အတိုေကာက္စကားလံုးသံုးရာမွာယဥ္ပါးၿပီးၿဖစ္ေနတဲ့
အေမရိကႏိုင္ငံဖြားေတြအတြက္ အခက္အခဲမဟုတ္လွေပ မဲ့ ေမာင္မိုးညိဳတို့လိုဘာသာၿခားစကားကိုခေတာင္းက်ိဳက္ေနၾကရသူေတြအတြက္၊
အတိုေကာက္စကားလံုး ထြန္းကားတဲ့အေမရိကႏိုင္ငံၾကီးဟာ၊ ၾကီးမားတဲ့တံတိုင္းၾကီးတခုၿဖစ္ေနပါတယ္။
FML ေခၚ Family Medical and Leave Act ဟာသမၼတကလင္တန္လက္ထက္ (၁၉၉၃) ခုၾသဂုတ္လမွာ သက္၀င္ခဲ့တဲ့
အလုပ္သမားဥပေဒ တခု ၿဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုေရးရာ ေမြးဖြားၿခင္း၊ မက်န္းမမာၿဖစ္ၿခင္းတို့နဲ့စပ္ဆိုင္တဲ့ကိစၥၾကီးငယ္ေပၚေပါက္ရာမွာ၊
ဥပေဒအရ လုပ္သက္ခံစားခြင့္ရွိၾကသူအလုပ္သမားမ်ားအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး၊ ေလ်ာ္ကန္သင့္ၿမတ္တဲ့ဥပေဒ
တခုအၿဖစ္ေပၚထြက္လာတာပါ။ ဒီလိုအၿဖစ္မ်ိဳးေတြဟာက်ြန္ေတာ္တို့ၿမန္မာမိသားစုေတြမွာ ၾကံဳေတြ့တတ္တဲ့
ကိစၥေတြမို့၊ မသိမၿဖစ္ၾကရ ေလေအာင္ရည္ရြယ္ရင္းနဲ့ ရွာေဖြစုေဆာင္းတင္ၿပထားပါတယ္။
ဘယ္သူေတြအၾကံဳး၀င္ခံစားေလ်ွာက္ထားခြင့္ရွိသလဲ
အလုပ္သမားဦးေရ(၅၀)ထက္မနည္းတဲ့အစိုးရနဲ့ပုဂ ၢလိကလုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာလုပ္ကိုင္ၾကသူ အရည္အခ်င္း
ၿပည့္မွီသူေတြ ဒီခံစားခြင့္ရရွိႏိုင္ဘို့သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။ အလုပ္သမားဦးေရ(၅၀)ထက္နဲတဲ့ေနရာေတြမွာ
ဗဟိုအစိုးရၿပဌာန္းခ်က္အၾကံဳးမ၀င္ေပမဲ့လည္း၊ သက္ဆိုင္ရာၿပည္နယ္တိုင္းလိုလိုမွာ သီးၿခားၿပဌားန္ခံစားခြင့္ရွိ
ေၾကာင္းပါ။ အရည္အခ်င္းၿပည့္မွီသူအလုပ္သမား (၀န္ထမ္း) လို့ဆိုထားတာမို့ ဒီအခ်က္ေတြနဲ့ကိုက္ညီၾကဘို့
ေတာ့လိုပါတယ္။
(က) လက္ရွိအလုပ္မွာလုပ္သက္
(၁၂)လဆက္တိုက္လုပ္ကိုင္သူ။ (ဒီၾကားထဲ ၇-ႏွစ္ထက္ပိုၿပီးလုပ္ခြင္နဲ့ကင္း ကြာၾကသူေတြေတာ့
ခံစားခြင့္ပ်က္ၿပယ္ပါတယ္။)
(ခ) လက္ရွိအလုပ္မွာ
အနည္းဆံုးနာရီေပါင္း (၁၂၅၀) နာရီကို လုပ္သက္(၁၂)လအတြင္းလုပ္ကိုင္ေနသူ။
(ဂ) လက္ရွိအလုပ္အကိုင္ေနရာဌာနဟာ
ေဖၚၿပခဲ့တဲ့ အလုပ္သမားဦးေရ(၅၀)အထက္ရွိတဲ့အလုပ္ရွင္ရဲ့တည္ ေနရာဌာနခ်ဳပ္ကေန(၇၅)မိုင္အကြာအေ၀း(အတြင္း)မွာရွိေနဘို့လိုပါတယ္။
ဘယ္အခ်ိန္မွာစတင္ခံစားခြင့္ေတာင္းခံႏိုင္သလဲ
ေဖၚၿပခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြနဲ့ကိုက္ညီၿပီဆိုရင္စတင္ခံစားခြင့္ရွိပါတယ္။
ေယဘူယ်အားၿဖင့္ ခြင့္ပါတ္ စုစုေပါင္း(၁၂) ပါတ္တာ ကာလကို (၁၂)လတာကာလအတြင္းခံစားႏိုင္ပါတယ္။
(က) မိသားစု၀င္မ်ား
(ဇနီး/ခင္ပြန္း၊ သားသမီးနဲ့မိဘ)ေတြအၾကံဳး၀င္ပါတယ္။ (ေယာကၡမ အၾကံဳးမ၀င္မပါ။ သို့ေသာ္
စစ္မွုထမ္းမ်ားရဲ့သားသမီးမ်ားကိုေစာင့္ေရွာက္ဘို့ ဦးေလး/အေဒၚမ်ားကလည္းခံစားခြင့္ ရွိၾကပါ
တယ္။)
(ခ) ၾကီးမားေသာေရာဂါေ၀ဒနာတခုခု
မိမိကိုယ္တိုင္ (သို့မဟုတ္)ေဖၚၿပတဲ့မိသားစု၀င္အတြင္းၿဖစ္ခဲ့ရင္၊
ဥပမာ
- ညအိပ္ညေနေဆးရံုတက္ရရင္၊ (၃)ရက္ထက္ပိုတဲ့ေဆး၀ါးကုသမွုခံစားဘို့လိုရင္၊ ၾကိမ္ဖန္မ်ား
စြာေသာ ေဆးကုသမွု၊ ဆရာ၀န္ေဆးခန္းေဆးရံုတို့နဲ့ၿပသရန္လိုအက္မွု၊ နာတာရွည္ေရာဂါေၾကာင့္
မိသားစု၀င္အတြင္း၊ ေစာင့္ေရွာက္မွုေပးဘို့လိုအပ္မွု၊ မိသားစု၀င္မွာကိုယ္တိုင္စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေသာ
က်န္းမာေရးပကတိအေၿခအေနရုတ္ေလ်ာ့ေနမွု၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မွုႏွင့္ကုသရန္လိုအပ္မွု။
(ဂ) စစ္မွုထမ္း၀င္မိသားစုမ်ား
အတြက္ (၂၆) ပါတ္အထိ၊
(ဃ) မိခင္မ်ားနည္းတူခင္ပြန္းမ်ားဟာလည္း
မိမိေမြးကင္းစရင္ေသြးမ်ားနဲ့ရင္းႏွီးက်ြမ္း၀င္မွုရရွိေစေရး၊
FMLA ကဘာေတြလုပ္ေပးမလဲ
(က) မိမိအလုပ္ရွင္ကခံစားခြင့္ေပးထားတဲ့
က်န္းမာေရးအာမခံ (health insurance) ဆက္လက္ခံစား ခြင့္ရွိပါ တယ္။ လိုအပ္တဲ့မိမိဘက္ကလိုက္နာေပးသြင္းရမဲ့ပရီမီယံေၾကးကိုေတာ့ေပးသြင္းဘို့တာ၀န္ရွိေၾကာင္းပါ။
(ခ) ခြင့္ခံစားခြင့္ကုန္ဆံုးလို့
လုပ္ခြင့္ၿပန္၀င္ရင္ မိမိရာထူး (သို့မဟုတ္) အနီးစပ္ဆံုးတာညီတဲ့ရာထူးတာ၀န္ ကိုၿပန္လည္ရရွိခြင့္ရွိပါတယ္။
(ဂ) မိမိရာထူးတိုးေရး၊
စသည္တို့ကိုလည္းအၿခား၀န္ထမ္းမ်ားနည္းတူခံစားခြင့္ရွိပါတယ္။
(ဃ) ခြင့္မ်ားကိုခြဲၿခမ္းစိတ္ၿဖာလို့ဘဲၿဖစ္ၿဖစ္၊
တစုတေပါင္းတည္းၿဖစ္ၿဖစ္ခံစားခြင့္ရွိပါတယ္။ မိမိဆိုင္ရာအလုပ္ရွင္ ရဲ့သေဘာတူညီခ်က္နဲ့၊
ၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္မွုေတြေတာ့လိုပါလိမ့္မယ္။
(င) FMLA
ခံစားခြင့္ဟာ လစာ/ေန့စားခံစားခြင့္မဲ့တဲ့ (unpaid leave) ၿဖစ္တာမို့၊ မိမိထံမွာစုေဆာင္းထားတဲ့၊
နာမက်န္းမခြင့္၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးခြင့္၊ စသည္တို့ကေနဖဲ့ႏွုတ္ၿပီးခံစားဘို့လိုပါတယ္။ အဲ့ဒီခြင့္ေတြရဲ့သတ္မွတ္ခ်က္
ပညတ္ခ်က္ေတြကိုလိုက္နာဘို့လိုတာေၾကာင့္၊ အလုပ္ရွင္ရဲ့ခြင့္ၿပဳခ်က္ (သို့မဟုတ္) သတ္မွတ္ေပးခ်က္တို့ကို
ေတာ့လိုက္နာဘို့လိုပါတယ္။
(စ)
FMLA ခြင့္လိုအပ္ေၾကာင္းကို အလုပ္ရွင္ဆီမွာ ရက္(၃၀)ၾကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားဘို့လိုတယ္လို့ဆိုေပမဲ့၊
ေစာႏိုင္သမွ်ေစာေအာင္အလုပ္ရွင္ဆီၾကိဳတင္ခြင့္ၿပဳခ်က္ေတာင္းဘို့လိုပါတယ္။
(ဆ) မိမိေရာဂါအမ်ိဳးအမည္နဲ့အေၿခအေနမ်ားကိုမိမိအလုပ္ရွင္ထံဖြင့္ေၿပာၿပဘို့မလိုပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ လိုအပ္တဲ့ ဆရာ၀န္ေထာက္ခံခ်က္ေတာ့တင္ၿပႏိုင္ဘို့လိုပါတယ္။
မိမိအလုပ္ရွင္နဲ့ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ၿခင္း
(က) မိမိအလုပ္ရွင္နဲ့အဆက္အသြယ္မၿပတ္ေရးဟာ
အခရာပါ။
(ခ) အလုပ္ရွင္ကေနမိမိဆီမွာ
FMLA ခံစားခြင့္ရွိေၾကာင္းတရား၀င္အသိေပးဘို့လိုသလို၊ ခံစားခြင့္မရွိရင္ (သို့မဟုတ္)
ပ်က္ၿပယ္ရင္လည္းအသိေပးဘို့လိုပါတယ္။
(ဂ) မိမိထံမွာရွိတဲ့ခြင့္ကာလအမ်ိဳးအစားတမ်ိဳးမ်ိဳးထဲကဘယ္ခြင့္ကေနႏွုတ္ပယ္ခံစားခြင့္ၿပဳမလဲဆိုတာကို
ညွိႏွိဳင္း ဘို့လိုပါတယ္။
(ဃ) မိမိရွိရင္းစြဲရာထူးတာ၀န္ရဲ့စဥ္ဆက္မၿပတ္ခြင့္ကိုအလုပ္ရွင္နဲ့၀န္ထမ္းၾကားရွင္းရွင္းလင္းလင္းသတ္မွတ္မွုရွိ
ၾကရပါမယ္။
FMLA ခြင့္ေဆာင္ရြက္ပံုအဆင့္ဆင့္
(၁) မိမိခြင့္လိုအပ္ၿပီဆိုတာနဲ့
FMLA (သို့မဟုတ္)ရွိရင္းစြဲခြင့္အမ်ိဳးအစားတခုခုရရွိေရးကို မိမိအလုပ္ရွင္ (Human
Resource/Human Capital ကဲ့သို့ဌာနသို့ မိမိဌာနအၾကီးအကဲမွတဆင့္) ထံတင္ၿပေတာင္းခံၿခင္း။
(၂) မိမိအလုပ္ရွင္မွ
မည္သည့္ခြင့္အမ်ိဳးအစားခံစားခြင့္ရွိသလဲဆိုတာတရား၀င္မိမိထံအသိေပးၿခင္း။
FMLA-Protected ဟုတ္မဟုတ္)
(၃) မိမိအလုပ္ရွင္ကမိမိရဲ့ခံစားခြင့္အတိုင္းအတာကိုေဖၚၿပေပးၿခင္း
နဲ့ အဲ့ဒီ FMLA ခြင့္အတြက္လိုအပ္မဲ့ဆိုင္ရာ ေထာက္ခံစာ (certification) ေတာင္းခံေကာင္းေတာင္းခံပါလိမ့္မယ္။
(၄) လိုအပ္ခဲ့ရင္
သက္ဆိုင္ရာကထုတ္ေပးတဲ့ certificate ကို (၁၅)ရက္အတြင္းအလုပ္ရွင္ကိုတင္သြင္းရပါမယ္။
(၅) မိမိအလုပ္ရွင္ကမိမိဆီကို
အလုပ္လုပ္ရက္ (Business day) (၅)ရက္အတြင္းခြင့္ၿပဳမိန့္ထုတ္ေပးရပါမယ္။
(၆) မိမိအလုပ္ခြင္မွာမရွိေပမဲ့၊
မိမိအလုပ္ခြင္မွာရွိေနဘိသကဲ့သို့၊ လုပ္ခြင့္ၿပဌာန္းခ်က္မ်ားလိုက္နာဘို့လိုပါတယ္။
(၇) မိမိခြင့္ကိစၥၿပီးဆံုးလို့
လုပ္ခြင့္ကိုၿပန္လည္၀င္ေရာက္ၿခင္း။
အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့
မိမိအလုပ္ရွင္ကခြင့္တည္တံ့ေနဘို့အတြက္လိုအပ္တဲ့ေနာက္ဆက္တြဲ အခ်က္ အလက္မ်ား ေတာင္းခံႏိုင္တာမို့၊
တင္သြင္းဘို့အေၾကာင္းၾကားရင္ (၇) ရက္အတြင္းတင္ၿပဘို့လိုပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ မိမိအလုပ္ရွင္က
မိမိတင္ၿပခ်က္ေတြဟာက်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ၿခင္းမရွိဘူးလို့ယူဆစရာရွိရင္၊ ဒုတိယ နဲ့တတိယအၾကံၿပဳခ်က္အထိကိုက်ြမ္းက်င္သူေတြဆီကေတာင္းခံႏိုင္စရာရွိပါတယ္။
ထိုနည္းတူစြာဘဲ
မိမိရဲ့ FMLA-Protected ခြင့္ခံစားခြင့္ကုန္ဆံုးခဲ့ရင္ မိမိရွိရင္းစြဲရာထူးတာ၀န္မ်ားကို
အၿခားသူ တစ္ဦးဦးဆီလႊဲေၿပာင္းေပးႏိုင္ဘြယ္ရွိတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ၾကိဳတင္နားလည္ၾကဘို့လိုပါတယ္။
အထူးသၿဖင့္ ရာထူးတာ၀န္ၾကီးမ်ားယူထားၾကရသူေတြ၊ ပညာေရး၀န္ထမ္းမ်ားအေနနဲ့ကြဲလြဲခ်က္ေတြအနည္းငယ္စီရွိ
ၾကပါတယ္။
FMLA ဥပေဒကိုထိန္းေၾကာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ
အစိုးရဌာနၾကီး
သိထားဘို့လိုပါတယ္။
မိမိလုပ္ခြင္ရဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို တိုင္တန္းၿခင္းေမးၿမန္းစံုစမ္းၿခင္းမ်ားလုပ္ႏိုင္ဘို့ပါ။
U.S.
Department of Labor Wage and Hour Division (WHD)
1(866)
487-9243
လိုတာကိုရေအာင္ယူတတ္ၿပီး၊
က်န္းမာရႊင္လမ္းတဲ့ အေမရိကေရာက္ၿမန္မာမိသားစုမ်ားတိုးပြားလာေစေရး ကိုရည္သန္လ်က္။ ။
