OC Register's yesterday column highlighted Burma's ongoing humanitarian
crisis sparked by local ethnic extremists and government's systematic
discrimination acts.
(17) ASEAN and regional nations met first time
In Bangkok last Friday since the crisis began. As Burmese sent the low
profile Deputy Director General level as agreed (under regional
pressure), there were (17) resolutions as there are 17 principle participants. The international community
agrees, at least this is the first but small step. The position of Dy-DG
is nothing more than a superintendent representing nothing but the
title "official" in today's Burma. Htin Lin, who he is, gave no
indication that Burma (now Myanmar) will take better action in Rakkhine
State where dire condition continue to grow. But he is smart enough to make statement quickly (on arrival at the nation capitol Naypidaw) that the
international community understands Bengali are 'not' part of Burmese;
which raised the eye-brows of all those participants attended the
meeting (some jaws-dropped!).
This is nothing but the blaming game between "humanitarian-last" Burmese Government and "humanitarian-first" the rest of the world.
Let's look at the stances:
President Thein Sein and His government:
The president once stated the only way to stabilize the Rakkhine's
State ethnic conflict is to raise locals' living
standard and they become more educated. But his
cabinet and military generals' are heavily indoctrinated with 'kalar" hatred mindset. Thein Sein's opinion may be kind-hearted but he has been over-shadowed by majority of his own government.
Aung San Su Kyi:
She knows very well that ethnic group Rohigya has been in Burmese
history side-by-side with local Rakkhine ethnics for centuries and
should allow to exist as official ethnic group. But her voice of concern
and belief can bring down the leading role and popularity of NLD since
her view is distasteful to the public.
Political leaders and general public: it is no doubt 'kalar" hatred mindset is still running high in this majority.
The voice of international community and even ASEAN Nations point their fingers to one single country: Burma.
We all know that Bengali (or) Rohingya have been in-and-out of Burma's border due to safety and security pendulum in the region.
No
country wants to see mass influx in their territory. But humanitarian
always comes first when it comes to the crisis. Burmese Government's
(including military) stand-point-policy of "identification-first" approach in such crisis is not acceptable by any given term in the international community.
We cannot afford to stretch the time while the lives are at risk in the
open seas. If all parties (government, politicians and ethnic leaders)
can come up with the single voice with "humanitarian-first" approach
with real action on the ground, the shadow of "shame" that harbors our
Burmese will be wiped away over the time.
I truly believe there
should not be limit in searching better living in this world. The world
history has shown us human migration has been all along for billions of
years.
Let's grow up!
The world is ONE big village after all!
with metta
Sunday, May 31, 2015
Monday, May 25, 2015
John Nash and Our Beloved the late Ko Min Aung
The Mathematician of the Century and icon who opened many doors to both
artistic and today's science fields has left the world with his beloved
wife. He has been named "genius" by many of his colleagues but lived
simple. Although his down-spiraled mental illness led him to quieter
times, his equation of equilibrium invented became a platform of our
lives today.
Our beloved friend, Ko Min Aung, who left us decades ago shared the similar spotlight during 70's and 80's in Burma. He matriculated with the unparalleled highest score among nationwide high school exit examination in 1975 in Burma. He is probably a 'genius' according to a political science teacher of Rangoon Institute of Medicine. He was able to narrate every word of the text of the "Correlation of the Man and His Environment", the bible of socialist era, in very few days. Being an only son of army officers parents, he was raised by his aunt. His mother was one of earliest top 5 army officers who received training from the West Point. Known well to very handful of friends, he astounded us of his quick learning talent and ability to analyze the entire subject. He struggled with schizophrenia in his late life and died quietly before he earned his merit.
John F. Nash Jr., a mathematician who shared a Nobel Prize in 1994 for work that greatly extended the reach and power of modern economic theory and whose decadeslong descent into severe mental illness and eventual recovery were the subject of a book and a 2001 film, both titled “A Beautiful Mind,” was killed, along with his wife, in a car crash Saturday in New Jersey. He was 86.
Our beloved friend, Ko Min Aung, who left us decades ago shared the similar spotlight during 70's and 80's in Burma. He matriculated with the unparalleled highest score among nationwide high school exit examination in 1975 in Burma. He is probably a 'genius' according to a political science teacher of Rangoon Institute of Medicine. He was able to narrate every word of the text of the "Correlation of the Man and His Environment", the bible of socialist era, in very few days. Being an only son of army officers parents, he was raised by his aunt. His mother was one of earliest top 5 army officers who received training from the West Point. Known well to very handful of friends, he astounded us of his quick learning talent and ability to analyze the entire subject. He struggled with schizophrenia in his late life and died quietly before he earned his merit.
John F. Nash Jr., a mathematician who shared a Nobel Prize in 1994 for work that greatly extended the reach and power of modern economic theory and whose decadeslong descent into severe mental illness and eventual recovery were the subject of a book and a 2001 film, both titled “A Beautiful Mind,” was killed, along with his wife, in a car crash Saturday in New Jersey. He was 86.
Sunday, May 24, 2015
War against our own!
Burma is now back on world stage again. Orwellian "military-turn-civil"
government again shows it's iron fist by "sending" boats of Rohingyas
(including women and children) back to the open sea; with usual word
'cases of human trafficking'! This is very inhumane. The very next day,
the Burmese president and high ranking ministers received fleet of
visitors from the United States and even the ASEAN officials. Current
ASEAN chair Malaysian foreign minister is visiting his Burmese
counterpart to deliver the 'strong' message 'in person'. Visitors have
'good' words from their governments; which simply no doubt translate
into "ultimatums". The world and even ASEAN point their fingers to the
sole direction: Burma! All those international actions have one single
message: Burmese government and some politicians are the root cause to
this humanitarian crisis. ASEAN nations, Burmese government quotes them
as "brothers", are now turning their fingers to Burma. Unbelievable!
What the shame we all Burmese are living with? Do we forget they are part of mankind? The military chief Min Aung Hlaing dictated those boat-people need to be inspected "first" where they belong to! These pathetic acts have once again overshadowed the lives of our Burmese and leave us in non-erasable shame.
What the shame we all Burmese are living with? Do we forget they are part of mankind? The military chief Min Aung Hlaing dictated those boat-people need to be inspected "first" where they belong to! These pathetic acts have once again overshadowed the lives of our Burmese and leave us in non-erasable shame.
Wednesday, May 20, 2015
လုပ္ခြင္ေပ်ာ္ ၿမန္မာမ်ား အၿဖစ္သို့ (အပိုင္း-ခ)
တိုးတက္လာေသာလူမွုဆက္ဆံေရးကမၻာၾကီးတြင္ Facebook မွအစလူတန္းစားေပါင္းစံုတို့၏လူမွုကြန္ယက္ကို အလုပ္ရွင္တို့မ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ေသာအခ်ိန္အခါေရာက္ေနၿပီၿဖစ္သည္။ အလုပ္ေလ်ွာက္ထားသူ တစ္ဦး၏ေနာက္ေၾကာင္းရာဇ၀င္ကိုပုဂၢလိကမွတ္တမ္းမ်ားတြင္အလုပ္ရွင္တို့အလြယ္တကူဆြဲယူၾကည့္ႏိုင္ေသာ ေခတ္ၿဖစ္သည္။ interview သည္အလုပ္ရွင္တို့ကအလုပ္ေလ်ွာက္ထားသူတို့ကိုေလ့လာအကဲခတ္ေသာ ပင္မေနရာၾကီးၿဖစ္လာသည္။ မိမိအလုပ္အတြက္မည္မွ်အသံုး၀င္၍၊ အလုပ္ကိုေဇာက္ခ်လုပ္ႏိုင္ၿခင္းရွိမရွိကို၊ စနစ္တက်ေလ့လာႏိုင္ၾကသည္။
အၿခားအေရးၾကီးၿပီးမ်က္ေၿခၿပတ္လြယ္ေသာကိစၥတခုကား မိမိလုပ္ကိုင္ရာအလုပ္ခြင္တြင္၊ အလုပ္အာရံု စိုက္ၾကရန္လိုအပ္ေသာအခ်က္ၿဖစ္သည္။ မိမိေနာက္အလုပ္သို့ေၿပာင္းေရႊ့မည့္အစီအစဥ္ရွိသည့္တိုင္ေအာင္၊ ရွိရင္းစြဲအလုပ္တြင္အာရံုစိုက္ၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးမိနစ္ပိုင္းတိုင္ေအာင္ေစတနာေရွ့ထားလ်က္အလုပ္လုပ္ၾကရန္ လိုပါသည္။ အလုပ္ၾကိဳးစားသည္ဟုေၾကြးေၾကာ္ရန္မလို။ ရိုးသားမွုႏွင့္ၾကိဳးစားမွုတည္းဟူေသာႏွစ္ခုတည္းေသာ ဂုဏ္ၿဒပ္ကိုအေၿခၿပဳ၍ အလုပ္ရွင္၏ၾကိဳက္ႏွစ္သက္မွုကိုရေအာင္ယူူရန္ၿမန္မာတို့ၾကိဳးစားၾကရသည္။ ကိုယ့္အလုပ္ ကိုယ္ရိုရိုေသေသအာရံုစိုက္လုပ္သည္ ဆိုေသာ၊ အခ်က္ကိုစံနမူနာၿပဳလ်က္ဂုဏ္ယူ၀ံ့ၾကြားသင့္သည္။
အလုပ္မ်ားမ်ားေၿပာင္းၾကသူ Job Hoppers မ်ားကိုအလုပ္ရွင္တို့ခန့္အပ္ရန္၀န္ေလးၾကသည္။ ထစ္ကနဲရွိ “ၿပဳတ္ခ်င္ၿပဳတ္ေပ့ေစ။”ဟူေသာအာေခ်ာင္မွုၿပဳၾကကုန္ေသာၿမန္မာမ်ားစြာေတြ့ဘူးပါသည္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က အလုပ္လက္မဲ့ဘ၀ႏွင့္ရွင္သန္ရန္မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ်မၿဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းအထင္အရွားသိလ်က္ႏွင့္ ထိုအာေခ်ာင္ ၾကကုန္ေသာ ၿမန္မာအမ်ိဳးေကာင္းသား/သမီးတို့ ကိုယ့္စကားကိုယ္ဘရိတ္အုတ္တတ္ၾကဘို့အထူး လိုအပ္ပါ သည္။
အလုပ္ရရွိေရးအတြက္ၾကိဳးစားၾကရာတြင္ သိသင့္ေသာအခ်က္မ်ားကား -
(က) ၿမန္မာကြန္ၿမဴနတီးတို့စုစည္းရာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း/church/ဗလီဘုရားေက်ာင္းမ်ားတြင္၀င္ထြက္သြား လာ၍မိတ္ေဆြမ်ားထံခ်ဥ္းကပ္ေမးၿမန္းစံုစမ္းၿခင္း၊
(ခ) မိမိတို့ေနထိုင္ရာၿမိဳ့စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္သတင္းစာမ်ားကိုပံုမွန္သြားေရာက္ၿခင္း၊ ဖတ္ရွုၿခင္း၊
(ဂ) မိမိသားသမီးမ်ား (သို့မဟုတ္) ကြန္ၿပဴတာနားလည္သူတို့အကူအညီရယူလ်က္၊ အလုပ္ရွာေသာ၊ အလုပ္ေလ်ွာက္ထားေသာပံုစံမ်ားေလ့လာအသံုးခ်ၿခင္း၊ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္လူေတြ့ interview မလုပ္မွီ၊ အင္တာနက္ေပၚကနဦးေလ်ွာက္ထားရေသာေခတ္သို့ေရာက္လာေပၿပီ။ အလုပ္ၾကမ္းစေသာအလုပ္မ်ားပင္ internet-based job application မ်ားၿဖင့္အစားထိုးၿပီးတြင္က်ယ္စြာအသံုးခ်လာေသာေခတ္ၾကီးတြင္၊
သက္လတ္ပိုင္းႏွင့္သက္ၾကီးပိုင္းၿမန္မာတို့ မ်ားစြာအခက္အခဲၾကံဳၾကရသည္။ ထိုအခက္အခဲမ်ားကိုေကာင္းစြာ ေက်ာ္လႊားရန္အတြက္ အင္တာနက္၏သေဘာသဘာ၀ႏွင့္ လူတန္းေစ့သံုႏိုင္ေသာနည္းပညာကိုဆည္းပူးၾကရန္ လိုပါၿပီ။ ေလ့လာစူးစမ္းလိုေသာစိတ္ႏွင့္ ကိုယ့္ဘ၀အေၿခခ်ရပ္တည္ေရးအတြက္ လံု့လစိုက္ၾကရန္လိုပါၿပီ။ ႏိုင္ငံၿခားေရာက္ၿပီးကာမွ “ေဘးထိုင္၊ ဘိုင္က်၊ ဘုေၿပာ” ေသာဘ၀ႏွင့္ဂုဏ္ယူတင္းတိမ္ၿခင္းမၿပဳၾကရန္ လိုအပ္ပါၿပီ။
(ဃ) မိမိအလုပ္ေလ်ွာက္ေသာေနရာသည္ ပင္မအလုပ္တိုက္ရိုက္ခန့္ေသာကုမၸဏီ (သို့မဟုတ္) ဌာနလား၊ အလုပ္ရွာေဖြေပးေသာပြဲစား agency လားဆိုသည္ကိုခြဲၿခားေလ့လာတတ္ႏိုင္ေအာင္ၾကိဳးစားၿခင္း၊
(င) မိမိေလ်ွာက္ထားမည့္အလုပ္အေၾကာင္းအရာႏွင့္ပါတ္သက္၍ၾကိဳတင္ေလ့လာစံုစမ္းၿခင္း၊
(စ) ထိုအလုပ္မွေပးနိုင္မည့္ လစာ၊ ခံစားခြင့္ (benefits) မ်ားႏွင့္စတင္ခံစားခြင့္ရွိႏိုင္မည့္အခ်ိန္ကာလကိုသိရွိ ေအာင္ၾကိဳးစားရန္လိုအပ္ၿခင္း၊
(ဆ) အလုပ္ခန့္ေသာကုမၸဏီမွ human resource (သို့မဟုတ္) agency ၏တိုက္ရိုက္ကိုင္တြယ္တာ၀န္ ယူေသာပုဂၢိဳလ္၏ business card ကိုလက္၀ယ္ရွိေအာင္ေတာင္းယူထားၿခင္း၊
(ဇ) အလုပ္တခုရရွိေရးတြင္ လစာ/ရာထူးထက္ ထိုအလုပ္ခြင္အတြင္းေၿခတစ္လွမ္းအေၿခခ်ခြင့္ရရွိေရးကိုဦးစား ေပးပါ။ ၿပီးမွ ေဘးတိုက္ဌာနတြင္း/ၿပင္ ေၿပာင္းၾကရန္ၾကိဳးစားပါ။
ၿမန္မာတို့တၿပည္ၿခားေရာက္ေသာ္လည္း၊ ကိုယ့္အမိေၿမကိုတမ္းတၾကရေသာအေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာ တို့တြင္ အလုပ္ခြင္အဆင္မေၿပမွု၊ အလုပ္အကိုင္မတည္ၿမဲမွု စေသာအလုပ္ႏွင့္ဆက္စပ္ေသာအေၾကာင္းသည္အခ်က္ ၾကီးတခုၿဖစ္ေနပါသည္။ အလုပ္ခြင္တြင္မိမိလုပ္ေဖၚၿခင္း (co-workers) ႏွင့္ဆက္ဆံေၿပာဆိုမွုနည္းပါးသည့္ အေၾကာင္းေပၚအေၿခခံ၍ အလုပ္အေၿခမခိုင္မာမွုသည္ၿမန္မာတို့အတြက္မ်ားစြာစိမ္ေခၚေနေသးသည္။ ရာစုႏွင့္ ခ်ီခဲ့ေသာအဂၤလိပ္ဘာသာစကားကိုအေလ့အက်က္နည္းပါးခဲ့ေသာၿမန္မာ့လူေနမွုစနစ္ဆိုးက ၿပည္ပေၿပာင္းေရႊ့ အေၿခခ်သူတို့အတြက္လက္ညွိဳးထိုးစရာ၊ အၿပစ္ဖို့စရာဟုဆိုရမည္လား။
အလုပ္ရၿပီဆိုၾကပါစို့…။ မ်ားစြာေသာ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္တို့သည္၊ (အထူးသၿဖင့္ အေမရိကသို့ေရာက္ရွိ ေၿခခ်ခါစၿမန္မာတို့) အလုပ္၀င္ခါစတို့အတြက္ အာရံုေထြၿပားစရာၿဖစ္ႏိုင္သည္။ အလုပ္သစ္၊လူသစ္တို့ႏွင့္ ဆံုၾကံဳၾကယံု မက၊ လုပ္ေဖၚခ်င္းဆက္ဆံရေသာယဥ္ေက်းမွု၀န္းက်င္အသစ္တခုသို့ ရုတ္ၿခည္ေရာက္ရွိသြား ၿခင္းၿဖစ္သၿဖင့္၊ ၿမန္မာတို့ႏွဳတ္ဆိတ္ေသာအက်င့္တခု ေမြးယူၿပီးသားၿဖစ္သြားၾကသည္။ ကိုယ္ေၿပာရင္မွားမည္ လား။ ကိုယ္လုပ္ ရင္မွားသြားမည္လား။ ကိုယ့္အေၿပာအဆို၊၀တ္စားပံုကိုကဲ့ရဲ့မည္လား - ဟူေသာ”လား”ေပါင္း မ်ားစြာ တို့သည္ မိမိတို့ဘ၀မ်ားထဲသို့မဖိတ္မေခၚေရာက္ရွိလာၾကသည္။
အေတြ့အၾကံဳရွိၾကသူအေမရိကတြင္ေမြးအေမရိကတြင္ၾကီးၾကသူေတြက -လုပ္ခြင္ဆက္ဆံေရးႏွင့္လုပ္ခြင္ေပ်ာ္ ေမြ့ေရး (workplace harmony) ႏွင့္ပါတ္သက္၍က်မ္းၾကီးက်မ္းငယ္ရာေထာင္မကတို့ၿဖင့္ အသိေပးထားၾက ေသာ္လည္း၊ ထိုအေၾကာင္းအခ်က္တို့သည္ အလုပ္၀င္ခါစၿမန္မာတို့အတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူမၿပဳလွပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ ရွင္းပါသည္ - အမ်ားႏွင့္မတူေသာဆက္ဆံေပါင္းသင္းေရးတံတိုင္းၾကီးၿခားနားေနမွု ေၾကာင့္ၿဖစ္ပါသည္။ စကားမ်ားမ်ားေၿပာေသာ၊ တၿပည္ၿခားမ်ားႏွင့္စကားနည္းေသာ ၿမန္မာတို့ထိပ္တိုက္ေတြ့ ၾကေသာယဥ္ေက်းမွုၾကားခံၾကီး (cultural gap) ၏ကြာဟမွုၾကီးေၾကာင့္ၿဖစ္ပါသည္။ ရဲရဲေၿပာႏိုင္သူ၊ ၀င္ေရာ နိုင္သူၿမန္မာတို့အတြက္ဤကြာဟမွုၾကီးၿမန္ၿမန္ဖယ္ရွားေပးႏိုင္ေသာ္လည္း၊ ၀င္ေရာေၿပာဆိုရန္၀န္ေလးၾကသူတို့၊ လုပ္ခြင္ေလာကတြင္ေဘးေရာက္မွန္းမသိေဘးေရာက္ၾကရေသာအၿဖစ္ေတြေတြ့ရသည္။ အခ်ိန္ကာလၾကာ ေညာင္းသည္ႏွင့္အမွ်၊ ထိုမ၀ံ့ရဲမွုက တပါးသူအေပၚသံသယစိတ္၊ မယံုၾကည္စိတ္ေတြၾကီးထြားလာသည္။ discrimination ေခၚလူတန္းစားခြဲၿခားမွုကင္းပါသည္ဟုအၿပတ္ေၿပာေၾကၿငာေသာအေမရိကလိုႏိုင္ငံတြင္ ယင္း လူတန္းစားခြဲၿခားမွုရွိပါသလား။ “သိပ္ရွိတာေပါ”့။ ပုထုစဥ္လူသားေတြမို့ ဤဒုကၡသည္ ယခင္ကလည္းရွိ၊ ခုလည္းရွိ၊ ေနာင္လည္းရွိေနဦးမည္မွာအမွန္။ zero tolerance on discrimination ဟုလုပ္ခြင္စည္းကမ္း မ်ားတြင္ စာလံုး မဲၾကီးမ်ားၿဖင့္မည္သို့ပင္ပံုႏွိပ္ထားေစကာမူ၊ ဤအၿဖစ္အပ်က္မ်ားက လုပ္ခြင္ေရာက္ ၿမန္မာ တို့အတြက္ စဥ္ဆက္မၿပတ္ေမးစရာေမးခြန္းမ်ားအၿဖစ္ဆက္လက္ရွိေနဦးမည္မွာအမွန္။
အေကာင္းဆံုးအၾကံေပးလိုသည္ကား -
(က) လုပ္ခြင္တြင္အၿခားလူမ်ိဳးၿခား (အထူးသၿဖင့္ အာရွသားအခ်င္းခ်င္းပင္လ်င္) တို့ကအထင္ေသးမည့္ အၿပဳအမူမ်ိဳးကိုေရွာင္ပါ။
(ခ) ၿမန္မာခ်င္းစည္းလံုးၾကပါ။
(ဂ) အခ်င္းခ်င္းလက္တို့အသိေပးၿခင္း၊ မိမိသိနားလည္သမွ်တို့ကိုေဖါက္သယ္ခ်ရွင္းလင္းၿပၿခင္း။
(ဃ) လူမ်ိဳးၿခားတို့ကိုဆက္ဆံရာတြင္သြားၿဖဲဆက္ဆံနည္းၿပီး၊ ကိုယ့္ၿမန္မာအခ်င္းခ်င္းကိုေတာ့ “ဒီေကာင္က ဘာမို့လဲ” ဟုေသာမာနစိတ္ခ၀ါခ်ၾကရန္လိုပါသည္။ တန္းတူဆက္ဆံပါ။
(င) လူမ်ိဳးၿခားတို့ေၿပာသည္ကိုယံုၾကည္ၿပီး၊ မိမိတို့ၿမန္မာခ်င္းအၾကံၿပဳသည္ကို အထင္မၾကီး၊ အေလးဂရု မၿပဳၿခင္းသည္၊ အမွားၾကီးတခုဟုႏွလံုးသြင္းပါ။
(စ) ၿမန္မာၿပည္တြင္အရိုးစြဲခဲ့ေသာ အထက္ဖား၊ ေအာက္ဖိၿခင္း၊ ေသြးထိုးလွံဳ့ေဆာ္ၿခင္း၊ ဂုန္းတိုက္ခ်င္း၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူၿပဳၿခင္း၊ လက္ေဆာင္ပဏၰာေပးကမ္းၿခင္း၊ စေသာအက်င့္ဆိုးမ်ားကိုခ၀ါမ်ားမ်ားခ်ႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္ၾကပါ။
(ဆ) ကိုယ္ႏွင့္အဆင့္တူ/ရာထူးတူသူတို့လုပ္ႏိုင္ေသာစြမ္းေဆာင္ရည္ (production) ထက္မနည္းေသာ အရည္အေသြးႏွင့္ အလုပ္ခြင္တြင္ မွားယြင္းမွု(error) နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္၊ အလုပ္မွာအာရံုစိုက္ပါ။ အထက္က ၾကီးၾကပ္သူအဆင့္ဆင့္က အၿမဲမ်က္ေခ်မၿပတ္ၾကည့္ေနသည္ကိုၿမင္ေအာင္ေလ့လာပါ။
(ဇ) အလုပ္လမ္းေၾကာႏွင့္အတူပါေအာင္လိုက္ပါ (follow the work-flow)
(စ်) လုပ္ေဖၚခ်င္း အဆက္အသြယ္မၿပတ္ရွိႏိုင္ေသာ လူမွူကြန္ယက္ဖြဲ့ပါ။ (social networking)
(ည) ကိုယ့္အထက္အရာရွိႏွင့္အၿမဲထိေတြ့ေနပါေစ။ လူတိုင္းအမွားလုပ္တတ္ၾကေသာေလာကၾကီးတြင္၊ ကိုယ့္အမွားကို၊ မိမိအထက္အရာရွိထံခ်က္ခ်င္းအသိေပးၿခင္းကိုအေမရိကန္လူမ်ိဳးတို့အေလးထားၾကသည္။ မိမိဘာလုပ္သည္၊ ဘာမွားသည္ကိုအမွန္အတိုင္းဖြင့္ေၿပာၿခင္းကိုလိုလားေသာႏိုင္ငံၿဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ပြင့္လင္းမွုကိုဦးစားေပးေသာႏိုင္ငံၿဖစ္သည္ကိုမေမ့ပါႏွင့္။
(ဋ) work smart – not work hard! ပင္ပမ္းၿပီးအရာမထင္အလုပ္မၿပီးၿခင္းကိုလည္း၊ အထက္အရာရွိမ်ား ကမၾကိဳက္သည္မို့၊ ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီးတိက်ၿခင္းကိုသက္ေသၿပပါ။
(ဌ) ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ မိမိကိုယ္ပိုင္/မိသားစုအတြင္းေရးတို့တြင္ ပါ၀င္ပါတ္သက္ၿခင္းမရွိပါေစႏွင့္။
(ဍ) “ဘယ္သူတရားပ်က္ပ်က္၊ ကိုယ္မပ်က္ပါေစႏွင့္” - သူကဥပေဒခ်ိဳးေဖါက္လို့၊ ငါလဲလိုက္လုပ္မည္ဟု စိတ္မကူးပါႏွင့္၊ ကိုယ့္အလွည့္က်ခါမွ စစ္ေဆးေတြ့ရွိပါကကုိယ္သာခံရမည္။ သူလဲ(ခ်ိဳးေဖါက္သည္) လုပ္သည္ဟုေၿပာေသာ္လည္းသက္ေသမရွိက၊ ဘာမွ်မတတ္ႏိုင္။ benefit of doubt ကိုအေလးထားေသာ လုပ္ခြင္ေလာကၿဖစ္သည္။ အမွားကိုသက္ေသမထူနိုင္သမွ်၊ ကိုယ္ေၿပာစကားကိုလက္ခံယူဆေသာအေၿခအေန မ်ိဳးၿဖစ္သည္။ ရိုးသာ/ၾကိဳးစားမွု ကိုေရာင္းခ်ၿပီးအလုပ္တည္ၿမဲေရးအတြက္ၾကိဳးစားေနရေသာ ဘ၀ဆိုသည္ ကိုမေမ့အပ္ပါ။
(ဎ) ခြင့္ယူၿခင္း။ နာမက်န္ခြင့္ဟူသည္ေရွာင္တခင္ၿဖစ္တတ္ေသာ နာမက်န္းအတြက္သာလံုးလံုးလ်ားလ်ား သက္ဆိုင္သၿဖင့္၊ အလုပ္သြားရန္ပ်င္းရိၿခင္းေၾကာင့္ နာမက်န္းသည္ဟုအေၾကာင္းၿပဖံုးေခၚခြင့္ေတာင္းၿခင္းကို ေရွာင္ပါ။ အလုပ္ရွင္တို့မိမိအေပၚအထင္ေသးယံုမက လခလစာႏွင့္ရာထူးတိုးေပးေရးကိစၥတို့ေႏွာင့္ေႏွးသြား ႏိုင္သည္ကိုသတိၿပဳပါေလ။
(ဏ) email ေခၚလုပ္ခြင္းတြင္း(သို့မဟုတ္)ၿပင္ပသို့အၿပန္အလွန္ဆက္သြယ္ရာတြင္၊ မိနစ္မဆိုင္း ၿပန္လွန္ ဆက္သြယ္ၿခင္းလုပ္ပါ။ email protocol ေခၚလိုက္နာသင့္ေသာ စည္းမ်ဥ္းကိုနားလည္ပါ။
(တ) ဖံုးေပၚတြင္၎၊ ကိုယ္တိုင္ဆက္သြယ္စကားေၿပာရာတြင္၎၊ မိမိမေၾကနပ္ခ်က္ကိုသူတပါးမသိပါေစႏွင့္၊ မိမိအထက္လူၾကီးဆီခ်က္ခ်င္းအေၾကာင္းၾကားပါ။ တဖက္မွမေက်နပ္ခ်က္/ရင့္သီးေသာအေၿပာအဆိုမ်ားကိုေဗြ မယူမိပါေစႏွင့္။ (don’t take them personal)
(ထ)အေရးၾကီး၍မ်က္ေခ်ၿပတ္တတ္ေသာကိစၥၾကီးတခုကား။ အလုပ္ခ်ိန္ကိုေလးစားပါ။ သူမ်ားအခ်ိန္ခိုသည္ ကိုၾကည့္ကိုယ္ပါလိုက္မပ်က္စီးပါေစႏွင့္။
(ဒ) ၿပင္ပပညာေရးထက္၊ လုပ္ခြင္ႏွင့္တိုက္ရိုက္စပ္ဆိုင္ေသာ လုပ္ခြင္တြင္းသင္တန္းကိုဦးစားပိုေပးပါ။
(ဓ) မိမိလုပ္ခြင္၀န္းက်င္အတြင္းလိုက္ေလ်ာ္ညီေထြရွိၾကပါေစ။ “Happy New Year/Merry Christmas” ဟုအၿပန္အလွန္ႏွဳန္ခြန္းဆက္ၾကေသာအခ်ိန္ခါမ်ိဳးတြင္၊ “I am not Christian” ဟူေသာ အူေၾကာင္ေၾကာင္ ႏိုင္ေသာ အၿပဳအမူမ်ိဳးကိုဆင္ၿခင္ပါ။ ဘာသာလူမ်ိဳးၿခားတို့မိမိတို့ႏိုင္ငံတြင္ႏွစ္ကူးသၾကႍန္ခ်ိန္ခါတြင္ အတူပါ၀င္ ဆင္ႏွႊဲႏိုင္ၾကလ်င္ ကိုယ္ကေကာ အထက္ကဆိုခဲ့သည့္၊ ပဋိသႏၶာရစကားကိုဆိုရန္ ႏွုတ္အ,ေနမည္နည္း။ “လူၾကား” ထဲတြင္ ”လူေၾကာင္”မၿဖစ္ေစရန္သတိၿပဳၾကပါ။
လူတို့၏က်ြမ္းက်င္လိမၼာရာဗဟုသုတတို့ပ်ံ့ႏွံ့ေစခ်င္းကား၊ လူလူခ်င္းေပါင္းသင္းဆက္ဆံမွုႏွင့္ ကူညီလိုစိတ္ထက္ သန္မွုအေပၚမ်ားစြာတည္ေနေပသည္။ တတ္ႏိုင္သူ၊ နားလည္သူတို့ကက်ြမ္းက်င္ရာက႑အလိုက္ေဖါက္သယ္ ခ်ႏိုင္သေလာက္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကိုတေယာက္ႏွင့္တေယာက္ပံ့ပိုးကူညီႏိုင္ၾကရပါမည္။ ဤအလုပ္အကိုင္လို အပ္ခ်က္စိမ္ေခၚမွုမ်ားကို၊ ၿမန္မာတို့ကမိမိတို့နီးစပ္ရာ၊ တေယာက္စကားတေယာက္ၾကားစနစ္ၿဖင့္၊ မိမိႏွင့္ သိက်ြမ္းမွဟူေသာအတားအဆီးကိုေဘးခ်ိတ္လ်က္၊ ၿမန္မာကြန္ၿမဴးနတီးအတြင္း အခ်င္းခ်င္းကူညီေနၾက သည္ကို၀မ္းေၿမာက္ဘြယ္ေတြ့ၾကရသည္။ ထိုသို့အကူညီရရွိၾကသူတို့ကလည္းအလုပ္ခြင္အတြင္း မိမိတို့ကို အကူအညီေပးၾကသူမ်ား၏မ်က္ႏွာပ်က္ၿခင္းကိုေရာက္ရွိေစႏိုင္မည့္ (တနည္း) မိမိတို့ၿမန္မာမ်ားသိကၡာ က်ေစ ႏိုင္မည့္အၿပဳအမူ၊ အေၿပာအဆို၊ ဆက္ဆံေရးတို့ကိုအထူးအေလးထားေရွာင္က်ဥ္ၾကရန္လိုအပ္ပါသည္။ ပညာ တတ္ေပါမ်ား၍ငယ္ရြယ္ၿဖတ္လတ္ၾကသူမ်ားၾကားတြင္ၿမန္မာတို့မ်က္ႏွာရႏိုင္ေသာအခ်က္တခု (တနည္း) အၿခား လူမ်ိဳးၿခားမ်ားအတြင္းေငြေပး၍မရႏိုင္ေသာ ဂုဏ္ၿဒပ္တခုကား အလုပ္ေလးစားမွႏွင့္ရိုးသားမွုု ဟူေသာ honesty and loyalty ပင္ၿဖစ္ေပသည္။ ဤလက္မေထာင္ႏိုင္ေသာဂုဏ္ၿဒပ္သည္မိမိတို့ၿမန္မာတို့၏ အဓိကေရာင္းကုန္ ပင္မဟုတ္ပါလား။
အေရးၾကီးတကာ့အၾကီးဆံုးကား စာဖတ္ပရိသတ္ၿမန္မာတို့ က်န္းမာေနထိုင္တတ္ၾကရန္ပင္။ က်န္းမာၿခင္း ေၾကာင့္အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၾကသလို၊ အလုပ္ကေပးေသာက်န္မာေရးခံစားခြင့္အာမခံႏွင့္အၿခားအၿခားေသာ၊ ခံစားခြင့္ၾကီးမ်ားကား မိမိတို့ၿမန္မာမ်ားအတြက္ အသက္တမွ်အေရးၾကီးသည္မဟုတ္ပါလား။
ဤေဆာင္းပါးတြဲသည္၊ ၿမန္မာၿပည္တြင္ေမြးဖြားၾကီးၿပင္းၿပီးမွ၊ အေမရိကား (သို့မဟုတ္) ၿပည္ပသို့ေၿပာင္းေရႊ့ အေၿခခ်သူၿမန္မာလူလတ္/လူၾကီးပိုင္းတို့ကိုရည္ညႊန္းေရးသားသည္ ဟူေသာအခ်က္ကို၊ စာဖတ္သူတို့နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကမည္ဟုယူဆမိပါသည္။ လုပ္ခြင္ေပ်ာ္ၿမန္မာမ်ားၿဖစ္ေစေရး ႏွင့္ အေမရိကေရာက္ၿမန္မာတို့၏ လူေနမွုဘ၀ကအေၿခခိုင္ေစရန္၊ ၿမင့္မားႏိုင္သမွ်ၿမင့္မားေစရန္အသိပညာမ်ား၊ တတ္ႏိုင္သမွ်ၿဖန့္ၿဖဴးေပးေနေသာ ဤ “ၿမန္မာဂဇက္”ၾကီးမွလည္း ကေလာင္တာ၀န္ကိုထမ္းေနဆဲဆက္လက္ထမ္းရြက္ေနဦးမည္သာၿဖစ္ပါ ေၾကာင္း။
အၿခားအေရးၾကီးၿပီးမ်က္ေၿခၿပတ္လြယ္ေသာကိစၥတခုကား မိမိလုပ္ကိုင္ရာအလုပ္ခြင္တြင္၊ အလုပ္အာရံု စိုက္ၾကရန္လိုအပ္ေသာအခ်က္ၿဖစ္သည္။ မိမိေနာက္အလုပ္သို့ေၿပာင္းေရႊ့မည့္အစီအစဥ္ရွိသည့္တိုင္ေအာင္၊ ရွိရင္းစြဲအလုပ္တြင္အာရံုစိုက္ၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးမိနစ္ပိုင္းတိုင္ေအာင္ေစတနာေရွ့ထားလ်က္အလုပ္လုပ္ၾကရန္ လိုပါသည္။ အလုပ္ၾကိဳးစားသည္ဟုေၾကြးေၾကာ္ရန္မလို။ ရိုးသားမွုႏွင့္ၾကိဳးစားမွုတည္းဟူေသာႏွစ္ခုတည္းေသာ ဂုဏ္ၿဒပ္ကိုအေၿခၿပဳ၍ အလုပ္ရွင္၏ၾကိဳက္ႏွစ္သက္မွုကိုရေအာင္ယူူရန္ၿမန္မာတို့ၾကိဳးစားၾကရသည္။ ကိုယ့္အလုပ္ ကိုယ္ရိုရိုေသေသအာရံုစိုက္လုပ္သည္ ဆိုေသာ၊ အခ်က္ကိုစံနမူနာၿပဳလ်က္ဂုဏ္ယူ၀ံ့ၾကြားသင့္သည္။
အလုပ္မ်ားမ်ားေၿပာင္းၾကသူ Job Hoppers မ်ားကိုအလုပ္ရွင္တို့ခန့္အပ္ရန္၀န္ေလးၾကသည္။ ထစ္ကနဲရွိ “ၿပဳတ္ခ်င္ၿပဳတ္ေပ့ေစ။”ဟူေသာအာေခ်ာင္မွုၿပဳၾကကုန္ေသာၿမန္မာမ်ားစြာေတြ့ဘူးပါသည္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က အလုပ္လက္မဲ့ဘ၀ႏွင့္ရွင္သန္ရန္မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ်မၿဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းအထင္အရွားသိလ်က္ႏွင့္ ထိုအာေခ်ာင္ ၾကကုန္ေသာ ၿမန္မာအမ်ိဳးေကာင္းသား/သမီးတို့ ကိုယ့္စကားကိုယ္ဘရိတ္အုတ္တတ္ၾကဘို့အထူး လိုအပ္ပါ သည္။
အလုပ္ရရွိေရးအတြက္ၾကိဳးစားၾကရာတြင္ သိသင့္ေသာအခ်က္မ်ားကား -
(က) ၿမန္မာကြန္ၿမဴနတီးတို့စုစည္းရာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း/church/ဗလီဘုရားေက်ာင္းမ်ားတြင္၀င္ထြက္သြား လာ၍မိတ္ေဆြမ်ားထံခ်ဥ္းကပ္ေမးၿမန္းစံုစမ္းၿခင္း၊
(ခ) မိမိတို့ေနထိုင္ရာၿမိဳ့စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္သတင္းစာမ်ားကိုပံုမွန္သြားေရာက္ၿခင္း၊ ဖတ္ရွုၿခင္း၊
(ဂ) မိမိသားသမီးမ်ား (သို့မဟုတ္) ကြန္ၿပဴတာနားလည္သူတို့အကူအညီရယူလ်က္၊ အလုပ္ရွာေသာ၊ အလုပ္ေလ်ွာက္ထားေသာပံုစံမ်ားေလ့လာအသံုးခ်ၿခင္း၊ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္လူေတြ့ interview မလုပ္မွီ၊ အင္တာနက္ေပၚကနဦးေလ်ွာက္ထားရေသာေခတ္သို့ေရာက္လာေပၿပီ။ အလုပ္ၾကမ္းစေသာအလုပ္မ်ားပင္ internet-based job application မ်ားၿဖင့္အစားထိုးၿပီးတြင္က်ယ္စြာအသံုးခ်လာေသာေခတ္ၾကီးတြင္၊
သက္လတ္ပိုင္းႏွင့္သက္ၾကီးပိုင္းၿမန္မာတို့ မ်ားစြာအခက္အခဲၾကံဳၾကရသည္။ ထိုအခက္အခဲမ်ားကိုေကာင္းစြာ ေက်ာ္လႊားရန္အတြက္ အင္တာနက္၏သေဘာသဘာ၀ႏွင့္ လူတန္းေစ့သံုႏိုင္ေသာနည္းပညာကိုဆည္းပူးၾကရန္ လိုပါၿပီ။ ေလ့လာစူးစမ္းလိုေသာစိတ္ႏွင့္ ကိုယ့္ဘ၀အေၿခခ်ရပ္တည္ေရးအတြက္ လံု့လစိုက္ၾကရန္လိုပါၿပီ။ ႏိုင္ငံၿခားေရာက္ၿပီးကာမွ “ေဘးထိုင္၊ ဘိုင္က်၊ ဘုေၿပာ” ေသာဘ၀ႏွင့္ဂုဏ္ယူတင္းတိမ္ၿခင္းမၿပဳၾကရန္ လိုအပ္ပါၿပီ။
(ဃ) မိမိအလုပ္ေလ်ွာက္ေသာေနရာသည္ ပင္မအလုပ္တိုက္ရိုက္ခန့္ေသာကုမၸဏီ (သို့မဟုတ္) ဌာနလား၊ အလုပ္ရွာေဖြေပးေသာပြဲစား agency လားဆိုသည္ကိုခြဲၿခားေလ့လာတတ္ႏိုင္ေအာင္ၾကိဳးစားၿခင္း၊
(င) မိမိေလ်ွာက္ထားမည့္အလုပ္အေၾကာင္းအရာႏွင့္ပါတ္သက္၍ၾကိဳတင္ေလ့လာစံုစမ္းၿခင္း၊
(စ) ထိုအလုပ္မွေပးနိုင္မည့္ လစာ၊ ခံစားခြင့္ (benefits) မ်ားႏွင့္စတင္ခံစားခြင့္ရွိႏိုင္မည့္အခ်ိန္ကာလကိုသိရွိ ေအာင္ၾကိဳးစားရန္လိုအပ္ၿခင္း၊
(ဆ) အလုပ္ခန့္ေသာကုမၸဏီမွ human resource (သို့မဟုတ္) agency ၏တိုက္ရိုက္ကိုင္တြယ္တာ၀န္ ယူေသာပုဂၢိဳလ္၏ business card ကိုလက္၀ယ္ရွိေအာင္ေတာင္းယူထားၿခင္း၊
(ဇ) အလုပ္တခုရရွိေရးတြင္ လစာ/ရာထူးထက္ ထိုအလုပ္ခြင္အတြင္းေၿခတစ္လွမ္းအေၿခခ်ခြင့္ရရွိေရးကိုဦးစား ေပးပါ။ ၿပီးမွ ေဘးတိုက္ဌာနတြင္း/ၿပင္ ေၿပာင္းၾကရန္ၾကိဳးစားပါ။
ၿမန္မာတို့တၿပည္ၿခားေရာက္ေသာ္လည္း၊ ကိုယ့္အမိေၿမကိုတမ္းတၾကရေသာအေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာ တို့တြင္ အလုပ္ခြင္အဆင္မေၿပမွု၊ အလုပ္အကိုင္မတည္ၿမဲမွု စေသာအလုပ္ႏွင့္ဆက္စပ္ေသာအေၾကာင္းသည္အခ်က္ ၾကီးတခုၿဖစ္ေနပါသည္။ အလုပ္ခြင္တြင္မိမိလုပ္ေဖၚၿခင္း (co-workers) ႏွင့္ဆက္ဆံေၿပာဆိုမွုနည္းပါးသည့္ အေၾကာင္းေပၚအေၿခခံ၍ အလုပ္အေၿခမခိုင္မာမွုသည္ၿမန္မာတို့အတြက္မ်ားစြာစိမ္ေခၚေနေသးသည္။ ရာစုႏွင့္ ခ်ီခဲ့ေသာအဂၤလိပ္ဘာသာစကားကိုအေလ့အက်က္နည္းပါးခဲ့ေသာၿမန္မာ့လူေနမွုစနစ္ဆိုးက ၿပည္ပေၿပာင္းေရႊ့ အေၿခခ်သူတို့အတြက္လက္ညွိဳးထိုးစရာ၊ အၿပစ္ဖို့စရာဟုဆိုရမည္လား။
အလုပ္ရၿပီဆိုၾကပါစို့…။ မ်ားစြာေသာ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္တို့သည္၊ (အထူးသၿဖင့္ အေမရိကသို့ေရာက္ရွိ ေၿခခ်ခါစၿမန္မာတို့) အလုပ္၀င္ခါစတို့အတြက္ အာရံုေထြၿပားစရာၿဖစ္ႏိုင္သည္။ အလုပ္သစ္၊လူသစ္တို့ႏွင့္ ဆံုၾကံဳၾကယံု မက၊ လုပ္ေဖၚခ်င္းဆက္ဆံရေသာယဥ္ေက်းမွု၀န္းက်င္အသစ္တခုသို့ ရုတ္ၿခည္ေရာက္ရွိသြား ၿခင္းၿဖစ္သၿဖင့္၊ ၿမန္မာတို့ႏွဳတ္ဆိတ္ေသာအက်င့္တခု ေမြးယူၿပီးသားၿဖစ္သြားၾကသည္။ ကိုယ္ေၿပာရင္မွားမည္ လား။ ကိုယ္လုပ္ ရင္မွားသြားမည္လား။ ကိုယ့္အေၿပာအဆို၊၀တ္စားပံုကိုကဲ့ရဲ့မည္လား - ဟူေသာ”လား”ေပါင္း မ်ားစြာ တို့သည္ မိမိတို့ဘ၀မ်ားထဲသို့မဖိတ္မေခၚေရာက္ရွိလာၾကသည္။
အေတြ့အၾကံဳရွိၾကသူအေမရိကတြင္ေမြးအေမရိကတြင္ၾကီးၾကသူေတြက -လုပ္ခြင္ဆက္ဆံေရးႏွင့္လုပ္ခြင္ေပ်ာ္ ေမြ့ေရး (workplace harmony) ႏွင့္ပါတ္သက္၍က်မ္းၾကီးက်မ္းငယ္ရာေထာင္မကတို့ၿဖင့္ အသိေပးထားၾက ေသာ္လည္း၊ ထိုအေၾကာင္းအခ်က္တို့သည္ အလုပ္၀င္ခါစၿမန္မာတို့အတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူမၿပဳလွပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ ရွင္းပါသည္ - အမ်ားႏွင့္မတူေသာဆက္ဆံေပါင္းသင္းေရးတံတိုင္းၾကီးၿခားနားေနမွု ေၾကာင့္ၿဖစ္ပါသည္။ စကားမ်ားမ်ားေၿပာေသာ၊ တၿပည္ၿခားမ်ားႏွင့္စကားနည္းေသာ ၿမန္မာတို့ထိပ္တိုက္ေတြ့ ၾကေသာယဥ္ေက်းမွုၾကားခံၾကီး (cultural gap) ၏ကြာဟမွုၾကီးေၾကာင့္ၿဖစ္ပါသည္။ ရဲရဲေၿပာႏိုင္သူ၊ ၀င္ေရာ နိုင္သူၿမန္မာတို့အတြက္ဤကြာဟမွုၾကီးၿမန္ၿမန္ဖယ္ရွားေပးႏိုင္ေသာ္လည္း၊ ၀င္ေရာေၿပာဆိုရန္၀န္ေလးၾကသူတို့၊ လုပ္ခြင္ေလာကတြင္ေဘးေရာက္မွန္းမသိေဘးေရာက္ၾကရေသာအၿဖစ္ေတြေတြ့ရသည္။ အခ်ိန္ကာလၾကာ ေညာင္းသည္ႏွင့္အမွ်၊ ထိုမ၀ံ့ရဲမွုက တပါးသူအေပၚသံသယစိတ္၊ မယံုၾကည္စိတ္ေတြၾကီးထြားလာသည္။ discrimination ေခၚလူတန္းစားခြဲၿခားမွုကင္းပါသည္ဟုအၿပတ္ေၿပာေၾကၿငာေသာအေမရိကလိုႏိုင္ငံတြင္ ယင္း လူတန္းစားခြဲၿခားမွုရွိပါသလား။ “သိပ္ရွိတာေပါ”့။ ပုထုစဥ္လူသားေတြမို့ ဤဒုကၡသည္ ယခင္ကလည္းရွိ၊ ခုလည္းရွိ၊ ေနာင္လည္းရွိေနဦးမည္မွာအမွန္။ zero tolerance on discrimination ဟုလုပ္ခြင္စည္းကမ္း မ်ားတြင္ စာလံုး မဲၾကီးမ်ားၿဖင့္မည္သို့ပင္ပံုႏွိပ္ထားေစကာမူ၊ ဤအၿဖစ္အပ်က္မ်ားက လုပ္ခြင္ေရာက္ ၿမန္မာ တို့အတြက္ စဥ္ဆက္မၿပတ္ေမးစရာေမးခြန္းမ်ားအၿဖစ္ဆက္လက္ရွိေနဦးမည္မွာအမွန္။
အေကာင္းဆံုးအၾကံေပးလိုသည္ကား -
(က) လုပ္ခြင္တြင္အၿခားလူမ်ိဳးၿခား (အထူးသၿဖင့္ အာရွသားအခ်င္းခ်င္းပင္လ်င္) တို့ကအထင္ေသးမည့္ အၿပဳအမူမ်ိဳးကိုေရွာင္ပါ။
(ခ) ၿမန္မာခ်င္းစည္းလံုးၾကပါ။
(ဂ) အခ်င္းခ်င္းလက္တို့အသိေပးၿခင္း၊ မိမိသိနားလည္သမွ်တို့ကိုေဖါက္သယ္ခ်ရွင္းလင္းၿပၿခင္း။
(ဃ) လူမ်ိဳးၿခားတို့ကိုဆက္ဆံရာတြင္သြားၿဖဲဆက္ဆံနည္းၿပီး၊ ကိုယ့္ၿမန္မာအခ်င္းခ်င္းကိုေတာ့ “ဒီေကာင္က ဘာမို့လဲ” ဟုေသာမာနစိတ္ခ၀ါခ်ၾကရန္လိုပါသည္။ တန္းတူဆက္ဆံပါ။
(င) လူမ်ိဳးၿခားတို့ေၿပာသည္ကိုယံုၾကည္ၿပီး၊ မိမိတို့ၿမန္မာခ်င္းအၾကံၿပဳသည္ကို အထင္မၾကီး၊ အေလးဂရု မၿပဳၿခင္းသည္၊ အမွားၾကီးတခုဟုႏွလံုးသြင္းပါ။
(စ) ၿမန္မာၿပည္တြင္အရိုးစြဲခဲ့ေသာ အထက္ဖား၊ ေအာက္ဖိၿခင္း၊ ေသြးထိုးလွံဳ့ေဆာ္ၿခင္း၊ ဂုန္းတိုက္ခ်င္း၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူၿပဳၿခင္း၊ လက္ေဆာင္ပဏၰာေပးကမ္းၿခင္း၊ စေသာအက်င့္ဆိုးမ်ားကိုခ၀ါမ်ားမ်ားခ်ႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္ၾကပါ။
(ဆ) ကိုယ္ႏွင့္အဆင့္တူ/ရာထူးတူသူတို့လုပ္ႏိုင္ေသာစြမ္းေဆာင္ရည္ (production) ထက္မနည္းေသာ အရည္အေသြးႏွင့္ အလုပ္ခြင္တြင္ မွားယြင္းမွု(error) နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္၊ အလုပ္မွာအာရံုစိုက္ပါ။ အထက္က ၾကီးၾကပ္သူအဆင့္ဆင့္က အၿမဲမ်က္ေခ်မၿပတ္ၾကည့္ေနသည္ကိုၿမင္ေအာင္ေလ့လာပါ။
(ဇ) အလုပ္လမ္းေၾကာႏွင့္အတူပါေအာင္လိုက္ပါ (follow the work-flow)
(စ်) လုပ္ေဖၚခ်င္း အဆက္အသြယ္မၿပတ္ရွိႏိုင္ေသာ လူမွူကြန္ယက္ဖြဲ့ပါ။ (social networking)
(ည) ကိုယ့္အထက္အရာရွိႏွင့္အၿမဲထိေတြ့ေနပါေစ။ လူတိုင္းအမွားလုပ္တတ္ၾကေသာေလာကၾကီးတြင္၊ ကိုယ့္အမွားကို၊ မိမိအထက္အရာရွိထံခ်က္ခ်င္းအသိေပးၿခင္းကိုအေမရိကန္လူမ်ိဳးတို့အေလးထားၾကသည္။ မိမိဘာလုပ္သည္၊ ဘာမွားသည္ကိုအမွန္အတိုင္းဖြင့္ေၿပာၿခင္းကိုလိုလားေသာႏိုင္ငံၿဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ပြင့္လင္းမွုကိုဦးစားေပးေသာႏိုင္ငံၿဖစ္သည္ကိုမေမ့ပါႏွင့္။
(ဋ) work smart – not work hard! ပင္ပမ္းၿပီးအရာမထင္အလုပ္မၿပီးၿခင္းကိုလည္း၊ အထက္အရာရွိမ်ား ကမၾကိဳက္သည္မို့၊ ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီးတိက်ၿခင္းကိုသက္ေသၿပပါ။
(ဌ) ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ မိမိကိုယ္ပိုင္/မိသားစုအတြင္းေရးတို့တြင္ ပါ၀င္ပါတ္သက္ၿခင္းမရွိပါေစႏွင့္။
(ဍ) “ဘယ္သူတရားပ်က္ပ်က္၊ ကိုယ္မပ်က္ပါေစႏွင့္” - သူကဥပေဒခ်ိဳးေဖါက္လို့၊ ငါလဲလိုက္လုပ္မည္ဟု စိတ္မကူးပါႏွင့္၊ ကိုယ့္အလွည့္က်ခါမွ စစ္ေဆးေတြ့ရွိပါကကုိယ္သာခံရမည္။ သူလဲ(ခ်ိဳးေဖါက္သည္) လုပ္သည္ဟုေၿပာေသာ္လည္းသက္ေသမရွိက၊ ဘာမွ်မတတ္ႏိုင္။ benefit of doubt ကိုအေလးထားေသာ လုပ္ခြင္ေလာကၿဖစ္သည္။ အမွားကိုသက္ေသမထူနိုင္သမွ်၊ ကိုယ္ေၿပာစကားကိုလက္ခံယူဆေသာအေၿခအေန မ်ိဳးၿဖစ္သည္။ ရိုးသာ/ၾကိဳးစားမွု ကိုေရာင္းခ်ၿပီးအလုပ္တည္ၿမဲေရးအတြက္ၾကိဳးစားေနရေသာ ဘ၀ဆိုသည္ ကိုမေမ့အပ္ပါ။
(ဎ) ခြင့္ယူၿခင္း။ နာမက်န္ခြင့္ဟူသည္ေရွာင္တခင္ၿဖစ္တတ္ေသာ နာမက်န္းအတြက္သာလံုးလံုးလ်ားလ်ား သက္ဆိုင္သၿဖင့္၊ အလုပ္သြားရန္ပ်င္းရိၿခင္းေၾကာင့္ နာမက်န္းသည္ဟုအေၾကာင္းၿပဖံုးေခၚခြင့္ေတာင္းၿခင္းကို ေရွာင္ပါ။ အလုပ္ရွင္တို့မိမိအေပၚအထင္ေသးယံုမက လခလစာႏွင့္ရာထူးတိုးေပးေရးကိစၥတို့ေႏွာင့္ေႏွးသြား ႏိုင္သည္ကိုသတိၿပဳပါေလ။
(ဏ) email ေခၚလုပ္ခြင္းတြင္း(သို့မဟုတ္)ၿပင္ပသို့အၿပန္အလွန္ဆက္သြယ္ရာတြင္၊ မိနစ္မဆိုင္း ၿပန္လွန္ ဆက္သြယ္ၿခင္းလုပ္ပါ။ email protocol ေခၚလိုက္နာသင့္ေသာ စည္းမ်ဥ္းကိုနားလည္ပါ။
(တ) ဖံုးေပၚတြင္၎၊ ကိုယ္တိုင္ဆက္သြယ္စကားေၿပာရာတြင္၎၊ မိမိမေၾကနပ္ခ်က္ကိုသူတပါးမသိပါေစႏွင့္၊ မိမိအထက္လူၾကီးဆီခ်က္ခ်င္းအေၾကာင္းၾကားပါ။ တဖက္မွမေက်နပ္ခ်က္/ရင့္သီးေသာအေၿပာအဆိုမ်ားကိုေဗြ မယူမိပါေစႏွင့္။ (don’t take them personal)
(ထ)အေရးၾကီး၍မ်က္ေခ်ၿပတ္တတ္ေသာကိစၥၾကီးတခုကား။ အလုပ္ခ်ိန္ကိုေလးစားပါ။ သူမ်ားအခ်ိန္ခိုသည္ ကိုၾကည့္ကိုယ္ပါလိုက္မပ်က္စီးပါေစႏွင့္။
(ဒ) ၿပင္ပပညာေရးထက္၊ လုပ္ခြင္ႏွင့္တိုက္ရိုက္စပ္ဆိုင္ေသာ လုပ္ခြင္တြင္းသင္တန္းကိုဦးစားပိုေပးပါ။
(ဓ) မိမိလုပ္ခြင္၀န္းက်င္အတြင္းလိုက္ေလ်ာ္ညီေထြရွိၾကပါေစ။ “Happy New Year/Merry Christmas” ဟုအၿပန္အလွန္ႏွဳန္ခြန္းဆက္ၾကေသာအခ်ိန္ခါမ်ိဳးတြင္၊ “I am not Christian” ဟူေသာ အူေၾကာင္ေၾကာင္ ႏိုင္ေသာ အၿပဳအမူမ်ိဳးကိုဆင္ၿခင္ပါ။ ဘာသာလူမ်ိဳးၿခားတို့မိမိတို့ႏိုင္ငံတြင္ႏွစ္ကူးသၾကႍန္ခ်ိန္ခါတြင္ အတူပါ၀င္ ဆင္ႏွႊဲႏိုင္ၾကလ်င္ ကိုယ္ကေကာ အထက္ကဆိုခဲ့သည့္၊ ပဋိသႏၶာရစကားကိုဆိုရန္ ႏွုတ္အ,ေနမည္နည္း။ “လူၾကား” ထဲတြင္ ”လူေၾကာင္”မၿဖစ္ေစရန္သတိၿပဳၾကပါ။
လူတို့၏က်ြမ္းက်င္လိမၼာရာဗဟုသုတတို့ပ်ံ့ႏွံ့ေစခ်င္းကား၊ လူလူခ်င္းေပါင္းသင္းဆက္ဆံမွုႏွင့္ ကူညီလိုစိတ္ထက္ သန္မွုအေပၚမ်ားစြာတည္ေနေပသည္။ တတ္ႏိုင္သူ၊ နားလည္သူတို့ကက်ြမ္းက်င္ရာက႑အလိုက္ေဖါက္သယ္ ခ်ႏိုင္သေလာက္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကိုတေယာက္ႏွင့္တေယာက္ပံ့ပိုးကူညီႏိုင္ၾကရပါမည္။ ဤအလုပ္အကိုင္လို အပ္ခ်က္စိမ္ေခၚမွုမ်ားကို၊ ၿမန္မာတို့ကမိမိတို့နီးစပ္ရာ၊ တေယာက္စကားတေယာက္ၾကားစနစ္ၿဖင့္၊ မိမိႏွင့္ သိက်ြမ္းမွဟူေသာအတားအဆီးကိုေဘးခ်ိတ္လ်က္၊ ၿမန္မာကြန္ၿမဴးနတီးအတြင္း အခ်င္းခ်င္းကူညီေနၾက သည္ကို၀မ္းေၿမာက္ဘြယ္ေတြ့ၾကရသည္။ ထိုသို့အကူညီရရွိၾကသူတို့ကလည္းအလုပ္ခြင္အတြင္း မိမိတို့ကို အကူအညီေပးၾကသူမ်ား၏မ်က္ႏွာပ်က္ၿခင္းကိုေရာက္ရွိေစႏိုင္မည့္ (တနည္း) မိမိတို့ၿမန္မာမ်ားသိကၡာ က်ေစ ႏိုင္မည့္အၿပဳအမူ၊ အေၿပာအဆို၊ ဆက္ဆံေရးတို့ကိုအထူးအေလးထားေရွာင္က်ဥ္ၾကရန္လိုအပ္ပါသည္။ ပညာ တတ္ေပါမ်ား၍ငယ္ရြယ္ၿဖတ္လတ္ၾကသူမ်ားၾကားတြင္ၿမန္မာတို့မ်က္ႏွာရႏိုင္ေသာအခ်က္တခု (တနည္း) အၿခား လူမ်ိဳးၿခားမ်ားအတြင္းေငြေပး၍မရႏိုင္ေသာ ဂုဏ္ၿဒပ္တခုကား အလုပ္ေလးစားမွႏွင့္ရိုးသားမွုု ဟူေသာ honesty and loyalty ပင္ၿဖစ္ေပသည္။ ဤလက္မေထာင္ႏိုင္ေသာဂုဏ္ၿဒပ္သည္မိမိတို့ၿမန္မာတို့၏ အဓိကေရာင္းကုန္ ပင္မဟုတ္ပါလား။
အေရးၾကီးတကာ့အၾကီးဆံုးကား စာဖတ္ပရိသတ္ၿမန္မာတို့ က်န္းမာေနထိုင္တတ္ၾကရန္ပင္။ က်န္းမာၿခင္း ေၾကာင့္အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၾကသလို၊ အလုပ္ကေပးေသာက်န္မာေရးခံစားခြင့္အာမခံႏွင့္အၿခားအၿခားေသာ၊ ခံစားခြင့္ၾကီးမ်ားကား မိမိတို့ၿမန္မာမ်ားအတြက္ အသက္တမွ်အေရးၾကီးသည္မဟုတ္ပါလား။
ဤေဆာင္းပါးတြဲသည္၊ ၿမန္မာၿပည္တြင္ေမြးဖြားၾကီးၿပင္းၿပီးမွ၊ အေမရိကား (သို့မဟုတ္) ၿပည္ပသို့ေၿပာင္းေရႊ့ အေၿခခ်သူၿမန္မာလူလတ္/လူၾကီးပိုင္းတို့ကိုရည္ညႊန္းေရးသားသည္ ဟူေသာအခ်က္ကို၊ စာဖတ္သူတို့နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကမည္ဟုယူဆမိပါသည္။ လုပ္ခြင္ေပ်ာ္ၿမန္မာမ်ားၿဖစ္ေစေရး ႏွင့္ အေမရိကေရာက္ၿမန္မာတို့၏ လူေနမွုဘ၀ကအေၿခခိုင္ေစရန္၊ ၿမင့္မားႏိုင္သမွ်ၿမင့္မားေစရန္အသိပညာမ်ား၊ တတ္ႏိုင္သမွ်ၿဖန့္ၿဖဴးေပးေနေသာ ဤ “ၿမန္မာဂဇက္”ၾကီးမွလည္း ကေလာင္တာ၀န္ကိုထမ္းေနဆဲဆက္လက္ထမ္းရြက္ေနဦးမည္သာၿဖစ္ပါ ေၾကာင္း။
Subscribe to:
Posts (Atom)