးရဲ့ဘ၀ေတြကိုေၿပာင္းလဲေစမဲ့ သတင္းထူးၾကီးတစ္ခုေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ သမၼတေလာင္း ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ဟာ ၿပိဳင္ဖက္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီပါတီ၀င္ ဟီလာရီကလင္တန္ကို Electoral မဲအၿပတ္အ သတ္နဲ့အႏိုင္ရရွိလိုက္တယ္ဆိုတဲ့သတင္းပါဘဲ။ ႏို၀င္ဘာ(၈)ရက္ညဦးပိုင္း၀င္လာတဲ့မဲစာရင္းစစ္တမ္းအရ၊ မဲအင္ အားပိုလာတဲ့ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ရဲ့သတင္းဟာကြန္ယက္မ်ားစြာတို့ရဲ့စစ္တမ္းနဲ့အတူ ၀င္လာၾကပါတယ္။ ေမာင္မိုးညိဳဆီကို၊ အေမရိကၿပည္တြင္းကသာမက၊ အာရွအေရွ့ဖ်ားနဲ့ၿမန္မာႏိုင္ငံတို့မွ၊ emails, text messages၊ ဖံုးေတြတဖြဲဖြဲ ၀င္လာၾကၿခင္းကိုၾကည့္ၿခင္းအားၿဖင့္၊ အခုႏွစ္အေမရိကအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကိုႏိုင္ငံတ၀ွမ္း က၊ မၿပတ္ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ေနတယ္ဆိုတာသိသာထင္ရွားလွပါတယ္။ ဒီသတင္းကို ၾကိမ္းေသေပါက္ ေအာင္ႏိုင္မယ္လို့ ၾကိဳတင္တြက္ကိန္းထုတ္ၿပီး၊ ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္ေရးမိန့္ခြန္းၿပင္ဆင္ေနတဲ့ ကလင္တန္ အုပ္စုရဲ့အရွိဳက္ကိုေကာင္းေကာင္းၾကီးထိခိုက္သြားေစသလို၊ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကို ဘယ္လိုဆင္ေၿခတက္ကန့္ ကြက္ရမလဲဆိုၿပီးၿပင္ဆင္ေနၾကတဲ့ ထရမ့္အုပ္စုကို အလြန္အမင္အံ့ၾသသြားေစတာအမွန္ပါဘဲ။ ဒီသတင္းဟာ ရွုေဒါင့္မ်ိဳးစံုကိုကၾကည့္ၾကသူအားလံုးနဲ့တကြ၊ သတင္းကြန္ယက္အားလံုးလိုလိုကို အထိတ္တလန့္ၿဖစ္သြားေစ ပါတယ္။ ကလင္တန္အႏိုင္ရမယ္လို့၊ ေရြးေကာက္ပြဲခရီးလမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္စစ္တမ္းမ်ားထုတ္ၿပန္ခဲ့ယံုမက၊ ထရမ့္ရဲ့ Republican Partyကိုယ္တိုင္က၊သူ့ဆီကဖယ္ခြါထြက္ၿပီး၊ လက္ရွိေရြးေကာက္ပြဲမွာၿပန္လည္းယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ ပါတီ၀င္အမတ္မ်ား ေအာင္ႏိုင္ေရးကိုဦးစားေပးမယ္လို့ေၿပာခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ Speaker Paul Ryan ရဲ့ သေဘာထားကို ေလ့လာၾကည့္ပါကၿမင္သာလွပါတယ္။

အေၾကာင္းရင္းခံ

အေမရိကႏိုင္ငံရဲ့ေရြးေကာက္ပံုနည္းစနစ္ဟာ၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ားရဲ့အမွန္တကယ္လိုလားခ်က္ကိုထိထိေရာက္ေရာက္ ေရာင္ၿပန္ဟပ္ေစတဲ့စနစ္အၿဖစ္ကမၻာမွာ၊ အမ်ားယံုၾကည္ေလးစားရတဲ့ ေရြးေကာက္ပံုစနစ္ၿဖစ္ပါတယ္။ ေရြး ေကာက္ပြဲေန့မတိုင္မွီ၊ media network အားလံုးလိုလို (LA Time/USC မွလြဲၿပီး) Clinton အေနနဲ့အေရြးခ်ယ္ခံ ဘို့အလြန္အေလးသာေၾကာင္း (Republican Party ဘက္ယိမ္းတဲ့ Fox News အပါအ၀င္) တစိုက္မတ္မတ္ ေၾကၿငာခဲ့တဲ့အတြက္ ရလာဒ္ဟာ၊ အေမရိကနဲ့ကမၻာကိုတုန္လွုပ္သြားေစပါတယ္။ ေကာ္လာၿပာနဲ့ ပညာ ေရးခ်ိဳ့ တဲ့ၾကသူလူၿဖဴလူမ်ိဳးအမ်ားစုဟာ၊ အေမရိကႏိုင္ငံအတြင္း အဆက္မၿပတ္၀င္ေရာက္လာေနတဲ့ immigrants ေတြ ကသူတိုရဲ့ေနရာေတြအစား၀င္ေနရာယူၿပီးအေၿခခိုင္မာလာၾကတာကိုမလိုလားၾကတဲ့အစိုင္အခဲဟာ အဲ့ဒီ လူတန္း စားထဲမွာ ေပါက္ကြဲလုမတတ္ၿဖစ္လာပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်က္ကိုေက်ာ္ေထာက္ေနာက္ခံၿပဳတဲ့သာဓက ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲအဆက္ဆက္ေတြမွာ ေနာက္တန္းကေနခဲ့တဲ့ ပညာမဲ့ (သို့မဟုတ္) ပညာအရည္ အေသြး နည္းပါးသူလူၿဖဴလူတန္းစားက မဲေတြကိုပံုေအာေပးၿပီး သူုကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီလူတန္းစားဟာ ခုေရြး ေကာက္ပြဲခရီးစဥ္တေလွ်ာက္မွာ ဘယ္သူ့ကိုမဲေပးမယ္လို့ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ေဖၚမေၿပာဘဲေရငံုႏွုတ္ဆိတ္ ေနရင္း ေရြးေကာက္ပြဲေန့ရက္ကို လက္ခ်ိဳးေရတြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရွိသမၼတဘာရက္အိုဘားမား ဟာလည္း ဒီနည္းလမ္းနဲ့  African-American လူတန္းစား ရဲ့ တိတ္တဆိတ္ဆႏၵမဲေတြနဲ့ သမၼတသက္တမ္း(၂)ၾကိမ္ဆက္ခံ ေအာင္ပြဲရခဲ့သူပါ။ မိမိတို့ေရြးခ်ယ္တင္ေၿမွာက္လိုက္တဲ့ အစိုးရနဲ့ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားကလည္း၊ ေရြးေကာက္ ပြဲေတြမွာကတိေတြအထပ္ထပ္ေပးၿပီး ဘာတခုမွအရာထင္မလာခဲ့ၿခင္းဟာ လည္းၾကီးစြာေသာအေၾကာင္းခ်င္းရာ မ်ားၿဖစ္လာပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ Trump ဟာ သူတို့ရဲ့ဘ၀မီးရွူးတန္ ေဆာင္ကယ္တင္ရွင္ၾကီးၿဖစ္မွန္းမသိ ၿဖစ္လာပါတယ္။ သူ့ရဲ့ေဒါသၾကီးမွု၊ ပါးစပ္အာေခ်ာင္မွု၊ စည္းကမ္းမဲ့စြာေ၀ဖန္ ပုန္ခတ္မွု၊ အမ်ိုးသမီးမ်ားအေပၚ အႏိုင္အထက္စီးဆက္ဆံအခြင့္ေရးယူမွုေတြအားလံုးဟာ၊ သူတို့အတြက္အေရး ပါလွတဲ့ကိစၥမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ သူ့ရဲ့ႏိုင္ငံတကာႏွင့္အဓိကအေရးပါေသာၿပည္တြင္းေရးကိစၥဗဟုသုတနည္းပါးမွုဟာ သူတို့အတြက္ဂရုစိုက္စရာ ေတြလို့မထင္ေတာ့ပါဘူး။ ကလင္တန္ရဲ့ ဌာနတြင္းကိစၥေတြမွာ ပုဂၢလိကemail ကိုလက္လြတ္စပယ္သံုးခဲ့ၿခင္း ေတြဟာ လည္းသူမရဲ့က်ဆံုးၿခင္းကိုေရာက္ရွိေစတဲ့ကိစၥေတြလို့ေလ့လာရပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္

မဲဆႏၵရရွိမွုေတြထုတ္ၿပန္အၿပီး၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုးခံစားၾကရတဲ့အခ်က္ကေတာ့ “မေရရာေသာအနာဂါတ္ၾကီး” တခု အတြင္းကို၀င္ေရာက္ေနၿပီလားဆိုတဲ့အေၿဖမသိတဲ့ေမးခြန္းပါဘဲ။ အစိုးရိမ္ဆံုးစိတ္ေတြကေတာ့ သူေၿပာ တဲ့ စကား/ကတိက၀တ္ေတြဟာ အမွန္တကယ္ဘဲလားလို့ဆိုတဲ့ထိတ္လန့္တုန္လွုပ္မွုလွိဳင္းဂယက္ ဟာ ကမၻာ တ၀ွမ္းကိုၿပန့္ႏွံ့သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ stock markets အားလံုးလိုလိုကိုထိခိုက္က်ဆင္း သြားေစပါတယ္။ သူ့ရဲ့ေရြးေကာက္ပြဲကာလတေလွ်ာက္စကားမဆင္ၿခင္မွုေတြေၾကာင့္၊ သူ့ရဲ့ေနာက္လိုက္ေတြက တေနတေန့ ဆင္ေသကိုဆိတ္ေရနဲ့ဖံုးရတဲ့အလုပ္ေတြနဲ့ဗ်ာမ်ားခဲ့ၾကရတာအထင္ကရပါ။ လူနည္းစုမ်ားကို သာမ က၊ မိမိပါတီေခါင္းေဆာင္ပိုင္းမ်ားကိုပါပုဂၢိဳလ္ေရးပုတ္ခတ္မွုေတြတရစပ္လုပ္ေဆာင္ေနမွုေတြက၊ သူ့ရဲ့ ေခါင္း ေဆာင္ႏိုင္မွုစြမ္းရည္ကို မ်ားစြာသံသယၿဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း ပညာရည္နည္းပါးတဲ့ လူတန္း စားကဒီအၿဖစ္ေတြကိုမ်က္ကြယ္ၿပဳၿပီး၊ မိမိတို့ဆီကဖဲ့ထုတ္ယူသြားတဲ့ immigrants လူတန္းစားရဲ့ေနရာ ေတြကို ၿပန္လိုလားတဲ့ဆႏၵေတြကၿပင္းထန္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္သူ့ကိုမ်က္ေစ့မွိတ္ၿပီး မဲဆႏၵေပးခဲ့တဲ့ကိန္း ဂဏန္း အခ်က္အလက္မ်ားကအထင္အရွားၿပဆိုေနပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္မွာအေမရိကႏိုင္ငံတ၀ွမ္းမွာ ထရမ့္သမၼတ ေရြးေကာက္ခံရၿခင္းကိုကန့္ကြက္တဲ့ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ဆႏၵၿပပြဲေတြလုပ္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီဆႏၵၿပပြဲေတြဆက္ၿဖစ္ ေနရင္တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ဆူပူမွုေတြအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာမလိုလားအပ္တဲ့ကိစၥေတြပါ။ အခုေဆာင္း ပါးေရးခ်ိန္အထိ လူထုကေထာက္ခံတဲ့ Popular Votes ဟာ ကလင္တန္ဘက္ကအေလးသာေနပါတယ္။ ဒါကို ေထာက္ၿပၿပီး ထရမ့္ကိုၿပန္လည္ၿဖဳတ္ခ်ႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြကိုအၿပင္းအထန္ရွာေနၾကတဲ့အုပ္စုေတြ လည္းရွိ လာပါတယ္။ လာမဲ့ ဒီဇင္ ဘာ (၁၉)ရက္မွာ Electors ေတြကေနာက္ဆံုပိတ္အဆံုအၿဖတ္မွတ္တမ္းတင္မဲ့ မဲအ တည္ၿပဳမွုကိုေၿပာင္းလဲေစမဲ့ နည္းလမ္းေတြရွာေနၾကပါၿပီ။ ကာလီဖိုးနီးယားကဲ့သို့ၿပည္နယ္ၾကီးကလည္း ၿပည္ ေထာင္စုမွခြဲထြက္ေရး(Calexit) အတြက္တာစူေနၾကတဲ့အုပ္စုေတြေပၚေပါက္လာရံုမက၊ လာမဲ့ၾကားၿဖတ္ေရြး ေကာက္ပြဲမွာ ဆႏၵခံယူဘို့အထိၾကိဳးစားလာတဲ့ေၿခလွမ္းေတြကိုၿမင္ေနရပါတယ္။ ၿဖစ္ႏိုင္ဘို့လမ္းကေတာ့ အေတာ္နည္းပါတယ္။ အေမရိကအေၿခခံဥပေဒမွာ၊ ပင္မေရးဆြဲခဲ့ၾကသူ Founding Fathers ေတြရဲ့အစီအမံနဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲဥပေဒ ၿပင္ဆင္ခ်က္ေတြက၊ အေမရိကႏိုင္ငံေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားကိုဘက္လိုက္မွုကင္းေစေရး အတြက္ အေသအၿခာ အကာအကြယ္ၿပဳခဲ့တဲ့မဲေပးစနစ္ပါ။ Electors မ်ားဟာ မိမိမဲဆႏၵနယ္ကၿပည္သူအမ်ား ေထာက္ခံမွု ကိုဆန့္က်င္ ၿပီး၊ မိမိႏွစ္သက္ရာကိုဆႏၵၿပဳခြင့္ရွိတဲ့ၿပည္နယ္အခ်ိ့ဳရွိေသာ္လည္းဘဲ (Faithless Electors)၊ ဒီထက္ေကာင္းတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မေဖၚထုတ္ႏိုင္ေသးသေရြ့ ဒီၿပဌာန္းခ်က္ကိုလိုက္နာၾကရမဲ့ တာ၀န္သည္၊ ႏိုင္ငံသားအားလံုးရဲ့ တာ၀န္ၾကီးတခုပါဘဲ။ အေမရိကႏိုင္ငံသားအမ်ားစုရဲ့ဆႏၵကိုအထင္အရွား ၿပသခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ရွင္ၾကီး Donald Trump ရဲ့အေရြးခ်ယ္ခံရမွုဟာ တရား၀င္မွုတခုလို့ဆိုပါရေစ။ မိမိတို့ၾကိဳက္ႏွစ္သက္သည္ ၿဖစ္ေစ၊ မၾကိဳက္ႏွစ္သက္ သည္ၿဖစ္ေစ၊ သူဟာ President-electတစ္ဦးၿဖစ္ေနပါၿပီ။ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကို လိုက္နာၾက ရမဲ့တာ၀န္ဟာ ႏိုင္ငံသားအားလံုးရဲ့တာ၀န္တစ္ခုၿဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ့သစ္အတြက္ ၾကိဳတင္ ၿပင္ဆင္မွုမ်ားလုပ္ဘို့လိုတဲ့အတြက္၊ ဒီအမွတ္မထင္တဲ့ သူ့ရဲ့ေအာင္ႏိုင္ မွုဟာ၊ အစိုးရအဖြဲ့သစ္ဖြဲ့စည္းေရး မွာမ်ား စြာအဟန္ုအတားမ်ားေတြ့ၾကံဳရမွာအမွန္ပါ။ သူ့ရဲ့Repulican ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္ထဲမွာကိုသူ့ကိုမလိုလား သူ ေတြအေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနတာမို့၊ သူ့ရဲ့ေရြးခ်ယ္ဆံုးၿဖတ္မွုေတြဟာ အလြန္ခက္ခဲႏိုင္လိမ့္မယ္လို့ေလ့လာသူ ေတြ ကခန့္မွန္းၾကပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာမ်ားေပးခဲ့တဲ့ကတိက၀တ္ၿပဳမွုေတြကိုေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ -

(က) Obamacareကိုအစားထိုးရုပ္သိမ္းေရး၊ ခုခ်ိန္အေၿခက်ေနၿပီၿဖစ္ၿပီး သန္းေပါင္း(၂၀)နဲ့မ်ားစြာေသာလက္ရွိ အမာခံၿဖစ္ေနတဲ့ က်န္းမာေရးအာမခံမ်ားဟာ လူၾကိဳက္မ်ားေရပန္းစားေနၿပီမို့၊ ထင္သေလာက္မလြယ္ယံုမက၊ ရွုတ္ေထြးလွတဲ့နည္းဥပေဒေတြကိုမေသၿခာဘဲလက္၀င္ဒါးစာခံမဲ့သူမရွိသေလာက္ၿဖစ္ေနပါတယ္။ Healthcare Saving Account HSA နဲ့ Medicaid မ်ားၿဖတ္ေတာက္ေရး၊ ၿပည္နယ္မ်ားကိုလုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးအပ္ေရးနဲ့ကိုေတာ့ လုပ္ၿဖစ္ေအာင္လုပ္မဲ့သေဘာရွိေနပါတယ္။

(ခ) Mexico border တေလ်ွာက္ ဧရာမနံရံၾကီးမ်ားတည္ေဆာက္ေရး၊ ဒီကိစၥကသိမ္ေမြ့တဲ့အၿပင္ လက္ေတြ့မွာ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားယံုမက၊ အဲ့ဒီအတြက္ကုန္က်စရိတ္ကို၀င္ေရာက္သူေတြဆီကေကာက္ခံတယ္ ဘဲထားအံုး စရိတ္ကာမိရန္မၿမင္လွပါဘူး။

(ဂ) စီပြားေရးႏွင့္ေဒသတြင္းစစ္ေရးစာခ်ဳုပ္မ်ား (NAFTA/TPP)ၿပန္သံုးသပ္ေရးဆိုတဲ့သူ့စကားက ဥေရာပႏွင့္ အာရွေဒသႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားကို စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစိတ္မ်ားေနေစပါတယ္။  ဒီကိစၥက ႏိုင္ငံတကာနဲ့ေဒသတြင္း အေမရိကရဲ့ဦးေဆာင္မွုက႑ကိုေလ်ာက်ေစႏိုင္တယ္လို့သံုးသပ္သူေတြကဆိုၾကပါတယ္။

(ဃ) အခြန္မ်ားၿဖတ္ေတာက္ေရးနဲ့ အဓိကေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားၿဖစ္တဲ့လမ္း/တံတားနဲ့ေလယာဥ္ ကြင္း မ်ားအဆင့္ၿမွင့္ေရးဆိုတဲ့ေၾကြး ေၾကာ္သံဟာ၊ ႏိုင္ငံေငြေၾကးေဖါင္းပြမွုနဲ့အေၾကြးၿမီတင္ရွိေနမွုကို အဆမတန္ ၾကီးထြားေစမယ္လို့ လႊတ္ေတာ္နဲ့ ဘတ္ဂ်က္ေရးရာသုေတသီမ်ားကတြက္ခ်က္ညႊန္ၿပေနၾကပါတယ္။ (အခ်မ္းသာဆံုးလူတန္းစားမ်ားအခြန္သက္သာခြင့္ ၁၀-၁၃%ေတြ့ႏိုင္မည္ဟုခန့္မွန္းၿပီး၊ သာမာန္၀င္ေငြရွိသူတို့ က ၁.၃-၁.၈%သာ သက္သာခြင့္ရွိမည္ဟု Tax Policy Center ႏွင့္ Tax Foundation တို့ကတြက္ခ်က္ၿပၾကပါ တယ္။)

(င) တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ကိုေငြေၾကးခ၀ါခ်မွုကိုတရား၀င္ေၾကၿငာယံုမက၊ သြင္းကုန္ခြန္ (၄၅%) စည္းၾကပ္ဖို့နဲ့၊ မကၠဆီ ကိုႏိုင္ငံမွ (၃၅%)စည္းၾကပ္ဖို့ဆိုတဲ့အခ်က္က၊ ကုန္သြယ္မွုစစ္ပြဲအၿဖစ္ဖန္တီးရာေရာက္ယံုမက၊ အဲ့ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ့ စီးပြားေရးဂလဲ့စားကိုခံရႏိုင္ဖြယ္ရွိေနတယ္လို့ဆိုၾကပါတယ္။

(စ) စစ္မက္ၿဖစ္ပြားေနေသာ မူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွ refugee ၀င္ေရာက္လာမွုမ်ား(ၿဖစ္ႏိုင္လ်င္ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုမွ ၀င္ေရာက္လာမွုမ်ားအာခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းေရး) စသည္တို့ဟာ သူ့ရဲ့ သမၼတအာဏာပထမေန့မွာ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္မဲ့ကိစၥေတြၿဖစ္ေၾကာင္းေၿပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြ ၿဖစ္ေၿမာက္ႏိုင္မလားဆိုတဲ့အခ်က္ဟာ မ်ားစြာသံသယၿဖစ္စရာအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားရွိေနေၾကာင္းေလ့လာၾကသူေတြကစစ္တမ္းထုတ္ပါတယ္။

(ဆ) အၿခားေသာေၿပာင္းလဲမွုေတြကေတာ့ -

- သမၼတအိုဘားမားရဲ့တရားမ၀င္ဘူးလို့သူယူဆတဲ့လူ၀င္မွုၾကိၾကပ္ေရးဆိုင္ရာအမိန့္ေတြကိုရုတ္သိမ္းေရး၊ (ကေလးသူငယ္/မိဘမ်ားလက္ခံႏိုင္ေရးအခ်ိန္ဇယားတိုးခ်ဲ့ၿခင္းဆိုင္ရာကိစၥမ်ားအပါအ၀င္)

- လက္နက္၀ယ္ယူရာတြင္၀ယ္ယူသူရဲ့ေနာက္ေၾကာင္းခံသမိုင္းစစ္ေဆးမွုမ်ားရုတ္သိမ္းေရး၊ လက္နက္ကင္း ဇံုမ်ားေက်ာင္းမ်ားတြင္ရုပ္သိမ္းေရး၊

- လက္ရွိလႊတ္ေတာ္မ်ားမွအေရြးခ်ယ္ခံအမတ္မ်ားရဲ့သက္တမ္းကန္ု့သတ္ေရး၊

- ဖက္ဒရယ္အစိုးရ၀န္ထမ္းအသစ္ခန့္ထားၿခင္းမ်ားခ်က္ၿခင္းဆိုင္းငံ့ေရး (ကာကြယ္ေရး၊ ၿပည္ထဲေရးႏွင့္ စစ္ၿပန္မ်ားက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွုမ်ားမွလြဲ၍)

- ပါတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိန္းေရး ဆိုင္ရာဥပေဒ ႏွင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းၿမွင့္တင္ေရး Dodd-Frank ဥပေဒတို့ကို ရုပ္သိမ္းေရး၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ့ႏွင့္ေရနံထုတ္လုပ္ၿခင္းကန့္သတ္မွုကိုဖြင့္လွစ္ေရး၊

- အိမ္ၿဖဴေတာ္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၿပီးအနားယူၾကသူေတြ (၅)ႏွစ္တာမွ် ႏိုင္ငံေရး ပြဲစား(lobbyist) လုပ္ခြင့္မေပးေရး၊ အိမ္ၿဖဴေတာ္၀န္ထမ္းေဟာင္းမ်ားႏိုင္ငံၿခားတိုင္းၿပည္မ်ား တြင္ Lobbyist လုပ္ခြင့္ရာသက္ပန္ပိတ္ပင္ေရး၊ ထိုနည္းတူႏိုင္ငံၿခားသားတိုင္းၿပည္မ်ားမွ အေမရိကေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားတြင္ေထာက္ပံ့ၿခင္းပိတ္ပင္ေရး၊

- ကုလသမဂၢသို့ေပးရန္ေၾကြးၿမီ အာလံုးကိုၿဖတ္ေတာက္၍ေရႏွင့္ပါတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ မ်ားတြင္ေၿပာင္းလဲအသံုးခ်ေရး၊

- တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တြင္မိမိစိတ္ၾကိဳက္ႏိုင္ငံအတြက္အက်ိဳးၿပဳမည့္တရားသူၾကီးတစ္ဦးအၿမန္ခန့္ထားေရး၊

- ေလာ့အိန္ဂ်လစ္အပါအ၀င္ၿမိဳ့ၾကီးအခ်ိဳ့တြင္တရားမ၀င္ေရာက္ရွိသူမ်ားကိုအကာအကြယ္ၿပဳေထာက္ပံ့ေန ေသာ ၿပည္နယ္ၿမိဳ့ၾကီးမ်ားကိုအေထာက္အပံ့ၿဖတ္ေတာက္ေရး၊

- (၂)သန္းထက္မနည္းေသာတရားမ၀င္ေရာက္ရွိသူမ်ားကိုေနရပ္ၿပန္လႊတ္ေရးႏွင့္လက္ခံရန္ၿငင္းဆန္ေသာ မူရင္းႏိုင္ငံမ်ားကို၊ ၿပည္၀င္ဗီဇာဖ်က္သိမ္းေရး၊

- ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ႏွင့္ၿပည္သူ့လံုၿခံဳေရးအသံုးစရိတ္မ်ားၿမွင့္တင္ေရး၊

ဒီအခ်က္မ်ားကိုအေကာင္အထည္ေဖၚလာႏိုင္ဘို့အတြက္သူ့အေနနဲ့လုပ္ႏိုင္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ မိမိကိုယ္ကိုအာ ဏာရွင္အၿဖစ္အာဏာမ်ားကိုစုစည္းၿပီးလုပ္ႏိုင္မွၿဖစ္မယ္လို့ေလ့လာသူအေတာ္မ်ားမ်ားကၿမင္ၾကပါတယ္။ ဒီ အတြက္ေၾကာင့္အေမရိကလိုႏိုင္ငံမွာအာဏာရွင္စနစ္ထူေထာင္ဘို့ရာၿဖစ္လမ္းေၾကာင္းေပၚေနၿပီလားလို့သံုးသပ္သူေတြရွိေနပါတယ္။ ဒီအတြက္မ်ားစြာေသာေရြးေကာက္ပြဲကတိက၀တ္မ်ားကို အခ်ိန္ဆြဲၿခင္းနည္းမ်ား၊ အေလ်ွာ့ အတင္းနည္းမ်ားတို့ကိုသံုးစြဲရန္မွတပါး၊ ေဒၚနယ္ထရမ့္မွာအၿခားေရြးစရာလမ္းမၿမင္ပါ။ အေမရိကၿပည္ေထာင္စု ဟာ Check-and-Balance ေပၚမွအေၿခခံတဲ့ႏိုင္ငံေရးသိပၸံစနစ္ထြန္းကားေနတာမို့ အာ ဏာရွင္စနစ္ေပၚထြန္း ေရးဟာၿဖစ္ႏိုင္ဘြယ္မရွိေၾကာင္းၿမင္မိပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ ကိုမွီတြယ္ၾကီးပြားခဲ့ၾကသူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ့ကမၻာ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ့အစည္းအခ်ိဳ့၊ မနာလိုသူအခ်ိဳ့ေတြကေတာ့၊ အေမရိကႏိုင္ငံ အာဏာရွင္စနစ္ ထူ ေထာင္ေနၿပီ လို့၀မ္းသာအားရမ်က္ေစ့မွိတ္ၿပီးေၾကြးေၾကာ္ေနခ်င္ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ႏိုင္ငံေရး အင္အား စုေတြ မ်က္ေခ် ၿပတ္ေနတဲ့အခ်က္က အေမရိကႏိုင္ငံသားတစ္ဦးခ်င္းရဲ့ရင္ထဲမွာရွိတဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးစရိုက္လကၡဏာ ဟာ အၿခား တိုင္းတပါးသားေတြနားလည္ထားတဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးသေဘာထားနဲ့ အလားသ႑ာန္မတူလံုး၀ၿခားနား တယ္ဆို တဲ့အခ်က္ပါဘဲ။ ဒီအခ်က္က အေမရိကရဲ့ (၃)ရာစုနီးပါးရွိေနၿပီၿဖစ္တဲ့၊ ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္မွုကသက္ေသ ထူလို့ ေနပါ တယ္။

အဓိကကေတာ့သူ့ရဲ့ပါတီၿဖစ္တဲ့ Republican ပါတီ ဟာလႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္လံုးမွာလူမ်ားစုေနရာရၿပီးၿပီမို့ လြယ္ကူ ႏိုင္မယ္လို့ အေပၚယံရွပ္ထင္စရာရွိေသာ္လည္း၊ သူ့ရဲ့ပါတီရဲ့ေထာက္ခံမွုအၿပည့္ရရွိေရးဟာ လြန္စြာအေရးၾကီး ေနပါတယ္။ သူ့ရဲ့ဦးတည္ရာလမ္းေၾကာင္းေတြအားလံုးလိုလိုကိုေက်ာေထာက္ေနာက္ခံၿပဳမဲ့ ဆန္းစစ္ခ်က္ေတြ မေတြ့ရေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လႊတ္ေတာ္ေတြကိုယ္တိုင္မွာပင္လက္တြန္ေ့နေသးေၾကာင္းဆန္းစစ္ေတြ့ရွိရပါတယ္။

Donald ႏွင့္ၿမန္မာ
ေဒၚနယ္ထရမ့္အေနနဲ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာ့ေၿမပံုမွာဘယ္မွာလဲလို့ၿပန္ၾကည့္ရေလာက္ေအာင္ တစိမ္းဆန္စြာ ကင္းကြာလွပါတယ္။ သူ့ရဲ့ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးနဲ့ ေဒသတြင္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးစိတ္၀င္စားမွု ဟာ လက္ရွိ အေၿခအေနမွာ အ၀ီစိေအာက္မွာေရာက္ေနပါတယ္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ USAID အပါအ၀င္ေထာက္ပံ့ထားတဲ့ ကိစၥေတြမဖ်က္သိမ္းရင္အင္မတန္ကံေကာင္းတယ္လို့ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ သူ့ရဲ့ကုန္သြယ္မွုနဲ့ၿပည္ပရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွု ဆိုင္ရာသေဘာထားေတြဟာတင္းမာၿပီး၊ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ကမၻာ့အဖြဲ့အစည္းေတြကိုေတာင္မ်က္ကြယ္ၿပဳ ဆန့္က်င္မဲ့သေဘာရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာလည္း၊ သူ့ရဲ့ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္ေရးကတိက၀တ္ ေတြမို့သိသိသာသာမဟုတ္ေတာင္၊ မသိမသာထိန္းခ်ဳတ္မဲ့့အလားအလာရွိေနပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ immigrant စာရင္း၀င္က်ြန္ေတာ္တို့ၿမန္မာအားလံုးဟာ သူ့ရဲ့ targetထဲမွာအၾကံဳး၀င္ေနတာမို့၊ ေနထိုင္ေၿပာဆိုသြားလာၾကတာေတြအထူးသိထားၾကဘို့၊ တပ္လွန့္ႏွိဳးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။

ၾကားမညပ္ပါေစနဲ့။ ကိုယ္ဘယ္သူလဲဆိုတဲ့ကိုယ့္ရဲ့သမိုင္းေနာက္ခံကိုမေမ့ၾကပါနဲ့ (ေမ့ခ်င္ေယာင္မေဆာင္ပါနဲ့။)။