ပညာေတာ္သင္ၾကရာ၀ယ္

ပညာေတာ္သင္ ဟုဤေဆာင္းပါးတြင္ေခါင္းစဥ္တပ္ရေသာ္လည္း၊ ေဆာင္းပါးမွအသားေပးေဖၚၿပလိုေသာ သူတို့တြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံမွ အစိုးရအစီအစဥ္ႏွင့္ၿဖစ္ေစ၊ မိမိသက္ဆိုင္ရာအဖြဲ့အစည္းကုမၸဏီၾကီးမ်ားကၿဖစ္ေစ ေစလႊတ္ၿခင္းခံရသူမ်ား၊ အစည္းအေ၀း၊ အခမ္းအနားႏွင့္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ိဳးစံုသို့တက္ေရာက္ၾကသူ ၀န္ထမ္းၾကီးငယ္ (ညႊန္ၾကားေရးမွူးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္အစိုးရအဖြဲ့အၾကီးအကဲတာ၀န္အရွိဆံုးသူ၀န္ၾကီး၀န္ကေလးမ်ားအပါအ၀င္) အားလံုးတို့ကိုသိမ္းၾကံဳးရည္ညႊန္းလိုပါသည္။ ထိုမွ်သာမက ႏိုင္ငံရပ္ၿခားအသီးသီး(ကုလသမဂၢအပါအ၀င္) တို့တြင္ကာလတိုကာလရွည္ထမ္းေဆာင္ေနၾကေသာ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ၀န္ထမ္းမ်ားတို့သည္လည္းသက္ဆိုင္မွု ရွိသည္ဆိုသည္ကိုမီးေမာင္းထိုးၿပရန္လိုပါမည္။ ဤသို့ရည္ညႊန္းရၿခင္းမွာလည္းၾကီးစြာေသာ အေၾကာင္းအခ်င္း ရာမ်ားရွိေနပါသည္။

စာေရးသူတို့မွတ္သားမိသေလာက္ (၁၈၆၀) ခုႏွစ္ေလာက္ကအေမရိကႏိုင္ငံ ပင္ဆီးလ္ေဗးနီးယားၿပည္နယ္ရွိ (ယခု) Bucknell Univeristy တြင္ပထမဦးဆံုးေသာပညာေတာ္သင္အၿဖစ္ မြန္တိုင္းရင္းေမာင္ေရွာလူ သည္ ၿမန္မာတို့၏ပင္လယ္ရပ္ၿခားပညာသင္ၾကားေရးတံခါးကိုဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္ ဟုအဆိုရွိၾကပါသည္။  ထိုမွသည္ မိမိ အစီအစဥ္ၿဖင့္ပညာေတာ္သင္ေရာက္လာၾကသူမ်ားရွိခဲ့ (ရွိေနဆဲ)ၿဖစ္ေသာ္လည္း တိက်ေသာမွတ္တမ္းမ်ားကို ၿမန္မာႏိုင္ငံ တြင္လူသိရွင္ၾကားထုတ္ၿပန္ၿခင္းမရွိေသးေပ။ ပညာေတာ္သင္ရင္းပင္ၿဖစ္ေစ၊ အစည္းအေ၀း/အခ်ိန္ တိုတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရင္းပင္ၿဖစ္ေစ၊ ပညာသင္ဘ၀မွသည္၊ ေရာက္ရွိရာႏိုင္ငံတြင္ႏိုင္ငံသားမ်ားအၿဖစ္အသြင္ ေၿပာင္းအေၿခခ်ၾကသူေတြလည္းရွိသည္။ ေရၾကည္ရာၿမက္ႏုရာ မိမိစိတ္ၾကိဳက္ေၿပာင္းေရႊ့အေၿခခ်ၾကသည္ကား လူ့အခြင့္ အေရးတစ္ရပ္ၿဖစ္သလို၊ အၿပစ္ၿမင္၍မရပါ။  လ်င္သူေတြလ်င္သလို ေနရာရေနၾကေသာေခတ္ၾကီး မဟုတ္ပါလား။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း၊ ေတာ္လွန္ေရးအစ္ိုးရေခတ္မွစ၍ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္၊ စစ္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးကာလရွည္ၾကီးႏွင့္တကြ၊ ယခုဒီမိုကေရစီအစိုးရတိုင္ေအာင္ တစိုက္မတ္မတ္က်င့္သံုးေနေသာစနစ္ တခုကား၊ ပညာေတာ္ သင္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံရပ္ၿခားသို့အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ေစလႊတ္ၾကသည့္လုပ္ပိုင္ခြင့္ ကိုအစိုးရအဖြဲ့ကတရား ၀င္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲဆိုသည့္အခ်က္ပင္။ ဤေနရာတြင္မိမိအစီအစဥ္ၿဖင့္မိမိေငြေၾကး ႏွင့္ပညာသင္ၾကသူေတြ ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီ (သို့မဟုတ္) အဖြဲ့အစည္းတရပ္ရပ္မွေစလႊတ္ၾကသူေတြသာ၊ ယင္းထိန္းခ်ဳတ္ၿခင္းမွ ကင္းလြတ္ၾကသည္။ သို့ေသာ္ၿငားလည္းသယ္ေဆာင္သြားမည့္ႏိုင္ငံၿခား ေငြသားႏွင့္ ထိုသက္ဆိုင္သူ၏ ေနာက္ေၾကာင္းခံပညာသင္ၾကားခဲ့မွုႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး/စီးပြားေရးအခြန္အေကာက္ဆိုင္ရာကင္းရွင္း မွုတည္းဟူေသာ သမရိုးက်စီစစ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကိုၿဖတ္သန္းၾကရဆဲၿဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံၿခားသြားခြင့္ရေရး……..အခြင့္ထူးၾကီး

ဆိုခဲ့ေသာတင္းၾကပ္ေသာစိစစ္မွုမ်ားၿပဳလုပ္ရၿခင္းအေၾကာင္းရင္းကိုစာေရးသူအေနၿဖင့္ဆန္းစစ္ရာတြင္ ေအာက္ ပါအေၿခခံမ်ားေၾကာင့္ဟူေသာအခ်က္မ်ားကိုေလ့လာမိပါသည္။

(က) အစိုးရမွက်ခံရမည့္ ႏိုင္ငံၿခားေငြသား(foreign currency) ပမာဏထိန္းခ်ဳတ္ရမွု၊

(ခ) ပညာေတာ္သင္မ်ားအမိႏိုင္ငံသို့ၿပန္လာႏိုင္မည့္အလားအလာ ႏွင့္ ၿပည္ေတာ္ၿပန္မ်ားအတြက္ ေနရာ ၿပန္လည္းခ်ထားမွုတြင္၊ သက္ဆိုင္ရာဌာနအဖြဲ့အစည္းတြင္အံ၀င္ဂြင္က်မွု၊

ေယဘူယ်အားၿဖင့္ပညာေတာ္သင္ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ စာေမးပြဲစစ္ေဆးၿခင္းၿဖင့္ပမာဏစစ္ေဆးမွုမ်ားၿပဳလုပ္ ေရြး ခ်ယ္သည္မွာမွန္ေသာ္လည္း၊ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္၊ မိမိတို့ႏွင့္နီးစပ္ရာၿဖစ္ေစ၊ မိမိဌာနတြင္းမွၿဖစ္ေစ၊ ေရြး ခ်ယ္ေစလႊတ္သည့္ထံုးတမ္းစဥ္လာအလြန္ၾကီးမားခဲ့သည္မွာ အထင္အရွားပင္။ အေ၀းေရာက္ေနသူ၊ နယ္စြန္ရပ္ ၿခားေရာက္ေနၾကသူ(အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ား)တို့အတြက္ကား၊ ဤမဟာအခြင့္အလမ္းၾကီးရဘို့ရန္မွာမ်ားစြာခက္ခဲ လွေပသည္။ သို့အတြက္ေၾကာင့္ေခတ္အဆက္ဆက္တို့တြင္ ႏိုင္ငံၿခားသို့ ေစလႊတ္ခံရၿခင္း (မည္သည့္နည္း ႏွင့္ဘဲသြားရ သြားရ) သည္ ၾကီးစြာေသာဆုလာဘ္ၾကီးၿဖစ္ခဲ့သည္။ ထို့အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံၿခားကရလာသည့္ ပညာရပ္တို့ထက္၊ “ဘိလပ္ၿပန္”ဟူေသာ၀ိေသသ (သို့မဟုတ္) ၀င္ေငြရေသာအလုပ္မ်ားရွိ၍ ၀ယ္ၿခမ္းလာေသာ ပစၥည္းဥစၥာလက္ ေဆာင္ပဏၰာတို့ကပိုၿမင့္ၿမတ္၍၊ လူၿပိန္းၾကိဳက္ေသာေခတ္တေခတ္ရွိခဲ့ဘူးသည္ဟု ဆိုလ်င္ လြန္အံ့မထင္ပါ။ အင္ဂ်င္နီယာပါရဂူ (သို့မဟုတ္) ေဆးကုသေရးဆိုင္ရာခြဲစိတ္ကုသမွုပါရဂူ (FRCS) စသည္တို့ ရလာၾကသူေတြ လည္း၊ မိမိတို့အမည္ေနာက္တြင္ အၿမီးရွည္ခ်င္တိုင္းရွည္ခြင့္ရ၍၊ ပိုက္ဆံရွာလက္မွတ္ရဘိ သကဲ့သို့ အက်ိဳးရွိ လွေၿခသည္။ သို့အတြက္ေၾကာင့္ႏိုင္ငံရပ္ၿခားသြားေရာက္ခြင့္တည္းဟူေသာလုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုပိုင္စိုးၾကေသာ အရာရွိမင္းမ်ားသည္ လြန္စြာလာဘ္ရႊင္ၾကသည္ဟူသတည္း။  ယခုအစိုးရကဲ့သို့ေသာ အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးကို အထူးအေလးေပး ေသာေခတ္တြင္လည္း၊ မေပးၾကမကမ္းၾကရသၿဖင့္ဘ၀င္မက်ေသာသူေတြလည္းအလြန္မ်ား လွသည္ဟု ၾကားမိ သည္ (ေပးကမ္းရာတြင္မ်ားစြာလက္ယဥ္လ်က္ ဓေလ့ထံုးစံၾကီးသဖြယ္ႏွလံုးပိုက္ ၾကသူ ၿမန္မာတို့ စိတ္ပူပမ္ေန ၾကေသာေခတ္)။  တိုင္တန္းခြင့္ကိုအၿပည့့္ေပးထားေသာ္လည္း မည္သူကမွ် ေရးၾကီးခြင့္က်ယ္လုပ္ၿပီးမတိုင္ၾက။ တိုင္ၾကား၍စစ္ေဆးေတြ့ရွိတိုင္းသာ အေရးယူရလ်င္လည္း၊ ရွိသမွ်ရာထူးၾကီးငယ္မွန္သမွ်တို့ ဇီ၀ိန္ခ်ဳပ္လ်က္ ဌာန မ်ားပင္ဖ်က္သိမ္းရေလာက္ဖြယ္ရွိေနသည္။ ဤၿပည္ပပညာေတာ္သင္အပါအ၀င္ဖိတ္ေခၚမ်ားကိုၾကိၾကပ္ရေသာ သက္ဆိုင္ ရာအစိုးရ၀န္ၾကီးဌာနမ်ား၏ ႏိုင္ငံတကာအဆက္ဆံေရးဆိုင္ရာဌာနအရာရွိမင္းမ်ားသည္လည္းလြန္စြာမ်က္ႏွာ ပြင့္ၾကယံုမက၊ ခြင့္ၿပဳမိန့္ ေပးခြင့္မရွိသည့္တိုင္ေအာင္စာရြက္စာတမ္းကိစၥမ်ားအဆင္ေၿပေခ်ာေမြ့ေရးအတြက္ ကလည္းအခ်ိန္ႏွင့္တေၿပးညီ အေရးၾကီးသည္မို့ သူတို့၏တန္ခိုးသည္လည္းလြန္စြာထြားၾကိဳင္းခဲ့သည္မွာအမွန္ ပင္။ ပညာသင္တစ္ဦး ၿခင္းကို အစိုးရအဖြဲ့အစည္းအေ၀း (စိစစ္ေရးအဖြဲ့) မွသာဆံုးၿဖတ္ရသည္၊ ဆိုေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ၀န္ၾကီး ဌာနႏွင့္ sub-cabinet ကဲ့သို့ေသာလမ္းေၾကာင္းမ်ားကိုေခ်ာေခ်ာေမြ့ေမြ့ၿဖတ္သန္းေရးမွာ လြန္စြာအေရးၾကီးသည္။ ေနာက္ဆံုးပိတ္အမိန့္ထြက္ၿပီခါမွ၊ အေရးပါအရာေရာက္သူတစ္ဦးကမ်က္ေစ့က်သၿဖင့္၊ လူခ်င္းလဲၿပီး၊ ေရွ့အမိန့္ ကိုေနာက္အမိန့္ႏွင့္ဖ်က္ၿပီးခပ္တည္တည္ႏွင့္ကိုယ့္လူကိုယ္အစားထိုးေသာ အၿဖစ္မ်ိဳး ေတြလည္းလက္ခ်ိဳးေရလို့ ပင္မႏိုင္ခဲ့ေပ။ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ႏွင့္စစ္အစိုးရေခတ္ရွည္ၾကီးတို့တြင္ ႏိုင္ငံၿခားသို့ေၿခခ်ခြင့္ေလးရဘို့၊ အထက္ အရာရွိမင္းတို့ကိုနတ္သံေႏွာၿပီး “ကန္ေတာ့” ၾကရေသာအၿဖစ္မ်ားႏွင့္၊ ေဖာင္ၾကီးဗဟို၀န္ထမ္းတကၠသိုလ္၊ တိုင္း တပ္တြင္ပညာေပးသင္တန္းမ်ား၊ မ်က္ေစ့စံုမွိတ္၍တက္ခဲ့ၾကသူေတြ လည္းမေရတြက္ႏိုင္ၿပီ။ “မိုးက်ေရႊကိုယ္” တို့၏ေခတ္သက္တမ္းကားသက္ဇိုးရွည္ဆဲဟုေၿပာရလ်င္ တိုက္ရိုက္တာ၀န္ရွိသူတို့ကဆတ္ဆတ္ထိမခံၿဖစ္ၿပီး၊ ၿပန္တရားစြဲမည္ဟုခ်ိန္းေၿခာက္ေကာင္းခ်ိန္းေၿခာက္ႏိုင္ သည္။ ေသၿခာသည္ကေတာ့ ဤ၀ဲၾသဂါမွအလြတ္မရံုး ထြက္ႏိုင္ေသးေသာ ယေန့ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ႏိုင္ၿခားပညာေတာ္သင္ ေစလႊတ္ေရး စနစ္ၾကီးပင္ၿဖစ္သည္။

အမွန္ဆိုရေသာ္ မ်ားစြာေသာၿပည္ပအစည္းအေ၀း၊ ေဆြးေႏြးပြဲ၊ သင္တန္း တို့သည္ သက္ဆိုင္ရာတို့က (အခ်ိဳ့ ဆိုလ်င္ခရီးစရိတ္အပါအ၀င္) အကုန္အက်ခံ၍ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားတို့ကိုဖိတ္ ေခၚၾကၿခင္းၿဖစ္သည္ကိုေလ့ လာေတြ့ ရွိရသည္။  ဘြဲ့လြန္ႏွင့္ပါရဂူသင္တန္းမ်ားသာလ်င္ အစိုးရအေနၿဖင့္ႏိုင္ငံၿခားေငြက်ခံၾကရသည္ (ဥပမာ တပ္မ ေတာ္မွေစလႊတ္ေသာပညာသင္မ်ားကဲ့သို့)။ အခ်ိဳ့ဆိုလ်င္ မိမိတို့ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားမွႏိုင္ငံၿခား ေငြ သားကိုေခ်းငွားစရိတ္ၿပဳလ်က္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံသို့ေရာက္မွ၊ ထိုဆိုင္ရာအဖြဲ့အစည္းမ်ားမွထုတ္ေပးေသာႏိုင္ငံၿခား ေငြ ကိုၿပန္လည္ေပးဆပ္၍ “ႏိုင္ငံၿခားၿပန္”တည္းဟူေသာဘြဲ့ကိုသမုတ္ၿခင္းခံၾကရသည္။ ခ်ိဳ့တဲ့ေသာႏိုင္ငံမို့ အစစ ၿခိဳး ၿခံၾကရေသာ္လည္း၊ ယင္းအေပၚတြင္လည္သူစားစတမ္း စားခြက္လုႏိုင္ငံၿခားေရာက္ဘူးသြားၾကသူ ေတြ လည္းဒု ႏွင့္ေဒးပင္။ ဘယ္သူေတြေတာ့ႏိုင္ငံၿခားသို့ဘယ္ႏွၾကိမ္သြားေနရသည္ဟူေသာအၿဖစ္ကို၀န္တိုစြာ လက္ပိုက္ ၾကည့္ေနရေသာၿပည္ပတစ္ၾကိမ္တည္းၿပန္မ်ားႏွင့္၊ ႏိုင္ငံၿခားေၿမကိုေယာင္၍ပင္နင္းခြင့္မရၾကေသာ၊ ပညာ ရွင္တို့မ်ားစြာမ်ားစြာရွိခဲ့ရွိေနဆဲဆိုသည္ကိုကားၿငင္းဘြယ္မရွိပါ။ သို့အတြက္ေၾကာင့္ မိမိတို့ဘ၀တဆစ္ခ်ိဳးအ ေၿပာင္းအလဲကိုဖန္တီးႏိုင္စြမ္းအင္အားရွိေသာ ၿပည္ပသြားလာခြင့္သည္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသူအစိုးရမင္းတို့လက္တြင္၊ ဆုေပးဒဏ္ေပးလက္နက္ၾကီးၿဖစ္ေနသည္မွာယေန့တိုင္ေအာင္ပင္။

ေရာက္ၿပီ ….. ႏိုင္ငံၿခား

ၿပည္ပခရီးစဥ္ပညာေတာ္သင္သြားခြင့္ရ၍၊ ၿပည္ပသို့ေရာက္ၿပီဆိုပါစို့။ လေပါက္ႏွစ္ေပါက္ေနခြင့္ရၾကသူေတြ ပထမဆံုးလုပ္ၾကသည့္အခ်က္ကား၊ ကာလၾကာကြဲကြာခဲ့ေသာ၊ မိတ္ေဟာင္းေဆြေဟာင္း၊ စာသင္ေဖၚ၊ လုပ္ကိုင္ ေဖၚတို့ကိုေၿမလွန္ရွာၾကေသာအလုပ္ၿဖစ္သည္။ မိမိတို့လက္လွမ္းမွီရာတို့မွစုေဆာင္းမိသေလာက္ဖံုးလိပ္စာ တို့သည္မ်ားစြာအသံုး၀င္လွသည္။ မိမိဇာတိႏွင့္ေ၀းခ်ိန္အလြမ္းေၿဖစရာ မိတ္ေဟာင္းတို့ၿဖင့္ၿပန္လည္ဆံုေတြ့ လ်က္၊ ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းၿဖစ္ကအစ၊ လက္ရွိဘ၀အေၿခအေနတို့ကိုသတင္းဖလွယ္ရသည္မွာလည္း ၾကည္ႏူး စရာေပ။ သို့ေသာ္မိမိလာရင္းကိစၥအစည္းအေ၀း၊သင္တန္းတို့ကရရွိႏိုင္မည့္အခြင့္အလမ္းကိုေဘးခ်ိတ္လ်က္၊ မေရာက္ဘူး သည့္ေနရာေဒသထူးဆန္းေထြလာေနရာေပ်ာ္ရႊင္ဘြယ္မ်ားကိုမၿဖစ္မေနေရာက္ လိုေသာအာသီသ တို့က လႊမ္းမိုးလာၾကသည္ ကိုေတြ့ရသည္။ ယခင္ႏိုင္ငံၿခားၿပန္တို့၏စကားလက္ေဆာင္အရ မေရာက္မၿဖစ္ ေရာက္သင့္ေသာ ေနရာမ်ားကို မေရာက္ခဲ့သည္ရွိေသာ္ေခတ္ေနာက္ၾကရေလခ်င္းဟူေသာေနာင္တကို ေရွာင္ ရွားႏိုင္ၾကေစရန္အလို့ငွာ၊ ေၿခဆန့္ရန္ လမ္းစရွာၾကသည္။ ႏိုင္ငံၿခားသြားခြင့္ဟူေသာဒုလႅဘတရား၏တိုက္တြန္း ေစ့ေဆာ္မွုကားအထင္ အရွားပင္။ စာေရးသူမွတ္သားမိသေလာက္ တရုတ္ႏိုင္ငံမွပညာသင္ေစလႊတ္ရာတြင္၊ ပညာသင္တစ္ဦးအပါအ၀င္ ေနာက္လိုက္ပညာသင္တစ္ဦးကိုပင္ပူးတြဲေစလႊတ္ေသာ ေခတ္ဦးပိုင္းတခ်ိန္တခါက ရွိခဲ့ဘူးသည္ဟုဆိုၾကသည္။ ပင္မပညာသင္ကတေန့တာသင္ၾကားလာသမွ်ကို၊ တည္းခို္ရာၿပန္ေရာက္ပါက၊ ပါလာသူေနာက္လိုက္ထံအိတ္သြန္ဖါေမွာက္ၿပန္လည္ပို့ခ်မွ်ေ၀ရသည္။ ထိုမွ်မက အၿပန္အလွန္ေဆြးေႏြးမွုမ်ားကို လုပ္ၾကရသည္ဟုဆိုသည္။ ပညာကိုေၿမလွန္ရွာေသာ အက်င့္ေကာင္းသည္ယေန့တရုတ္ၿပည္သူ့သမၼတ ႏိုင္ငံ ၾကီး၏၊ နည္းပညာဆိုင္ရာႏိုင္ငံတကာ၀န္ဆံ့မွုကသက္ေသထူေနပါပေကာ။ ေမာင္မိုးညိဳ တို့အမိၿမန္မာၿပည္မွ ပညာသင္ေရာက္လာၾကသူတို့ကားတမူးထူးၿခားၾကသည္။ မိမိတို့အမည္ေနာက္တြက္ကပ္ပါသြားမည့္ ဘြဲ့ထူး ဂုဏ္ထူးကိုသာ၊ အပါသယ္သြားၾကသည္။ သင္ၾကားတတ္ေၿမာက္သြားေသာပညာ၊ တိုးပြားလာႏိုင္မည့္ အသိ ဥာဏ္ပညာ တို့ကို၊ သင္ၾကားရာအရပ္တြင္ပင္ခ်န္ရစ္ထားခဲ့သလားဟုထင္ရေလာက္ေအာင္၊ တာ၀န္ေၾကရံု ေလာက္သာေလ့လာမွတ္သားစုေဆာင္းမွုမ်ားၿပဳၾကပံုရသည္။ ယင္းအၿဖစ္သို့ေရာက္ရေသာအေၾကာင္းရင္းခံကို ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ၊ ပညာသင္ၾကားရန္ေရြးခ်ယ္တာ၀န္ေပးေသာ၊ တာ၀န္ခံအရာရွိမင္းမ်ားက၊ ပညာသင္ ထြက္ခါနီး “ကန္ေတာ့”ခ်ိန္တြင္ “ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္အက်ိဳးရွိမဲ့ပညာေတြရသေလာက္သင္ယူၿပီး၊ ႏိုင္ငံအက်ိဳးၿပဳ ဘို့ၿပန္လာခဲ့” ဟူေသာ ၀တ္ေၾကတန္းေၾကၾသ၀ါဒေပးခဲ့ေသာ ေခါက္ရိုးၾကိဳး ပဋိသႏၶာရစကားမ်ား ေၾကာင့္ပင္ၿဖစ္ သည္ဟုဆိုရလ်င္လြန္အံ့မထင္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အဆိုပါမိန့္မွာခ်က္မ်ားကိုေၿခြေပးၾကေသာ အဆိုပါ အရာရွိမင္းမ်ားကိုယ္တိုင္ပင္၊ မိမိတို့ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက၊ မိမိတို့အထက္အရာရွိမင္းမ်ား၏ အလားတူ ပဋိသႏၶာရ စကားမ်ားမၾကားခ်င္အဆံုးၾကားခဲ့ၾကရေသာေၾကာင့္ၿဖစ္သည္။ ထိုစကားတို့ထက္ပို၍အေရးၾကီးေသာအခ်က္ ကား “မင္းၿပန္မလာလို့/အခ်ိန္ဆြဲၿပန္လာဘို့ဆင္ေၿခတက္လို့ကေတာ့…ဘယ္လိုအေရးယူလိုက္မယ္ေနာ” ဟူေသာ ၀ရဇိန္လက္နက္စကားကိုေတာ့လည္ပင္းစြပ္ေပးလိုက္သည္။ အဆိုပါအရာရွိမင္းတို့ကိုယ္တိုင္၊ စာေမး ပြဲ အတြက္အခ်ိန္ဆြဲစရာရွိလာလ်င္ေသာ္၎၊ ေနာက္ထပ္အပိုသင္တန္းေလးမ်ားႏွင့္အတူ၊ အသိ အမွတ္ၿပဳသင္ တန္း (Certification studies) မ်ားအတြက္၊ သက္ဆိုင္ရာဌာနမ်ားသို့အသနားခံခဲ့ေသာ ဘ၀ေဟာင္းမ်ားကို ေမ့ေလ်ာ့ေနၾကေရာ့ထင့္။

အေရးၾကီးဆံုးႏွင့္တန္ဘိုးအရွိႏိုင္ဆံုးကိစၥကား ပညာသင္ၾကားခ်ိန္၊ အစည္းအေ၀း/ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္ခ်ိန္ တို့တြင္၊ မိမိတို့လုပ္ကိုင္ရာဌာန၀န္းက်င္ကိုတိုက္ရိုက္အၾကိဳးၿပဳႏိုင္မည့္၊ နည္းနာနိႆယ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ ပညာသင္ၾကားရာႏိုင္ငံၾကီး၏လူထုေရးရာစီမံခန့္ခြဲမွု (public policy) ပညာႏွင့္က်င့္သံုးေနေသာစနစ္ႏွင့္ လည္ ပါတ္မွု၊ အားသာခ်က္အားနည္းခ်က္၊ အၿပန္အလွန္ေဆြးေႏြး (policy debates) မ်ားကိုထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာၾက ဘို့လိုအပ္သည္။ တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံမ်ား၏ဘြဲ့လြန္ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္သည္၊ Open Education ေပၚတြင္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားအေၿခခံထားသၿဖင့္၊ ယူတတ္ႏိုင္သမွ် ယူတတ္ေအာင္ၾကိဳးစားၾကဘို့လိုသည္။ ၿပည္ေတာ္ၿပန္မွ ၿပန္ၾကည့္တာေပါ့ ဟူေသာအေတြး၀င္မိသည္ႏွင့္ မိမိလာရင္းရည္မွန္းခ်က္ခ်ြတ္ေခ်ာ္ၿပီဆိုသည္ကို ၿမင္ေအာင္ ၾကည့္တတ္ၾကဘို့လိုပါသည္။ ေနာက္တခ်က္ကား မိမိေနထိုင္တည္းခိုရာ၀န္းက်င္တြင္ေတြ့ၾကံဳရေသာ၊ မိတ္ ေဆြမိသားစု တို့သည္ ပညာသင္တို့အတြက္အေကာင္းဆံုးေဆြးေႏြးေဖၚမ်ားၿဖစ္သည္ကိုႏွလံုးသြင္းပါ။ လက္ေတြ့ ဘ၀တြင္ေနထိုင္ၾကသူေတြမို့သူတို့တေတြ၏ ထင္ၿမင္မွု၊အေတြ့အၾကံဳတို့သည္၊ အေကာင္းဆံုးေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား ၿဖစ္သြားႏိုင္သည္။ ဤအထဲတြင္မိမိတို့၏ၿမန္မာမိတ္ေဆြအတန္းေဖၚ မ်ားသည္ လည္းအပါအ၀င္ၿဖစ္သည္။ အားမနာတန္းေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။ အဆံုးဆိုရေသာ္၊ ပညာသင္ ဆိုၿပီး စားလိုက္အိပ္ လိုက္ေနရမည့္အခ်ိန္ မဟုတ္။ မိနစ္တိုင္း၊နာရီ/ေန့ရက္တိုင္းသည္ တန္ဘိုးၾကီးလွေသာအခ်ိန္ကာလၿဖစ္သလို၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံသို့ ၿပန္ေရာက္ၿပီးခါမွ၊ ဒီကိစၥေသၿခာမေဆြးေႏြးခဲ့ရေလခ်င္းဟူ၍ေနာင္တမရၾကဘို့လိုသည္။

ၿပည္ေတာ္ၿပန္ပညာသင္…..တို့တေတြ

အမိၿမန္မာၿပည္ၿပန္လမ္းစၿပီဆိုကတည္းက၊ ပညာသင္မ်ားအစည္းအေ၀းတက္ၾကသူေတြ စိတ္တြင္းပထမဆံုး ၀င္လာေသာစႏိုးစေနာင့္ၿဖစ္စိတ္ကား “ငါ့ကိုငါ့အၾကီးအကဲကဘာေၿပာမလဲ၊ ႏိုင္ငံၿခားသြားလွခ်ည့္ရဲ့”ဟုၿပစ္တင္ စကားေၿပာမည္လားဟူေသာအေတြးပင္။ ပို၍ဆိုးသည္ကား”မိမိႏွင့္မဆိုင္သည့္ တၿခားရာထူးေနရာကိုေၿပာင္းေရႊ့ လိုက္ရင္ခက္ရခ်ည့္ရဲ့၊ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားပို့ရင္ခက္ရခ်ည့္ရဲ့”ဟူေသာအေတြ့းမ်ားပင္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၿပည္ ေတာ္ၿပန္မ်ားကို မဆီမဆိုင္ရာထူးဌာနသို့ေၿပာင္းေရႊ့ၿခင္းၿဖင့္ နာမ္ႏွိမ္နည္းကို အစိုးရမင္းအဆက္ဆက္တို့ ေရလဲ ႏွင့္ သံုးခဲ့ၾကသည္။ သည္ၾကားထဲ ၿပည္ပတြင္အခ်ိန္ဆြဲေနထိုင္မိပါက၊ ၿပစ္မွုက်ဴးလြန္သူတစ္ဦးကဲ့သို့ဆက္ဆံ ေသာ၊ ၀န္ထမ္းစနစ္သက္ဇိုးေရွေနေသးသည္မဟုတ္ပါေလာ။ တာ၀န္အရွိဆံုးသူတို့ကိုယ္တိုင္ပညာသင္ၿပန္သူ တို့၏ ပညာကို၊ ႏိုင္ငံအတြက္တိုက္ရိုက္အက်ိဳးၿပဳမည့္တာ၀န္မ်ားေပးရန္ေႏွာင့္ေႏွးေနၾကဆဲပင္ၿဖစ္သည္။ ထိုသို့ေႏွာင့္ ေႏွးရန္လည္းထိုတာ၀န္အရွိဆံုးအရာရွိမင္းတို့ကိုအသိမေပးဖံုးဖိထားၾကေသာ လက္ေအာက္အရာရွိ တို့သည္လည္းရွိဆဲ၊ “ပန္း”ပန္ၾကဆဲပင္။

ဒီမိုကေရစီတံခါးလွစ္ခါစၿမန္မာႏိုင္ငံသည္၊ ႏိုင္ငံသားတို့ လူတန္းေစ့ေသာ ဘ၀ေရာက္ရွိေစေရးမွာ၊ ပညာတတ္ မ်ားေနရာ/ရာထူးရၾကဘို့အထူးလိုပါသည္။ လက္ရွိၿပည္ေထာင္စုရာထူး၀န္အဖြဲ့ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ့ၾကီး၏ပညာေတာ္ သင္ေရြးခ်ယ္ေရး နည္းစနစ္၊ ပညာသင္ၿပန္မ်ား၊ လူမွန္ေနရာမွာအၿမန္ဆံုးေနရာရေရးတို့အတြက္၊ မူ၀ါဒမ်ား လက္ေတြ့က်က် အေကာင္အထည္ေဖၚသင့္ေသာအခ်ိန္ၿဖစ္သည္။  လက္ေတြ့အက်ိဳးၿပဳအေကာင္အထည္ ေဖၚ ႏိုင္မည့္မူ၀ါဒမ်ား မရွိေသးသေရြ့၊ လက္သင့္ရာစားေတာ္ေခၚေသာ စနစ္ရွိေနေသးသေရြ့၊ “သမင္ေမြးရင္း၊ က်ား စားရင္း” ပညာေတာ္သင္စနစ္အၿဖစ္သာ သက္တမ္းရွည္ေနဦးမည္ၿဖစ္သည္။ လူၾကားေကာင္းယံု၊ ၿဖတ္လမ္း နည္းကိုလိုက္ေသာ ပညာသင္စနစ္မ်ားလည္း၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေခတ္အဆက္ဆက္ေပၚခဲ့သည္။ ပညာသင္ၿပန္ လာသူတို့ကို၊ မရွုစိမ့္ေသာ (၀ါ) ယံုၾကည္မွုမထားႏိုင္ေသာ ပညာသင္ေစလႊတ္ေရးစနစ္ထြန္းကားေနေသးသေရြ့၊ ပညာေတာ္သင္တို့၏ ပညာရပ္လိုက္စားလိုမွုသည္အားနည္းေနၾကဦးမည္ၿဖစ္သည္။ ထိုအားနည္းမွုသည္ သက္ ဆိုင္ရာေစလႊတ္ေသာဌာနၾကီး၏အားနည္းမွုၿဖစ္သလို၊ ႏိုင္ငံ၏မခန့္မွန္းႏိုင္ေသာဆံုးရွံုးမွုၾကီးလည္းၿဖစ္သည္။ ဤအေဟာသိကံၿဖစ္ေနသာပညာသင္ေစလႊတ္မွုကို ၿမင္ေအာင္ၾကည့္ၿပီးတာ၀န္ရွိသူတို့ ၿပဳၿပင္ႏိုင္ၾကပါေစ ေၾကာင္း။        ။