အေမရိကားေရာက္က်ြန္ေတာ္တို့ၿမန္မာေတြ အသက္(၆၅)ၿပည့္ၾကၿပီဆိုတာနဲ့ အေရးတၾကီးလိုအပ္လာ တဲ့ကိစၥတခုကေတာ့ က်န္းမာေရးအာမခံစနစ္ၾကီး တခုၿဖစ္တဲ့ က်န္းမာေရးအာမခံ (Medicare) ကို ေလ်ွာက္ထားရယူၾကရပါတယ္။ မ်ားစြာေသာ အသိေပးေၾကာ္ၿငာေတြၾကားမွာဘဲ သက္ၾကီးပိုင္းၿမန္မာ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာအဲ့ဒီအေရးၾကီးတဲ့လိုအပ္ခ်က္ကို လုပ္ဖို့ ပ်က္ကြက္တတ္ၾကပါတယ္။ အခ်ိန္ေႏွာင္း မွသိရခ်ိန္ဒါဏ္ေၾကးနဲ့မၾကံဳခ်င္ဘဲ ဆံုၾကရပါတယ္။ သိၾကဘို့က Medicare ဟာ မိမိအသက္(၆၅)ႏွစ္ ၿပည့္ခ်ိန္ေန့ရက္ကစၿပီး (၃)လေနာက္က်ခဲ့ရင္ဒါဏ္ရိုက္ခံရႏိုင္သလို၊ က်န္းမာေရးအာမခံမရွိရင္ အခြန္ tax filing လုပ္ခ်ိန္မွာ တခါဒဏ္ရိုက္ခံၾကရႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို နားလည္ၾကပါ။ မေပါ့ၾကဘို့ထပ္ ေလာင္းအသိေပးပါရေစ။ ဒီၾကားထဲမွာ အခက္ခဲဆံုးကိစၥတခုကေတာ့ မ်ားေၿမာင္လွစြာေသာေၾကာ္ၿငာ အသိေပးမွုေတြနဲ့ ပါးစပ္ေၿပာသတင္းေတြဟာ လူတိုင္းကိုပိုစိတ္ရွုတ္ေထြးေစယံုမက၊ ဘာလုပ္လို့ ဘယ္ သူ့ကိုေမးရမွန္းမသိလမ္းစ ေပ်ာက္တတ္ၾကပါတယ္။ ပိုဆိုးတာက က်ြန္ေတာ္တို့ၿမန္မာေတြမွာ ကိုယ္ မသိရင္သူမ်ားကိုေမးရမွာက ို ရွက္တတ္ၾကပါတယ္။ သိကၡာက်တယ္လို့ထင္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါမွား ယြင္းတဲ့အေလ့အထပါ။ တခါ သိသူေတြ ကလည္း နားလည္းသေလာက္လမ္းညႊန္ၿခင္းရွင္းၿပကူညီၿခင္း မလုပ္ေပးၾကပါဘူး။
ဒီလမွာေတာ့ ၿမန္မာတိုင္းမရွိမၿဖစ္လိုအပ္တဲ့ Medicare Advantage (MA) (ေခၚ) Medicare ရဲ့ Part (C) အေၾကာင္းဘက္တေစ့တေစာင္းနဲ့ ဘာေၾကာင့္မရွိမၿဖစ္လိုအပ္လဲဆိုတာကိုေဆြးေႏြးေပးပါ့မယ္။ ၾကိဳတင္အသိေပးလိုတဲ့အခ်က္ကေတာ့ က်ြန္ေတာ့္ရဲ့ႏွစ္မ်ာစြာၾကာ အာမခံစနစ္လုပ္ငန္းအေတြ့အၾကံဳ နဲ့ထဲထဲ၀င္၀င္ပါတ္သက္မွုေလ့လာမွုေတြေပၚမွာအေၿခခံထားမွာမို့ ရွုေထာင္စံုကို တင္ၿပရာမွာကြဲလြဲခ်က္၊ ယူဆခ်က္ကိုနားလည္ခြင့္လႊတ္ၾကဘို့ ၾကိဳတင္အသိေပးလိုပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္ Medicareလို့လူသိမ်ားတဲ့ သက္ၾကီးမ်ားရဲ့ program ဟာ ေရပန္းစားလူၾကိဳက္မ်ားတဲ့ သမရိုးက် (traditional) အာမခံစနစ္အၿဖစ္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာတည္ေနပါၿပီ။ အဲ့ဒီ program ကေန ေခတ္မွီတဲ့Advantage အာမခံစနစ္မ်ား (တနည္း) အာမခံကုမၸဏီမ်ားကတိုက္ရိုက္စီမံတဲ့ MA ဟာခုခ်ိန္လူတိုင္းအတြက္မရွိမၿဖစ္လိုအပ္လာပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုမၾကည့္ခင္ အဓိကသိသင့္တဲ့အေၾကာင္းခ်င္းရာကေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို့ၿမန္မာအားလံုးအတြက္ မရွိမၿဖစ္လိုအပ္ရ ၿခင္းအေၾကာင္းရင္းတခုအေနနဲ့ စိုးရိမ္ပူပမ္မွု(worry-free)ေနၿခင္းဟာ MA လက္၀ယ္ရွိေနၿခင္းက အားသာခ်က္ပါဘဲ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း တိုက္တြန္းရရင္ ၿမန္မာသက္ၾကီးတိုင္း MA ကိုလက္၀ယ္ရွိ ၾကပါေစ။
ကဲ ကြာၿခားခ်က္ေတြကို www.medicare.gov မွာေဖၚၿပထားတာကိုေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
မူလ “traditional” Medicare | Medicare Advantage (MA) |
မိမိစိတ္ၾကိဳက္ဆရာ၀န္၊ေဆးရံုနဲ့အၿခားစိတ္ ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသူေတြအတြက္မို့၊ စရိတ္ ၾကီးေလးႏိုင္ပါတယ္။ | မိမိစိတ္ၾကိဳက္ဆရာ၀န္၊ေဆးရံုနဲ့အၿခားစိတ္ ၾကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရမရွိေပမဲ့၊ စရိတ္အလြန္သက္သာၿပီး လက္ေတြ့က်ပါတယ္။ |
Part B ေခၚအစိတ္အပိုင္းအတြက္ၿဖစ္ပါတယ္။ ခြင့္ၿပဳကန့္သတ္အဘိုးအခရဲ့ ၂၀% ကို deductible/s တြက္ခ်က္မွုေနာက္ေပးသြင္းရပါ့ မယ္။ | အိပ္ကပ္မွေပးသြင္းရတဲ့ (out-of-pocket cost) က ရယူမဲ့ plan/insurance ကုမၸဏီေပၚ မူတည္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေပးသြင္းရမဲ့ပရီမီယံေၾကး ကင္း ၿငိမ္းမဲ့ plans ေတြေပၚေနပါၿပီ။ |
Part D ေခၚေဆး၀ါးနဲ့ဆက္စပ္ကိရိယာအတြက္ သီးသန့္ေပးရပါမယ္။ | ဤစရိတ္ကို MA ေတြကတာ၀န္ယူထားတတ္ၾက ပါတယ္။ |
စရိတ္စကအကန့္အသတ္မရွိပါ။ (no annual limit) ဒါေပမဲ့ Medicare Supplement Insurance (Medigap)ရွိရင္ေတာ့ကြာၿခားမွု ရွိပါတယ္။ | မိမိအိတ္မွေပးေၿခရေသာစရိတ္စကကန့္သတ္ခ်က္ (Annual limit/cap) ရွိပါတယ္။ Plan A နဲ့ B ရဲ့သတ္မွတ္ေၾကးေပးေၿခၿပီးေနာက္ ထပ္ေပးရန္ မလိုပါ။ |
Medigap ရယူခြင့္ရွိပါတယ္။ | Medigap ရယူခြင့္မရွိပါ။ |
မည္သည့္ေဆးရံု၊ဆရာ၀န္ကို္မဆိုၿပခြင့္ရွိေပမဲ့၊ မ်က္စိ၊ သြားကုသခြင့္မရွိပါ။ | လိုအပ္တဲ့စံၿပဳကုသခြင့္မ်ိဳးစံု (လိုလို) (standard services) ကိုလႊမ္းၿခံဳကု သခြင့္ရွိပါတယ္။ |
Part D သီးသန့္၀ယ္ႏိုင္ပါတယ္။ | Part D ဟာ plans တိုင္းမွာလိုလို ပါၿပီးသားပါ။ |
ၾကိဳတင္ခြင့္ၿပဳမိန့္(service/supplies approval) မလိုပါ။ | ၾကိဳတင္ခြင့္ၿပဳမိန့္ approvalလိုအပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ |
အေမရိကႏိုင္ငံၿပင္ပမွာကုသခံယူခြင့္မရွိပါ။ Medigap အခ်ိဳ့မွာရယူႏိုင္ပါတယ္။ | အေမရိကႏိုင္ငံၿပင္ပမွာကုသခံယူခြင့္မရွိပါ။ အခ်ိဳ့ plans ေတြကေတာ့အေရးေပၚကုသခံယူခြင့္ရွိ ပါတယ္။ |
MA ရွိၿပီးသူတိုင္း မၿဖစ္မေနသိသင့္တဲ့အခ်က္ေတြ -
(က) MAလက္၀ယ္ရွိၿပီးသူတိုင္းဟာ Medicare ရွိၿပီးသားပါ။ သီးသန့္ထပ္ရယူဘို့ေတာ့လိုပါတယ္။
(ခ) အဲ့ဒီအတြက္ Medicare ရဲ့အခြင့္အလမ္းကာကြယ္မွုရွိၿပီးသားပါ။
(ဂ) Part A ေရာ B ပါပါၿပီးသားပါ။
(ဃ) vision, hearing နဲ့ dental services ေတြပါၿပီးသားပါ။
(င) မိမိအိပ္ကပ္မွက်သင့္ခံရမဲ့စရိတ္ဟာ မူလ original Medicare ထက္ပို္မိုသက္သာႏိုင္ေၿခ မ်ားပါ တယ္။
(စ) Medigap သီးသန့္၀ယ္ရန္မလိုပါ။
(ဆ) ယခင္ေရာဂါအခံရွိသူမ်ားလည္းစာရင္းသြင္းခြင့္အၿပည့္ရွိၾကပါတယ္။
(ဇ) ဆိုင္ရာ အာမခံကုမၸဏီရဲ့စက္၀န္း network ဆရာ၀န္၊ ေဆးခန္း၊ ေဆးရံုမ်ားတြင္သာစစ္ေဆးကုသ ခြင့္ရွိၾကပါမယ္။
(စ်) အေရးေပၚအေၿခအေနမွာ နီးစပ္ရာကိုေတာ့ကုသခံပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ မိမိမူရင္းအာမခံကုမၸဏီကို ေတာ့ အခ်ိန္မွီၿပန္အေၾကာင္းၾကားဘို့လိုပါတယ္။ အေရးၾကီးတာက ေစာႏိုင္သမွ်ေစာစီးစြာဆက္သြယ္ လမ္းညႊန္မွုခံယူဘို့လိုပါတယ္။ ဆိုလိုတာကအေရးေပၚကုသမွုတည္ၿငိမ္ၿပီဆိုတာနဲ့ ဆက္သြယ္ၾကပါ။
(ည) မူလ Medicare ထက္ပိုမိုက်သင့္စရာအေၾကာင္းမရွိပါ။
(ဋ) မိမိတို့အာမခံကုမၸဏီက network ထဲရွိ ဆရာ၀န္ေဆးခန္းေဆးရံု အေၿပာင္းအလဲရွိႏိုင္ပါတယ္။
MA ကၿပဆိုေနေသာကိန္းဂဏန္းမ်ား
(က) (၂၀၀၀)ၿပည့္ႏွစ္မွာ MAလက္၀ယ္ရွိသူ (၉%) မွ (၂၀၂၀) မွာ (၃၉%)တိုးလာပါၿပီ။
(ခ) (၂၀၁၅)မွာ အာမခံကုမၸဏီ(၁၈%)သာ MA plans ရွိေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ (၂၀၂၁)မွာတင္ (၃၂%) ရွိေနပါၿပီ။
(ဂ) ဗဟို federal အစိုးရရဲ့စိစစ္သတ္မွတ္ခ်က္အရ အေကာင္းဆံုး star rating (++++) ရွိတဲ့ plans (၇၁%) ရွိေနပါၿပီ။
(ဃ) MA စာရင္းသြင္းမွုရာႏွုန္းအမ်ားဆံုးၿပည္နယ္ေတြကေတာ့ Minnesota, California, Florida, Texas နဲ့ New York တို့ၿဖစ္ၾကပါတယ္။
(င) ထိပ္တန္းစာရင္းေပါက္ အာမခံကုမၸဏီၾကီးေတြကေတာ့ - United Healthcare, Humana, Blue Cross/Blue Shield နဲ့ Kaiser Permanente တို့ၿဖစ္ၾကတယ္လို့ AARPအဖြဲ့ၾကီးကဆိုထားပါတယ္။
(စ) ၂၀၂၀ခုႏွစ္စစ္တမ္းအရ MA မွေဆာင္ရြက္မွုအေပးရဆံုး services ေတြကေတာ့ - မ်က္ေစ့နဲ့မ်က္ မွန္ (၇၉%)၊ ဖံုးမွတဆင့္ကုသေပးႏိုင္မွု (၇၇%)၊ သြား(၇၄%)၊ နားၾကားကိရိယာ(၇၂%)၊ ေဆး၀ါးနဲ့ ကိရိယာ (၆၁%)၊ အစားအေသာက္ (၃၉%)၊ သယ္ယူပို့ေဆာင္ေရးနဲ့အေရးေပၚကိစၥမ်ား (၃၄%) တို့ၿဖစ္ၾကပါတယ္။
MA ရယူဘို့ ၿမန္မာမ်ားစဥ္းစားသင့္တဲ့အခ်က္ေတြ -
(က) စရိတ္စကသက္သာမွု။
(ခ) သက္ၾကီးပိုင္းမ်ားအိမ္မွာအေနမ်ားတာမို့ အိမ္နဲ့နီးရာ က်န္းမာေရးအာမခံလႊမ္းၿခံဳမွုရွိတဲ့ network ဟာပိုအဓိပၸါယ္ရွိမွဳ။
(ဂ) အၿခားသီးသန့္ plans မ်ားသီးသန့္မရွိဘဲ၊ မိမိတို့ MAေအာက္ရွိစုေပါင္း bundled plan ရွိေနၿပီမို့ ကရိကထနည္းမွု။
(ဃ) ေဆး၀ါးအၿမဲမၿပတ္ေသာက္သံုးေနၾကရသူေတြအတြက္ အလံုးစံုပါ၀င္ၿပီးမို့၊ အဆင့္ဆင့္ဆက္ သြယ္ရမွုကင္းမွု။
(င) plan အမ်ားကိုတခုခ်င္းဆက္သြယ္ရေသာကိစၥၿငိမ္းမွု။
(စ) သက္ၾကီးပိုင္းတိုင္းလိုလိုဟာ ေဆးရံုေဆးခန္းနဲ့မကင္းႏိုင္ၾကသူမို့၊ ရုတ္တရက္ေပၚေပါက္ႏိုင္ တဲ့က်န္းမာေရးၿပႆနာကို တထိုင္တည္းမွာ အေၿဖထြက္ရွင္းေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
က်န္းမာေရးဟာလာဘ္ၾကီးတပါးဆိုတာအထူးေၿပာစရာလိုမယ္မထင္ပါ။ ဒါေပမဲ့အေရြးမမွားၾကဘို့ အေရးၾကီးပါတယ္။ Medicare/MA ဟာ individual plan ပါ။ Group plans ေတြမဟုတ္တာေၾကာင့္ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္မွုမ်ားရင္၊ ေနာက္တစ္ႏွစ္လံုးလံုးေစာင့္ၿပီးမွ ၿပင္လို့ေၿပာင္းလဲလို့ရပါမယ္။ ကိုယ္ၿဖစ္ကိုယ္ ခံကိစၥပါ။
ရႊင္လန္းခ်မ္းေၿမ့ၾကပါေစ။
