အေမရိကတြင္ ေၿပာင္းေရႊ့အေၿခခ် ေနထိုင္ၿပီး အလုပအ္ ကိုင္၊ ရပ္ကြက္ထဲ၊ အမွုအခင္း/တရားရင္ ဆိုင္ရၿခင္းကိစၥ၀ိစၥႏွင့္ အစိုးရ ဌာနမ်ား၊ ဆက္သြယ္ေမး ၿမန္းေရးဆိုင္ရာကိစၥတို့အတြက္္ ထိတ္လန္ုမွူ၊ စိတ္ပ်ကအ္ ားငယ္မွုမ်ား၊ အဆင္မေၿပမွုမ်ား ၿဖစ္ေနပါသလား?
မိမိတို့ၿမန္မာတိုင္းရင္းသားအားလံုးတို့သည္ အေမရိကႏိုင္ငံၾကီးအတြင္း “လူနည္းစု၊ လူမ်ိဳးငယ”္ ဟု သင့္စိတ္ထဲမွာ ခံစားေနရပါသလား?
လာမည့္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမွုတြင္ မွန္မွန္ကန္ကန္မပ်က္မကြက္ၿဖည့္သြင္းၿပန္ၾကားၿခင္းၿဖငရ့္ လာမည့္ အက်ိဳးမ်ားကား
(က) ၿမန္မာတို့အတြက္ ပ့ံပိုးေထာက္ပံ့မွုႏွင့္ဆိုင္ရာဘတ္ဂ်က္မ်ားသီးသန့္ ထားရွိခြင့္၊ ပညာေရး က်န္းမာေရးႏွင့္ လူမွုေရးဆိုင္ရာ အစီအမံမ်ားသတ္မွတ္ေဖၚေဆာင္ေပးခြင့္၊
(ခ) ေဒသဆုိင္ရာအစိုးရမ်ား၏အာ ရံုစိုက္အေရးေပးခြင့္မ်ားရရွိလာမွု၊ မိမိတို့လူမ်ိဳးႏွင့္တိုင္းရင္းသား
မ်ားအေရးကိစၥ ႏွင့္ပါတ္သက္၍ ဗဟုိအစိုးရအထိ အေရးဆိုခြင့္ႏွင့္ ေတာင္းဆိုခြင့္မ်ားရရွိလာႏုိင္မုွ အခြင့္အလမ္းမ်ား၊
(ဂ) ယင္းအခြင့္အလမး္ မ်ားကုိ မိမိတ့ိုသားသမီးေၿမးၿမစ္မ်ား ခံစားပိုင္ဆုိင္ခြင့္ရိွလာမည့္ အေရးကို ေရရွည္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားအၿဖစ္ၾကည့္ရုွၾကပါ။
သို့ေသာ္......
မိမိတို့လအုိ ပ္ခ်က္ကို အေမရိကေရာက္ၿမန္မာမ်ားထံတိုက္ရိုက္ေရာက္ရွိေရးမွာ “သိသာထင္ရွားေသာ” (significant amount of Burmese population) ၿမန္မာလူဦးေရရွိေနဘို့လိုေနပါသည္။ ယင္းလဥူ ီး
ေရအတအိ က်ရရွိေရး မွာ ဤ(၁၀) ႏွစ္လွ်င္တစ္ၾကိမ္သာအခြင့္အလမ္းရွိေသာ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ခံမွုတြင္ ၿမန္မာမ်ား အခြင့္ေရးကို အရအမိဆုတ္ယူမဆိ ုတ္ယူမိၾကရန္လိုပါသည္။
မိမိတို့ၿမန္မာတိုင္းရင္းသားအားလံုးတို့သည္ အေမရိကႏိုင္ငံၾကီးအတြင္း “လူနည္းစု၊ လူမ်ိဳးငယ”္ ဟု သင့္စိတ္ထဲမွာ ခံစားေနရပါသလား?
လာမည့္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမွုတြင္ မွန္မွန္ကန္ကန္မပ်က္မကြက္ၿဖည့္သြင္းၿပန္ၾကားၿခင္းၿဖငရ့္ လာမည့္ အက်ိဳးမ်ားကား
(က) ၿမန္မာတို့အတြက္ ပ့ံပိုးေထာက္ပံ့မွုႏွင့္ဆိုင္ရာဘတ္ဂ်က္မ်ားသီးသန့္ ထားရွိခြင့္၊ ပညာေရး က်န္းမာေရးႏွင့္ လူမွုေရးဆိုင္ရာ အစီအမံမ်ားသတ္မွတ္ေဖၚေဆာင္ေပးခြင့္၊
(ခ) ေဒသဆုိင္ရာအစိုးရမ်ား၏အာ ရံုစိုက္အေရးေပးခြင့္မ်ားရရွိလာမွု၊ မိမိတို့လူမ်ိဳးႏွင့္တိုင္းရင္းသား
မ်ားအေရးကိစၥ ႏွင့္ပါတ္သက္၍ ဗဟုိအစိုးရအထိ အေရးဆိုခြင့္ႏွင့္ ေတာင္းဆိုခြင့္မ်ားရရွိလာႏုိင္မုွ အခြင့္အလမ္းမ်ား၊
(ဂ) ယင္းအခြင့္အလမး္ မ်ားကုိ မိမိတ့ိုသားသမီးေၿမးၿမစ္မ်ား ခံစားပိုင္ဆုိင္ခြင့္ရိွလာမည့္ အေရးကို ေရရွည္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားအၿဖစ္ၾကည့္ရုွၾကပါ။
သို့ေသာ္......
မိမိတို့လအုိ ပ္ခ်က္ကို အေမရိကေရာက္ၿမန္မာမ်ားထံတိုက္ရိုက္ေရာက္ရွိေရးမွာ “သိသာထင္ရွားေသာ” (significant amount of Burmese population) ၿမန္မာလူဦးေရရွိေနဘို့လိုေနပါသည္။ ယင္းလဥူ ီး
ေရအတအိ က်ရရွိေရး မွာ ဤ(၁၀) ႏွစ္လွ်င္တစ္ၾကိမ္သာအခြင့္အလမ္းရွိေသာ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ခံမွုတြင္ ၿမန္မာမ်ား အခြင့္ေရးကို အရအမိဆုတ္ယူမဆိ ုတ္ယူမိၾကရန္လိုပါသည္။
၂၀၁၀ သန္းေခါင္စာရင္းခ်ဳပ္အရ ၿမန္မာ (၁၀၀၂၀၀)ရွိသည္ဟုဆိုသည္။ ၿမန္မာကြန္ၿမဴနတီအားလံုးက တညီတညြတ္တည္းယူဆၾကသည္မွာ ၿမန္မာဦးေရ သည္ထက္မကအဆမ်ားစြာရွိရမည္ဟုယံုၾကည္ ၾကသည္။
အေမရိကတ၀ွမ္းတြင္ (၁၀)ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမုွကုိ ဧၿပီ( ၁) ရကေ္ န့တြင္ ၿပဳလုပ္သည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုတခုခု (သို့မဟုတ္) Chinese/Indiansဟုၿဖည့္သြင္းၿခင္းက၊ မိမိတို့လူမ်ိဳး စုအေနၿဖင့္ အၿခားလူမ်ိဳးအုပ္စုၾကီးမ်ားၾကားတြင္တိမ္ၿမဳပ္သြားရံုမက၊ ရွိသင လ့ေ္ သာ ၿမန္မာ လူဦးေရ (Burmese population) ကိုေလ်ာ့နည္းသြားေစႏိုင္သည္ကို သတိခ်ပ္ၾကဘို့ လိုပါသည္။
အေမရိကေရာက္ၿမန္မာမ်ား လာမည့္Census တြင္ မွန္ကန္တိက်ေသာ စာရင္းၿဖည့္သြင္းၿခင္းၿဖင့္ မိမိတို့လူ မ်ိဳးအခြင့္အလမ္း ရရွိေရးလမ္းစဥ္ကို ပံုေဖၚႏိုင္ၾကပါေစဟူ၍။
အေမရိကေရာက္ၿမန္မာမ်ား လာမည့္Census တြင္ မွန္ကန္တိက်ေသာ စာရင္းၿဖည့္သြင္းၿခင္းၿဖင့္ မိမိတို့လူ မ်ိဳးအခြင့္အလမ္း ရရွိေရးလမ္းစဥ္ကို ပံုေဖၚႏိုင္ၾကပါေစဟူ၍။
Census 2020 တြင္အေမရိကေရာက္ ၿမန္မာတိုင္းရင္းသာအားလံုးသိရမည့္အခ်က္မ်ား
အေမရိကေရာက္ၿမနမ္ တ္လဆန္းလ်ွင္ အိမ္ရာတိုင္း USPS အစိုးရစာတိုက္မွ အသိေပးကတ္ (Post card) မ်ားရရွိၾကပါမည္။ ယင္းကတ္တြင္ (ဂဏန္း ၁၂ လံုး) (12 digits code)ပါရိွမည္ၿဖစ္ၿပီး၊ ယင္းcodeကိုသံုးၿပီး internet တြင္စတင္ ၿပန္ၾကားၾကရပါမည္။ ဥပေဒအရ ေမးခြန္းလႊာေၿဖသြင္း ၿပန္ၾကားၾကရန္ လိုသည္ကိုသတိ ၿပဳပါ။
အေရးၾကီးေသာရက္စြဲမ်ား
အေမရိကေရာက္ၿမနမ္ တ္လဆန္းလ်ွင္ အိမ္ရာတိုင္း USPS အစိုးရစာတိုက္မွ အသိေပးကတ္ (Post card) မ်ားရရွိၾကပါမည္။ ယင္းကတ္တြင္ (ဂဏန္း ၁၂ လံုး) (12 digits code)ပါရိွမည္ၿဖစ္ၿပီး၊ ယင္းcodeကိုသံုးၿပီး internet တြင္စတင္ ၿပန္ၾကားၾကရပါမည္။ ဥပေဒအရ ေမးခြန္းလႊာေၿဖသြင္း ၿပန္ၾကားၾကရန္ လိုသည္ကိုသတိ ၿပဳပါ။
အေရးၾကီးေသာရက္စြဲမ်ား
- ̈ မတလ္ ဆန္းမွစတင္၍ သန္းေခါင္စာရင္းဗဟိုဌာနၾကီးမွ ေမးခြန္းလႊာၿပန္ၾကား ရန္ပထမဦးဆံုးေသာ ကတ္ၿပားမ်ား ကိုအိမ္ေထာင္စု အားလံုးရရွိၾကပါမည္။
- ̈ (၁၂)ရက္ မွစတင္ၿပီး internet မ1ွ 2-digits code ကုိသုံးၿပီးၿပန္ၾကားၾကရပါမည္။
- ̈ Internet မွ ၿပန္ၾကားၿခင္းမၿ႔ဳလုပ္ၾကသူမ်ား သတိေပးလႊာမ်ား(၂)ၾကိမ္ခန့္ရရွိၾကပါလိမ့္မည္။
- ̈ ယင္းကို မၿပန္ၾကားေသးပါက ဧၿပီ (၈)ရက္မွ ဧၿပ(ီ ၁၆)ရက္ အတြင္း ေမးခြန္းလႊာမ်ာ း
စတင္ရရွိၾကပါမည္။ - ̈ ဧၿပီ (၂၀)ရက္ မွ (၂၇) ရက္ အတြင္းေနာက္ဆံုး သတိေပးစာ ကိုပ်က္ကြက္ေသာ အမိ ္ေထာင္
မ်ားသို့ အသိေပးကတ္မ်ားၿဖန့္ေ၀မည္။ - ̈ ဧၿပီ (၁) ရက္ - Census Day သတ္မွတ္ရာေစ်းဆိုင္၊ ရုံး၊ စာၾကည့္တိုက္အမ်ားဆိုင္
ေနရာမ်ားတြင္ သြားေရာက္စာရင္းသြင္းၿပန္ၾကားႏိုင္ၾကပါမည္။ - ̈ ထိုနည္းတူ တကၠသိုလ္အေဆာင္၊ ေဆးရံု၊ လူအရို ံု ႏွင့္ လူအုပ္စုအမ်ားေနထိုင္ရာ
ေနရာမ်ားတို့တြင္ သန္းေခါင္စာရင္းဌာနမွ သြားေရာက္ေကာက္ခံမွုမ်ားၿပဳလုပ္ပါမည္။ - ̈ ေမ လဆန္းမွစ၍ သန္းေခါင္စာရင္းဌာနမွ အိမ္တိုင္ရာေရာက္ေကာက္ခံမွုမ်ားၿပဳလုပ္ပါမည္။
- ̈ ဇူလုိငလ္ ကုန္တြငသ္ န္းေခါင္စာရင္းၿပန္ၾကားလႊာ ေနာက္ဆံုး ေပးပို့/လက္ခံမည့္
ရက္စဲြၿဖစ္ပါသည္။
သန္းေခါင္စာရင္းၿပန္ၾကားႏိုင္မည့္နည္းလမ္း(၃)သြယ္ - (က) Internet
(ခ) ဖံုးႏွင့္ေခၚယူၿခင္း(ဂ) စာရြက္ပံုစံၿဖည့္သြင္းၿပန္ၾကားၿခင္း
ၿဖည့္သြင္းပံု
- ̈ စာတိုက္မွ တဆင့္ရရွိေသာ ကတ္ၿပားပါ ဂဏန္း(၁၂)လံုးပါ သေကတၤ ကုိၿဖည့္သြင္းရပါမည္။ အကယ္၍ ယင္းကတ္ၿပားမရရိွခ့ဲရင္ေသာ္၎၊ ေပ်ာက္ဆုံးခ့ဲရင္ေသာ္၎ မိမိအိမ္ရာလိပ္စာ၊ အိမ္ေထာငဥ္ ီးစီးအမည၊္
- ̈ ေနထိုင္သူဦးေရ စေသာ အခ်ကအ္ လက္မ်ားၿဖည့္သြင္းၿခင္းနည္း ၿဖင့္ ၿပန္ၾကားႏုိင္ပါသည္။
- ̈ “Count everyone under your roof”ဆိုသည့္္ သန္းေခါင္စာရင္းေဆာင္ပုဒ္အရ မိမိအိမ္ေနအားလံုးကစို ာရင္းထဲထဲ့ရမည္။ Roommate, room-share ႏွင့္ ဧၿပီ(၁) ရက္ေန့တြင္ေမြးဖြားသူမ်ားပါထဲ့ေကာက္ခံရမည္။
- ̈ (၁၈)ႏွစ္ေအာက္ကေလးမ်ား ေကာလိပ္/ေက်ာင္းတြင္ေရာက္ေနသည့္တိုင္
မိမိစာရင္း တြင္ထဲ့သြင္းရမည္။ (၁၈)ႏွစ္ႏွင့္အထက္ဆိုပါက အေဆာင္တြင္ေကာက္မည္။ - ̈ ၿမန္မာႏိုင္(သို့)အၿခားၿပည္ပမအွ လည္လာသူ၊ စီးပြားေရး၊ အစည္းအေ၀းလာသူေတြကို စာရင္းမထဲ့ရပါ။
- ̈ အင္တာနက္တြင္ေမးခြန္းအေၿဖမ်ားၿဖည့သ္ ြင္းရာတြင္ တထိုင္တည္းႏွင့္ အကုန္ၿပီးေအာင္ ၿဖည့္သြင္းရပါမည္။ သို့မဟုတ္ပါက အစကၿပန္စရပါလိမ့္မည္ ဆိုသည္ကို သတိခ်ပ္ပါ။
- ̈ ေၿဖၾကားစဥ္အခ်ိန္အတြင္း အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ကြန္ပ်ဴတာေရွ့မွာ ထြက္ခြာပါက (၁၃) မိနစ္ၾကာလ်င္ pop-up message ၿဖင့္ သတိေပးခ်က္ေပၚထြက္လာပါမည္။
- ̈ (၁၅)မိနစ္ထက္ပိုၾကာပါက ကြန္ပ်ဴတာရွိယင္းသန္းေခါင္စာရင္းေမးခြန္းလႊာစာမ်က္ႏွာ ရုပ္သိမ္း သြားပါလိမ့္္မည္။ သို့တြက္ အစမွၿပန္စၾကရလိမ့္မည္ဆိုသည္ကို အထူးသတိၿပဳၾကပါ။
- ̈ ၿဖည့္သြင္းရာတြင္ လူမ်ိဳး(Race)ပါ၀င္ေသာစာမ်က္ႏွာတြင္ (Burmese)ဟု ၿဖည့္သြင္းၾကရန္ၿဖစ္ ပါသည္။
