Sanction ႏွင့္ၿမန္မာ

ၿပီးခဲ့ေသာေမ(၁၇)ရက္က အေမရိကအစိုးရ၏ ၿမန္မာႏိုင္ငံအေပၚစီးပြားေရးပိတ္ဆို့မွုဥပေဒအမိန့္သက္တမ္း၊ ထပ္မံတိုးၿမွင့္လိုက္ၿခင္းက၊ ၿမန္မာႏွင့္ၿမန္မာ့အေရးေလ့လာသူအားလံုးကို ပင့္သက္ရွိုက္ေစခဲ့သည္။ လာမည့္ ႏွစ္ (၂၀၁၇)ေမလဆိုလ်င္သက္တမ္းဆယ္စုၿပည့္လုၿပီၿဖစ္ေသာ္လည္း၊ လံုး၀ရုပ္သိမ္းမည့္အရိပ္အေယာင္ကိုမၿမင္ရ ေသးေပ။ လက္ရွိအေမရိကသမၼတအိုဘားမား(၂၀၁၃)ႏို၀င္ဘာလကၿမန္မာႏိုင္ငံသို့မလာေရာက္မွီႏွင့္ အလည္ ေရာက္စဥ္အတြင္း၊ သမၼတလံုၿခံဳေရးအတြက္ၿမန္မာစစ္တပ္လံုၿခံဳေရးကိုပင္ၿပန္လည္အစစ္ေဆးခြင့္ေပးခဲ့ေသာ၊ တည္းခိုရာရပ္၀န္းအတြင္း၊ အေမရိကန္စစ္တပ္အားအသံုးခ်ခြင့္တို့ကိုေပးထားသည္အထိ၊ စစ္အစိုးရတစ္ၿဖစ္လဲ သမၼတေဟာင္းဦးသိန္းစိန္၏အဆမတန္ေၿဖေလွ်ာ့ေပးမွုတို့ကိုေလ့လာၾကည့္ပါက၊ အေမရိကႏွင့္အေနာက္၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမွုကိုထင္ရွားစြာေတြ့ႏိုင္သည္။ အၿပစ္မဲ့အက်ဥ္းသားမ်ားအပါအ၀င္၊ ယခင္စစ္အစိုးရလက္ထက္ ဖိႏွိပ္မွုမ်ားကိုအတတ္ႏိုင္ဆံုးေၿဖေလွ်ာ့ေပးၿခင္း၊ ရုပ္သိမ္းၿခင္းမ်ားၿပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ယေန့အထိအေမရိက အစိုးရကစီးပြားေရးပိတ္ဆို့မွုအေပၚယံေၿဖေလွ်ာ့မွုမ်ားကိုသာၿပဳလုပ္ခဲ့သည္။
သို့အတြက္ေၾကာင့္လက္ရွိအစိုးရသစ္ေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ အေမရိကအစိုးရ၏စီးပြားေရး ရုပ္သိမ္းမွုအေပၚအားကိုးအားထားမၿပဳေတာ့ေၾကာင္းထိုအမိန့္သက္တမ္းတိုးသည့္ကာလကေၿပာဆိုခဲ့သည္ ကိုေတြ့ရသည္။ ေသၿခာသည့္အခ်က္ကားဤsanction တို့၏အက်ိဳးႏွင့္အၿပစ္တို့ကိုႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူ ေတြကမည္သို့ပင္ေ၀ဖန္ေနေစကာမူ၊ sanction အဓိကပစ္မွတ္အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရကိုမထိခိုက္ဘဲ၊ အမ်ားၿပည္သူ ကိုမ်ားစြာနစ္နာေစေၾကာင္းေ၀ဖန္ၾကေစကာမူ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရတိုင္းကရြံမုန္းၿခင္းမကရြံမုန္းၾကသည္မွာ အမွန္ပင္။ အေၾကာင္းကားအုပ္ခ်ဳပ္သူလက္တဆုပ္စာႏွင့္၎တို့အားမွီတြယ္ေနေသာမိသားစု၊ အသိုငး္အ၀ိုင္း ကိုမ်ားစြာထိခိုက္နစ္နာေစၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္သည္။ “Carrot And Stick” ဟူေသာႏိုင္ငံငယ္မ်ားကိုထိေတြ့ဆက္ ဆံေသာအေမရိကႏိုင္ငံ၏၊ ႏိုင္ငံေရးဆက္ဆံေရးႏွင့္အေထာက္အပံံ့ၿပဳေရးမဟာဗ်ဴဟာကား က်ယ္ေၿပာ သေလာက္၊ အေရးပါအရာေရာက္လွပါဘိေတာင္း။ မည္သူတို့ကမည္သို့ပင္ေ၀ဖန္ေနၾကေစကာမူ၊ ဤ၀ါဒၾကီး ကားေရွးရိုးသံုး လက္စြဲေဆးခါးၾကီးတလက္အၿဖစ္၊ ဖြံ့ၿဖိဳးမွုနည္းေသာကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားကမစားခ်င္စားခ်င္ ႏွင့္ စားသံုးေနၾကရဆဲပင္။
ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ၏ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မွုကိုတြန္းအားေပးေသာအဓိကေမာင္ႏွင္အားၾကီးမ်ား
ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ၏ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မွုကိုအေၿဖရွာရာတြင္ရွုေဒါင့္မ်ိဳးစံုမွၾကည့္ႏိုင္သည္။ တိုးတက္ဖြံ့ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံၾကီးမ်ားကို ၾကည့္ပါကအေၿဖေတြ့ႏိုင္ပါသည္။ ယင္းေမာင္းႏွင္တြန္းအားၾကီးမ်ားကိုရပ္တန့္ႏိုင္ေသာ ၀ရဇိန္လက္နက္ကား sanctions မ်ားပင္ၿဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံဖြံံၿဖိဳးမွုတည္းဟူေသာအရွိုက္ကိုတိုက္ရိုက္ရိုက္ခ်ိဳးႏိုင္စြမ္းရွိေသာ sanctions မ်ား၏ပစ္မွတ္မ်ားကိုၾကည့္ၾကပါစို့။
(၁) မိမိႏိုင္ငံတြင္းသယံဇာတႏွင့္အရင္းအႏွီးမ်ားမွလူထုအားလံုအတြက္တိုက္ရိုက္အက်ိဳးၿပဳေသာထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားထုတ္ႏိုင္ေသာနည္းပညာႏွင့္ပညာရွင္အတည္တက်ရွိမွုဟူေသာတြန္းအားၾကီး။ (Production technology development)
(၂) ေရေအာက္၊ ေၿမေအာက္အပါအ၀င္စြမ္းအင္သယံဇာတႏွင့္လူသံုးကုန္မ်ားထုတ္လုပ္ေပးရန္လိုအပ္ေသာ ခိုင္မာေသာေငြေၾကးစနစ္ရွိေသာ အေမရိကအပါအ၀င္အေနာက္ႏိုင္ငံၾကီးမ်ား၏တိုက္ရိုက္ရင္းႏွီး ၿမွဳပ္ႏွံမုွဟူ ေသာတြန္းအားၾကီး။ (Foreign direct investment from the First World)
ဤအခ်က္(၂)ရပ္လံုးသည္လက္ရွိၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္အေၿခခ်ႏိုင္ၿခင္းမရွိေသးၿခင္းက၊ လူထုတစ္ရပ္လံု၏လံုၿခံဳၿပည့္ ၀ေသာဘ၀အာမခံခ်က္ကိုအၾကီးအက်ယ္စိမ္ေခၚေနေပေသးသည္။ လူတစုဗိုက္၀ေသာစနစ္သ္ဇိုးရွည္ေနေပ ဦးမည္သာတည္း။
ၿမန္မာအေပၚsanctions ေနာက္ေၾကာင္းခံ
ဖိႏွိပ္ခ်ုပ္ခ်ယ္မွုရာစုထက္၀က္ေက်ာ္ေအာက္တြင္က်ေရာက္ခဲ့ရေသာၿမန္မာႏိုင္ငံသားအေပၚ၊ အေမရိက အပါအ၀င္ အေနာက္အုပ္စု (European Union) ကၿပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ဤေဆာင္းပါးတြင္ အခရာက်လွ ေသာ U.S ၏စီးပြားေရးပိတ္တို့မွုကို ေဆြးေႏြးသြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။
(၁၉၄၈)ခုႏွစ္ၿမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္တက္လာေသာေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီႏွင့္တစ္ပါတီၿမန္ မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ေခတ္ၾကီးတို့တြင္အေမရိက၏စီးပြားေရးလမ္းေၾကာင္းပါတ္သက္မွုအလြန္နည္း ပါးခဲ့သၿဖင့္၊ ႏိုင္ငံေရးအရေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုသတိေပးတားၿဖစ္မွုမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို့ မွုမရွိခဲ့ပါ။ (၁၉၈၈) အေထြေထြအေရးေတာ္ပံုၾကီးေပၚေပါက္ၿပီးေနာက္တက္လာေသာ၊ စစ္အစိုးရမ်ား၏ အဆမတန္ခ်ဲ့ထြင္လာေသာလူ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မွု၊ စီးပြားေရးေစ်းကြက္မ်ားကိုလက္တဆုပ္စာမ်ား က အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာစံႏွုန္းမ်ားကိုအေလးဂရုမၿပဳမွု၊ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာခ်ိဳးေဖါက္လာမွုတို့က၊ ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္မွုကိုထိခိုက္လာမည့္အရိပ္အေယာင္က၊ အေမရိကန္အစိုးရကိုစိုးရိမ္ပြားေစခဲ့သည္။ အဆင့္ ၿမင့္အရာရွိမ်ား၏ေအာက္ေၿခကြင္းဆင္းေလ့လာမွုေတြက၊ ထင္သည္ထက္ပိုေသာဆိုးရြားေသာ အေၿခ အေနမ်ားကိုကိုယ္ေတြ့ၾကံဳၾကိုက္သြားေစသည္။
အေမရိကန္အစိုးရကလက္ရွိထိမ္းခ်ဳပ္ထားေသာsanctions မ်ားကိုလႊမ္းမိုးေသာဥပေဒသၾကီး(၆)ခု၊ သမၼတအမိန့္ (၅)ခုႏွင့္အၿခားအုပ္ခ်ုပ္ေရးဆိုင္ရာကန့္သတ္ပိတ္ဆို့မွုမ်ားကား ဗီဇာပိတ္ဆို့မွု၊ ေငြေရး ေၾကးေရးပိတ္ဆို့ထိန္းခ်ဳပ္မွု၊ ၿမန္မာပို့ကုန္မ်ားပိတ္ဆို့မွု၊ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုရပ္ဆိုင္းမွုႏွင့္အၿခားအေထာက္ အပံ့ေပးမွုမ်ားရပ္ဆိုင္းမွုစသည္တို့ပါ၀င္သည္။
ဥပေဒ(၆)ရပ္ကား -
- Section 138 of the Customs and Trade Act of 1990 (Section 138)
- Section 307 of the Foreign Assistance Act of 1961 (Section 307)
- Section 570 of the Foreign Operations, Export Financing, and Related
Programs Appropriations Act, 1997 (Section 570)
- The Burmese Freedom and Democracy Act of 2003 (2003 BFDA)
- The Tom Lantos Block Burmese JADE (Junta’s Anti-Democratic Efforts)
Act of 2008 (Tom Lantos Block Burmese JADE Act)
- P.L. 112-192—provides the President with the authority to waive U.S. opposition to assistance to Burma from IFIs, subject to certain conditions
သမၼတအမိန္ု(၅)ရပ္တို့ကား - (ဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒၾကီး၊ အထက္ေဖၚၿပပါဥပေဒၾကီး ၅ရပ္ ႏွင့္ ဥပေဒၾကီး ႏွစ္ခုၿဖစ္သည့္The International Emergency Economic Powers Act of 1997, or IEEPA ႏွင့္The National Emergencies Act, or NEA တို့ကသမၼတအားေပးထားေသာလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကိုသံုစြဲလ်က္ ေအာက္ပါအမိန့္မ်ား Executive Orders EO’s မ်ားကိုထုတ္ၿပန္သည္။)
- E.O. 13047— ေမ (၂၀)၊ ၁၉၉၇ တြင္လက္မွတ္ေရးထိုးထုတ္ၿပန္ေသာ၊ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီး ၿမွဳပ္ႏွံမွုအသစ္အားလံုးကိုပိတ္ပင္ၿခင္း။
- E.O. 13310— ဇူလိုင္ (၂၈)၊ ၂၀၀၃ တြင္လက္မွတ္ေရးထိုးထုတ္ၿပန္ေသာ၊ BFDA စည္းမ်ဥ္းသစ္အရၿမန္မာစစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ့တို့၏ပိုင္ဆိုင္မွုမ်ားထိန္းခ်ဳတ္ၿခင္း၊ ေငြေရးေၾကး ေရးစီးဆင္းမွုထိန္ခ်ဳတ္ကန့္သတ္ၿခင္း။
- E.O. 13448— ေအာက္တ္ိုဘာ (၁၈)၊ ၂၀၀၇ တြင္လက္မွတ္ေရးထိုးထုတ္ၿပန္ေသာ၊ ၿမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ့တို့၏ပိုင္ဆိုင္မွုမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားကိုၿဖည့္စြက္တိုးခ်ဲ့ထိန္းခ်ဳတ္ ၿခင္း၊
- E.O. 13464— ဧၿပီ (၃၀)၊ ၂၀၀၈ တြင္လက္မွတ္ေရးထိုးထုတ္ၿပန္ေသာ၊ ၿမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္း ေဆာင္အခ်ိဳ့တို့၏ပိုင္ဆိုင္မွုမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားကိုၿဖည့္စြက္တိုးခ်ဲ့ထိန္းခ်ဳတ္ ၿခင္း၊
- E.O. 13619 – ဇူလိုင္ (၁၁)၊ ၂၀၁၂ တြင္လက္မွတ္ေရးထိုးထုတ္ၿပန္ေသာ၊ ၿမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ့တို့၏ပိုင္ဆိုင္မွုမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားကိုၿဖည့္စြက္တိုးခ်ဲ့ထိန္းခ်ဳတ္ ၿခင္း၊ ၿပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာမ်ားတားဆီးမိန့္ထုတ္ၿခင္း။
- E.O. 13651 – ၾသဂုတ္(၆)၊ ၂၀၁၃ တြင္ E.O. 13310 ကိုရုတ္သိမ္းၿခင္းႏွင့္ၿမန္မာၿပည္တြင္းမွထြက္ ေသာပတၱၿမားႏွင့္ေက်ာ္စိမ္းတြင္းထြက္မ်ားကိုတင္သြင္းခြင့္တားဆီးပိတ္ပင္ၿခင္း။
- E.O. amending OFAC (Office of the Foreign Assets Control) regulations of E.Os. 13448, 13464, 13619 and 13651, စေသာယခင္အမိန့္မ်ားကိုရုတ္သိမ္းေပးၿခင္းၿဖင့္၊ ေငြေရးေၾကးေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုအခ်ိဳ့ကိုအကန့္အသတ္ၿဖင့္ခြင့္ၿပဳၿခင္း။
ထိုတားဆီးမိန့္အသီးသီးတို့အရေပးထြက္လာေသာ စစ္အစိုးရထိပ္ပိုင္းအရာရွိၾကီးမ်ား၊ တပ္မေတာ္ စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးမ်ား ႏွင့္၎တို့၏မိတ္ဖက္ စီးပြားေရးcronies ၾကီးမ်ားစာရင္း (Specially Designated Nationals and Blocked Persons List SDN List) ကိုလည္းအဆင့္ဆင့္ေၿဖေလွ်ာ့ၿခင္း၊ ထပ္တိုးၿခင္းမ်ားၿပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၎စီးပြာေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ား ၏ ပိုင္ဆိုင္မွု (၅၀%)ထက္မနည္း ေသာကုမၸဏီၾကီးမ်ားသည္လည္းယေန့တိုင္စာရင္း၀င္ဆဲပင္။
ဥပေဒခ်ိဳးေဖါက္သူအေမရိကႏိုင္ငံသား(သို့မဟုတ္ကုမၸဏီ)မ်ားအတြက္ၿဖစ္ဒါဏ္
ေဒၚလာ(၂သိန္းခြဲ) (သို့မဟုတ္) ယင္းထက္ႏွစ္ဆရွိေသာေငြဒါဏ္ကိုခ်က္ၿခင္းခ်မွတ္ခံရမည့္အၿပင္၊ ၿပစ္မွုက်ဴး လြန္ေၾကာင္းထင္ရွားပါက၊ ေဒၚလာ (တစ္သန္း) (သို့မဟုတ္) ေထာင္ဒါဏ္ အႏွစ္(၂၀) (သို့မဟုတ္) (၂)ရပ္ ေပါင္းဒဏ္က်ခံခံရမည္ၿဖစ္သည္။
ေၿဖေလွ်ာ့ေပးမွုမ်ား
(၂၀၁၁)တြင္တက္လာေသာစစ္၀တ္လဲအစိုးရ၏၊ ပြင့္လင္းၿမင္သာလာေသာၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးလုပ္ နည္းလုပ္ဟန္မ်ားေၾကာင့္အေမရိကအစိုးရ၏ေၿဖေလွ်ာ့မွုမ်ားစတင္ၿပဳလုပ္လာသည္ကိုေတြ့ရသည္။
- စက္တင္ဘာ(၁၉) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္သမၼတဦးသိန္းစိန္အပါအ၀င္အစိုးရအရာရွိမ်ားကို အေမရိကၿပည္၀င္ခြင့္ ပိတ္ဆို့မွုရုပ္သိမ္းၿခင္း၊
- ဇူလိုင္(၁၁) ၂၀၁၂ တြင္ ေငြေရးေၾကးေရးကန္ု့သတ္မွုႏွင့္ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုအသစ္အခ်ိဳ့တို့ကို ေၿဖေလွ်ာ့ေပးၿခင္း၊
- စက္တင္ဘာ(၁၄) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္၊ လူမွုစာနာေထာက္ထားမွုဆိုင္ရာအေထာက္အပံ့ေပးၿခင္း မ်ားကိုလႊတ္ေပးခဲ့ၿခင္း၊
- ၾသဂုတ္ ၂၀၁၃တြင္၊ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ပတၱၿမားႏွင့္ထြက္ကုန္မ်ားမွလြဲ၍၊ က်န္ကုန္တင္ပို့ခြင့္မ်ား ခြင့္ၿပဳေပးၿခင္း၊
- (၂၀၁၅)ပြင္းလင္းေသာေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္အရထြက္ေပၚလာသည့္ေရြးေကာက္ခံအစိုးရေပၚေပါက္လာမွုအတြက္၊ အစိုးရဘဏ္ၾကီးမ်ားၿဖစ္သည့္ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုႏွင့္ကုန္သြယ္မွုဘဏ္၊ ႏိုင္ငံၿခားကုန္သြယ္မွုဘဏ္မ်ားတြင္စာရင္းဖြင့္၍ေငြထုတ္ေငြသြင္းဖြင့္ခြင့္မ်ားကိုကန့္သတ္ခ်က္အခ်ိဳ့ရွိသည္မွလြဲ၍လမ္းဖြင့္ ေပးခဲ့သည္။
မည္သည့္ပိတ္ဆို့ခ်က္မ်ားရွိေနေသးသနည္း
(က) စစ္တပ္ႏွင့္၎တို့ႏွင့္ဆက္သြယ္ေသာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ကာကြယ္ေရးကိစၥရပ္မ်ား၊
(ခ) SDN စာရင္းေပါက္ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ယင္းတို့၏စီးပြားေရးလုပ္ငန္း/အဖြဲ့အစည္းမ်ား၊
(ဂ) ပတၱၿမားႏွင့္ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ဆက္စပ္ကုန္ပစၥညး္တင္သြင္းမွုမ်ား၊
အေမရိကႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ယေန့အထိဆက္သြယ္အသံုးၿပဳခြင့္ပိတ္ပင္ထားေသာၿမန္မာႏိုင္ငံဘဏ္ ၾကီးမ်ား
(၁) Asia Green Bank
(၂) Inwa Bank
(၃) Ayeyawaddy Bank
(၄) Myawaddy Bank
အေမရိကအစိုးရမွ ၿမန္မာႏိုင္ငံအေပၚစီးပြားေရးပိတ္ဆို့မွုကိုတြန္းပို့ေစခဲ့ေသာအေၾကာင္းခ်င္းရာမ်ား
အေမရိကအစိုးရမွအစိုးရဖိႏွိပ္ခ်ဳတ္ခ်ယ္မွုၾကမ္းတမ္းေသာႏိုင္ငံမ်ားအေပၚအေရးယူရာတြင္ အထိ ေရာက္ဆံုးႏိုင္ငံေရးလက္နက္ကား၊ စီးပြားေရးပိတ္ဆို့အေရးယူမွုဆိုသည္မွာၿငင္းဘြယ္မရွိပါ။ ထိုသို့အေရးယူရၿခင္းအေၾကာင္းရင္းကား(၂) ရပ္ရွိေနပါသည္။
(က) ေဒသတြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုခ်ိမ္းေၿခာက္ေနမွု၊
(ခ) မိမိႏိုင္ငံသားမ်ားကိုမတရားႏိုင္ထက္အလြန္မတရားၿပဳက်င့္မွု၊
ထိုအေၿခအေနမ်ားသည္အေမရိကႏိုင္ငံႏွင့္ႏိုင္ငံသားမ်ားကိုၾကီးမားစြာထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ အလားအ လာဆိုးမ်ားဖန္တီးလာပါက၊ အေမရိကအစိုးရကို ယင္းအေရးယူမွုမ်ားၿပဳလုပ္ရန္၊ အေၿခခံဥပေဒႏွင့္ အၿခားဥပေဒၾကီးမ်ားပလုပ္ပိုင္ခြင့္အပ္ႏွင္းထားေပသည္။
ဤအခ်က္မ်ားကို -
(၁)ၿပည္တြင္းအတိုက္အခံႏွင့္(အထူးသၿဖင့္)ၿပည္ပအေၿခစိုက္ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ့မ်ား၊
(၂) အနစ္နာခံတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ငယ္မ်ား(သို့မဟုတ္)အဖိႏွိပ္ခံမ်ားက၊ အစိုးရအဖြဲ့ႏွင့္ကြန္ဂရက္တြင္ေလ်ွာက္လဲခ်က္ေပးမွုမ်ား အေပၚအေၿခခံ၍၊ စီးပြားေရးပိတ္ဆို့မွုဟူေသာ အေရးယူမွုၾကီးကိုၿပဳလုပ္ပါသည္။ ၿမန္မာအစိုးရအဆက္ဆက္၏ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွုကို အလံုးအရင္းႏွင့္ တင္ၿပၾကေသာအဆိုပါအဖြဲ့အစည္းမ်ားကယေန့ထက္တိုင္ပင္ရွိေနေပေသးသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို့အေရးယူမွုကိုေၿဖေလွ်ာ့ၿပီးလံုး၀ရုပ္သိမ္းရန္အလားအလာ
အေမရိကႏိုင္ငံ၏ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးပိတ္ဆို့မွုအစဥ္အလာကိုေလ့လာၾကည့္ပါက၊ အေရးယူရာ တြင္ လက္ၿမန္သေလာက္၊ ၿပန္လည္ရုတ္သိမ္းရန္ကိုတာ၀န္ခံၿပီး၊ အစစေကာင္းမြန္သြားၿပီဟုဆိုႏိုင္သူ၊ သူရဲ ေကာင္းကားအလြန္ရွားလွပါသည္။ ရုပ္သိမ္းၿပီးကာမွ နဂိုလမ္းစဥ္ၿပန္လိုက္မည္မဟုတ္ဟု အာမခံသူ မရွိသေရြ့၊ အေမရိကအစိုးရကရုပ္သိမ္းရန္လမ္းမၿမင္ေသးပါ။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို့အေရးယူမွုကိုေၿဖေလွ်ာ့ၿပီးလံုး၀ရုပ္သိမ္းေရးကိုအဟန့္အတားၿဖစ္ေစေသာ ယေန့ၿမန္မာႏိုင္ငံေရးအေၿခအေနမ်ား
(က) ႏိုင္ငံတကာစံႏွဳန္းမမွီေသာဖြဲ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒႏွင့္တည္ဆဲအစိုးရအေဆာက္အအံုမ်ားေၿပာင္း လဲမွုမရွိေသးၿခင္း။ စစ္တပ္ကပဓါနက်ေသာရာထူးမ်ား(အစိုးရအဆင့္ဆင့္ႏွင့္လႊတ္ေတာ္မ်ား) ယူထား ေသးၿခင္း။
(ခ) တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုႏွင့္ဘာသာၿခားမ်ားအေပၚႏိုင္ထက္စီးနင္းမွုမ်ား၊ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒလႊမ္းမိုးေန ေသးမွု။ (ဥပမာ- “ရိုဟင္ဂ်ာ”ဟူေသာလူမ်ိဳးစုရပ္တည္ခြင့္ကိုအသိအမွတ္မၿပဳႏိုင္ေသာအယူသီး တယူ သန္၀ါဒၾကီးစိုးေနေသးမွု။)
(ဂ) အစိုးရအဖြဲ့အဓိကအခ်က္အၿခာေနရာမ်ားတြင္စစ္တပ္အသိုင္းအ၀န္းႏွင့္ယခင္စစ္ဗိုလ္မ်ားႏွင့္ အလြမ္းသင့္ယဥ္ပါးေနေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေဆာက္အအံုရွိေနေသးမွု။ ယခင္လုပ္နည္းလုပ္ဟန္အ ေဟာင္းမ်ားအၿမစ္တြယ္ေနေသးမွု။
(ဃ) ႏိုင္ငံစီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားအားလံုးႏွင့္ေငြေရးေၾကးေရးခ်ဳပ္ကိုင္မွုအားလံုးလိုလိုကိုယခင္ စစ္ဗိုလ္မ်ားႏွင့္နီးစပ္ေသာအသိုင္းအ၀ိုင္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကသာအေသဆုပ္ကိုင္ေနေသးမွု။
(င) ႏိုင္ငံအၾကီးအကဲထက္အာဏာရွိေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏အရွိန္အ၀ါတစ္ခုတည္းကိုသာ လူထုအမ်ားကယံုၾကည္အားကိုးလိုစိတ္ရွိမွု။
(စ) အိမ္နီးခ်င္းႏွင့္အၿခားႏိုင္ငံၾကီးမ်ား (တရုတ္၊ရုရွစသည္)၏စစ္ေရးလႊမ္းမိုးမွုႏွင့္လက္နက္ႏွင့္ဆက္ စပ္ေသာစာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားအသက္၀င္ဆက္သြယ္မွုမ်ားအားေကာင္းေနေသးမွု။
အိမ္သာမွဧည့္လာသည္ ဟူေသာေရွးၿမန္မာတို့၏စကားပံုအတိုင္း၊ ဧည့္၀တ္ေၾကပြန္ရာတြင္သူမတူ ေသာၿမန္မာတို့၏ခ်စ္စဖြယ္ေကာင္းေသာဓေလ့သည္၊ ႏိုင့္ထက္စီးနင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေသာစစ္အာဏာရွင္ ေခတ္ရွည္အေမွာင္တိုက္အတြင္း၊ ၿပားၿပား၀ပ္ခဲ့ရသည္။ ဆင္းရဲတြင္းနက္မွုႏွင့္အသိပညာဗဟုသုတ ေခါင္းပါးမွုက၊ ႏိုင္ငံႏွင့္လူထုတစ္ရပ္လံုးလူမွူဘ၀ကိုအညံ့ဆံုးအၿဖင္းဆံုအဆင့္သို့ဆြဲခ်သြားသည္မွာ၊ ႏွစ္ပရေစၦဒၾကာပါပေကာ။ အေမရိကအစိုးရ၏စီးပြားေရးလက္နက္သည္အဓိကပစ္မွတ္စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရကိုဦးတည္သည္မွာမွန္ေသာ္လည္း၊ အမ်ားၿပည္သူတို့ကခါးဆီးခံရေသာဘ၀ကိုအမွန္တကယ္ ေရာက္ခဲ့၊ ေရာက္ေနရေပသည္။ သို့ေသာ္ဆင္းရဲတြင္းတြင္မိမိတို့ဘ၀တခုလံုးတသက္တာမွ်ၾကံဳခဲ့ၾကရ သူ၊ ေမာင္မိုးညိဳတို့ၿမန္မာတိုင္းရင္းသားတို့သည္၊ ဤ၀ရဇိန္စီးပြားေရးပိတ္ဆို့မွုလက္နက္၏ဆိုးရြား ေသာ၊ ဒါဏ္ကို၊ “အဆိုးထဲကအဆိုး”မို့၊ အလြန္ဆိုးသည္ဟူေသာအခ်က္ကိုမၿမင္ၾက၊ မသိၾကေပ။
(၁၉၄၈)ၿမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္၊ ပြင့္လင္း၍လြတ္လပ္ေသာေရြးေကာက္ၿခင္း နည္းလမ္းၿဖင့္အာဏာရလာေသာပထမဦးဆံုးအစိုးရၿဖစ္သကဲ့သို၊ ပထမဦးဆံုးေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ မီးရွူး မီးတိုင္တခု ၿဖစ္ပါသည္။ အခြင့္အေရးတို့သည္ႏွစ္ခါလာေလ့မရွိ။ ေဖၚၿပခဲ့ေသာအဟန့္အတားမ်ားကို ဖယ္ရွား ႏိုင္ရန္ကားတစ္ခုတည္းေသာနည္းသာရွိပါသည္။
အစိုးရႏွင့္ၿပည္သူလက္တြဲၿပီးအၿပန္အလွန္ကူညီယိုင္းပင္းၾကရန္ပင္တည္း။