အဘယ္ေၾကာင့္ ၿမန္မာေတြၿပည္ပထြက္ေဆးကုခံေနၾကသနည္း

“ေနေကာင္းလား” ဟူေသာစကား ၿမန္မာ့လူမွုဆက္ဆံေရးနယ္ပယ္တြင္ ခ်စ္စဖြယ္ပဋိသႏၱာရ မိတ္၀တ္စကား အၿဖစ္လည္းေကာင္း၊ မိမိတို့ႏွင့္ခင္မင္းရင္းစြဲမရွိခဲ့သူတို့ကိုပင္ ကနဦးေတြ့ဆံုၾကရာတြင္ မိတ္ဆက္၀တ္စကား အၿဖစ္ လည္းေကာင္း အသံုးၿပဳခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ပရိေစၦဒအေတာ္ၾကာၿပီၿဖစ္သည္။ စာေရးသူတို့ငယ္စဥ္က နံမည္ ၾကီး စာေရးဆရာၾကီးတစ္ဦး၏ေဖၚညႊန္းခ်က္အရဆိုလ်င္၊ လူမ်ိဳးတိုင္းတို့သည္ မိမိတို့၏မိတ္၀တ္ ကနဦး ႏွုတ္ဆက္စကားတို့က မိမိတို့လူမ်ိဳးတို့၏လိုလားေတာင့္တခ်က္ကို လွစ္ဟေဖၚၿပေနသည္ဟု အဆိုရွိခဲ့သည္ကို မွတ္သားမိ ပါသည္။ Good morning ဟူေသာ ေလာက၀တ္စကားကိုဦးစြာေၿပာေလ့ရွိေသာ အဂၤလန္/ဥေရာ ပေဒသသားတို့၏ မနက္ခင္းေလာကေနေရာင္ၿခည္ကိုလိုလားေတာင့္တခ်က္ကိုေဖၚက်ဴးေနသကဲ့သို့ပင္။
က်န္းမာေရးႏွင့္ပါတ္သက္လ်င္ လူသားတို့အစိုးမရေသာ ကိစၥအၿဖစ္ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြးတို့က ေကာင္းစြာ နားလည္ၾကသည္။ သို့အတြက္ေၾကာင့္လည္း “က်န္းမာေရးသည္လာဘ္ၾကီးတပါး” ဟုဆိုၾကသည္ မဟုတ္ ပါလား။ ကိုယ္တိုင္လည္းဆရာ၀န္ၿဖစ္၊ လူနာလည္းၿဖစ္ခဲ့ေသာဘ၀ေတြကိုၿဖတ္သန္းခဲ့ရသည္မို့၊ အနာေရာဂါ ဖိစီးလာပါက၊ သမား/သူနာၿပဳတို့ကိုၾကီးစြာေသာအားကိုးၿခင္းကားလူသားတို့၏ဓမၼတာတစ္ရပ္ပင္။ စာေရးသူ ဆရာ၀န္ ၀န္ထမ္းဘ၀အၿဖစ္ၿမန္မာႏိုင္ငံေဒသအခ်ိဳ့တြင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္က၊ ေဒသခံမ်ားက ေၿပာေသာ လိုလားခ်က္ဆႏၵမ်ားကိုအထူးသတိၿပဳမိပါသည္။ “ဆရာတို့ကဘဲ အတတ္ႏိုင္ဆံုးနဲ့အေကာင္းဆံုးၿဖစ္ေအာင္ကု ေပးၾကပါ။ ၿမိဳ့ၾကီးၿပၾကီးေဆးရံုၾကီးမ်ားကိုေတာ့မလႊဲပါနဲ့” ဟူေသာရင္ထဲကအာသီသမ်ားကို ေပၚေပၚထင္ထင္ တင္ၿပၾကသည္ကိုၾကားေယာင္မိသည္။ ၿမိဳ့ၾကီၿပၾကီးဆိုသည့္အတိုင္း ေနထိုင္တည္းခိုေရးကအစ ေဆးရံု၀န္ထမ္း မ်ားႏွင့္ဆက္ဆံေၿပာဆိုရမည့္အၿပင္ မၿမင္ႏိုင္ေသာကုန္က်မွုမ်ားကိုထိတ္လန့္ၾကသည္။ “ေသခ်င္ေသေပ့ေစ၊ ကိုယ့္ၿမိဳ့ကိုယ့္ရြာ၊ ကိုယ္အိမ္မွာဘဲ အေသခံမယ္”ဟုဘူးခံၾကေသာေခတ္သည္ရွိခဲ့၊ ရွိဆဲပင္။
သို့ေသာ္ၿငားလည္း ၿမန္မာႏိုင္ငံသားတို့၏ လူေနမွုဘ၀တို့သည္၊ ၿပီးခဲ့ေသာဆယ္စုႏွစ္ခုေလာက္ကစတင္ၿပီး အေၿပာင္းလဲၾကီးေၿပာင္းလဲခဲ့သည္။ တံခါးဖြင့္စီးပြားေရး၀ါဒႏွင့္အတူ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသာမက၊ အေမရိကႏွင့္ ဥေရာပသို့ ေၿခဆန့္ခဲ့ၾကသည္မွာ၊ ယေန့ဆိုလ်င္ ပ်ားပန္းခတ္ေနၿပီ။ ယခင္ႏွစ္မ်ားစြာက ႏိုင္ငံရပ္ၿခားအေၿခခ်ေန ထိုင္ၾကသူ ၿမန္မာမ်ားက ၿမန္မာၿပည္ကိုၿပန္၍ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားကိုေတြ့သည့္ေခတ္မွာသည္၊ ၿပည္ တြင္းေနၿမန္မာတို့က ကမၻာကိုအတန္တန္ေၿခဆန့္ၾကေလၿပီ။ ႏိုင္ငံၿခားသို့သြားဖူး၊ ေရာက္ဖူးခ်င္းကား ထူးဆန္း ေသာအရာမဟုတ္ေတာ့၊ ၿမိဳ့ေရာေတာေနလူတန္းစားတို့အတြက္ထမင္းစားေရးေသာက္ပင္ၿဖစ္ေနေပၿပီ။ ၿပည္ပေရာက္ၿမန္မာတို့ယခုအခါအၿခားႏိုင္ငံမ်ားသို့ေၿခဆန့္ရန္ေၿခတံုခ်တံုၿဖစ္ေနၾကရခ်ိန္တြင္၊ ၿမန္မာၿပည္ သားမ်ားက၊ ၿပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို့ အေခါက္ေခါက္အခါခါသြားလာႏိုင္ၾကေသာေခတ္ကိုရင္သတ္ရွုေမာ ၿမင္ေန ၾကရေပၿပီ။
ဤသို့ဆိုလ်င္ ၿပည္တြင္းတြင္ေနၾကသူေတြၾကသူေတြ ယခုအခါၿပည္ပတြင္ေဆးစစ္ၿခင္း၊ ေဆးကုသၿခင္းမ်ားေရာ လုပ္ေနၾကၿပီလားဟုအေမးရွိခဲ့ေသာ္၊ “ခင္ဗ်ားနဲ့ေႏွာ္၊ ေခတ္ေနာက္က်န္လွေခ်လား” ဟုအေၿပာခံရမည္မွာ ေသၿခာသည္။ လြန္ခဲ့ေသာလမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ၾကီးတြင္ “ၿပည္တြင္း၏အား၊ ၿပည္တြင္းမ်ာရွိသည္”ဟုေၾကြးေၾကာ္ ၾကသူလက္ဆုပ္စာ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္အၾကီးအကဲမ်ားသာၿပည္ပႏိုင္ငံၾကီးမ်ားတြင္ေဆးစစ္၊ ေဆးကုသၿခင္း တည္းဟူေသာေခတ္တစ္ခုရွိခဲ့ဘူးသည္။ ၿပည္သူအမ်ားက အစိုးရမွခ်ေပးေသာမရွိမဲ့ရွိမဲ့ေဆး၀ါးမ်ားၿဖင့္ၿပီးၿပည့္ စံုေသာ၊ ေဆးရံုမ်ားတြင္သာ၊ သက္ဆိုင္ရာဆရာ၀န္သူနာၿပဳတို့၏၊ တတ္က်ြမ္းမွုအေၿခအေနအရသာ၊ ေဆးကုသ ခြင့္ရွိခဲ့ သည္။ (၁၉၈၈)တပ္မေတာ္အစိုးရတက္လာခ်ိန္တြင္ၿပဌာန္းလိုက္ေသာတံခါးဖြင့္စီးပြားေရးမူ၀ါဒက ၿပည္ တြင္းေန ေၾကးေရတတ္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္ရာေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားကိုၿပည္ပတြင္ေၿမစမ္းခရမ္းပ်ိဳး ေဆးကုသၿခင္း ေဆးစစ္ၿခင္း၊ ကိစၥအ၀၀၏အရသာထူးမ်ားကိုစတင္ခံစားခြင့္ရွိလာၾကသည္။ ယင္းမွတဆင့္ ေငြေၾကးၾကြယ္၀ခ်မ္း သာလာၾက သူေတြလည္း ထစ္ကနဲရွိ ဘန္ေကာက္/စကၤာပူေလာက္ကေတာ့အနည္းဆံုးသြားေရာက္ ေဆးကု သခံၾကသည္။ ယခုအခါတြင္မူ ဘန္ေကာက္၊ စကၤာပူ၊ အိႏၵိယစေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္သာမက၊ ဂ်ပန္၊ ဥေရာပ၊ အေမရိက ႏိုင္ငံ မ်ားသို့ (မိမိတို့တတ္ႏိုင္ရင္တတ္ႏိုင္သလို) ေဆး၀ါးကုသၿခင္း၊ ေဆးစစ္ၿခင္းကိစၥအေထြေထြ ကိုတာ၀န္ယူခ်ိတ္ ဆက္ေပးေသာ၊ ပြဲစားကုမၸဏီမ်ားအလ်ွိဳလ်ွိဳေပၚလာၿပီဟုသိရသည္။ ခ်မ္းသာၾကသူေတြကံ ေကာင္းၿပီး ကံေကာင္းရင္းဟုဆိုရမည္လား။ ယင္းေဆးရံုမ်ားသို့ ေလယာဥ္စင္းလံုးငွား၍သြားကုႏိုင္ေသာအဆင့္ အထိပင္ေရာက္ေနၾကၿပီဟုၾကားေသာအခါ ေမာင္မိုးညိဳတေယာက္ ကိုယ္နားကိုယ္မယံုႏိုင္ေအာင္ပင္ ၿဖစ္ရသည္။ တတ္ႏိုင္ၾကပါေပ့။
ထူးၿခားခ်က္ကား ဤသို့ၿပည္ပသို့ထြက္ေဆးကုေဆးစစ္ခံၾကသူေတြမွာ၊ အစိုးရထိပ္ဆံုးပိုင္းအရာရွိၾကီးမ်ား၊ ေငြေၾကးခ်မ္းသာၾကသူမ်ားသာမက၊ သာမာန္လူတန္းစားမ်ားပင္ေၿခလွမ္းေနၾကၿပီဟူေသာအခ်က္ပင္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ စာေရးသူသက္တမ္းထက္၀က္မွ်ေဆးေလာကတြင္က်င္လည္ခဲ့သည္မို့၊ ၿမန္မာဆရာ၀န္ မ်ား၏ေဆးကုသမွုအရည္အေသြးကိုအေတာ္အထင္ၾကီးမိသည္။ ၿမန္မာၿပည္ေပါက္ဆရာ၀န္မ်ားေလာက္ လူနာႏွင့္ထိေတြ့မွု၊ အေတြ့အၾကံဳရွိမွုကို၊ အၿခားႏိုင္ငံၾကီးမ်ားရွိဆရာ၀န္မ်ားကမမွီသည္မွာေသၿခာသည္။ ေဆးရံုသာမ general practice မွာပါေန့တဓူ၀ရွိသည္မို့၊ အေတြ့အၾကံဳကေသးႏိုင္ဘြယ္မရွိသည္မွာထင္ရွားလွ သည္။ ၿပည္ပတြင္ေၿပာင္းေရႊ့အေၿခခ်ေသာ ၿမန္မာသမားေတာ္ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ၾကီးတစ္ဦး၏ ေဖါက္သည္ခ်မွုကို သြားသတိရသည္။ သူတာ၀န္က်ေသာေမြးကင္းစကေလးခြဲစိတ္ေဆာင္ရွိ ပါေမာကၡသမားေတာ္ၾကီးက၊ သူ့ထက္ အဆင့္မ်ားစြာနိမ့္ေသာတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနရေသာအဆိုပါၿမန္မာဆရာ၀န္၏ ရင္ခ်င္းဆက္ခြဲစိတ္ကုသေအာင္ ၿမင္မွုကို၊ မယံုတ၀က္၊ ယံုတ၀က္ႏွင့္ရင္သပ္ရွုေမာနားေထာင္သည္ဟူသတတ္။ အဆိုပါ ပါေမာကၡၾကီးဆိုလ်င္ ယင္းခြဲစိတ္မွုမ်ိဳးကို ကိုယ္တိုင္လုပ္ဘို့ေ၀းေရာ၊ ၿမင္ေတာင္မၿမင္ဘူးဟုဆိုသည္။ အဆိုပါၿမန္မာဆရာ၀န္ၾကီး၏ မိမိထက္ experience နဲသူပါေမာကၡလက္ေအာက္တြင္ေခါင္းငံု့ခံၿပီး၊ လုပ္ခဲ့ရေသာ ရင္နင့္ဘြယ္ဘ၀စၿမံဳၿပန္ခဲ့ သည္ကို ၿပန္ေၿပာင္းသတိရမိသည္။
သို့ဆိုလ်င္အဘယ္ေၾကာင့္ ၿမန္မာေတြ မိမိတို့ႏိုင္ငံဆရာ၀န္မ်ား၏လုပ္သက္အေတြ့အၾကံဳၾကိးမားမွုကို မ်က္ ကြယ္ၿပဳၿပီး ၿပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို့ေၿခဆန့္ၿပီး ေဆးကုသမွုကိုလုပ္လာၾကၿပီနည္း။ ၿဖစ္ႏိုင္သည္မွာ လူတို့၏သဘာ ၀ အတိုင္း ကိုယ့္အိမ္ကၾကက္ကိုကိုယ္မစားလိုေသာ သေဘာကိုယိုးစြပ္ရမည္လား။ ၿပီးခဲ့ေသာကာလအပိုင္း အၿခားမ်ားအတြင္းက၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ့တို့ ၿပည္တြင္းေဆးရံုမ်ားတြင္သာ ေဆး၀ါးကုသမွုခံယူေသာသတင္းမ်ားၾကားရသည္။ မိမိၿပည္တြင္းကေဆးရံု၊ ဆရာ၀န္မ်ားကိုအားကိုးေစလိုေသာ အာသီသကိုၿပလိုရင္းေၾကာင့္ဟုယူဆရသည္။ ထစ္ကနဲရွိၿပည္ပထြက္ေဆးကုခံလိုၾကသူေတြကို၊ ႏိုင္ငံအၾကီး အကဲတို့က ဘရိတ္အုတ္ခ်င္ပံုရသည္။ သို့ေသာ္လည္းသြားေရာက္ၾကသူေတြထဲဆရာ၀န္မ်ားပင္ပါယံုမက၊ ၿပည္ပ ေဆး၀ါးကုသမွုကိုသာအားကိုးယံုၾကည္လာေသာဦးေရကား ဒီေရအလား တေန့တၿခားတိုးပြားလာ သည္ကို ေတြ့ရသည္။ ယင္းတို့၏ေၾကာင္းၿခင္းရာကိုေလ့လာၾကည့္ရာတြင္ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကိုေတြ့ရသည္။
(က) ၿမန္မာ့ေဆးကုသမွူေလာကတြင္ guidelines ႏွင့္ monitoring system ကင္းမဲ့ၿခင္း။
(ခ) တေန့တၿခားအၿပိဳင္အဆိုင္ၿဖစ္လာေသာ အထူးကုသမွုဆိုင္ရာဆရာ၀န္မ်ား၏အခ်င္းခ်င္းၿပိဳင္ဆိုင္မွု၊
(ဂ) ၿမန္မာႏိုင္ငံဆရာ၀န္အသင္းမွာလည္းသာေရးနာေရးအဆင့္သာသာလုပ္ငန္းလည္ပါတ္မွုမ်ားသာ ၿပဳလုပ္ႏိုင္မွု၊ စဥ္ဆက္မၿပတ္ပညာသင္ဖြံ့ၿဖိဳးေရးသင္တန္းမ်ားသည္လည္း အတိုင္းအတာတခုအထိသာ ရွိေနေသးသည္။ က်ယ္ၿပန့္ၿခင္းမရွိ။ ပင္စင္စားဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားကဦးေဆာင္ၾကသည္မို့ေခတ္အၿမင္တြင္ ေနာက္က်ေနၾကၿပီေလာဟုမသိႏိုင္။
(ဃ) ကိုယ္ပိုင္ေဆးကုေဂဟာေဆးရံုမ်ားႏွင့္ပါတ္သက္ေသာ ဥပေဒၿပဌာန္းခ်က္မ်ားသက္၀င္မွုအလ်င္းမရွိမွု၊ ယင္းပုဂၢလိကေဆးရံုမ်ားသည္ပင္လ်င္ဖြင့္ခါစတြင္အရည္အေသြးေကာင္းမ်ားရွိေသာ္လည္းအခ်ိန္ကာလၾကာသည္ႏွင့္အမွ်အစိုးရေဆးရံုမ်ားကဲ့သို့ အရည္အေသြးမ်ားတရိပ္ရိပ္က်ဆင္းၾကသည္။
(င) ေဆး၀ါးႏွင့္ေရာဂါရွာေဖြေရးဓါတ္ခြဲလုပ္ငန္းမ်ား၏ဥပေဒမ်ားအသက္ကင္းမဲ့မွု၊
(စ) ၿပင္ပပုဂၢလိကေဆးရံုေဆးခန္းမ်ားသာမကအစိုးရေဆးရံုမ်ား၏ ကုသမွုဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကိုကိုင္တြယ္ရန္ တာ၀န္ရာတြင္တန္းတူစစ္ေဆးအေရးယူၿခင္းမရွိယံုမက၊ အေလးထားၿခင္းမရွိမွု၊ အမွုအခင္းၿဖစ္မွအေရးယူၿခင္း သာရွိၿပီး၊ ပံုမွန္ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးၿခင္း၊ ကာကြယ္ေရးအစီအမံမ်ားသက္၀င္မွုမရွိၿခင္း။
(ဆ) ၿမန္မာႏိုင္ငံေဆးေကာင္စီ ႏွင့္ Medical ethic council ကဲ့သို့ေသာအဖြဲ့မ်ားမွာ တိုင္ၾကားမွုကိုသာအေရး ယူၿခင္း၊ ၀န္ထမ္းေရးရာလမ္းေၾကာင္းၿဖင့္အေရးယူမွုသာရွိၿပီး၊ အမည္ခံသက္သက္အဆင့္သာရွိေနေသးမွု။
(ဇ) ေဆးပညာႏွင့္ႏွီးႏႊယ္အဖြဲ့အစည္းမ်ားတြင္ပါ၀င္ေနၾကသူမ်ားမွာ ပြဲတက္ celebrity အဆင့္သာရွိေနေသးၿပီး၊ အဖြဲ့၀င္မ်ားကိုယ္တိုင္ပင္၊ အဖြဲ့၏သေဘာတရားလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကိုေၾကညက္နားလည္ၿခင္းကင္းမဲ့မွု၊
(စ်) ေန့ညမစဲတသဲသဲေသာေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ workshop/seminar မ်ားတြင္ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားသည္၊ စာတမ္း စာအုပ္မ်ားအတြင္းသာ က်န္ရွိၿပီးလက္ေတြ့ေလာကတြင္ သက္၀င္မွုအလ်င္းမရွိမွု၊
(ည) ဌာနဆိုင္ရာက်န္းမာေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားက က်ဘန္းကိစၥရပ္မ်ားေပၚတြင္အေၿခခံၿပီး၊ အစီအမံမ်ားက ေဘးသို့ေရာက္မွန္းမသိေရာက္ေနသည္ကိုလ်စ္လ်ဴရွုေနၾကမွု၊
(ဋ) အထူးႏွီးႏြယ္လာသာဆိုင္ရာဆရာ၀န္ပညာရွင္မ်ားအခ်င္းခ်င္း case study discussion အလ်င္းမရွိ ကင္းမဲ့ ၿခင္း။ မိမိတာ၀န္ယူရေသာလူနာႏွင့္ပါတသက္၍အထူးၿပဳဘာသာရပ္ဆရာ၀န္မ်ားအခ်င္းခ်င္း ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြး ေသာစနစ္ (inter-specialty consultation system) လံုး၀မရွိၿခင္း။
ဤအခ်က္မ်ားသည္ လက္ရွိၿမန္မာ့ေဆးေလာက professionals မ်ားကိုတိုက္ရိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း သြယ္ ၀ိုက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း ထိုးႏွက္ဖ်က္ဆီးေနေသာအေၾကာင္းခ်င္းရာမ်ားပင္။
လက္ရွိေဆးေလာကသားတို့တြင္အစိုးရေဆးရံုေဆးခန္းမ်ားတြင္တာ၀န္ယူၾကသူေတြမွာ ပါေမာကၡ/ကထိက ဟူေသာ လူရိုေသရွင္ရိုေသဂုဏ္ထူး၀ိေသသမ်ားကို အစိုးရကေပးအပ္ထားၿခင္းကား၊ ၿပည္သူတို့အေပၚသင့္ တင့္ေလ်ာက္ပါတ္ေသာ ကုသမွုေပးရန္လိုအပ္သလို၊ မိမိတို့တာ၀န္က်ရာေဆးရံုေဆးခန္းမ်ားတြင္အင္အား ၿပည့္/အခ်ိန္ၿပည့္တာ၀န္ထမ္းၾကဘို့လိုပါသည္။ ၿပည္သူ့ဘ႑ာရိကၡာကရေသာလစာနည္းသည္ပင္ၿဖစ္ေစကာမူ၊ မိမိတို့၏ “သမားေတာ္”ဟူေသာဂုဏ္ၿဒပ္ကိုၿပန္ငဲ့ကြက္ၾကဘို့ေတာ့လိုမည္ထင္ပါသည္။ ခက္သည္ကား ကုသမွု ဆိုင္ရာက်န္းမာေရးဌာနၾကီးတခုယခုအခါရွိေနပါလ်က္၊ ေဆး၀ါး၊၀န္ထမ္းေရးရာ၊ အေထာက္အပံ့မ်ား စီမံခန့္ခြဲ ၿခင္းမွလြဲ၍အဆိုပါဌာနၾကီးက၊ ဆရာ၀န္မ်ား၊ ေဆး၀န္ထမ္းမ်ား၏ကုသမွုဆိုင္ရာguidelines/ monitoring ၿပဳလုပ္ရန္ ပ်က္ကြက္ေနၿခင္းေလာ၊ အမုန္းခံလုပ္ၾကရမည္ကိုသိသၿဖင့္တမင္မသိက်ိဳးက်ြံ ေနေန သည္ေလာဟူသည့္အခ်က္ကို၊ တာ၀န္ရွိသူတို့ကိုယ္တိုင္သာသိပါလိမ့္မည္။ ေဆး၀ါးကုထံုးဆိုင္ရာလမ္းညႊန္ တည့္မတ္မွုယႏၱရားၾကီးကားၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္အထိန္းအကြပ္မဲ့ပ်က္ယြင္းၿခင္းမကပ်က္ယြင္းေနသည္ကို၊ ဤၿပည္ပ ထြက္ေဆးကသမွုခံယူၾကသူေတြ တေန့တၿခားတို့ပြားလာၿခင္းက၊ အထင္အရွားသက္ေသထူ ေန သည္ကား ၿငင္း၍မရပါ။ မိမိတို့ႏွင့္နီးစပ္ရာဆရာ၀န္မ်ား၊ က်န္းမာေရးဌာနဆိုင္ရာအၾကီးအကဲမ်ားပင္လ်င္ အခ်င္းခ်င္း လက္တို့၍ ၿပည္ပသြားေဆးစစ္/ကုၾကဘို့ တိုးတိုးတမ်ိဳး ေၿဗာင္တဖံုေၿပာဆိုေနၾကသည္မွာမဖံုးႏိုင္ မဖိႏိုင္ဘ၀သို့ ဆိုက္ဆိုင္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ၾကီးေရာက္ေနေပၿပီ။
ဒါဆိုလ်င္ၿပည္ပေဆးရံုမ်ားတြင္ေဆးကုသၿခင္းကဘာအက်ိဳးထူးမ်ားရွိသနည္း။
(က) ေငြကုန္ေၾကးက်လုပ္ႏိုင္လ်င္ တိက်ေသာကုထံုး guided treatment plan ကိုရရွိပါမည္။
(ခ) မေနႏိုင္မထိုင္ႏိုင္လက္ေဆာင္ေပးခ်င္သည္ကလြဲ၍ အဆက္အသြယ္ရွာရၿခင္း၊ လာဘ္ေပးရ ၿခင္းဒုကၡမွ ကင္းပါသည္။
(ဂ) ဆရာ၀န္၏ကုသမွုဆိုင္ရာေဆြးေႏြးခြင့္ကိုအၿပည့္အ၀ရရွိပါမည္။
(ဃ) ကုသမွုတိုင္းအတြက္ပညာရပ္ဆိုင္ရာ specialty ခ်င္းညွိႏွိဳင္းမွု၊ ကြင္းဆက္မၿပတ္ၿခင္းေၾကာင့္၊ ကုထံုး ႏွင့္ပါတ္သက္၍၀ိ၀ါဒၿဖစ္ႏိုင္ေၿခအလြန္နည္းပါသည္။
(င) ေဆးရံုးအသံုအေဆာင္ပစၥည္းေဆး၀ါးမွန္ကန္တိက်မွုႏွင့္ပါတ္သက္၍ဆိုဘြယ္ကိစၥမရွိၿခင္း။
(စ) ဟိုဆရာ၀န္ၾကီးေကာင္းႏိုးႏိုး၊ ဒီဆရာ၀န္ၾကီးေကာင္းႏိုးႏိုးဟူေသာရင္ေမာရေသာ၏ဒုကၡကင္းၿခင္း။
ဆရာ၀န္မ်ားကိုၾကိၾကပ္အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ ၿမန္မာ့က်န္းမာေရးဌာနၾကီးမွ ဆရာ၀န္မ်ားအေပၚစီမံအေရးယူရ ၿခင္း မည္မွ်ခက္ခဲရေၾကာင္းထိုအစိုးရမင္းအရာရွိတို့ေကာင္းစြာသိၾကပါ၏။ သို့အတြက္ေၾကာင့္လည္းဌာနတာ၀န္ ယူၾကသူတို့အစပိုင္းတြင္ လက္၀ါးေစာင္းထက္လိုၾကေသာ္လည္း၊ ကာလၾကာသည္ႏွင့္အမွ် အမုန္းမခံၾကေတာ့။ ယခုေခတ္အခါတြင္ဆရာ၀န္မ်ားေၾကာက္ရေသာ ကိစၥၾကီး(၂) ခုသာရွိပါသည္။
(၁) Facebook အပါအ၀င္လူမွုကြန္ယက္မ်ားတြင္ မိမိတို့ေဆး၀ါးကုသမွုေဆးရံုမ်ားႏွင့္ပါတ္သက္ေသာ ကေလာင္သြက္မွုမ်ားကိုေၾကာက္ရေသာဒုကၡ၊ ႏွင့္
(၂) မိမိတို့အထက္အရာရွိမင္းအဆင့္ဆင့္တို့က ညိဳညင္အေရးယူမွုမွကင္းေ၀းေရးအတြက္ ေန့စဥ္ႏွင့္အမွ် ေလ့လာအကဲခတ္ ေနရေသာ ဒုကၡ ဟူ၍သာရွိပါသည္။ က်န္သည္ကေတာ့ “ငါၿမင္းငါစိုင္း၊ စစ္ကိုင္းေရာက္ ေရာက္”ပင္။
ၿမန္မာႏိုင္ငံသည္ တံခါးဖြင့္၀ါဒႏွင့္အတူ ဒီမိုကေရစီေရးလမ္းေၾကာင္းေဖါက္ခဲ့သည္မွာ (၁၉၉၀)ေနာက္ပိုင္း တည္းကၿဖစ္သည္။ တစ္ေသြးတစ္သံတစ္မိန့္လႊမ္းခဲ့ေသာကနဦးကာလတခုရွိခဲ့ေသာ္လည္း၊ မိမိၾကမၼာမိမိခ်ယ္ လွယ္ခြင့္ရၿပီၿဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ တာ၀န္ရွိဌာနအၾကီးအကဲမ်ားကို လူထုဘ၀အဆင့္ၿမွင့္တင္ေရးအတြက္အဏာကုန္ေပးထားၿပီးၿဖစ္သည္။ တာ၀န္ရွိသူတို့ လုပ္ရမည့္အလုပ္ တစ္ခုသာရွိသည္ဟုၿမင္ပါသည္။ အမုန္းခံၿပီးရဲရဲလုပ္ၾကေရးၿဖစ္သည္။ ၿမန္မာ့ေဆးေလာက၏အၿပစ္အနာအဆာ တို့သည္ ေန့ခ်င္းညခ်င္းႏွစ္ေပါက္မကပင္ၾကာပါလိမ့္မည္။ သို့ေသာ္ လူထုက ခုကတည္းကအစပ်ိဳးလုပ္ေနၿပီ ဆိုသည္ကိုၿမင္ခ်င္ၾကၿပီ။ ေဆး၀ါးကုသၿခင္းကိစၥအ၀၀ကိုၾကပ္မတ္ေနမည့္ Health Maintenance Organization မ်ားေပၚထြက္လာေရးသည္သာ တစ္ခုတည္းေသာ ထြက္ေပါက္ၿဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ တြင္စံၿပဳရေသာ အေဆာက္အအံုမ်ိဳးၿဖစ္သည္။ ပို၍အေရးၾကီးသည္မွာအစိုးရက ထိုအဖြဲ့အစည္းမ်ိဳးတြင္ ၀င္ေရာက္ခ်ယ္လွယ္ၿခင္းမွလက္ေရွာင္ၾကဘို့ပို၍ပင္အေရးၾကီးပါသည္။
အစိုးရဆိုသည္မွာ လူထု၏လူမွုေရးတည္းဟူေသာအေဆာက္အအံုစနစ္ၾကီးကိုပ်ိဳးေထာင္ကာကြယ္ေပးရန္ (၁၀၀%) တာ၀န္ရွိပါသည္။ လူမွုေရးဟူသည္မွာက်န္းမာေရး/ပညာေရးကအစ မိသားစုဘ၀လံုၿခံဳေရး (social
security) ကိုဆိုလိုသည္။ ဆင္ေခ်ေပးရမည့္ကိစၥ၊ အခ်ိန္မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ေ၀းေ၀းၾကည့္ရန္မလိုပါ။ မိမိတို့အိမ္နီး ခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၏က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွုအေဆာက္အအံုကိုၾကည့္ၾကပါ။
လူထုက အားကိုးရေသာ guiding priciples မ်ားႏွင့္ၿပီးၿပည့္စံုေသာေဆးကုသမွုစံနစ္ၾကီးတခုကိုေတာင့္တ ၿခင္းမ်ားစြာၿဖင့္ ေမွ်ာ္မွန္းေ၀ဖန္ေရးသားပါသည္။ အမွန္အတိုင္းေ၀ဖန္ထားသည္မို့ စိတ္ခုၿခင္းကင္းၾကပါေစ။