ေမြးေက်းဇူး...ေက်ြးေက်းဇူး ႏွင့္ ေက်းဇူးရွင္ေလးေတြ...

ၿဖစ္ပံုက ဤသို့ၿဖစ္သည္။
အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုသို့ (၂၀၀၇) ႏွစ္ဦးပိုင္းကစၿပီး တဖြဲဖြဲေရာက္လာၾကေသာ ၿမန္မာတိုင္းရင္းသားေၿပာင္းခိုသူမ်ား ထဲတြင္ “ႏြမ္” (“ႏြမ္” လို့ဘဲအမည္တပ္ပါရေစ။) တေယာက္လဲသူ့မိသားစု ႏွင့္အတူအပါအ၀င္ၿဖစ္သည္။ တေန့ “ႏြမ္” ၏ေခါင္းတြင္ဖူးေယာင္ေနေသာညိဳမဲဒါဏ္ရာကို ဆရာမလုပ္သူကေမးၿမန္းရာ ကေလးကသူ့အေဖေခါင္းေခါက္၍ဟု ၿပီးစလြယ္ဘဲအေၿဖေပးလိုက္သည္။ ဆရာမက ကေလးကိုလက္ဆြဲၿပီး ရံုးခမ္းရွိသူနာၿပဳထံၿပရံုမက သက္ဆိုင္ရာ ကေလးသူငယ္ေဘးအႏၱရာယ္ တားဆီးကာကြယ္ေရးဌာနသို့ အေၾကာင္းၾကားရေတာ့သည္၊ ေန့ခ်င္းပင္အဆိုပါဌာနမွ အရာရွိမ်ားသာမက၊ ေနာက္ရဲဌာနကပါ ပါလာသည္။ အေဖလုပ္သူကလဲ စိတ္လိုက္မာန္ပါလုပ္လိုက္သည္ကားအမွန္ၿဖစ္သည္။ သည္လိုဘဲလက္လြယ္လြယ္ႏွင့္ထိပ္ေခါက္တင္ပါးကိုရိုက္သည့္စရိုက္က ၿမန္မာမိဘေတြမွာအနဲႏွင့္အမ်ား ရွိၾကသည္ကားအမ်ားအသိပင္။ မိဘကလည္းငိုမတတ္ၿဖစ္ၾကရံုမက၊ မေၿပာဆိုတတ္၊ ဘာသာၿပန္ေပးမည့္သူ မရွိၿဖစ္ေတာ့၊ ေနာက္ဆံုးေမာင္မိုးညိဳကိုေခၚသၿဖင့္ သြားေၿဖရွင္းရပါေတာ့သည္။ အမွိဳက္ကစၿပႆာဒ ္မီး ေလာင္ေခ်ၿပီ။ က်ြမ္းက်င္သူရွုေထာင့္ကၾကည့္လ်င္ တမင္လုပ္ေသာလက္ခ်က္ဆိုသည္ကားေၿပးမလြတ္ေတာ့။ အမွန္ေၿပာရလ်င္ ကေလးႏွင့္မိဘၾကား ရွိခဲ့ေသာၿပသနာကား ခုမွမဟုတ္။ ငယ္စဥ္ကတည္းကဟု နီးစပ္သူတို့ကဆိုၾကသည္။ လက္ၿမန္ေသာမိဘ ႏွင့္ မဟုတ္မခံၿပန္ေၿပာတတ္ေသာ ကေလးၾကားဇာတ္လမ္းကစေခ်ၿပီ။ ရဲႏွင့္စစ္ေဆးသူေတြ ကိုေတာ့ၿမင္သူသက္ေသမရွိသၿဖင့္ ေၿပာရခက္ေၾကာင္း၊ ကေလးၿပီၿပီကစားရာကလည္းၿဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း လမ္းလြွဲရေတာ့သည္။ သက္ေသမရွိေတာ့လည္း ရဲကဘာမွမလုပ္ႏိုင္။ သို့ေသာ္ထိုေန့မွစ၍ ကေလး၏ေနထိုင္ရာ၀န္းက်င္သို့ သက္ဆိုင္ရာဌာနမွ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းမွုမ်ားဆက္တိုက္လုပ္လာၾကသည္။ federal ဗဟိုအစိုးရကလည္းအေဖလုပ္သူကို သံသယၿဖစ္ဘြယ္ ကေလးသူငယ္ ညဥ္္းပမ္းႏွိပ္စက္သူမ်ားစာရင္းတြင္ထဲ့ လိုက္ေၾကာင္းမ်ားမၾကာမွီ စာေရာက္လာေတာ့သည္။ ေထာင္/အခ်ဳပ္စသည္တို့သို့မေရာက္ေတာ့ေသာ္လည္း၊ အေဖလုပ္သူက အလုပ္ဘဲေလ်ွာက္ေလ်ွာက္၊ ေငြဘဲေခ်းေခ်း၊ ဒီကိစၥက ေနာက္မွ အရိပ္လိုလိုက္ေနၿပီကားေသခ်ာေနၿပီ။
ၿပည္ပမွာ ၿမန္မာမွုဆိုတိုင္း သိပ္ေတာ့မလြယ္။
စိတ္ဖိစီးမွုကစေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ား
ဤကဲ့သို့ႏိုင္ငံမ်ိဳးတြင္ေၿပာငး္ေရြွ့ေရာက္ရွိေနထိုင္လာၾကကုန္ေသာ ၿမန္မာမိသားစုမ်ားက တည္ဆဲဥပေဒစည္းကမ္းမ်ား၏ အတိုင္းအတာ၊ အာဏာသက္ေရာက္မွုကို ဘယ္အထိနားလည္ၾကသည္ ဆိုသည္ကိုကားေၿပာရန္လြန္စြာခက္ခဲပါဘိ။ ေရာက္ခါစ ေနထိုင္စားေသာက္ေရး၊ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး၊ စကားေၿပာဆိုကူးလူးဆက္ဆံေရး စေသာအေရးကိစၥအေပါင္း တို့ကားက်ယ္ေၿပာပါဘိေတာင္း။ ေရာက္ခါစရက္ပိုင္းအတြင္းကား အိမ္ရွင္ၿဖစ္သူတို့ကလိုက္ပို့ေသာ amusement park, mall စသည္တို့အလယ္တြင္ က်ီးကန္းေတာင္းေမွာက္မ်က္စိနားသူငယ္ ႏွင့္ ေၿပာင္းလဲေသာအခ်ိန္ေန့ႏွင့္ည တို့၏တရစပ္လည္ပါတ္မွုတို့ၿဖင့္ အိပ္မက္ေရာင္ေရာင္ၿဖစ္သြားၾကကုန္သည္။ မ်ားမၾကာမွီ အလုပ္လုပ္ခြင့္ရလာၿပီ၊ ကေလးမ်ားအတြက္ ေက်ာင္းအပ္ၿပီးၿပီ ဆိုသည္ႏွင့္ ေန့တဓူ၀လည္ပါတ္ရေသာ စက္ရုပ္မ်ားဘ၀သို့ ေရာက္မွန္းမသိေရာက္သြားၾကေတာ့သည္။ အလုပ္အကိုင္၊ ယဥ္ေက်းမွူ ႏွင့္ ဘာသာစကားကြာၿခားမွု တို့က လူ့စိတ္ကိုတေန့တၿခားဖိစီးလာရသည္ကို သတိထားမိသူမ်ားရွိသလို၊ အမ်ားစုကေတာ့ သတိထားမိၾကမည္မထင္။ ၾကိတ္မွိတ္ၿပီးဒူးႏွင့္မ်က္ေရသုတ္ၾကရသူတိုင္းလိုလို။ မိမိစိတ္ထဲခံစားေနရ သည္မ်ားကို ၿပင္ပတြင္ ထုတ္ေဖၚရေအာင္ကလည္း မေၿပာတတ္မဆိုတတ္။ သည္မွာတင္ ၿပႆနာကိုမိသားစုထဲဆြဲသြင္းလာၾကသည္။ အလုပ္ထဲကၿပႆနာ၊ ေက်ာင္းကၿပႆနာတို့ကိုအိမ္သို့ ေခၚေဆာင္လာၾကၿပီး  အိမ္မွာတင္မိသားစုထဲ ၿပႆနာေပါက္ကြဲေတာ့သည္။ လက္လြယ္ၾကသူေတြက လက္စြမ္းၿပၾကသလို၊ တခ်ိဳ့ သည္းခံႏိုင္အားနဲၾကသူေတြက လက္လြန္ေခ်လြန္ၿဖစ္ၾကရံုမက မိသားစုပ်ိဳကြဲသည္အထိ ၀မ္းနဲဘြယ္အၿဖစ္မ်ား ေတြ့လာရသည္။ ယင္း transition ကာလကားေလ့လာၾကည့္ရသေလာက္ ငါးႏွစ္မွဆယ္ႏွစ္ေလာက္အထိ ရွိမည္ဟုထင္ရသည္။ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ေက်ာိၾကာမွ ကိုယ္ေရာက္ရွိရာႏိုင္ငံ၏အထာ၊ စကား ႏွင့္  ယဥ္ေက်းမွု၊စည္းကမ္းအထာ တို့ကိုတေၿဖးေၿဖးသိလာရသည္၊ အဲ့ဒီေတာ့မွ အနယ္ထိုင္ခ်င္လာသည့္သေဘာ ရွိလာသည္ ဟုဆိုၾကပါစို့။ ယင္းကား ေၿပာင္းေရွြ့လာသူ မည္သည့္မိသားစုမဆို တနည္းမဟုတ္တနည္းၾကံဳေတြ့ရမည့္ အေတြ့ၾကံဳေကာင္းဟုဆိုရမည္လား။ အဆိုးလို့ဆိုရမည္လားမသိ ၾကံဳ ၾကမည္မွာဧကန္မလြဲပင္။
မိဘမ်ားႏွင့္အမူအက်င့္ေၿပာင္းလာေသာသားသမီးမ်ား
ဤေနရာအေၿခေနမိ်ဳးေရာက္ၿပီဆိုလ်င္ အမ်ားစုမိဘမ်ား ၿဖစ္ေလ့ရွီၾကေသာကိစၥမွာ မိမိသားသမီးမ်ားႏွင့္ ကင္းကြာမွန္မသိကင္းကြာလာၾကသည္ကိုေတြ့ရသည္၊ သားသမီးမ်ားမွာလည္းငယ္ရြယ္သူမ်ား ၿဖစ္ၾကသည့္ အားေလ်ာ္စြာ၊ အသက္အရြယ္ၾကီးငယ္ေပၚ လိုက္၍ ဤႏိုင္ငံ၏ ယဥ္ေက်းမွု၊ အေၿပာအဆိုအေတြးအေခၚတို့က စိမ့္၀င္ခ်င္းနင္း၀င္ေရာက္မွုရွိလာၾကသည္။ ငယ္ေလ ယင္းသိုစိမ့္၀င္မွုေၿပာင္းလဲလာမွုတို့ကၿမန္ေလပင္။ ကိုယ္ကၿမန္မာလိုေၿပာ၊ သူတို့ကအေမရိကန္လိုၿပန္ေၿပာ၊ ကိုယ္က ၿမန္မာလိုေတြး၊ ကေလးေတြက အေမရိကန္လိုေတြးၿဖစ္လာၾကသည္။ သည္လို အဂၤလိပ္လို ဒြတ္ဒက္ရွြတ္ရွက္ေၿပာႏိုင္၊ ဆိုႏိုင္ေတြးႏိုင္ေခၚနိုင္လာသည္ကိုၾကည့္ၿပီး၊ မိဘအေပါင္းတို့ကလည္း ဂုဏ္ဘဲယူၾကရမလား၊ ငါတို့ယဥ္ေက်းမွုေတာ့သြားေလခ်င္းဆို၍ ၾကိတ္မႏိုင္ခဲမရၿဖစ္ရမည္လားမသိ ဆိုေသာအခ်ိန္သို့ ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ၾကီးေရာက္လာေတာ့သည္။ သည္ႏိုင္ငံရဲ့လူေနမွုစနစ္ႏွင့္လြတ္လပ္မွု၊ အရာရာအဆင့္ၿမင့္ခ်င္သူတို့၊ မက္ေမာၾကသူတို့က ကိုယ္လမ္းကိုေရြး၍ ေ၇ာက္လာၾကသူေတြခ်ည့္ပင္။ ဘယ္သူကမွ်ရိုက္ေခၚ၍ေရာက္လာၾကရၿခင္းမဟုတ္မွန္းအသိ။ သို့ေသာ္ဤႏိုင္ငံ၏ယဥ္ေက်းမွုစိမ့္၀င္မွုကား အရွိန္ၾကီးဘိသည္။ (၁၆) ႏွစ္ၿပည့္၍ sweet 16 ဆိုသည္ႏွင့္စိတ္ကစားၾက၊ သူ့အိမ္ငါ့အိမ္အၿပန္အလွန္ ညအိပ္ၾကသည္တို့ကအစ၊ မသိမသာအေၿခအေနမွသည္၊ သိသိသာသာအေၿခသို့ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္သြားၾကသည္။ သည္အထဲ ၾကံဳၾကိဳက္၍အဘိုးအဘြားမ်ားလာေရာက္လည္ပါတ္ခ်ိန္ႏွင့္ၾကံဳသည္ဆိုပါစို့။ ၿပႆနာမီးေတာက္ကၾကီးလာသည္။ အဘိုးအဖြားလုပ္သူတို့ကေၿပာေသာစကား ကိုကေလးေတြက နားမလည္ၾကသည္ကား ကေလးမ်ားအတြက္ထြက္ေပါက္ပင္။ မိဘလုပ္သူေတြကေတာ့ လွိမ့္ၿပီးအဆိုအဆဲ၊ အေငါက္ေတြစုၿပံဳခံၾကရေတာ့သည္ကားမလြဲဧကန္။ သည္ေနရာတြင္ ၿပီးခဲ့ေသာအပါတ္မ်ားအတြင္းက Wall Street Journal တြင္အေတာ္ဂယက္ရိုက္ခဲ့ေသာ တရုတ္လူမ်ိဳး ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံသူ Amy Chua ၏ “Tiger Mom” အေၾကာင္းမွ်လိုပါသည္။ ယင္းတြင္ ၿပင္းထန္လွေသာစည္းကမ္းခ်က္မ်ားၿဖင့္ သားသမီးေၿမေတာင္ေၿမွာက္ေသာ အၿဖစ္အပ်က္အေၾကာင္းေဆာင္းပါးကို တေစ့တေစာင္း တင္ၿပလိုပါသည္။ ေအရွ ဆိုသၿဖင့္ၿမန္မာႏွင့္လဲ သိပ္မကြာလွေၾကာင္း သိနိုင္ပါသည္။ Amy ကား အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ထိပ္တန္း Yale တကၠသိုလ္မွ ဥပေဒပညာပါေမာကၡၿဖစ္ၿပီးအေမရိကန္တြင္ေမြး၊ ဒီမွာတင္ၾကီးၿပင္းခဲ့သူၿဖစ္ေသာ္လည္း သူမ၏မိဘတရုတ္လူမ်ိဳးတို့၏ထံုးတမ္းအစဥ္အလာကိုအေလးထားၿပီး သူ့သမီးႏွစ္ဦးစလံုးကို ပံုစံရိုင္သြန္သင္ခဲ့ပံုက ဤသို့ဟုဆိုပါသည္။ (၇)ႏ်စ္သမီး Sophia ကို စႏၱယားတီးေလ့က်င့္ခန္းတပုဒ္ကို မရမခ်င္းက်င့္ခိုင္းသည္မွာ၊ နားခ်ိန္မေပး၊ ထမင္းစားခြင့္မေပးရံုမက၊ အိမ္သာသို့ပင္သြားခြင့္မေပးခဲ့ေၾကာင္း ေၿပာၿပပါသည္။ ေ၀ဖန္ၾကသူတို့ကအၿပင္အထန္ေ၀ဖန္သည့္ၾကားက၊ သူမက သူ့ကေလးငယ္မ်ားကိုအလြန္ ခ်စ္ပါေၾကာင္း၊ သူတို့ေပ်ာ္ရွြင္သည္ကိုၿမင္လိုေတြ့လိုပါေၾကာင္းေခ်ပခဲ့သည္။ သူမငယ္စဥ္ကဖခင္လုပ္သူ ကိုေက်ာင္းဆုေပးပြဲသို့ေခၚသြားရာ အၿပန္တြင္အေဖလုပ္သူက ေဒါသထြက္ၿပီးဆူပူၿခင္းခံရေၾကာင္း၊ သူ့ကိုအရွက္ခြဲသည္ဟုဆူပူေၾကာင္းေၿပာၿပပါသည္။ သူမ၏မိဘ(၂၀ပါးလံုးက ေက်ာင္းအမွတ္စါရင္းတြင္ grade A ကိုသာၿမင္ခ်င္ၿပီး A မရလ်င္ထိုေန့ကားမိုးပ်ိဳေသာေန့ဟုဆိုရမွာၿဖစ္ေၾကာင္းေဖါက္သယ္ခ်ပါသည္။ သူမကိုရက္စက္ေသာမိဘ၊ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္မထားေသာမိဘဟုသမုတ္ၾကတာတို့ ဒုႏွင့္ေဒးရွိေၾကာင္း သူမက၀န္ခံပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း သူမကသူမ၏ မိရိဳးဖလာနည္းႏွင့္ေၿမေထာင္ေၿမွာက္ေပးခဲ့ေသာသမီးမ်ားက ေက်ာင္းတြင္အၿမဲ grade A မ်ားရၾကရံုမက၊ ယင္းသမီးႏွစ္ဥိးစလံုးက သူတို့မွတဆင့္ေပါက္ဖြားလာမည့္ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားကိုလည္း သူမတို့၏မိခင္က ေၿမေတာင္ေၿမွာက္သည့္နည္း အတိုင္းလိုက္နာ က်င့္ၾကံၾကမည္ၿဖစ္ေၾကာင္းေအာင္ၿမင္ထည္၀ါစြာေၿပာႏိုင္သည္ကိုေတြ့ရပါသည္။ သူမ၏သားသမီးဆံုးမပံုေၿမေတာင္ေၿမွာက္ပံုတို့ကို အထင္ကရတကၠသိုလ္ၾကီးမ်ားကပညာရွင္မ်ားကလည္း ေလ့လာသုေတသနၿပဳ၍၊ ေထာက္ခံၾကသည္ကိုလည္းေတြ့ရပါသည္။
ကိုယ့္ သားသမီးကို သူငယ္ခ်င္းလိုေပါင္းပါ
လူဆိုသည္ကား ကိုယ့္ရြယ္တူခ်င္း စရိုက္တူၾကသူခ်င္းသာ အေဖၚလုပ္လိုသည္ကားဓမၼတာ။ teen age အရြယ္တြင္မိမိရြယ္တူေဖၚမ်ား ႏွင့္မွ အတြင္းစကားထြက္ၾကသည္။ အိမ္ရွိမိဘမ်ားကား အရြယ္ကြာရံုမက၊ အေတြးအေခၚ မိမိႏွင့္နီးစပ္လာေနေသာယဥ္ေက်းမွုႏွင့္အလွမ္းေ၀းလြန္းမကေ၀းလွဘိသည္။ facebook စေသာ နယ္ပယ္က်ယ္ေၿပာလာေသာ လူလူခ်င္းေပါင္းသင္းဆက္ဆံမွုကြန္ယက္ကားေန့စဥ္ႏွင့္အမွ် နယ္ပယ္ခ်ဲ့ထြင္ေနသည္ကား ၿမန္မာမိဘအေပါင္းတို့အတြက္လိုက္ေလေၿပးေလ ေ၀းေလၿဖစ္ေနေသာ ေခတ္၏တိုးတက္မွုေရစီးေၾကာင္းပင္။ ကိုယ့္ေရွ့မွာကေလးေတြက အင္တာနက္ေပၚတြင္ၾကည့္ၿမင္ေနသမွ်ကို ဓါတ္ပံုကလြဲ၍ ‘၀’တလံုးမွနားမလည္ေသာ မိဘအေပါင္းတို့မွာ ေနာက္ေကာက္က်ၿပီးရင္းက်ရင္းၿဖစ္ေနေပၿပီ။
သည္ေနရာတြင္မိခင္ၿဖစ္သူတို့၏အခန္းက႑ကလြန္စြာအေရးပါလွသည္။ ကိုယ္သားသမီး၏သူငယ္ခ်င္းမ်ား အေၾကာင္းကိုခေရေစ့တြင္းက်သိရန္လိုလာသည္။ သူတို့ၾကည့္ေသာ DVD, TV show, music CD/iPod စသည္တို့ကို မိခင္မ်ားက လိုက္သံုးစြဲတတ္ယံုမက၊ သူတို့ကမွတ္ခ်က္ေပးလ်င္ ကိုယ္ကလဲေပးႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကဘို့လိုသည္။ သူတို့က club ေတြအေၾကာင္းေၿပာလ်င္ကိုယ္ကလည္း သူတို့သြားေလ့ရွိေသာ club ေတြအေၾကာင္းသိဘို့လိုသည္။ သူတို့အခ်င္းခ်ငိးအတင္းေၿပာၾကရင္ ကိုူယ္လဲ၀င္အၾကံၿပဳပါ။ သူတို့နဲ့ေရလာေၿမာင္းေပးၿဖစ္သြားမည္။ သူတို့စကား၀ိုင္းထဲ၊ ကိုယ့္ကိုထဲ့လာမည္။(၂၁)ႏွစ္ၿပည့္လ်င္ကား အရက္ေသာက္ခြင့္လိုင္စင္္၏ အခြင့္အလမ္းကို သူတို့ေတြက အလ်ံပယ္သံုးၾကၿပီ။ မ်က္လံုးၿပဴးရန္မလိုပါ။ မူးၿပီးလဲတာ၊ စကားမ်ားတာ ေတြၿဖစ္မည္။ အခက္အခဲအက်ပ္အတည္းေတြ့ခ်ိန္ ၿပႆနာၿဖစ္ခ်ိန္ရွိ လာမည္ကားေၿမၾကီးလက္ခတ္မလြဲပါ။ အထိတ္တလန့္မၿဖစ္ပါႏွင့္။ ဒါကိုလက္ညွိဳးထိုးၿပီးသူတို့လိုက္နာရမည့္ အတိုင္းအတာကိုသတ္မွတ္ေပးလိုက္ပါ။ ဒီအၿဖစ္အပ်က္ေတြက အလြန္ဆံုးၾကာလွ တစ္ႏွစ္ေပါ့။ ေနာက္သူဖာသာဘရိတ္အုပ္သြားမည္။ သို့ေသာ္လည္း ကိုယ္ကဒါေတြအားလံုကိုူသိေၾကာင္း၊ မိမိကသားသမီး အားလံုးကိုဤကဲ့သို့အၿဖစ္မ်ိဳးေရာက္ေအာင္ေၿမေတာင္ ေၿမွာက္ေပးၿခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း နားလည္ေအာင္ ေၿပာၿပပါ။ ကိုယ့္ကိုတိုးတိုးေဖၚအၿဖစ္သတ္မ်တ္ေသာေန့ကား၊ ကိုယ္ကသူတို့အေပၚနဖားၾကိဳးစြပ္ႏိုင္ေသာ ေန့ဟုမွတ္ပါ။
ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္ ႏွင္ ့ပကာသန ကို နမူနာမယူမိပါေစႏွင့္
ဤႏိုင္ငံကား လူမ်ိဳး၊က်ားမ၊ ဘာသာအသက္အရြယ္မေရြး အခြင့္အလမ္းကိုနည္းမ်ိဳးစံုႏွင့္ေပးထားေသာ စနစ္ၿဖင့္ထူေထာင္ထားေသာႏိုင္ငံၿဖစ္ေပသည္။ ယူတတ္ဘို့၊ အသံုးခ်တတ္ဘို့သာလိုပါသည္။ ဤအခြင့္အလမ္း တို့ကိုရရန္ ဘယ္သူ့ကိုမွ် ခ်ဥ္းကပ္စရာမလို၊ လာဘ္ထိုးစရာမလို၊ အဆက္အသြယ္မလိုသည္ကား အထင္အရွားပင္။ ဤေနရာတြင္ရရာရေၾကာင္းသိၾကသူေတြက အခြင့္အလမ္းေတြ၊ အေၿခအေနေတြရေန ၾကေသာ္လည္း၊ တခ်ိဳ့က ယင္းႏွင့္ပါတ္သက္ေသာသတင္းစကား ကိုမ်ွေ၀ရန္ ၀န္တိုၾကသူတို့လည္းရွိၾကသည္ကို ၀မ္းနဲဘြယ္ေတြ့ရပါသည္။ မိမိေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ရေသာဘ၀အေၿခအေနအေတြအၾကံဳတို့ကို မွ်ေ၀ကူညီ တတ္ေသာလူစားမ်ိဳးႏွင့္ ယင္းအေတြ့အၾကံဳတို့ကိုမွ်ေ၀ေပး၇န္တြန့္တိုၾကကုန္ေသာ၊ “ငါ့တုန္းကလည္းခံရ ၾကိဳးစားရတာဘဲ၊ မင္းတို့လဲခံၾကၾကိဳးစားေပါ့။ မကူညီႏိုင္ပါဘူး။ မမ်ွေ၀ႏိုင္ပါဘူး” ဆိုေသာ “ဘူး” ေဆာင္ေသာလူတန္းစားမ်ိဳးေတြလဲဒုနဲ့ေဒးပင္။ ကိုယ့္စိတ္ႏွင့္ကိုယ္မို့အၿပစ္မေၿပာသာပါ။ ၿပည္ပႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း မိမိယဥ္ေက်းမွူဓေလ့ႏွင့္ ၿမန္မာမွုနယ္ပယ္ကိုၿပန္ေၿပာင္းသတိရေစေသာ၊ သၾကၤန္ကဲ့သို့ ပြဲလမ္းသဘင္၊ သတင္းဂ်ာနယ္၊ ဗဟုသုတၿဖစ္ဘြယ္၊ အေထာက္အကူၿဖစ္ဘြယ္ေဟာေၿပာပြဲမ်ား ၿပဳလုပ္ၾကသည္ကို၀မ္းေၿမာက္ဘြယ္ေတြ့ရပါသည္။ ယင္းကိစၥကိုၿဖစ္ေၿမာက္ေအာင္ဖန္တီးၾကကုန္ေသာ လူၾကီးမင္းတို့ကို ခ်ီးက်ဴးမိပါသည္။ သည္ၾကားထဲက စင္ၿမင့္ေပၚတက္ခ်င္၊ ဖဲၾကိဳးၿဖတ္ခ်င္၊ လူရာ၀င္ခ်င္ၾကကုန္ သူတို့၏ မဖံုးႏိုင္မဖိႏိုင္ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားလိုေသာ ၀ါသနာကေတာ့ ဘယ္သူမွမကယ္နိုင္။ ရွိေစေတာ့…။ လင္ေယာက်္ားခ်င္း၊ သားသမီးခ်င္း၊ ရာထူး ေငြေၾကးခ်င္း ဂုဏ္ၿပိဳင္ရာတြင္ ၿမန္မာတို့ၿပိဳင္စံရွားသည္ကား ေအာခ်ရေလာက္သည္။ အတိတ္မွေရြွထီးေဆာင္းလာေသာ အၿဖစ္ကို ခုထိစၿမံဳ့ၿပန္ေကာင္းၾကတံုးပင္။ ပညာေတာ္ၾကတာခ်င္းၿပိဳင္လ်င္ကားဟုတ္ေသး၏။ ယင္းတို့ကိုနမူနာယူမိေသာ သားသမီးမ်ားကလည္း၊ မၿဖစ္သင့္ရာကိစၥေတြၿဖစ္သြားတတ္သည္။ အထူးသၿဖင့္အိမ္ေထာင္မွုကိစၥတြင္ၿဖစ္ပါသည္။ အရြယ္ေရာက္ၿပီဟုဆိုလ်င္ မိမိတို့ၾသဇာေညာင္းႏိုင္ေသာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွသူေတြႏွင့္လက္ဆက္ေပးဘို့ အတင္းအၾကပ္လုပ္လာၾကသည္။ မိဘတို့သိရန္မွာကား၊ ကြာၿခားလြန္းမကကြာၿခာေနၿပီၿဖစ္ေသာ မိမိကေလးမ်ား၏ေတြးေခၚေမွ်ာ္ၿမင္မွုႏွင့္ဓေလ့စရိုက္မ်ားကို မိဘတို့ မ်က္ေၿခၿပတ္မွန္းမသိၿပတ္ေန ၾကသည္ဆိုၿခင္းကိုပင္။ ဇြတ္လုပ္ေတာ့မၿဖစ္သင့္မၾကားသင့္တာေတြၿဖစ္ကုန္သည္။ အားလံုးေတာ့မဆိုလိုပါ၊ သတိရွီၾကဘို့ ႏွင့္ တကယ္ေရာက္ေနေသာ မိမိကပေလးမ်ား၏ဘ၀ကို နားလည္လက္ခံတတ္ၾကဘို့လို မည္ထင္ပါသည္။
ၿမန္မာဆန္လြန္းေသာ ဒုကၡ
အံ့ၾသစရာေလ့လာေတြ့ရွိခ်က္တခုကား၊ ၿမန္မာမိဘတို့သည္ အခ်ိဳ့ေနရာမ်ားတြင္ အလြန္အမင္းၿမန္မာ ဆန္မွုမ်ားရွိၾကၿပီး၊  မိမိတို့အလိုရွိေသာေနရာတြင္ အေနာက္တိုင္းအတင္းဆန္လိုက္ၾကသည္။ ဥပမာ- အိမ္ေထာင္ေရးကိစၥစသည္တို့တြင္ ၿမန္မာထံုးတမ္းကိုလိုက္နာခ်င္ၾကေသာ္လည္း၊ သားသမီးမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းစရိတ္စသည္တို့အတြက္ ကိုယ္ကတ္ႏိုင္သေလာက္ ေထာက္ပံ့ကူညီရမည့္အစား၊ ပညာတပိုင္းတစႏွင့္ထြက္ၿပီးအလုပ္အခ်ိန္ၿပည့္လုပ္ခိုင္းေသာ မိဘမ်ားအေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတြ့ရသည္။ ယင္းကား “တပိုင္းတစ” ၿမန္မာဆန္မွုဟုဆိုရမည္လားမသိပါ။ သားသမီးဆိုသည္ကား ရွြံ့ရုပ္ကေလးမ်ားသဖြယ္ ၿဖစ္ပါသည္။ မူလတန္းအလယ္တန္းေလာက္အထိကို ကိုယ္လိုေသာပံုစံ၊ ရိုက္သြင္းေပးႏိုင္သည္။ ကိုယ္က သူတို့တေတြကို အကဲခတ္ေနသလို သူတို့ကလည္းမိမိကိုမ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ေနသည္ကို မေမ့သင့္ပါ။ ကိုယ္ဘာလုပ္ေနသည္လည္း ဆိုသည္ကိုအၿမဲသတိမူမိရန္လိုပါသည္။ ေၿပာဖန္မ်ားလ်င္နားယဥ္ပါးၿပီး၊ မိမိလိုေသာလမ္းေၾကာင္းေပၚေလ်ွာက္လာႏိုင္ၾကပါသည္။ ေဗဒင္ကိန္းခန္းယၾတာဟုဆိုကာ အတင္းအၾကပ္ လိုက္နာလုပ္ကိုင္ေစၿခင္း ကိုအထူးသတိထားပါ။ အက်ိဳးမရွိသည့္အၿပင္အၿပစ္ေတာင္ၿဖစ္သြားႏိုင္သည္။ လက္ေတြ့ကိုသာယံုၾကည္ၿပီး၊ အေၾကာင္းၿပခ်က္ရွိေသာ ခိုင္းေစခ်က္ကိုသာ သူတို့ကလိုက္နာမည္။ ဒါအေသမွတ္ထား၊ ယံုခ်င္ယံုမယံုခ်င္ေန ဆိုသည္မ်ိဳးမၿဖစ္မိရန္အထူးသတိရွိသင့္သည္။
သားသမီးထက္ ကိုယ္ကေၿခတလွမ္းေရွ့ကိုၾကိဳၿမင္ႏိုင္ေအာင္ၾကိဳးစားပါ
ေနာက္အေရးၾကီးေသာအခ်က္ကား သားသမီး၏ပညာေရးကိစၥကို ကိုယ္ကေၿခတလွမ္းၾကိဳသိေအာင္ ၿမင္ထားနားလည္ထားေအာင္ေက်ာင္းသားမိဘတိုင္းေလ့လာၾကဘို့လိုပါသည္။ အေၿခခံပညာေရးဆိုတာမည္သို့. Grading syetem ဆိုတာမည္သို့၊ မည္သည့္ honors သင္တန္းကိုတက္ေနသည္၊ သင္ခန္းစာဆရာ ကိုမည္သို့ဆက္သြယ္ရသည္၊ တကၠသိုလ္ပညာေရးဆိုတာ မည္သို့ရွီသည္ဆိုသည္တို့ကိုေရေရလည္လည္ သိနားလည္ထားဘို့လိုပါသည္။ မိမိကိုယ္ကိုေမးၾကည့္ပါ – မိမိကေလးဘာဘာသာရပ္ေတြသင္ေနသလဲ။ သူ့အဆင့္အတန္းႏွင့္သင္ယူေနေသာ ဘာသာမ်ား အံ၀င္ ရဲ့လား။ အၿခားသက္တူရြယ္တူေတြယူေနေသာ ဘာသာရပ္နဲ့ ကိုယ့္ကေလးမ်ားရဲ့ဘာသာရပ္မ်ား ကိုက္ညီသလား။ ယခုေခတ္တြင္အလယ္တန္းႏွင့္ အထက္တန္းဆိုလ်င္ေက်ာင္း websites မ်ားရွိသလို ကိုယ္ကေရာ ပံုမွန္စစ္ေဆးၿခင္းလုပ္ပါသလား။ ေက်ာင္းဆရာမ်ားႏွင့္ေရာ တႏွစ္လ်င္အနဲဆံုး(၂) ၾကိမ္ counseling သြားပါသလား။ ယင္းအစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ကိုယ္ကဘယ္ေလာက္အထိ ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးႏိုင္သလဲ။ မိမိကေလးမ်ားတကၠသိုလ္ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေၾကး  (FAFSA) ကို ႏွစ္စဥ္ လဆန္းတလႏွစ္လ ေလာက္အတြင္းမွာမိမိကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္ၿပီးေလ်ွာက္ေပးသလားသညသမ် ့။ တကၠသိုလ္သင္ခန္းစာတြဲအဆင့္ general education requirement, upper division and lower division classes ေတြ ကိုဘယ္ေလာက္လိုက္ႏိုင္ သလဲ။ အုပ္စုလိုက္တာ၀န္ေပးေစခိုင္းခ်က္မ်ားကိုေရာတကယ္သြားသလား။ sorority စေသာဘာသာရပ္ ဆိုင္ရာအသင္းအဖြဲ့မ်ားတြင္ ကိုယ့္ကေလးကဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳးႏွင့္ ပါ၀င္ေနသလဲ။ အသံုးစရိတ္ေတြကို ဘယ္လိုလိုက္စစ္ေဆးေနသလဲ – စေသာ လဲ ႏွင့္ လားေပါင္းမ်ားစြာတို့ကားအခ်ိဳ့တ၀က္သာ ၿဖစ္သည္ကိုနားလည္ပါ။ သည္ေမးခြန္းမ်ားကိုမေၿဖႏိုင္လ်င္ “ငါတို့ကမင္းတို့အတြက္အနစ္နာခံေနတာကြ။ မိဘကအားလံုးကိုတာ၀န္ယူေနတာကြ။” ဟုခတ္တည္တည္ႏွင့္ၿဖီးလို့မရေတာ့ဟုမွတ္ယူၾကပါ။
မိန္းကေလးေယာက်ာ္းေလးမေရြး ကိုယ့္ေၿခေထာက္ေပၚ ကိုယ္ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ ေၿမေတာင္ေၿမွာက္ပါ
ၿမန္မာၿပည္ကခြာၿပီဆိုကတည္းက မိဘတိုင္းသိသင့္သည့္အခ်က္ကား က်ားမလူတန္းစားခြဲၿခားမွုမရွိေတာ့ ဟူေသာတက္ယ့အၿဖစ္မွန္ကိုပင္။ ခံစားခြင့္ခ်င္းရွိရာမွာတန္းတူသလို၊ အေရးယူအၿပစ္ေပးခံရလ်င္လည္း ခ်မ္းသာမေပးပါ။ တခါတရံ လမ္းတြင ္ရဲက မိန္းမငယ္မ်ားကိုလက္ေနာက္ၿပန္ထားေစလ်က္ ထိုင္ခိုင္းထား သည့္ၿမင္ကြင္းမ်ားကိုသတိမူၾကပါ။ မိန္းကေလးမို့ဟုေလ်ွာ့မတြက္ၾကပါ။ အလုပ္အကိုင္တြင္ဘဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ ကိုယ္ေနထိုင္ေသာ အိမ္မွာဘဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ ေက်ာင္းမွာဘဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ ဖံုးေပၚမွာဘဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ ကိုယ့္ကိစၥကိုယ္ တာ၀န္ယူၾကရသည္။ ငါမိဘဘဲဆိုၿပီး၀င္စြက္ဖက္ခြင့္မရွိေတာ့ပါ။ ကိုယ့္၀န္ကိုထမ္းကိုယ့္လမ္း ကိုယ္သြားၾကရသည္၊ ေမာင္ႏွင့္ႏွမ၊ သားႏွင့္အမိ၊ လင္ႏွင့္မယားတေယာက္ႏွင္တေယာက္ မကူႏိုင္ၾကပါ။ ကိုယ္ထူကိုယ္ထဆိုသည္မွာ၊  သည္လိုႏိုင္ငံေ၇ာက္ မွ နဖူးေတြ့ဒူးေတြ့ေတြ့ေနရေပၿပီ။ မိန္းကေလးမို့၊ ငယ္ေသးလို့ဆိုေသာ ဆင္ေၿခဆင္လက္မ်ား၊ ရွိတတ္ၾကကုန္ေသာ ကြ်န္ေတာ္တို့အားလံုးက ဒီလက္ေတြ့ၾကံဳေနရေသာ ေၿခေနမွန္ေတြကို  နားလည္လက္ခံၾကဘို့လိုပါၿပီ။ ေရာင္ေနာက္ဆံထံုးပါၾကေပမဲ့၊ တကယ္အေၾကာင္းရွိလ်င္ မိန္းကေလးမ်ားကလည္း ကိုယ့္ကိစၥ ကိုယ္ရွင္းႏိုင္မွၿဖစ္သည္။ မိဘမ်ားကလည္းဘာမဆိုသားသမီးကိုမွီခို ၿပီးသားသမီးကၾကီးပြားသည္ကို၊ ကိုယ္က၀င္ လက္ေ၀ခံလိုခ်င္၍မရေသာ ႏိုင္ငံမ်ိဳးဆိုသည္ကိုနားလည္ၾကဘို့လိုသည္။ ဘာမဆိုအားကိုးခ်င္ေသာ စိတ္ေတြကိုခုႏွိမ္တတ္ေသာ အက်င့္မ်ားၾကံဖန္ေမြးၿမဴၾကဘို့လိုသည္။ သားသမီးအိမ္ေပၚတက္ေနၿပီး၊ အၿပဳစုခံမည္ဟုစိတ္ကူးမယဥ္မိၾကဘို့ႏွိဳေဆာ္လိုက္ပါသည္။
ၿမန္မာ့ဆိုရိုးစကားလာ ေမြးေက်းဇူး၊ ေကြ်းေက်းဇူးဟူသည္ကား၊ ဘယ္အထိက်ယ္ၿပန့္ေၾကာင္း၊ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ တာ၀န္ၾကီးမားေၾကာင္း ျမန္မာျပည္ျပင္ပတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္သူ မိဘျဖစ္ေနသူမ်ား ပိုသိႏိုင္ပါလိမ့္မည္။
ထိုအခါ ျမန္မာဖိုးဖြား၊မိဘမ်ားက စိတ္ရႈပ္ခ်ိန္တြင္ သားသမီးမ်ားကိုရြဲ ့ေျပာတတ္ေသာ “ေက်းဇူးရွင္ေလးေတြ” ဆိုသည့္စကားကိုအမွတ္တရ ၾကားေယာင္မိႏိုင္ပါသည္။
အေမရိကေရာက္ ျမန္မာမိဘတို႔သည္ “ေက်းဇူးရွင္ေလးေတြ” ျဖစ္ေသာ သားသမီးတို႔အတြက္ ေပးဆပ္လုပ္ေပး ၾကရမည့္တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို ျမန္မာဓေလ့၊အမႈတို႔ႏွင့္တိုင္းတာ လုပ္ကိုင္ေပးေနတိုင္း မိဘတို႔တာ၀န္ေက်ပြန္သည္ မဆိုႏိုင္ေသး ဟူ၍သာ မွတ္ယူၾကပါကုန္…….။
ေမာင္မိုးညိဳ
မွတ္ခ်က္။   ။ မႏၱေလးေဂဇက္ ေဖေဖၚ၀ါရီလထုတ္တြင္ ပံုႏွိပ္ေဖၚျပျပီး ျဖစ္ပါသည္။