ေပါက္ကြဲမွုသံစဥ္မ်ာၾကားမွ..အံတုမွုေတြ

 ဒီကေန့ၿမန္မာႏိုင္ငံၿဖစ္စဥ္က ခက္ေတာ့ခက္ပါတယ္။ ၿပည္တြင္းကလူထုတစ္ရပ္လံုးရဲ့ (အထူးသၿဖင့္) ရဲ၀ံ့သတၱိနဲ့ ၿဖတ္ထိုးညဏ္္ေတြ၊ စည္းလံုညီညာမွုေတြကေတာ့ မေလးစားဘဲမေနႏိုင္ပါဘူး။ ဦးလည္းအ ၾကိမ္ၾကိမ္ညႊတ္မိပါတယ္။ ေသၾကသူေတြ၊ အၿပစ္မဲ့ခံစားၾကရသူေတြၾကားထဲမွာ ပ်ံ့လြင့္ေနၾကတဲ့ပံုရိပ္ ေတြဟာ အတားအဆီးမရွိ ကမၻာတ၀ွမ္းၿပန့္ႏွံလို့့ေနၿပီေလ။ စစ္တပ္ရဲ့ အထိန္းအကြပ္မဲ့တဲ့ လူသတ္၊ လုယက္၊ ဖ်က္ဆီး၊ စတဲ့တရားမဲ့မွုေတြဟာ “ဥပေဒနဲ့အညီ”ဆိုတဲ့ သူတို့တေတြအရွက္မရွိမ်က္ႏွာ ေၿပာင္တိုက္ ကတိစကားေတြကို ေၿပာင္ေလွာင္သေရာ္ေနၾကပါၿပီ။ ေမာင္မိုးညိဳတို့လိုအေ၀းေရာက္ေန ၾကသူေတြလည္း၊ စိတ္ေရာလူေတြပါ ေသာကနဲ့ ပရိေဒ၀ေတာက္ေလာက္ေနၾကရခ်ိန္ေတြပါ။

အခ်ိန္တိုင္းေသဆံုးၾကသူ၊ ဘ၀အနာဂါတ္ေပ်ာက္ၾကသူေတြဟာ၊ အနာဂါတ္ရွိၾကသူ (တနည္း) မိသား စုေတြရဲ့ မီးရွူးတန္ေဆာင္ေတြေလ။ ႏွယ္ႏွယ္ရရေတြမွမဟုတ္တာ။ အရြယ္မေရာက္ၾကသူေတြ ေတာင္ ခ်မ္းသာမေပးႏိုင္ေလာက္ေအာင္အညွိဳးၾကီးၾကီးနဲ့ ရက္စက္ၿပႏိုင္ၾကတာ ကမၻာကၾသခ်ေနၾကရပါၿပီ။ ၿမန္မာ့အာဏာသိမ္းသမိုင္းစဥ္မွာလက္နက္အားကိုးၿပီး၊ ကိုယ္ထင္ရာကိုယ္စိုင္းခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ဟာ သူ့့ရဲ့ သရုပ္မွန္ကို ဒီ Spring Revolution မွာကမၻာၾကီးကိုဖြင့္ခ်ၿပလိုက္တာနဲ့တူသြားပါၿပီ။ အင္တာနက္နဲ့ မီဒီယာ/လူမွုကြန္ယက္ကင္းခဲ့တဲ့ကာလေတြက စစ္တပ္ရဲ့ရက္စက္မွုေတြကို၊ ဒီတၾကိမ္မွာေတာ့ ၿမန္မာ ၿပည္သူေတြေကာင္းေကာင္ၾကီးသိသြားတာနဲ့အမွ်၊ အသက္ရွိေနသေရြ့ “ကမၻာမေၾကဘူးေဟ့”ဆိုတဲ့ ရင္ထဲက ၾကံဳး၀ါးသံေတြနဲ့အတူ ၿမန္မာၿပည္သူသန္း(၅၀)ေက်ာ္ကို ေကာင္းေကာင္းၾကီးလွုပ္ႏွိဳးလိုက္ႏိုင္ ပါၿပီ။ GenZလို့ ေခၚတဲ့လူငယ္ေတြရဲ့ စိတ္ဓါတ္နဲ့ရဲရင္မွုကိုေလ်ွာ့တြက္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ဟာသူတို့ရဲ့ထိုးစစ္ကို ခံစစ္ နဲ့ခုခံေနၾကရတဲ့ဘ၀မွာေရာက္ေနပါၿပီ။ လက္နက္ရွိရင္ဘာမဆိုၿဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ဓါတ္ၿပားေဟာင္း ၾကီးဟာ စစ္တပ္ရဲ့ တခုတည္းေသာအားကိုးဘြယ္ရာဆိုတာယံုမွားသံသယၿဖစ္စရာမရွိေတာ့ပါဘူး။

ခုလမွာေတာ့ လူမွုကြန္ယက္အၾကားက်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ထြက္ေနၿပီၿဖစ္တဲ့ လူထုအံတုမွု တိုက္ စစ္ေတြကိုေလ့လာစုေဆာင္းၿပီး၊ တင္ၿပေပးလိုက္ပါတယ္။

(က) Awareness campaigns ဟာ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ မိမိတို့ေနထိုင္ရာေဒသၿမိဳ့ေတြမွာေန ထိုင္ၾကတဲ့လူမ်ိဳးၿခားေတြဟာ စူးစမ္းတတ္ၾကသူေတြၿဖစ္တဲ့အတြက္၊ ကိုယ္ႏိုင္ငံရဲ့ၿဖစ္စဥ္အတြင္း သရုပ္မွန္ေတြကို ခြဲၿခားၿပၾကရပါမယ္။

·      စစ္တပ္ကႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ့ညီညြတ္ၿခင္းအလ်င္းမရွိတဲ့ ၂၀၀၈ အေၿခခံဥပေဒကို အေသဖက္တြယ္ထားရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ၊ ရွင္းပါတယ္။ အာဏာသိမ္းခြင့္ကို တရား၀င္ ေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မဲမရိုးသားမွုဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ၿပိဳပ်က္ေရးနဲ့ဘာမွမဆိုင္ပါဘူး။ အာဏာ မသိမ္းခင္က တစ္ႏိုင္ငံလံုးကသာယာေအးခ်မ္းေနတာကမၻာသိ။ အဲ့ဒီအခ်က္တခုထဲနဲ့ အာဏာ သိမ္းတာဟာ အေၿခခံဥပေဒ (သူတို့ေရးထားတဲ့) ကိုေဖါက္ဖ်က္တာကိုသက္ေသထူလိုက္ပါ တယ္။

·      လႊတ္ေတာ္ေတြေခၚၿပီး အာဏာသိမ္းတဲ့ကိစၥတင္ၿပရမယ္။ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီးအဲ့ဒီကိစၥ ေမွာင္ခ်ထားတယ္။ ဒါကက်ဴးလြန္မွုဒုတိယအခ်က္။ ေၿပာေတာ့အာဏာထိမ္းတယ္ ေၿပာၿပီး၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကအစရတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တရားသူၾကီးေတြ၊ ဖြဲ့စည္းပံုခံုရံုးေတြကို သူတို့ၾသဇာခံ ေတြနဲ့လူခ်င္းလဲၿပီး၊ မဲခိုးတဲ့လန္ၾကဳပ္ဇာတ္လမ္းဆင္တာေတြဟာ စစ္တပ္ရဲ့ဖံုးဖိ မရတဲ့ အထိန္း အကြပ္မဲ့ေနတဲ့အေၿခအေနကိုၿပညႊန္းေနပါတယ္။ ဒါကတတိယအခ်က္။

·      အာဏာမသိမ္းခင္ကၿငိမ္းခ်မ္းသာယာလွတဲ့ၿမန္မာႏိုင္ငံၾကီးက၊ ခုခ်ိန္ ၿပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲေရးကို ဦးတည္ၿပီး၊ စစ္တပ္ကတိုင္းၿပည္အတြက္လုပ္တာဆိုလို့ ခေတာင္းက်ိဳက္ရွာတာေတာင္ ေယာင္ လို့မွမေတြ့ရတဲ့အခ်က္က အၾကီးဆံုးအၿပစ္။ တပ္ခ်ဳပ္ဆိုသူမင္းေအာင္လွိဳင္လုပ္ရပ္ဟာ ဘယ္ စခန္းသြားေနလဲဆိုတာၾကည့္ရင္၊ သူသာလ်င္ ၿပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲေရးကို ဒိုင္ခံလုပ္သူဆို တာ လယ္ၿပင္မွာဆင္သြားသလိုထင္ရွားေနတာကိုေတြ့ႏိုင္တယ္လို့ ဆိုၾကပါတယ္။

·      ေနာက္တခုက ဗိုလ္မင္းေအာင္လွိဳင္ရဲ့လုပ္ရပ္ဟာ Crime against humanity ေၿမာက္မ ေၿမာက္ကိစၥပါ။ ၿမန္မာ့အေရးေလ့လာသူအားလံုးနဲ့ က်ြမ္းက်င္သူအားလံုးက တညီတညြတ္္ တည္း (ၿခြင္းခ်က္မရွိ) သံုးသပ္ခ်က္ကရွင္းပါတယ္။ မင္းေအာင္လွိဳင္ဟာ Genocide အတြက္ တိုက္ရိုက္တာ၀န္ရွိတယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဘာၿဖစ္လို့လဲဆိုေတာ့ ၿမန္မာ့ၿပည္တြင္းေရး သက္သက္မဟုတ္ေတာ့လို့ပါ။ ေးသတြင္းပါဂရက္ရိုက္ခတ္မွုနဲ့မတည္ၿငိမ္မွူရွိေနပါၿပီ။

·      ဒီအခ်က္ေတြကို လူမ်ိဳးၿခားေတြသိၾကဘို့လိုပါတယ္။

·      ဒီကိစၥေတြကို မိမိတို့ေနထိုင္ရာေဒသမွာရွိတဲ့ constituent အမတ္မ်ား၊ ၿမိဳ့ေတာ္၀န္မ်ား၊ လႊတ္ ေတာ္ ႏိုင္ငံၿခားေရးရာေကာ္မတီနဲ့လႊတ္ေတာ္အၾကီးအကဲေတြကို အသိေပးစာနဲ့အသနား ခံလႊာေတြတင္ၿပၾကဘို့လိုပါတယ္။

https://www.speaker.gov/contact

https://www.schumer.senate.gov/contact/email-chuck

https://www.mcconnell.senate.gov/public/index.cfm/contact?p=ContactForm

ဆိုင္ရာအမတ္ေတြကိုလည္း ေဖၚၿပထားတဲ့ webpages ေတြကေနပို့လို့ရပါတယ္။ ေၿပာခ်င္တာ က အေမရိကေရာက္ၿမန္မာတိုင္းလုပ္သင့္တဲ့ကိစၥပါ။ ဘာၿဖစ္လို့လဲဆိုေတာ့ အမတ္ေတြရဲ့ စကားဟာအေတာ္တာသြားတဲ့ႏိုင္ငံပါ။ လူမ်ိဳးၿခားေတြရဲ့ ေထာက္ခံမွုကိုဒီအမတ္ေတြလိုလားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္၊ ကွြန္ေတာ္တို့ၿမန္မာေတြအတြက္တပန္းသာတာကိုၿမင္ေအာင္ၾကည့္ၾကပါ။ ၿမန္မာ့အေရးမွာ ဆန့္က်င္ဘက္ပါတီေတြသေဘာတူညီ မွုရဘို့မခဲယဥ္းပါဘူး။

·      ၿဖစ္ႏိုင္ရင္ၿမိဳ့အလိုက္ေဟာေၿပာပြဲေတြလုပ္ပါ။ ဆႏၵၿပေၾကြးေၾကာ္မွုေတြ ဟာ အလြန္ထိေရာက္ တဲ့ awareness လက္နက္ေတြပါ။ စနစ္တက်ၿဖစ္ပါေစ။ ဆိုင္ရာေတြမွာ  ၾကိဳတင္ခြင့္ၿပဳခ်က္  ရယူပါ။

·      စာၾကည့္တိုက္၊ တကၠသိုလ္ပရ၀ုဏ္နဲ့ လူအမ်ားစည္ကားရာၿမိဳ့လယ္နဲ့ေစ်းဆိုင္ေတြမွာ၊ ေၾကာ္  ၿငာ ပိုစတာနဲ့ လက္ကမ္းစာေစာင္ၿဖန့္ၿခင္း၊ စသည္ဆို့ယာ ထိေရာက္လွတဲ့ education process ေတြမို့ ဒီကိစၥေတြေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။

·      အေရးၾကီးတာက ၿမန္မာ့အေရးကို တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးဘို့လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ Caucus တခုေပၚေပါက္ေရးကို လူမွုအဖြဲ့ေတြက အင္တိုက္အားတိုက္ေဆာင္ရြက္ၾကဘို့ပါ။ အဲ့ဒီအဖြဲ့မ်ိဳး ဟာ Biden အစိုးရအဖြဲ့ကိုအဓိကဖိအားေပးႏိုင္လာမဲ့အဆင့္ရွိႏိုင္ပါတယ္။

(ခ) Cutting-off lifeline - ဒီဗ်ဴဟာက ပစ္မွတ္အရွိဳက္ကိုတိုက္ရိုက္မဟုတ္ေတာင္သြယ္၀ိုက္ေသာ နည္းေတြနဲ့ ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္လို့ သံုးသပ္ၾကသူေတြကဆိုပါတယ္။ 

·      လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ဆိုေပမဲ့ sanctions နဲ့ trade embargo, arms embargo တို့ကို အေမရိက နဲ့ဥေရာပက လက္ရွိ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေနပါၿပီ။ ၿမန္မာအေမရိကန္ကြန္ၿမဴနီတီရဲ့ စဥ္ဆက္ မၿပတ္အသနားခံလႊာေတြက ေကာင္းေကာင္းၾကီးမီးထိုးေပရာေရာက္ေၾကာင္းပါ။

·      အေရးၾကီးတာက စစ္တပ္ရဲ့အသက္လမ္းေၾကာင္းၿဖစ္တဲ့ေငြေၾကးစီးဆင္းေစတဲ့ အရာမွန္သမွ် ကို ရရာနည္းလမ္းေတြနဲ့ တရစပ္ၿဖတ္ေတာက္ႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြကိုရွာရပါမယ္။ ႏိုင္ငံတ ကာေရာက္စစ္တပ္ရဲ့ အႏြယ္၀င္ေတြရဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို အေသအၿခာစာရင္းၿပဳစုမွု ေတြလုပ္ေနၾကတာကို ၾကားသိရပါတယ္။ ေငြမဲကိုေငြၿဖဴလုပ္ရာမွာ သမိုင္းနဲ့ခ်ီၿပီးတရားမ၀င္ လုပ္ရာမွာနံမယ္ၾကီးတဲ့့စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ့သူတို့အဆက္အႏြယ္ေတြရဲ့ အေၿခအေနကိုေတာ့ ေလွွ်ာ့တြက္လို့မရပါဘူး။ 

·      အေမရိကနဲ့ႏိုင္ငံတကာေရာက္ၿမန္မာ-အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားဟာ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္နဲ့ပလဲနံပသင့္ဘို့ၾကိဳးစားေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္မ်ားအေနနဲ့လည္း ၿမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္းရွိဆဲစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ့၊ ေနာက္ထပ္ေသာ္၎၊ စီးပြားအခြင့္အလမ္းအသစ္ေတြ လုပ္ဘို့ရွိပါက၊ ရပ္စဲၿခင္း၊ ဆိုင္းငံ့ၿခင္းေတြကို လုပ္ဘို့ ကြန္ၿမဴနီတီက ထဲထဲ၀င္၀င္ လွံု့ေဆာ္ၾက တာေတြလည္းရွိေနၿပီလို့သိရပါတယ္။

·      ထိုနည္းတူစြာဘဲ လူမ်ိဳးၿခားေတြရဲ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္းတစီးပြားလုပ္ငန္းငယ္ေတြ ဖြင့္ဘို့ကိစၥမ်ိဳး ေတြ ကိုတားဆီးပိတ္ပင္ဘို့လိုလာပါတယ္။ 

·      လက္ရွိစစ္တပ္က ဘဏ္ေငြေရးေၾကးေရးလည္ပါတ္မွုမွာၾကီးစြာေသာအခက္အခဲေတြၾကံဳေနၾက ရပါတယ္။ ေငြေၾကးလည္ပါတ္မွုဟာ ႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးအသက္ေသြးေၾကာပါ။ Cash-flow ရပ္သြားတာနဲ့အမွ် စီးပြားေရးဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းပါမယ္။ Covid-19 ရဲ့ဒါကိုတစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာခံ စားကတည္းကၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့စီးပြားေရးဟာ အေတာ္အထိနာေနခ်ိန္၊ ခုတပ္ရဲ့မတရားအာဏာ သိမ္းလိုက္မွုက၊ အေၿခအေနကိုပိုဆိုးေစတဲ့အတြက္၊ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ့အစီရင္ခံစာအရ၊ ခုႏွစ္မွာ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့စီးပြားေရးဟာ (၁၀%) ခန့္က်ံဳ့သြားမယ္လို့ခန့္မွန္းပါတယ္။ (၁%) ေလာက္က်ံဳ့ သြားရင္ေတာင္၊ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ့စီးပြားေရးဟာ နလံထူဘို့အေတာ္ရုန္းရေတာ့မွာမို့၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ့အနာဂါတ္လူေနမွုစနစ္ဟာ မေတြးႏိုင္ေလာက္တဲ့ပ်က္စီးမွုေတြရွိႏိုင္ေၾကာင္းေလ့လာသူ ေတြက ေဟာကိန္းထုတ္ထားပါၿပီ။

·      ဗဟိုဘဏ္နဲ့ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုေကာ္မရွင္ေတြဟာ လက္ရွိအာဏာသိမ္းစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ့ စီးပြား ေတြကိုသက္ဇိုးရွည္ေစေရးေဆာင္ရြက္ေပးမဲ့အဓိကအဖြဲ့အစည္းေတြပါ။ ဒီလိုၿဖစ္ေအာင္ သူတို့စိတ္ၾကိဳက္သူေတြနဲ့ခ်က္ခ်င္းအစားထိုးခန့္ထားလိုက္တာကိုၿမင္ေအာင္ၾကည့္ၿပီး၊ ၿမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္းအစိုးရဘတ္ဂ်က္ရံပံုေငြတိုးပြားေစမဲ့ နည္းလမ္းမွန္သမွ်ကို၊ ႏိုင္ငံတကာကပိတ္ဆို့ အေရးယူေနၾကသလို၊ ၿမန္မာကြန္ၿမဴနီတီကလည္းလံုး၀ေရွာင္ရွားၾကဘို့လိုပါတယ္။

·      ဒီေနရာမွာ လက္ရွိ CRPH ရဲ့ တားၿမစ္စာလႊာေတြကိုသတိၿပဳၾကပါ။ ခုခ်ိန္အစိုးရနဲ့စီးပြားၿဖစ္မဲ့ ကိစၥေတြကိုတိုက္ရိုက္ေသာ္၎၊ သြယ္၀ိုက္၍ေသာ္၎ ေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ဆိုရင္၊ တေန့တခ်ိန္ မွာ တရား၀င္ဒီမိုကေရစီအစိုးရအသက္၀င္ခဲ့ရင္၊ မိမိတို့ စီးပြားေတြဆံုးရွံုးႏိုင္ဘြယ္ရွိပါတယ္။ အဲ့့ဒီ စာလႊာေတြဟာ ခပ္ေပါ့ေပါ့ေနာင္ခါလာေနာင္ခါေစ်းလုပ္လို့မရေၾကာင္း ေလ့လာသူေတြက ဆိုထားပါတယ္။

(ဂ) ႏိုင္ငံတကာရဲ့အကူအညီ

·      ရုရွနဲ့တရုတ္ၾကီးတို့ရဲ့ လက္မဲၾကီးေတြက မုန္တိုင္းထန္ေနတဲ့ၿမန္မာႏိုင္ငံၿပည္တြင္းေရးၿပႆနာ အတြက္ အလြန္ေကာင္းတဲ့အသာစီးရယူလႊမ္းမိုးႏိုင္မွုရွိေနပါတယ္။ အထူးသၿဖင့္ အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြရဲ့ က်ဥ္ဖယ္မွုနဲ့ ႏိုင္ငံတကာအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ့ ခပ္ခြာခြာဆက္ဆံေရးေတြေၾကာင့္ အာ ဏာသိမ္းစစ္တပ္နဲ့ လူထုအံတုမွုအတြက္ အကူအညီရယူေရးမွာမ်ားစြာခက္ခဲေနပါတယ္။

·      ဒါေပမဲ့ အဆိုပါအင္အားၾကီး(၂)ႏိုင္ငံတို့ရဲ့ ကမၻာနဲ့ေဒသတြင္းတည္ၿငိမ္မွုကိုမ်ားစြာပ်က္ၿပားႏိုင္ တယ္ဆိုတာကိုအေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ့အထူးသၿဖင့္အေမရိက ကေကာင္းစြာရိပ္စားမိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို့ရဲ့စစ္ေရးအရပါသက္လာႏိုင္မွုအလားအလာဟာအလြန္နည္းပါေသးတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ့လံုၿခံဳမွုကိုတိုက္ရိုက္ထိခိုက္ႏိုင္ၿခင္းမရွိေသးသေရြ့၊ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ ဆီကအကူအညီဆိုတာေ၀းေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီအင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို ေၿပာင္းလဲ ေစႏိုင္တဲ့တြန္းအားကိုေရာက္တဲ့အခ်ိန္နဲ့၊ ၿမန္မာကြန္ၿမဴနီတီရဲ့ စဥ္ဆက္မၿပတ္ ဖိအားေပး ေတာင္းခံမွုေတြက စစ္တပ္ရဲ့အခ်က္အၿခာမ်ားကိုခပ္နာနာထိုးႏွက္ႏိုင္တဲ့ အေၿခအေနေတြ ဖန္တီးလာႏိုင္တယ္လို့၊ သံုးသပ္သူအခ်ိဳ့ကတြက္ခ်က္ အခါေတာ္ေပးမွုေတြရွိေနေၾကာင္းပါ။

·      ဖိအားေပးအသနားခံလႊာမ်ားမ်ားတင္သြင္းႏိုင္ေလ လွုပ္ရွားႏိုင္မွုအင္အားမ်ားလာႏိုင္ေလ လို့ဆိုၾကပါတယ္။ အေမရိကမွ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့အင္အားကိုယူၿပီး၊ အိႏၵိယ၊ ေတာင္ကိုးရီး ယား၊ ဂ်ပန္စတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ဖိအားေပးလာႏိုင္ေလ အနည္းဆံုးတိုက္ရိုက္ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုရွိတဲ့ အဲ့ဒီႏိုင္ငံေတြ စိုးရိမ္ပူပန္မွုေၾကာင့္ စီးပြားေရးၿဖတ္ေတာက္မွုေတြ အံုနဲ့က်င္းနဲ့ေပၚေပါက္လာမွာ ပါ။

(ဃ) လူမွုေရးဒါဏ္ခတ္ေသာ Social Punishment

·      မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္ႏိုင္ရင္၊ ထိေရာက္ၿပီးတရား၀င္တဲ့ဒါဏ္ခတ္အေရးယူမွုအၿဖစ္ ေကာင္း ေကာင္းၾကီးရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိမွာေတာ့ သိပ္စနစ္မက်ေသးပါဘူး။ ငယ္က်ိဳးငယ္ နာေဖၚတဲ့အၿဖစ္မေရာက္ေစဘဲ ယဥ္ေက်းညင္သာေသာ နည္းဗ်ဴဟာ ကိုက်င့္သံုးႏိုင္ရင္ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

·      အာဏာသိမ္းစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြတင္မကဘဲ၊ သူတို့ကိုပံ့ပိုးေပးေနတဲ့အရပ္ဖက္အရာရွိၾကီး ငယ္နဲ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားရဲ့ သားသမီးမ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာေက်ာင္းတက္၊ အလုပ္ သင္၊ စီးပြားရွာ စသၿဖင့္ ပ်ံ့ႏွံ့ေနပါတယ္။ အခ်ိဳ့ေသာသူေတြဟာ ထူးခြန္ေအာင္ၿမင္ၾကတာေတြ ေတြ့ရပါတယ္။ သူတို့တေတြဟာ လူထုရဲ့ပစ္မွတ္ေတြအၿဖစ္ေရာက္သြားရတာစိတ္မေကာင္း ေပမဲ့ ၿမန္မာၿပည္တြင္းေၿမာက္ၿမားလွစြာေသာ အသက္ေပးလိုက္ၾကရသူေတြ၊ အနာဂါတ္ ေပ်ာက္သြားၾကရသူေတြကို၊ ၿပန္ေပးဆပ္ဖို့အေၾကြးတင္သြားၾကပါၿပီလို့ ၿမန္မာလူထုတစ္ရပ္ လံုးကတညီတညြတ္တည္း သေဘာတူေနၾကပါၿပီ။

·      မ်က္ေၿခမၿပတ္ဖို့က သူတို့ရဲ့ သူတို့မိဘသားခ်င္းမ်ားဆီ မွားယြင္းတဲ့လုပ္ရပ္ေတြကို အၿမန္ဆံုး ရပ္ၾကဘို့နဲ့ မတရားအာဏာသိမ္းမွုအပါအ၀င္ မ်ိဳးစံုေသာအၾကမ္းဖက္မွုေတြကို လက္လႊတ္ၾက ဘို့ ၿပန္ေတာင္းဆိုေပးၾကဘို့က အဓိကဦးတည္ခ်က္ပါ။

·      အေမရိကအစိုးရအေနနဲ့ အဲ့ဒီအာဏာသိမ္းအဆြယ္အပြားသားသမီးနဲ့ ဆိုင္ရာေတြကို အခြန္ ကိစၥ၊ ဘဏ္ေငြေရးေၾကးေရးကအစ၊ မွုခင္းကိစၥအဆံုးမ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ၿပီး တင္း ၾကပ္တဲ့ စိစစ္မွုေတြလုပ္လာႏိုင္တဲ့အစီအမံေတြလည္းၿဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားေနၾကသလို၊ အခ်ိဳ့ ကိစၥေတြမွာလည္း၊ ဥပေဒေၾကာင္းဆိုင္ရာနည္းလမ္းေတြေၿခလွမ္းလွမ္းဖို့ ဆိုင္ရာေတြကစတင္ ေနၾကပါၿပီ။

(င) လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားၿခင္းဆိုင္ရာအကူအညီ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးခိုလွံဳခြင့္၊ ဒုကၡသည္ေၿပာင္းေရႊ့ အေၿခခ်ေနထိုင္ခြင့္ဆိုင္ရာအထူးအစီအစဥ္မ်ား အၿမန္လမ္းေၾကာင္းေဖါက္ေရး

·      ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တရိပ္ရိပ္က်ဆင္းေနတဲ့လူမွုစီးပြားေရးအေၿခအေနေတြ၊ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါး မွုေတြ၊ ထိခိုက္ေသဆံုးမွု၊ အလုပ္လက္မဲ့နဲ့အေထြေထြအခက္အခဲမ်ားဟာ ဒီေရအလားမ်ားလာ ပါၿပီ။

·      ၿပႆနာက ၿမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘဏ္ေငြေၾကးလည္ပါတ္မွုမရွိေတာ့တဲ့အတြက္၊ ေငြေၾကးၾကပ္ တည္းမွုက အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနပါတယ္။ ဒါေတြအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ၿမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း တိုက္ရိုက္အၿမန္ဆံုးနည္းနဲ့ေရာက္ရွိေရးကိစၥအတြက္ နည္းလမ္းေတြအေရးတၾကီး ရွာရပါေတာ့မယ္။

·      လက္ရွိမွာစစ္တပ္နဲ့ရဲဟာ လက္ပါးေစေတြနဲ့အတူ ၿမိဳ့ရွာရပ္ကြက္ေက်းရြာတိုင္းမွာ ေငြ၊ ပစၥည္း၊ ေတြ သိမ္းပိုက္တာေတြ၊ လူေတြကိုၿပန္ေပးဆြဲေငြေတာင္းတာေတြ၊ သတ္ၿဖတ္မွုေတြအေတာမ သတ္ႏိုင္ေအာင္ၿဖစ္ေနပါၿပီ။ ဖံုးဖိလို့မရတဲ့ကိစၥေတြကေနရာတိုင္းမွာၿဖစ္ေနပါၿပီ။ လူထုကို အၿငွိဳး ၾကီးၾကီးနဲ့ ေကာင္းေကာင္းၾကီးဒုကၡေပးေနခ်ိန္ပါ။

·      နယ္စပ္ၿဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ဒုကၡသည္အၿဖစ္ခံယူမွုကိစၥေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးခိုလွံုမွုကိစၥေတြကို အထူးအစီ အစဥ္အၿဖစ္ (special designated asylum and refugee programs) ေတြေဖၚထုတ္ၾကဘို့ တင္ၿပေဆာင္ရြက္မွုေတြရွိေနပါၿပီ။

(စ) စစ္ေရးအကူအညီ (Military intervention)

·      ဒီကိစၥက ၿမန္မာၿပည္တြင္းသာမက၊ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ၿမန္မာကြန္ၿမဴနီတီထဲမွာ အသံအက်ယ္ ဆံုးေတာင္းဆိုေနတဲ့ကိစၥတခုၿဖစ္ေနပါၿပီ။ R2P ကဲ့သို့ေသာေတာင္းဆိုမွုေတြကအစ၊ ႏိုင္ငံတ ကာ (အထူးသၿဖင့္) အေနာက္အုပ္စုဆီကေမွ်ာ္လင္းခ်က္ကိုေတာင္းေပမဲ့လညး္၊ ရႏိုင္ေၿခ အ လြန္နည္းပါတယ္။ “ဒါေပမဲ့” ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ၿခင္းကိုေတာ့ အားမေလွ်ာ့ေသးၾကတာကေတာ့ အၿမင္သာၾကီးပါ။

·      တရားမ၀င္စစ္အာဏာသိမ္းမွုအံတုမွု လူထုတစ္ရပ္လံုးလွုပ္ရွားမွုရဲ့ ပင္မေဒါက္တိုင္ၾကီး(၃) ခုၿဖစ္တဲ့ လမ္းမေပၚထြက္ဆႏၵၿပၾကၿခင္း၊ Civil Disobedience Movement (CDM) နဲ့ Committee Representing Pyidaungsu Hluttaw (CRPH) တို့အၿပင္၊ ေနာက္တခုအေနနဲ့ စစ္ေရးအရတံု့ၿပန္ေရးအတြက္၊ လူထုကစတင္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့သတင္းဟာက်ယ္က်ယ္ၿပန့္ ၿပန့္ထြက္ေပၚလာတာကိုၿမင္ေတြ့ေနရပါၿပီ။ ဒီစတုတၳေဒါက္တိုင္ရဲ့အစြမ္းထိေရာက္မွုကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာၿဖစ္သလို၊ ႏိုင္ငံတကာက အင္တိုက္အားတိုက္ကူညီၾကတာကို အေတာ မသတ္ႏို္င္ေအာင္ေလ့လာေတြ့ေနရပါတယ္။

တေန့ထက္တေန့ ဆိုးရြားလာတဲ့ စစ္အာဏာရွင္မ်ားရဲ့ အညွိဳးၾကီးလွတဲ့ ရက္စက္မွုေတြဟာ တန္ဘိုး ၾကီးလွတဲ့အသက္ေတြကို တၿဖဳတ္ၿဖဳေခ်ြေနသလို၊ အနာဂါတ္ရွိသူေတြလဲ ဘ၀ေပ်ာက္ရတာေတြ မၿမင္ ခ်င္မၾကားခ်င္ဆံုးၿဖစ္ေနပါၿပီ။ ဆိုးရြားလွတဲ့ စစ္တပ္ရဲ့ ရက္စက္မွုကို ‘တက္’ေခါက္မ်က္ေရက်ရသူ ၿပည္ပေနၿမန္မာေတြရဲ့ ဘ၀ကိုဒီလိုစာစုရဲ့ သရုပ္ေဖၚမိပါတယ္။

         မိုင္ေပါင္းေထာင္ေသာင္းအေ၀းမွာေနၾကေပမဲ့လည္း…

         လံုၿခံဳတဲ့အိမ္မွာေနတယ္..ရင္တထိပ္ထိပ္ၿဖစ္ၾကရတယ္..

         စားေကာင္းၿခင္းစားရတယ္…အရသာရွိတယ္မထင္ဘူး..

         အလုပ္လုပ္ေနတယ္…အလုပ္ထဲစိတ္မေရာက္ႏိုင္ဘူး…

         မိတ္ေဆြေတြနဲ့ဆံုၾကတယ္…သူတို့ေၿပာတဲ့စကား နားမ၀င္ဘူး…

         မိသားစုနဲ့သိုက္သိုက္၀န္း၀န္းဆံုၾကတယ္…မေပ်ာ္ႏိုင္ဘူး…

         Netflix ၾကည့္တယ္..စစ္ေၿမၿပင္စစ္ပြဲေတြ့ရင္…ကိုယ့္ႏိုင္ငံကိုသြားၿမင္ေယာင္တယ္…

         ညအိပ္တယ္…အိပ္မက္ဆိုးေတြမက္တယ္…

အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ဘ၀ေရာက္တယ္… ေန့စဥ္အသက္ေပးေနၾကတဲ့ ၿမန္မာၿပည္ကတန္ဘိုး ရွိတဲ့ကေလးေတြကိုၿမင္ေယာင္မ်က္ေရက်ရတယ္…

Facebook ကိုဘိန္းစြဲသလိုစြဲၾကည့္ေနရၿပီ… ဖံုးေလးေတြပြတ္ရင္းမ်က္ေရေၿဖမဆည္းႏိုင္တဲ့ 

ငါတို့…ဘ၀….

ဘယ္မွာလဲ… ေလာကပါလဆိုတာ?????