Saturday, September 29, 2018

“Crazy Rich Asians” ရဲ့ ေနာက္ကြယ္……

မူရင္းစာေရးဆရာ Kevin Kwan ရဲ့ “Crazy Rich Asians” ရုပ္ရွင္ကားဟာ အေမရိကနဲ့ကမၻာ တ၀ွမ္းရွိ အာရွ ႏြယ္၀င္ အားလံုးကို သာမက၊ ေဒသခံအၿဖဴလူမ်ိဳးမ်ားကိုပါကိုင္လွုပ္ႏိုင္ခဲ့ပံုရပါတယ္။ (၄)ပါတ္ဆက္တိုက္ လက္ရွိရံုတင္ ဇာတ္ကားအားလံုးရဲ့၀င္ေငြမ်ားကိုေက်ာ္ၿဖတ္စံခ်ိန္ခ်ိဳးႏိုင္ရံုမက၊ လက္ရိွကာလထိပ္တန္း ၀င္ဇာတ္ ကားၾကီးၿဖစ္ေနတာက ထင္ရွားလွတဲ့ ၿပရုဂ္တခုပါ။ အထူးသၿဖင့္ race လူမ်ိဳးေရးကိစၥေတြလႊမ္းမိုး ၿဖစ္ေပၚေနတဲ့ အခ်ိန္နဲ့လဲတိုက္ဆိုင္ေနတာမို့၊ လူမ်ိဳးေရးကိစၥေတြရဲ့ တပ္လွန့္သံတခုၿဖစ္သလို၊ ကမၻာမွာ အာရွႏြယ္၀င္မ်ားရဲ့ အၿမစ္တြယ္ေနဆဲၿဖစ္တဲ့ ေရွးရိုးစြဲ (conservatism) (သို့မဟုတ္) ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာ (traditionalism) ကိုအထင္အရွားလွစ္ဟၿပလိုက္သလိုလည္းရွိေနပါတယ္။ “အာရွက်ား”လို့လူသိမ်ားခဲ့တဲ့ ကာလၾကီးမွာ တရုတ္ ႏြယ္၀င္မ်ားဟာကမၻာအႏွံ့ေတာၾကိဳအံုၾကားေဒသေတြမွာ၊ အခရာက်တဲ့က႑ေတြမွာအက် ေနရာယူထားတာ ကို၊ သြားလာေရးခက္ခဲ့လွတဲ့ ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသမွာ၊ တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့က်ြန္ေတာ္ေမာင္မိုးညိဳ ေကာင္းစြာသိခဲ့ပါ တယ္။
ရုပ္ရွင္ဇာတ္အိမ္ဖြဲ့စည္းမွုက ခတ္ရိုးရိုးပါ။ စကၤာပူႏိုင္ငံကေငြၾကြယ္၀တဲ့မိသားစုကေပါက္ဖြားတဲ့သားနဲ့ရည္ငံတဲ့အေမရိကႏိုင္ငံဖြား၊ တရုတ္-အေမရိကန္ MIT ပါေမာကၡမိန္းခေလးငယ္တို့ရဲ့အခ်စ္ဇာတ္လမ္းမွာ၊ သားရဲ့မိခင္ၿဖစ္သူရဲ့ေငြေၾကးၾကြယ္၀မွုဂုဏ္ပကာသန ေနာက္ခံ နဲ့အသိုင္းအ၀န္းရဲ့ေရွးရိုးစြဲဓေလ့ရိုက္ခတ္မွုက၊ ခေလာက္ဆန္ေစခဲ့တဲ့အၿဖစ္ေတြကို ေနာက္ေၾကာင္းခံ ရိုက္ကူးတင္ၿပထားတဲ့၊ ဇာတ္လမ္းသြားပါ။ တကယ္ေတာ့ ဇာတ္၀င္ခန္းပါသူေတြအားလံုးဟာ၊ ေခတ္မွီေၿပာင္းလဲ ေနတဲ့ေရစီးေၾကာင္းမွာေပါက္ဖြားလာၾကသူေတြအားလံုးလိုခ်ည့္ၿဖစ္ၾကပါတယ္။ ဆိုလိုတာက တိုးတက္တဲ့ အေနာက္တိုင္းေနထိုင္မွုဘ၀နဲ့ၾကီးၿပင္းၾကသူေတြ၊ စီးပြားၿဖစ္ၾကသူေတြၿဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့အေရွ့ဖ်ားစီးပြားေရး ဆံုမွတ္ၾကီးတခုၿဖစ္ေနတဲ့ စကၤာပူႏိုင္ငံရဲ့ အခ်က္အခ်ာေဒသမွာဇာတ္အိမ္ဖြဲ့ထားတာမို့၊ ေရွးရိုးဆန္တဲ့သူေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့အခ်က္ကို၊ ရုပ္ရွင္ၾကည့္ၾကသူေတြ သတိၿပဳမိၾကမွာပါ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ရာစုထက္၀က္ေလာက္က ကမၻာစစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္းတဟုန္ထိုးခ်မ္းသာၾကြယ္၀လာတဲ့ဂ်ပန္ႏိုင္ငံၿပီးေတာ့၊ ေနာက္ကသိသိသာသာလိုက္ပါလာရံုမက၊ ဒီေန့ဆိုရင္စီးပြားေရးယႏၱရားၾကီးကိုကိုင္ခ်ဳပ္လာၿပီၿဖစ္ေနတဲ့ ကမၻာ ကအာမစိုက္ဘဲေနလို့မရေတာ့တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံဟာလည္းေပၚေပါက္လာပါၿပီ။ တရုတ္နဲ့ေခတ္ၿပိဳင္ အိႏၵိယ/ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံကုလားလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္းေပၚေပၚထင္ထင္ေတြ့ေနရပါၿပီ။ ပညာတိုးတက္မွု၊ စီးပြားေရးစြမ္း ရည္သစ္ေတြတီထြင္လာႏိုင္မွု၊ အရာရာမွာကြက္ေက်ာ္ၿမင္ႏိုင္သလို၊ အေနာက္ႏိုင္ငံသားေတြထက္က်ားကုတ္ က်ားခဲၾကိဳးစားအားထုတ္ႏိုင္မွုစာတာေတြဟာ၊ အဓိကေမာင္းႏွင္အားေတြပါ။
အာရွရဲ့ထြက္ကုန္ပစၥည္းပမာဏစုစုေပါင္းဟာ (၁၉၉၀)တုန္းက ကမၻာတခုလံုးရဲ့(၄%)သာရွိခဲ့ရာက၊ ေနာင္လာမဲ့ (၂၀၂၂)မွာ (၂၁%)အထိရွိမယ္လို့ဆိုင္ရာေတြကတြက္ခ်က္ၾကပါတယ္။ ဘူဇြာအရင္းရွင္ေတြကိုလူမ်ိဳးတရပ္လံုး ရဲ့ဘံုရန္သူအၿဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး၊ ကြန္ၿမဴနစ္၀ါဒကိုဒီေန့အထိလက္ကိုင္စြဲထားတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ၊ ကြယ္လြန္သူ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးတိန္ေရွာက္ဖိန္ရဲ့တရုတ္တို့ရဲ့လူမ်ိဳးေရးလကၡဏာမ်ားနဲ့ၿပီးၿပည့္စံုတဲ့ (Socialism with Chinese characters) ဟာ ခုခ်ိန္မွာ၊ ေနရာယူေနပါၿပီ။ သူ့ရဲ့၀ါဒကိုေထာက္ၿပၿပီး၊ တရုတ္ႏိုင္ငံတခုလံုးရဲ့ၾကြယ္၀မွု(၁%) ကိုသာႏိုင္ငံသားတို့ကပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္းေၿပာၿပခဲ့တဲ့ရုပ္၀ါဒအဓိကရဲ့ၿပရုဂ္ပါလို့ဆိုၿပန္ပါတယ္။ ဘယ္လိုဘဲဆိုၾကပါ ေစ၊ တရုတ္လူမ်ိဳးတို့ရဲ့စီးပြားေရးလုပ္ဟန္ေတြေၾကာင့္ႏိုင္ငံရဲ့စီးပြားေရးဟာ၊ ကမၻာကဂရုမစိုက္ရမေနႏိုင္ေအာင္၊ ဆက္ဆံေနၾကရပါၿပီ။
စကၤာပူႏိုင္ငံကိုထူေထာင္ခဲ့သူ (ကြယ္လြန္သြားသူ) လီကြမ္းယူရဲ့ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ၿဖစ္တဲ့ စရိုက္လကၡဏာေတြ (values) ၿဖစ္တဲ့ (Confucian Values) ေတြၿဖစ္တဲ့ မိသားစု (family)၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာ (tradition) နဲ့ ၾကီးစဥ္ငယ္လိုက္(hierarchy) ဖိုခေနာက္(၃)ခုဟာ၊ ခုခ်ိန္မွာ အေတာ္အုတ္ၿမစ္ခိုင္မာေနပါၿပီ။ ကမၻာတ၀ွမ္းေန တရုတ္လူမ်ိဳးေတြရဲ့ စီးပြားေရးလုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြဟာ အဲ့ဒီအေပၚမွာအေၿခခံထားတာကိုေလ့လာၾကည့္ရင္ ေတြ့ရမွာပါ။
တရုတ္ (သို့မဟုတ္) အာရွႏြယ္၀င္အားလံုးတို့ရဲ့အၾကီးမားဆံုးစိန္ေခၚမွု (တနည္း)မႏွစ္ၿမိဳ့ႏိုင္မွုဟာ၊ အၿခားအႏြယ္ ၀င္ (အထူးသၿဖင့္ ေဒသခံအၿဖဴလူမ်ိဳးမ်ားနဲ့) ေသြးေႏွာမွာကိုအေၾကာက္ဆံုးပါဘဲ။ ဒုတိယစိုးရြံ့မွုကေတာ့ အေနာက္တိုင္းဓေလ့ယဥ္ေက်းမွုလြမ္းမိုးမွာကိုခါခါသီးသီးၿငင္းဆန္လိုမွုပါဘဲ။ ဒါကိုအေမရိႏိုင္ငံမွာ ေတာ့ (“whitening” phenomenon) လို့တင္စားၾကပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ မိမိတို့ရဲ့ၾကီးပြားမွု၊ ေအာင္ၿမင္မွု၊ ထူးခ်ြန္ ထက္ၿမက္မွုစတဲ့အရည္အေသြးလကၡဏာေတြ ရုတ္ေလ်ာ့ေပ်ာက္ဆံုးမွာကိုအစိုးရိမ္ၾကီးစိုးရိမ္လို့ဆိုရင္ မမွားပါ ဘူး။
ကမၻာေက်ာ္ Pew Research ရဲ့ေနာက္ဆံုးစစ္တမ္းေတြအရ၊ အာရွလူမ်ိဳးႏြယ္တစ္ဦးရဲ့တစ္ႏွစ္၀င္ေငြဟာ ပ်မ္းမွ် ($၇၃,၀၀၀)ရွိခ်ိန္မွာ၊ အၿခားလူမ်ိဳးၿခားေတြရဲ့၀င္ေငြပ်မ္းမွ် ($၅၃,၆၀၀)ထက္အဆမတန္၀င္ေငြေကာင္းေနတာ ကိုၾကည့္ရင္ၿမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အေမရိကႏိုင္ငံတ၀ွမ္းမွာ ဘြဲ့ရပညာတတ္ပ်မ္းမွ် (၃၀%)သာရွိခ်ိန္မွာ၊ အာရွလူမ်ိဳး (၅၀%)ေက်ာ္ဟာအနည္းဆံုအေၿခခံအဆင့္ဘြဲ့ရေတြၿဖစ္ေနပါၿပီ။ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မွု၊ ေခတ္မွီနည္းပညာ တတ္က်ြမ္းမွု၊ စတာေတြမွာ အာရွသားမ်ားကေနရာယူထားတာေတြကိုခုေခတ္ရုပ္ရွင္ေတြမွာ ဆရာ၀န္/ အဂ်ၤင္နီယာ၊ ပညာရွင္သရုပ္ေဆာင္မွုေတြမွာ၊ အာရွသားေတြကိုသာအသံုးၿပဳလာၾကတာကိုၾကည့္ရင္ေတြ့ႏိုင္ပါ တယ္။
တခါ Crazy Rich Asians ဇာတ္လမ္းဟာ အေနာက္တိုင္းေနထိုင္မွုလူမွုဘ၀စည္းစိမ္ကိုအၿပည့္အ၀ရထားေပမဲ့၊ မိမိတို့ မိသားစုေရးကိုသာပဓါနၿပဳတဲ့ (Self-centered & Family-centered) ေအာင္ၿမင္မွုလမ္းေၾကာင္းက ေသြဖယ္မွုမရွိေသးေၾကာင္းကိုလည္းအတိအက်ေဖၚက်ဴးထားပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့အာရွိႏြယ္၀င္တို့မိမိတို့
ဘ၀ဘယ္လိုဘဲေခတ္မီွတဲ့ပညာလူမွုစရိုက္မွာေမြးဖြားၾကီးၿပင္းေပမဲ့လဲ၊ ဆိုခဲ့တဲ့စရိုက္လကၡဏာေတြကိုေတာ့၊ ခ၀ါခ်ၾကမဲ့ေရွ့ေၿပးနိမိတ္မေတြ့ေသးေၾကာင္းပါလို့။ ။

Monday, September 03, 2018

မွန္ကန္ေသာ အာမခံစနစ္ၿဖင့္ လႊမ္းၿခံဳကာကြယ္ႏိုင္မွုရရွိေရး



တေလာကရင္းႏွီးတဲ့မိတ္ေဆြတစ္ဦးက သူကေန လစဥ္ေပးသြင္းေနရတဲ့ သူ့ရဲ့အာမခံပရီမီယံေၾကးေတြၿမင့္ လာတဲ့ကိစၥနဲ့ ပါတ္သက္ၿပီးၿငိီးတြားေၿပာဆိုတာကိုၾကားမိရင္းက ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးမယ္လို့စိတ္ကူးမိပါတယ္။ က်ြန္ေတာ့မိတ္ေဆြဟာ ဒီအေမရိကႏိုင္ငံမွာေမြးဖြားၾကီးၿပင္းပညာသင္တတ္ဘဲြ့ရလူမ်ိဳးၿခားတေယာက္ၿဖစ္ၿပီး၊ ကိုယ္ပိုင္အသက္ေမြး၀မ္း ေၾကာင္းလုပ္ေနသူၿဖစ္တာမို့၊ ၀င္ေငြေၿဖာင့္ၿဖဴးတဲ့စာရင္း၀င္တစ္ဦးလို့ဆိုႏိုင္ေပမဲ့ ၾကြယ္၀ခ်မ္္းသာေလာက္ေအာင္ ၀င္ေငြေကာင္းသူတေယာက္ေတာ့မဟုတ္မွန္းက်ြန္ေတာ္ေကာင္းေကာင္း သိပါတယ္။ သူ့အဆိုအရလစဥ္ေပး သြင္းရတဲ့အာမခံအမ်ိဳးမ်ိဳးတို့ရဲ့ပရီမံယံေၾကးဟာ (၃)ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိတယ္လို့ဆိုပါတယ္။
ဆိုေတာ့-အာမခံစရိတ္စကဟာအေမရိကလူေနမွုဘ၀မွာသိသာတဲ့၀န္ထုပ္၀န္ပိုးၾကီးတခုၿဖစ္လာၿပီလို့ဆိုရမွာ ေပါ့။ အာမခံတို့ရဲ့သေဘာသဘာ၀ဟာ တေန့တၿခားၾကီးမားလာတဲ့ေနထိုင္စားေသာက္စရိတ္၊ ၀န္ေဆာင္စရိတ္၊ ေပၚေပါက္လာႏိုင္မဲ့ကိစၥမေတာ္တဆမွုေတြေၾကာင့္ ကုန္က်ရမဲ့စရိတ္စကကိုၾကားကန္မိႏိုင္ေအာင္၊ ၀န္းရံေပး ထားတဲ့ လႊမ္းၿခံဳကာကြယ္မွုတခုမို့ ဆိုခဲ့တဲ့ကိစၥေတြကိုတာ၀န္ယူေၿဖရွင္းေပးမဲ့ ေငြေရးေၾကးေရးပိုင္းဆိုင္ရာေတြ မွာ၊ စိတ္ေအးခ်မ္းသာမွု (peace of mind) လို့ယူဆထားခ်က္ဟာလြဲေခ်ာ္မွုတခုခုဆီသို့ဦးတည္ေနၿပီလားဆိုတဲ့ သံသယစိုးရိမ္မွုေတြၾကီးထြားလာႏိုင္ဘြယ္ရွိေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆိုခဲ့တဲ့မေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္တဲ့ၿဖစ္ရပ္ေတြ အတြက္ အမွန္တကယ္ကုန္က်မဲ့စရိတ္စကေတြဟာေၾကာက္ခမန္းလိလိ ေစ်းစရိတ္ၾကီးတဲ့ေခတ္ကိုေရာက္ မွန္းမသိ ေရာက္ေနၾကပါၿပီ။ ဥပမာ-က်န္းမာေရးအာမခံရွိသူတစ္ဦးဆီမိမိေဆးရံုတက္ေရာက္ကုသစရိတ္တြက္ ခ်က္မွုမွတ္တမ္း (care statement) ေရာက္လာတဲ့အခါမွ၊ ရက္ပိုင္းေလးအတြင္းေသာင္းနဲ့ခ်ီကုန္က်ေၾကာင္း ေတြ့ရမွ မ်က္လံုးၿပဴးၿပီ။ ေတာ္ပါေသးရဲ့ ငါ့က်န္းမာေရးအာမခံကအကုန္အက်ခံေပးလို့ဘဲလို့သက္ၿပင္းခ်ၾကရတဲ့ အၿဖစ္ေတ့ြၾကံဳဘူးၾကပါမွာပါ။ အေမရိကေရာက္ၿမန္မာမ်ားအေနနဲ့ ဆိုခဲ့တဲ့အာမခံအမ်ိဳးမ်ိဳးတို့ရဲ့အရံအတား လက္ ၀ယ္ရွိေနၾကတာေၾကာင့္တကယ္ကုန္က်စရိတ္ကိုမ်က္ေၿခၿပတ္ေနၾကၿပီး၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံမွေနတဲ့ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း မ်ားရဲ့ေဆးကုသစရိတ္သိန္းေသာင္းမ်ားစြာတို့ရဲ့သတင္းကို၊ ရင္သပ္ရွုေမာအံ့ၾသၾကတာေတြအမွတ္ရၾကလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။
ကမၻာ့စီးပြားေရးပညာရွင့္အသီးသီးတို့ကတညီတညြတ္သေဘာတူၾကတဲ့အခ်က္ကေတာ့၊ အာမခံစနစ္ဟာ တဖက္က၊ စားသံုးသူအမ်ားရဲ့ဥစၥာပိုင္ဆိုင္မွုကိုလႊမ္းၿခံဳကာကြယ္မွုေပးသလို၊ တဖက္ကေနၿပီးစီးပြားဖြံ့ၿဖိဳးမွုကို တြန္းအားေပးတဲ့ေမာင္းႏွင္အားၾကီးတခု ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုပါဘဲ။
ကဲ- အေမရိကႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ၾကတဲ့အလုပ္အကိုင္ရွိၿပီးအလုပ္ကပံ့ပိုးေပးတဲ့ခံစားခြင့္ပံုမွန္ရွိသူတစ္ဦးမွာ ထားရတဲ့အာမခံအမ်ိဳးအစားေတြကိုၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
(၁) ယာဥ္ႏွင့္ပါတ္သက္ေသာသူတပါးထိခိုက္မွုအာမခံ၊ (auto liability insurance) - မိမိဖာသာ၀ယ္ယူ ရပါတယ္။
(၂) က်န္းမာေရးအာမခံ (health insurance) အလုပ္ရွင္ကပံ့ပိုးရင္ေသာ္၎၊ မိမိကိုယ္တိုင္အစိုးရ/ ပုဂၢလိကမွတဆင့္၀ယ္ယူၿခင္းၿဖင့္၎၊
(၃) ဘ၀အာမခံ (Life insurance – permanent or life) - အလုပ္ရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲ့ဒီ အတြက္ကိုပရီမီယံေၾကးေပးသြင္းေပးၾကပါတယ္။ တန္ဘိုးပိုမိုၾကီးမားတဲ့အာမခံေတြကိုလည္း သင့္ေလ်ာ္ တဲ့ႏွဳန္းထားေတြနဲ့ေပးသြင္းႏိုင္ၾကပါတယ္။
(၄) လုပ္ခြင္မေတာ္တဆထိခိုက္မွုအာမခံ (Workers’ Compensation insurance) - အလုပ္ရွင္ကေပးသြင္း တဲ့အလုပ္ခြင္တြင္းတိုက္ရိုက္(သို့မဟုတ္)သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းနဲ့ဆက္စပ္တဲ့ထိခိုက္ နာမက်န္းမွုအာမခံ၊
(၅) အိမ္တန္ဘိုးလစဥ္ေပးသြင္းေငြအတြက္အာမခံ (Mortgage insurance) – (အိမ္ပိုင္ရွိသူမ်ားဆိုရင္) မိမိကုိယ္တိုင္ေပးသြင္းရပါတယ္၊
(၆) အိမ္ႏွင့္ပါတ္သက္ေသာသူတပါးထိခိုက္မွုႏွင့္ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးမွု အာမခံ (Property liability insurance – renter, owned or condominium policies) - မိမိကုိယ္တိုင္ေပးသြင္းရပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ မိမိပိုင္းအိ္မ္တြင္း ပစၥည္းမ်ားတြက္ Wall-in insurance နဲ့ ငလ်င္ေဘးအာမခံ (earthquake insurance) တို့ကိုလည္း (သီးသန့္ ၀ယ္လိုရင္) မိမိကုိယ္တိုင္ေပးသြင္းရပါတယ္၊
ဒါေတြဟာလက္လွမ္းမွီသေလာက္စာရင္းၿပဳစုထားတဲ့ အေမရိကႏိုင္ငံအေၿခခ်ေနထိုင္ၾကတဲ့ ၿမန္မာေတြ အတြက္ မရွိမေနရွိေနရမဲ့ အာမခံေတြလို့ဆိုပါရေစ။
မိမိရဲ့ဘ၀လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီးအၿခားလိုအပ္တဲ့အာမခံအရံအတားအမ်ိဳးမ်ိဳးတို့လည္းရွိေနပါေသးတယ္။ ဥပမာ- ကို္ယ္ပိုင္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တို့အတြက္မရွိမေနလိုအပ္တဲ့ တရားစြဲမွုေတြအတြက္ဥပေဒေၾကာင္း ဆိုင္ရာအာမခံ၊ စီးပြားေရးအာမခံ၊ ကုန္ပစၥည္းအာမခံ၊  ဆရာ၀န္သူနာၿပဳေတြအတြက္ professional liability (သို့မဟုတ္) malpractice အာမခံမ်ိဳးေတြ ဟာ ဥပမာအခ်ိဳ့သာၿဖစ္ၿပီးမရွိမၿဖစ္ရွိေနဘို့လိုတဲ့ အာမခံအမ်ိဳးအစား ေတြပါ။
ဒီေနရာမွာ အာမခံလစဥ္ေပးသြင္းေနပါလ်က္နဲ့ ကိစၥၾကီးငယ္ေပၚရင္အာမခံကုမၸဏီမ်ားနဲ့ၿငင္းၾကခုန္ ၾကရတဲ့ ေပးေလ်ာ္ဘို့ၿငင္းဆန္မွု (တနည္း - coverage denial) ဘက္တေစ့တေစာင္းၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။ ေအာက္ပါအခ်က္ေတြဟာတကယ္ေတာ့ မိမိ၀ယ္ယူထားတဲ့ ေပၚလစီ (Policy) ေတြကအတိအက်ညႊန္းၿပေလ့ ရွိတဲ့ ၿခြင္းခ်က္ (exclusions) ေတြပါ။
(က) ဘ၀အာမခံ -  ေသဆံုးမွုၿဖစ္ရၿခင္းဟာ အရက္မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲမွုေၾကာင့္၊ မိမိကိုယ္ကိုေသေၾကာင္း ၾကံၿခင္း၊ ထိခိုက္ေစတဲ့နည္းနဲ့တမင္ၾကံရြယ္ေသေစၿခင္း၊ မိမိခံစားရေသာေ၀ဒနာကိုေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသ ႏိုင္ေသာအေၿခအေနရွိေပမဲ့ တမင္လ်စ္လ်ဴရွုၿခင္း။
(ခ) ယာဥ္ထိခိုက္မွုအာမခံ - ယာဥ္အတြင္းကိုယ္ပိုင္ပစၥည္းမ်ား၊ တမင္ၾကံရြယ္ေသာထိခိုက္ပ်က္စီးေစမွု၊ ယာဥ္ေမာင္းႏွင္စဥ္မွာအရက္/တားၿမစ္ေဆး၀ါးယံုးစြဲထားမွု၊ စစ္/သဘာ၀ေဘးက်ေရာက္ေသာေဒသတြင္း ပ်က္စီးမွု။
(ဂ) က်န္းမာေရးအာမခံ - တမင္ၾကံရြယ္မွုၿဖစ္နာမက်န္းၿဖစ္ေစရန္ မိမိကိုယ္တိုင္ကိုေသာ္၎၊ တပါးသူအားေစ ခိုင္း၍၎ ၿပဳလုပ္ၿခင္း၊ အာမခံစနစ္ကသတ္မွတ္ထားေသာေဆးကုထံုး၊ ဆရာ၀န္၊ ေဆးခန္းေဆးရံုႏွင့္ ေဆးခန္း မ်ားကို အသံုးမၿပဳၿခင္း၊ စစ္/သဘာ၀ေဘးက်ေရာက္ေသာေဒသတြင္း ထိခိုက္မက်န္းမာမွု။
(ဃ) အိမ္ႏွင့္ပါတ္သက္ေသာ အာမခံ - မိမိပိုင္အိမ္အစိတ္အပိုင္းေသာ္၎၊ တခုလံုးကိုေသာ္၎ တမင္ၾကံရြယ္ ၍ပ်က္စီးေစၿခင္း၊ ပ်က္စီးေအာင္အားေပးၿခင္း၊ လ်စ္လွ်ဴရွုၿခင္း၊ ေငြေၾကးေပ်ာက္ဆံုးၿခင္း၊ စစ္/သဘာ၀ေဘးက် ေရာက္ေသာေဒသတြင္း ပ်က္စီးမွု။
ေသေသၿခာၿခာစဥ္းစားၾကည့္ရင္ တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံၾကီးေတြမွာအေၿခခ်ေနထိုင္ၾကသူအားလံုးတို့အတြက္ (အာမခံ အမ်ိဳးအစားနည္းနည္းသာကြာရင္ကြာမယ္)၊ အာမခံရွိၿခင္းမရွိၿခင္းဟာဘ၀ရဲ့လံုၿခံဳမွု၊ စိတ္ခ်မ္းသာမွုရွိေစေရးတို့ အတြက္အခရာက်လွတဲ့  (very big deal!) လို့ဆိုပါရေစ။