ၿပည္သူအားလံုး၏ေနထိုင္စားေသာက္မွုဘ၀လံုၿခံဳေရးကိုအာမခံခ်က္အၿပည့္ေပးသင့္ေသာ -၂၀၁၄ ၿမန္မာႏိုင္ငံလံုးက်ြတ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူေရးစီမံကိန္းၾကီး

မွတ္မိသေလာက္ ၿပည္လံုးက်ြတ္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူတဲ့ မဟာလုပ္ငန္းၾကီးကို ၿမန္မာႏိုင္ငံတ၀ွမ္း လွည္းေနေလွေအာင္းမက်န္ ေနာက္ဆံုးလုပ္ခဲ့တာက (၁၉၈၃)ေလာက္ကလို့ထင္ပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းဌာနၾကီးရဲ့ညႊန္ၾကားေရး၀န္ၿဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မွူးၾကီးသန္းညြန့္ (အရမ္းသန္းညြန့္ လို့လဲနံမယ္တြင္တဲ့ ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ့ ငယ္ေမြးၿခံေပါက္) ကဦးစီးလုပ္ခဲ့တာပါ။ ေမာင္မိုးညိဳတို့ အေၿခခံပညာအလယ္တန္းအဆင့္ ေလာက္ဘဲရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ စာရင္းေကာက္လုပ္ငန္းကို၀င္ေရာက္ၿပီး တေပ်ာ္တပါးလုပ္အားေပးခဲ့ ၾကတာကိုအမွတ္ရမိပါတယ္။ အကိုအမ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားၾကီးေတြက စာရင္းေကာက္အဖြဲ့ေခါင္းေဆာင္ အၿဖစ္၊ ေနာက္အတန္းၾကီး၊ ဘြဲ့ရတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက စာရင္းစစ္အေနနဲ့ လုပ္အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီကိစၥကိုလႊတ္ေတာ္ စတင္စဥ္ကတည္းကအမတ္ အခ်ိဳ့ကတင္ၾကတာေတြ ၾကားမိပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္း ဆိုတဲ့အတိုင္း၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့ရည့္ညႊန္းရက္ Census date ညသန္းေခါင္ယံ(၁၂)နာရီတိတိမွာ၊ စာရင္းေကာက္ယူရာအိမ္ေပၚေရာက္ရွိေနသူအားလံုကိုစာရင္းေကာက္ယူရတဲ့ထံုးစံမို့၊ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ခရီးလြန္ေနသူ၊ ေ၀းရပ္တာ၀န္က်ေနသူ၊ အေၾကာင္းတစံုတရာေၾကာင့္ မိသားစုနဲ့ကင္းကြာေနသူ၊ လင္ကြဲမယားကြဲကအစ၊ ဒီလိုကိစၥေတြကိုဘယ္လိုသတ္မွတ္မလဲဆိုတဲ့ ကိစၥကအေရးၾကီးလာပါတယ္။ လာမဲ့ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္းစာရင္းကို မတ္(၂၉)သန္းေခါင္ယံ(၁၂)နာရီတိတိမွာစတင္ၿပီး၊ တႏိုင္ငံလံုအတိုင္းအတာ နဲ့ေတာ့၊ ဧၿပီ (၁၀)ရက္ေန့အထိ (၁၂)ရက္ၾကာေကာက္ခံပါလိမ့္မယ္။ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲမွု ကိုအေၾကာင္းၿပဳၿပီးထားရ တဲ့အစီအမံပါ။ ဒီတၾကိမ္လုပ္မဲ့ကိစၥမွာ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာအဖြဲအစည္းေတြနဲ့ ႏိုင္ငံတကာလူမွုစီးပြားေရးအဖြဲ့အစည္းေတြရဲ့ပံ့ပိုးကူညီမွုနဲ့ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို့ဆိုပါတယ္။

သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံရာမွာအၾကီးမားဆံုးေသာစိမ္ေခၚမွုကေတာ့ စာရင္းေကာက္ခံသူေတြက ေကာက္ခံမဲ့အခ်က္အလက္ (raw data) ေတြကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ့ဘယ္အထိေမးၿမန္မားမွာလဲ၊ ဘာေမးခြန္းေတြလဲ၊ ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို ဘယ္လိုအသံုးခ်မွာလဲ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေၿပာရရင္ မိမိစီးပြားဥစၥာနဲ့အိမ္တြင္းေရးကိစၥ၊ ေတြမွာအစိုးရကေထာက္လွမ္းခ်က္ရယူမွာလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းက၊ အၾကီးမားဆံုးေသာကိစၥၾကီးၿဖစ္လာပါတယ္။ အဆက္ဆက္ေသာအစိုးရေတြရဲ့အင္အားၾကီးမားခဲ့တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးအခ်က္အလက္ရယူမွု ဟာ ၿပည္သူေတြရဲ့ အိုးအိမ္ဘ၀လံုၿခံဳမွုကို ခ်င္းနင္း၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခ်ယ္လွယ္မွုေတြရွိခဲ့တာမို့၊ အစိုးရကဘယ္လိုဘဲ ကာကြယ္ေပးေပမဲ့၊ ၿပည္သူေတြရဲ့ယံုၾကည္စိတ္ခ်မွုကိုေတာ့ အေတာ္ေလးရေအာင္လုပ္ယူရမဲ့အေၿခရွိေနပါတယ္။ အစိုးရကသတင္းစာေတြမွာခုကတည္းက ေဖၚၿပေနတဲ့ကိစၥေတြကေတာ့ ဒီသန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူၿခင္းဟာ၊ ႏိုင္ငံသားၿဖစ္မွု၊ ပ်က္မွု၊ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းတို့နဲ့မည္သို့မွပါတ္သက္ၿခင္းမရွိေၾကာင္းထပ္ခါတလဲလဲ ေၿပာေနပါတယ္။ ဒီသန္းေခါင္းစာရင္းကရလာမဲ့အက်ိဳးေက်းဇူးေတြက ၿပည္သူေတြအတြက္အက်ိဳးရွိမယ္ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင္းခ်က္ေတြရွိေပမဲ့၊ ၿပည္သူေတြရဲ့ေနထိုင္စားေသာက္ေရးဘ၀လံုၿခံဳမွုကိုကာကြယ္ေပးမယ္၊ အေႏွာက္အရွက္အလ်င္းမရွိေစရပါဘူးဆိုတဲ့အာမခံခ်က္ စကားေတြ ေဖၚၿပခ်က္ေတြေတာ့ ခုထိမေတြ့ရေသးပါဘူး။

စာရင္းေကာက္ယူရာမွာ GIS   Geographic Information System နည္းပညာကိုအသံုးခ်မယ္ လို့ဆိုထားပါတယ္။ ဒီအတြက္ခုကတည္းက အစိုးရရဲ့ လူ၀င္မွုၾကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ၿပည္သူ့အင္အား၀န္ၾကီးဌာနက ဦးေဆာင္ၿပီးလုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္ေနၿပီလို့ဆိုပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူေရးလုပ္ငန္းကို အေမရိကလိုႏိုင္ငံမွာ (၁၀)စုႏွစ္ တခုတိုင္းေကာက္ယူဘို့ ဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒၾကီးမွာအတိအလင္းၿပဌာန္းထားပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းဟာ ၿပည္သူအေပါင္းရဲ့ေနထိုင္စားေသာက္ေရးကအစ၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမွုေရး၊ စီးပြားေရး။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေ၇းတို့သာမက၊ ႏိုင္ငံရဲ့အၿခားအေရးပါတဲ့အေၿခခံဖြံ့ၿဖိဳးတို္းတက္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာမရွိမၿဖစ္ အသံုးခ်ရပါတယ္။ ဒီကရလာတဲ့အေၿခခံအခ်က္အလက္ေတြဟာ အဲ့ဒီႏိုင္ငံရဲ့ လူေနမွုဘ၀ကိုေရာင္ၿပန္ဟပ္ေနသလို၊ ႏိုင္ငံတိုးတက္မွုညႊန္ၿပကိန္းေတြမွာ၊ အေၿခခံ prime မ်ားအၿဖစ္ အသံုခ်ရတာမို့ အလြန္ေရးၾကီးၿပီးမၿဖစ္မေနလုပ္ရတဲ့ကိစၥပါ။ (၁၀)စုႏွစ္တိုင္းသန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရသလို၊ ႏွစ္စဥ္ (သို့) (၃)ႏွစ္တစ္ၾကိမ္လည္း community survey ေတြ (American Community Survey ACS) ေတြ ကိုၿပဳလုပ္ၿပီး၊ သန္းေခါင္စားရင္းမူရင္းကိန္းဂဏန္းေတြေပၚမူတည္တဲ့ ဦးတည္ခ်က္ projections ေတြကိုေရးဆြဲရပါတယ္။

ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လာမဲ့ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းလုပ္ငန္းကုန္က်စရိတ္ပဏာမတြက္ခ်က္စရိတ္က ေဒၚလာ (၅၅) သန္းကုန္က်မွာမို့၊ ၿမန္မာၿပည္သူတစ္ဦးအတြက္ (၁)ေဒၚလာအကုန္က်ခံေဆာင္ရမဲ့ပံုတြက္ခ်က္ရပါတယ္။ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူေရးရဲ့ ေရွးေၿပးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအခ်ိန္နဲ့တေၿပးညီလုပ္ေနခ်ိန္မွာ ေခတ္မမွီေတာ့တဲ့ (၁၉၇၂) လမ္စဥ္ပါတီေခတ္ကၿပဌာန္းခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းဥပေဒဟာ လက္ေတြမက်ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီအတြက္ ဥပေဒသစ္ေရးဆြဲဘို့ ခုခ်ိန္ေန့မီးညမီးေတြနဲ့စိုင္းၿပင္းေနတဲ့အတြက္၊ အလုပ္ကဥပေဒေရွ့ေရာက္ေနတဲ့၊ ႏြားေရွ့ထြန္က်ဴးတဲ့အၿဖစ္ေရာက္ေနလားလို့ ၿမင္မိပါတယ္။ ၿပည္သူေတြကိုေတာ့ မီဒီယာေတြကေန လွံဳေဆာ္မယ္လို့ဆိုထားေပမဲ့၊ လူထုကယံုၾကည္မွုအၿပည့္အ၀ရရွိဘို့ေတာ့ အစိုးရအေနနဲ့အေတာ္ က်ိဳးစားရပါလိမ့္မယ္။ စာရင္းဇယားကိန္းဂဏန္းမွန္ကန္တိက်မွုနည္းပါးရာမွာ ၿပိဳင္စံရွားခဲ့တဲ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေခတ္အဆက္ဆက္ေသာ အစိုးရမွတ္တမ္းမ်ားဟာ၊ ဒီသန္းေခါင္စားရင္းကရလာမဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြ အေပၚမွာအေတာ္ၾကီး အရိပ္မဲထိုးလႊမ္းမိုးေနလိမ့္မယ္လို့ၿမင္ပါတယ္။ အရင္ကေက်ာင္းသား/သူ ေတြဥိးေဆာင္ေကာက္ခဲ့ေပမဲ့ ခုတၾကိမ္မွာေတာ့အေၿခခံပညာေက်ာင္းဆရာဆရာမေတြကို အၿပည့္အ၀အသံုးခ်သြားမယ္လို့ဆိုပါတယ္။ defacto ေရာက္ရာအရပ္မွာအရွိအတိုင္းေကာက္ခံတဲ့နည္းေရာ canvass တအိမ္တက္ဆင္းေကာက္ယူမဲ့နည္း(၂)မ်ိဳးလံုးကိုသံုးမယ္ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာမဲ့စားရင္းဟာ ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္ေဖၚထုတ္ရမလဲဆိုတဲ့စိမ္ေခၚမွုလဲရွိလာႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလုပ္ငန္းၾကီးေအာင္ၿမင္မွုရႏိုင္သမွ်ရရွိေရးဟာ လူထုရဲ့စိတ္၀င္တစားပါ၀င္လာမွုဟာ အခရာက်ေနပါတယ္။

ဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း- လူထုရဲ့ယံုၾကည္ကိုးစားမွုဟာ ဒီလုပန္ငန္းၾကီးေအာက္ၿမင္ေရးအတြက္အသက္ေသြးေၾကာ ၿဖစ္ေနတာမို့၊ အစိုးရကမၾကာခနေၿပာဆိုေနတဲ့ transparency ဆိုတဲ့မူ၀ါဒကိုခုခ်ိန္ လက္ေတြ့ၿပရမဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေနေၾကာင္းပါ။

(၁၉၈၀-၉၀ လြန္ကာလအတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ့၊ စေတာ့ဂိတ္ဂုန္း က်န္းမာေရးစီမံကိန္းႏွင့္စာရင္းအင္းဦးစီးဌာန၊  ၅၂-လမ္း ဖြားေသစာရင္းအင္းဌာနစိတ္၊ ကမ္းနာလမ္း(၆)ထပ္ရံုး ရွိ ဗဟိုစာရင္းအင္းအဖြဲ့၊ ဗႏၶဳလပန္းၿခံေဘး ၿပည္သူ့အင္အားစာရင္းအင္းဌာနခြဲ (ထိုစဥ္ကဌာနခြဲအဆင့္သာ) တို့တြင္ အအိပ္ပ်က္အစားပ်က္၊ အတူလက္တြဲ၍၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာစာရင္းဇယားမ်ားအတူေရးဆြဲခဲ့ၾကေသာ ေရာင္းရင္းၾကီးမ်ားကိုဂုဏ္ၿပဳလ်က္)